به گزارش مشرق، فعالیت‌هایی که در بخش صنعت کشور انجام می‌شود در معیشت مردم تاثیرگذار است، اما در وضعیت فعلی، صنایع کشور با رکود و بعضاً تعطیلی مواجه هستند. بر همین اساس، گفت‌وگویی مشروح با «علی‌اصغر شهبازی» رئیس سازمان بسیج مهندسین صنعتی کشور درباره وضعیت صنعت کشور انجام داده که ماحصل آن در ادامه آمده است.
بسیج مهندسین صنعتی به عنوان قشر تخصصی بسیج که در حوزه صنعت فعالیت دارد، برای رفع برخی از مشکلات نظام در بخش صنعت چه کمکی می‌تواند ارائه کند؟
خلأیی در کشور وجود دارد که ناشی از نبودِ بانک اطلاعاتی درباره توانمندی‌های موجود در حوزه‌های مختلف است؛ به عبارت دیگر، چون نیازمندی‌ها و توانمندی‌ها مشخص نیست، بعضاً افراد مختلف روی موضوعاتی کار می‌کنند که شاید نیاز اساسی کشور نباشد و یا اینکه بن‌بست‌گشا نیست و قدرت بازدارندگی علیه دشمن ایجاد نمی‌کند.
در حوزه صنعت یکی از کارهایی که به نظر می‌رسد می‌تواند به حل مسایل کمک کند، توجه به دانش آموزان مستعد است؛ به گونه‌ای که بتوانیم آن‌ها را به سمت و سوی نیازهای اساسی آینده کشور هدایت کنیم؛ در همین راستا برای استفاده از ایده‌پردازی دانش‌آموزی، تفاهم‌نامه‌ای با مرکز استعدادهای درخشان دانش‌آموزی امضا کردیم؛ چون قدرت ایده‌پردازی و خلاقیت در میان دانش‌آموزان بیشتر است؛ در واقع این تفاهم‌نامه به دنبال تربیت کادر تراز انقلاب و امام در حوزه صنعت است.
کدام یک از صنایع کشور بیشتر مورد تحریم قرار گرفته است؟
صنعت نفت، گاز و پتروشیمی یکی از حوزه‌هایی است که خیلی مورد تحریم قرار می‌گیرد؛ در این صنعت، از کرم دست سرچاه تا پمپ‌های پیشرفته که تقریباً شامل ۸۰ درصد قطعات این صنعت می‌شود را وارد می‌کنیم در صورتی که با بررسی‌های به عمل آمده می‌توانیم ۵۰ درصد اقلام وارداتی را در داخل تولید کنیم، اما با خودتحریمی‌هایی در این رابطه مواجه هستیم به عنوان مثال لیستی را وزارت نفت اعلام کرده که اگر هر خریدی قرار است صورت گیرد، باید فقط از این لیست تهیه شود.
با توجه به اینکه گفته می‌شود بسیاری از واحدهای صنعتی کشورمان به صورت راکد و نیمه‌فعال هستند، آیا بسیج مهندسین صنعت برای فعال کردن و معرفی توانمندی این‌گونه واحدها، برنامه‌ای دارد؟
بازار ما بازار ۸۰ میلیونی است؛ به عبارت دیگر سه میلیون واحد صنفی داریم که ۹۰ هزار واحد آن در حوزه صنعتی است و از این تعداد هم ۳۱ هزار و ۵۰۰ واحد زیر ۲۰ درصد در حال فعالیت هستند؛ یعنی راکد و نیمه‌فعال هستند.
بیشتر بخوانیم:
هشدار سردار جلالی درباره تهدیدات بیولوژیک و سایبری
همچنین نزدیک به ۹۷۰ شهرک صنعتی در کشور وجود دارد که اطلاعات جامعی از توانمندی‌های آن‌ها در دست نیست؛ حال اگر اشراف اطلاعاتی از فعالیت آن‌ها داشته باشیم، بسیج با استناد به این اطلاعات می‌تواند برای جلوگیری از واردات کالاهایی که توسط این شهرک‌ها تولید می‌شود، مطالبه‌گری انجام دهد؛ به همین جهت در حال تهیه بانک اطلاعاتی از توانمندی این واحدها هستیم.
در واقع این عدم اشراف اطلاعاتی علاوه بر واردات بسیاری از کالاها، مانعی هم برای تولید داخلی است؛ واردات از این جهت مضموم است که وقتی جلوی ساخت کالایی در داخل گرفته شود و برای تأمین آن به واردات متکی شویم، اثرات سوء این‌گونه تأمین کردن کالاها خودش را در شرایط تحریم نشان می‌دهد.
پس اشراف اطلاعاتی درباره شناسایی و معرفی توانمندی‌های داخلی موضوع مهمی است که می‌تواند توسط بسیج مهندسین صنعت محقق شود.
تحریم‌ها چه اثری در بخش صنعت کشور دارد؟
مسئول انرژی اتمی بوشهر در بازدیدی که از آنجا داشتیم، عنوان می‌کرد بعد از انقلاب که می‌خواستیم اینجا را احیاء کنیم، تمرکز فعالیت‌ها را روی کالاهایی قراردادیم که تحریم بودیم؛ به همین خاطر بر روی این‌گونه کالاها تمرکز کردیم و توانستیم کالاهای مورد نیاز را بسازیم، اما الان گیرمان آنجاست که گفتیم می‌دهند، اما الان نمی‌دهند؛ تحریم از این منظر که باعث فعال شدن ظرفیت‌های داخل شود، فرصت بسیار خوبی است، اما اگر ظرفیت‌های ما را فعال نکند، شکننده خواهد بود.
البته خودتحریمی‌ها کمک می‌کند تا تحریم به فرصت تبدیل نشود که بخشی از این موضوع به مدیرانی برمی‌گردد که نه‌تنها تفکر تولیدی ندارند، بلکه اجازه هم نمی‌دهند این‌گونه تفکرها در نزد جوانان رشد لازم را پیدا کند در صورتی که الان کشورهای صاحب تکنولوژی کسانی را که دارای مهارتی هستند، جذب می‌کنند.
به عنوان مثال ماده‌ای در صنعت نفت به نام «امولسی فایر» داریم که خیلی پر مصرف است و طبق لیست وزارت نفت این ماده فقط باید از دو سه شرکت خارجی خریداری شود؛ به همین خاطر شرکت‌های داخلی تولیدکننده این ماده مورد استفاده در صنعت نفت، محصول خود را به شرکت‌های خارجی مورد تأیید وزارت نفت می‌فروشند و آن‌ها وارد کشور می‌کنند.
در مورد دیگری زمانی که رستم قاسمی وزیر نفت بود، اعلام کردیم می‌توانیم قطعه‌ای را که در پالایشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسازیم؛ رستم قاسمی هم به پالایشگاه‌های نفت اعلام کرد تا از این قطعه استفاده کنند، اما بعد از مدتی به وی نامه زدند که این قطعه را استفاده می‌کنیم، ولی اگر در پالایشگاه بواسطه استفاده از این قطعه حادثه‌ای رخ داد، مسئولیت آن با شما است.
به همین خاطر رستم قاسمی هم اصراری بر استفاده از قطعه مورد اشاره نکرد، چون ممکن بود انفجاری صوری انجام دهند و علت آن را دستور وزیر مبنی بر استفاده از قطعه مورد اشاره اعلام کنند؛ این نشان می‌دهد در کشور جریاناتی حاکم شده که مانع از شکوفایی علمی و تحقیقاتی می‌شود.
به نظر شما وضعیت کشورمان در بخش‌های مختلف صنعت چگونه است؟
اگر فناوری دفاعی، هسته‌ای، نانو و سلول‌های بنیادین را کنار بگذاریم، سایر فناوری‌های ما در حد کشور «جامائیکا» است؛ به عنوان مثال صنعت خودروسازی ما هم‌زمان با کره جنوبی فعالیت خود را آغاز کرده و حتی حدود یک سال هم از کره جنوبی خودروسازی ما زودتر فعالیت خود را شروع کرده است، ولی الان وضعیت کره جنوبی کجاست و ایران در کجا قرار دارد؟
تولیدکننده وقتی می‌بیند کالای تولیدی با هر کیفیتی مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد، سعی در ارتقاء محصول نمی‌کند؛ مثلاً اگر خط تولید پیکان جمع نمی‌شد، همچنان در حال تولید آن بودیم و تنها تفاوتی که می‌کرد، تغییر سپر پیکان از فلزی به کامپوزیت بود.
سازمان بسیج مهندسین صنعت یکی از اعضای قرارگاه حمایت از کالای ایرانی بسیج است؛ در این رابطه چه فعالیت‌هایی انجام داده‌اید؟
در این قرارگاه ۱۰ الی ۱۵ طرح آماده شده است، ولی هنوز عملیاتی نشده و در حد بررسی و امضای تفاهم‌نامه با سایر دستگاه‌های دیگر باقی مانده است.
مشکل بسیج در همکاری با دستگاه‌های دیگر چیست؟
مشکل بسیج در همکاری با دستگاه‌های دیگر در حوزه ایجاد قانون است به عنوان مثال، اینکه همکاری‌های بسیج سازندگی با دیگر دستگاه‌ها مشکلات کمتری دارد به دلیل قانونی است که دولت تصویب کرده است تا ۱۰ درصد پروژه‌های عمرانی توسط دستگاه‌های مختلف به بسیج سازندگی واگذار شود؛ لذا با آمدن و رفتن دولت‌ها، این قانون همچنان وجود دارد، اما بیشتر اقشار بسیج با امضای تفاهم‌نامه می‌توانند با دستگاه‌های دیگر همکاری داشته باشند که این هم با رفتن افراد امضاءکننده، تفاهم‌نامه موجودیت خود را از دست می‌دهد.
علاوه بر این، اقشار بسیج از فعالیت‌های یکدیگر بی اطلاع هستند و حتی در مقطعی اقشار بسیج با یکدیگر تفاهم امضاء می‌کردند که این خطاست؛ البته ناگفته نماند چنین وضعیتی را در دولت هم مشاهده می‌کنیم در حالی که اگر فرآیند و معماری کارها و فعالیت‌ها مشخص بود، این حالت به وجود نمی‌آمد.
پس وقتی مجموعه‌های همسو به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند، ناخودآگاه به سمت امضای تفاهم‌نامه می‌روند که تجربه نشان داده امضای تفاهم‌نامه، خروجی ندارد و بیشتر شکل نمادین دارد.
با توجه به اینکه بازسازی سوریه و عراق آغاز شده است، آیا سازمان بسیج مهندسین صنعت در این بازسازی ایفای نقش می‌کند؟
بسیج مهندسین صنعت به سازمان بسیج مستضعفین اعلام کرده است که در حوزه فنی مهندسی می‌تواند خدماتی را به قیمت مناسب برای بازسازی عراق و سوریه ارائه کند؛ اما به نظر می‌رسد این بازار را نتوانستیم به خوبی مدیریت کنیم؛ چون بازار این کشورها در اختیار ترکیه و روسیه قرار گرفته است.
