سرویس جهان مشرق - بعد از انتشار اخبار مربوط به آتش گرفتن نفت‌کش‌های اماراتی در بندر الفجیره امارات و در حالی که دولت امارات سریعاً این خبر را تکذیب کرد، اما به نظر می‌رسد اولویت قابل توجهی در بررسی و پیگیری اخبار مربوط به این «عملیات تخریبی» از سوی دولت ابو ظبی در دستور کار قرار گرفته است.

وزارت خارجه امارات اعلام کرده است که تحقیقاتی را با همکاری طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در خصوص این اتفاق انجام خواهد داد. دولت ابوظبی که به نظر می‌رسد به دنبال بهره‌برداری سیاسی از تحولات روز یکشنبه است، در عین حال می‌خواهد از تاثیرات منفی این اقدام ناگهانی و مشکوک بر درآمدهای توریستی و تجاری امارات نیز بکاهد. به همین علت است که امارات تأکید کرده است که این حادثه تلفات انسانی نداشته و مواد مسموم یا سوخت از این کشتی‌ها به دریا درز پیدا نکرده است.

وزارت خارجه امارات همچنین در بیانیه‌ای که به همین منظور منتشر کرده، سعی کرد این حادثه را یک مسئولیت بین‌المللی معرفی کرده و آن را جهانی کند. ابوظبی در این بیانیه تاکید کرد که اقدامات خرابکارانه در کشتی‌های تجاری و تهدید زندگی عناصر این کشتی‌ها اقدامی خطرناک به شمار می‌رود.

بیانیه وزارت خارجه امارات هویت عوامل این انفجار را اعلام نکرده ولی خبرها حاکی از آن بود که انفجارهای شدیدی صبح یکشنبه بندر نفتی الفجیره را به لرزه درآورد که طی آنها، هفت نفتکش از جمله نفتکش غول‌پیکر «المرزوقه»، «المیراج»، «المجد»، «الامیجال» و «خمس۱۰» را هدف قرار گرفتند و بسیاری از آنها در آتش سوختند.

** ابهامات حوادث الفجیره

قضاوت در مورد اینکه آیا انفجارهای الفجیره یک خودزنی سیاسی بوده و نسخه اماراتی حوادث ۱۱ سپتامبر آمریکا به شمار می‌رود یا نه، هنوز زود است، اما تحلیل‌گران هنوز درک درستی از ماهیت عجیب ابهامات این حادثه ندارند. به همین علت است که نقطه اشتراک تحلیل کارشناسان منطقه‌ای و بین‌المللی، توجه به پشت پرده مشکوک این حادثه به ظاهر تروریستی است.

اگر بخواهیم ابهامات موجود در زمینه عدم درز مواد شیمیایی یا نفتی از این کشتی ها به دریا و عدم خسارت‌های جانی و حتی جراحت افراد مختلف یا حتی بروز تیراندازی یا درگیری در زمان وقوع این انفجارها را که موضوعی تقریباً عجیب و غیرممکن به نظر می‌رسد، کنار بگذاریم، نحوه تعامل امارات با این حادثه امنیتی نیز بسیار عجیب به نظر می رسد. در حالی که دولت امارات در ابتدا این حادثه را تکذیب کرد، اما در ادامه آن را به کانون اولویت‌های رسانه‌ای خود تبدیل کرد.

از سوی دیگر شاهدان عینی گزارش داده‌اند که چندین هواپیمای آمریکایی و فرانسوی را در زمان این انفجارها در آسمان منطقه مشاهده کرده‌اند.

یکی دیگر از ابهامات مربوط به انفجارهای صورت گرفته در بندر الفجیره مربوط به ناشناخته ماندن منبع این انفجارها آنهم بعد از حدود دو روز از این حادثه است. این در حالی است که کارشناسی دقیق محل انفجارها به طور نسبی می‌تواند نشانگر ماهیت انفجارهای مذکور باشد و اعلام کند که این حادثه دراثر یک آتش سوزی ساده صورت گرفته یا با حمله موشکی یا بمب‌های زمینی یا حملات هوایی انجام شده است.

این ابهام زمانی بیشتر می‌شود که متوجه می‌شویم بندر الفجیره بزرگترین بندر نفتی در منطقه خلیج فارس و دومین بندر نفتی بزرگ در جهان است و امکانات امنیتی و تکنولوژیک گسترده‌ای را در اختیار دارد. علاوه بر اینکه آمریکا و فرانسه نیز با پایگاه‌هایی که در این بندر دارند، فعالیت‌های نظارتی و نظامی دقیقی را در آن دنبال می کنند که به بهانه رصد فعالیت‌های ایران در منطقه خلیج فارس آنها را در این شهر امارات مستقر کرده اند.

** تاکید کارشناسان بر پشت پرده مشکوک حوادث الفجیره

طارق ابراهیم کارشناس مسائل مربوط به منطقه خلیج فارس دست داشتن رژیم صهیونیستی در این عملیات را بعید نمی‌داند و معتقد است که اسرائیل امکانات لجستیکی و اطلاعاتی برای اجرای چنین عملیاتی را دارد.

محمد عباس دیگر کارشناس مسائل نظامی منطقه نیز تاکید می‌کند که عربستان و رژیم صهیونیستی منافع قابل توجهی را در حمله آمریکا ضد ایران دارند و همین موضوع می تواند انگشت اتهامات در اجرای این عملیات را متوجه آنها کند. آن هم در شرایطی که موسسات نظامی آمریکا تصمیمی به آغاز جنگ ضد ایران ندارند.

عبدالباری عطوان تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه نیز در گفتگو با پایگاه خبری المیادین گفت که پیش از این عملیات نیروهای اماراتی و فرانسوی و آمریکایی در این بندر در حالت آماده‌باش بوده اند، بنابراین چنین حمله‌ای چگونه می تواند انجام شود. وی در این گفتگو تاکید کرد که اسرائیل تلاش دارد آمریکا را وارد جنگ با ایران کند، این در حالی است که ایران در برابر تحریکات آمریکا مقاومت کرده و نمی‌خواهد آغازگر جنگ باشد.

فایر الدویری کارشناس مسائل نظامی و استراتژیک در گفتگو با شبکه خبری الجزیره اعلام کرد که هیچ شاخصی وجود ندارد که نشان دهد این کشتی‌ها در معرض حمله نظامی قرار گرفته اند. بلکه بیشتر به نظر می‌رسد انفجارها از داخل کشتی‌ها صورت گرفته و مواد منفجره بر اساس برنامه از پیش تعیین شده به داخل کشتی‌ها انتقال داده شده‌اند.

در هر حال به نظر می رسد دولت امارات که عمق استراتژیک قابل توجهی نیز در اختیار ندارد، با رفتارهای منطقه‌ای خود دشمنان زیادی را برای خود در منطقه و جهان ایجاد کرده است.

بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسائل منطقه دست داشتن طرف سوم در این انفجارها را مطرح می‌کنند، طرفی که گرچه تلاش دارد سیگنال‌های ظاهری این عملیات را به گونه‌ای طراحی کند که گروه‌ها و کشورهای دیگری را پشت پرده این خرابکاری معرفی می‌کند، اما با توان اطلاعاتی کشورهای منطقه ای و بین‌المللی و در سایه سکوت مسئولان کشور امارات این عملیات را طراحی و اجرا کرده است.

در همین حال و در اقدامی کم سابقه سعودی‌ها نیز بلافاصله خود را خسران دیده در این ماجرای تروریستی معرفی کردند و وزیر انرژی این کشور، حادثه هدف قرار گرفتن چهار کشتی تجاری در نزدیکی آب‌های سرزمینی را تهدیدی علیه ناوبری دریایی دانست و از حمله به دو نفتکش این کشور در این حادثه خبر داد.

این وزیر سعودی «بر مسئولیت مشترک جامعه بین‌المللی برای حفظ امنیت ناوگان دریایی و امنیت نفتکش‌ها» تأکید کرد؛ چرا که به عقیده وی، چنین حملاتی، تاثیری مستقیم بر بازار سوخت و اقتصاد جهانی دارد.

البته تاکنون اتهام رسمی از سوی طرف‌های منطقه‌ای متوجه گروه خاص یا کشور مشخصی نشده است، ما نیز در این زمینه پیش‌داوری نمی کنیم. اما با توجه به سرعت بالای ورود تیم تحقیقات بین‌المللی به امارات برای بررسی این انفجارها، ممکن است زمان دیگری برای بهره‌برداری سیاسی از این انفجارهای مشکوک در نظر گرفته شود.

با توجه به اینکه بندر الفجیره تا حدودی می‌تواند به عنوان بندر جایگزین استفاده از تنگه هرمز برای انتقال نفت خلیج فارس مورد استفاده قرار گیرد، به نظر می‌رسد انجام این انفجارها مرتبط با اقدامات تحریک‌آمیز اخیر آمریکایی ها از اعزام ناو هواپیمابر خود تا انتقال بمب‌افکن‌های راهبردی بی ۵۲ به منطقه انجام می دهند تا شاید بتوانند افکار عمومی منطقه و داخل کشورمان را به این سمت منحرف کنند که احتمالاً جنگی در منطقه در حال وقوع است.

البته مقامات کاخ سفید نیز می‌دانند که دست کم در بازه زمانی یک تا دو ساله امکان وقوع چنین جنگی وجود ندارد و منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه آسیب‌پذیرتر از آن است که بتوان چنین جنگی را ضد ایران به راه انداخت و مانع از صدمات جدی به منافع آمریکا بویژه رژیم صهیونیستی در منطقه شد.