وقتی به اعمال روز غدیر نگاه می‌کنیم؛ از ذکر فضایل علوی و شکر نعمت ولایت تا اطعام و افطاری دادن و کمک به نیازمندان همگی کارهایی است که موجب بهجت و سرور قلبی می شود. نشاط را می‌توان در دو نوع جستجو کرد:

الف) سورها و سرورهایی با رنگ‌های دنیوی

ب) سورها و سرورهایی با منشأ و رنگ اُخروی

و اگر این دو با یکدیگر آمیخته شوند و شادی دنیوی در راستای نیل به سرور پایدار در آخرت باشد این نشاط مضاعف شده و روشنی و جلای بیشتری به روح و روان ما می‌دهد؛ چرا که ابزاری برای قرب و نزدیکی به خداوند منان شده است.

بیشتر بخوانید:

«علی از زبان علی» در عید غدیر بررسی می‌شود

در ادامه نکاتی درباره این نوع شادی‌ها تقدیم می‌شود و راهکارهایی برای ایجاد این نشاط الهی ذکر می‌شود.

امیرالمؤمنین، شادی و سه وظیفه شیعیان

امیر المؤمنین (ع) در حدیثی ضمن بیان مقام شیعیان، از آن‌ها اینگونه یاد کردند: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ فَاخْتَارَنَا وَ اخْتَارَ لَنَا شِیعَةً یَنْصُرُونَنَا وَ یَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ یَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ یَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِینَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ إِلَیْنَا»؛ خداوند تبارک و تعالی بر زمین اشراق نمود و سپس ما را اختیار کرد و برای ما شیعیانی اختیار نمود که ما را یاری می‌کنند و به شادی ما شاد و مسرور می‌شوند و به اندوه و حزن ما، محزون و اندوهناک می‌شوند و مال‌ها و جان‌های خود را، در راه ما بذل می‌کنند، اینها از ما هستند و به سوی ما خواهند بود».(۱)

این حدیث شادمانی در روزهای شادی اهل بیت (ع) را کاری همگانی در بین شیعیان معرفی کرده که سبب اتصال و پیوستگی با پیامبر و ائمه می‌شود. البته همچنان که می‌بینیم در این حدیث، در کنار شاد بودن در روزهای ولادت چهارده معصوم یا عید مبعث و عید غدیر خم، حزن و عزاداری در روزهای غم آن پیشوایان راستین و از جان و مال دست کشیدن در راه اعتلای پرچم اسلام ناب و مکتب امامت و ولایت نیز ذکر شده است.

امام هشتم و سفارش به شادی

امام رضا (ع) به ریان بن شبیب فرمود: «یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَیْکَ بِوَلَایَتِنَا»؛ ای پسر شبیب اگر این که با ما اهل‌بیت در درجات ما، در بهشت باشی تو را مسرور و شاد می‌کند، پس به حزن و اندوه ما محزون و غمگین شو و در خوشحالی ما شادی کن و بر تو باد، تعظیم ولایت ما.» در ادامه حدیث حضرت با مثالی فایده اظهار دوستی به اهل بیت را اینگونه ترسیم کرده و فرمودند: «پس بدان اگر مردی به سنگی اظهار دوستی کند، خداوند در قیامت او را با آن سنگ محشور می‌کند.(۲)

این حدیث هم ۳ وظیفه را بر دوش هر پیرو و هواخواه ائمه اطهار (ع) می‌گذارد:

الف) همراهی در حزن با اهل بیت،

ب) همراهی در شادی با آن‌ها،

ج) بزرگداشت ولایت و سرپرستی ایشان

پس نه تنها بخشی از وظیفه ما شادی در ایام سرور اهل بیت است؛ بلکه آن به تعظیم و بزرگداشت ولایت اولیای الهی و ائمه اطهار می‌انجامد و همراهی با آن‌ها را در سرای باقی به ارمغان می‌آورد و اگر کسی در این میان فقط به عزاداری‌ها اکتفا کند مطمئناً کم‌کاری کرده و نیز هیچ کس نمی‌تواند حرف از چرایی وجود روزهایی برای غم و عزا در سبک زندگی مؤمنانه بر زبان بیاورد.

روزهای شادی را بیابیم؛ غدیر را بیشتر

متأسفانه در بین مناسبت‌های مذهبی، از سوی برخی افراد کمتر به روزهای شادی بهاء داده می‌شود در حالی که سفارش اهل بیت (ع) همواره بر آن بوده است و باید همه ولادت ها و اعیاد اسلامی را هرچه باشکوه‌تر برگزار کنیم تا کودکان و نسل‌های بعدی حلاوت و شیرینی همراهی و عمل به دستورات آن پیشوایان راستین را بچشند و در بین آن ایام الله، چه روزی بالاتر و پر فضیلت تر از غدیر خم. روزی رسول خدا (ص) درباره آن فرمودند: «یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ أَفْضَلُ‏ أَعْیَادِ أُمَّتِی»‏؛ روز غدیر خم برترین عید های امت من است.(۳) در این روز باید کارهای علوی خود را گسترش دهیم و بیشترین شادی ها را به پا کنیم.

چه کارهایی می‌توان کرد؟

علاوه بر تشکیل هیأت‌ها و اهتمام مساجد در برگزاری این روز فرخنده، بسیار مناسب است که پدران و مادران در خانواده به این مناسبت توجه بیشتری بکنند. عیدی دادن، پخت کیک یا خرید شیرینی می‌تواند عشق و محبت به ولایت را به کودکان و نوجوانان ما انتقال دهد؛ کاسبی که به مناسبت چنین روزهایی تخفیف ارائه می‌دهد.

جوانانی که به چراغانی کوچه‌ها می‌پردازند؛ پزشکانی که به این مناسبت خدمات رایگان در کنار محافل و مجالس دینی ارائه می‌دهند؛ شهرها و معابری که در این روزها زیباسازی می‌شوند؛ آشتی بین افراد و دید و بازدید در چنین ایامی، پخش شربت و شیرینی در خیابان‌ها، محافل و جشن‌های خانگی و خانوادگی، دستگیری از نیازمندان، همه و همه می‌تواند بهجت و سرور قلبی در ما ایجاد کرده و موجب قرب و نزدیکی به خدا و ابراز عشق و محبت به پیامبر و خاندان ایشان شود. مطلبی که بشارت آن در دو حدیث بالا آمده است.

از آنجایی که اسلام یک دین کامل است و نیاز نیست برای ایجاد تعادل در زندگی و فرار از یکنواختی یا افسردگی سراغ نسخه‌هایی خارج از دین و مکتب رفت. باید بدانیم که همان اندازه که عزاداری در توصیه‌های دینی وارد شده، شادی در روزهای شادباش پیشوایان دینی وظیفه پیروان آنان می‌باشد و در روز غدیر که روزی ویژه برای پیروان مکتب علوی است؛ می‌بایست یک همت ویژه‌تری برای گرامیداشت چنین روزی به خرج دهیم و به اعمال گسترده این روز بزرگ بپردازیم.

پی‌نوشت‌ها:

۱- الخصال، شیخ صدوق، ج‏۲، ص: ۶۳۵.

۲- الأمالی، شیخ صدوق، ص: ۱۳۰.

۳- همان، ص۱۲۵.