به گزارش مشرق، از اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ که آمریکا به‌صورت یک‌جانبه از توافق برجام خارج شد، بیش از یک سال می‌گذرد. در این یک سال دولت آمریکا تمام اقدامات لازم برای بازگرداندن تحریم‌های ضدایرانی در قالب آنچه «کمپین فشار حداکثری» می‌نامند را انجام داده است.
بیشتر بخوانید:
کاخ سفید در باتلاق فشار حداکثری
هدفی که دولت آمریکا از تشدید خصومت‌ورزی علیه ایران برای خود ترسیم کرده بود، اجبار ایران برای مذاکره مجدد و پذیرفتن محدودیت‌هایی بیشتر در حوزه توانمندی هسته‌ای و نیز سایر حوزه‌ها مانند توان دفاعی موشکی خود بود، اما امروز و با گذشت بیش از یک سال و نیم از آن تحلیلگران و رسانه‌های غربی اذعان می‌دارند تشدید تحریم‌ها از سوی «دونالد ترامپ» با هدف وادار کردن تهران به عقب‌نشینی موثر واقع نشده و در مقابل، ایران رویکرد فشار حداکثری خود را علیه کاخ سفید به اجرا درآورده است.
سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران شکست خورد
«هلنا کوبان» در سایت آمریکایی لوب لاگ نوشت: پروژه فشار حداکثری دونالد ترامپ بر دو اهرم اصلی متکی بود: اول، خفگی سریع اقتصاد ایران از گذر تحریم که به نارضایتی عمومی منجر شده و به نوبه خود یا فشار بر رهبران کشور را افزایش می‌دهد و یا خواسته‌های واشنگتن در راستای سرنگونی رژیم را محقق می‌کند. دوم، سایه حمله نظامی فرسایشی که یا توسط ایالات متحده به تنهایی یا به کمک متحدان انجام می‌شود.
استفاده موفقیت‌آمیز از هر دوی این اهرم‌ها نیازمند حمایت فعال دیگر بازیگران این بازی است. تلاش واشنگتن برای کنار گذاشتن ایران از شبکه سوئیفت موفقیت‌آمیز بود و اروپایی‌ها، چینی‌ها، و حتی روس‌ها هیچ کدام نتوانستند جایگزین مناسبی برای سوئیفت پیدا کنند. بنابراین دلیل ناکارآمد شدن تحریم‌های آمریکا را می‌توان در سیاست‌های داخلی ایران جست‌وجو کرد.
اهرم حمله نظامی هم با لغو دستور حمله هوایی تلافی‌جویانه دونالد ترامپ و با گسست در جبهه متحدان عملاً راه به جایی نبرد. اروپایی‌ها که چندان دل‌خوشی از خروج دونالد ترامپ از برجام نداشتند به پیشنهاد پیوستن به طرح پاسبانی دریایی ترامپ پاسخ منفی دادند. از میان سه هواخواه خلیج فارسی ترامپ نیز عدم تمایل امارات متحده عربی به ادامه همکاری تمام‌عیار با آمریکا بسیاری را شگفت‌زده کرد.
این سایت آمریکایی در پایان نتیجه‌گیری کرده است: به‌نظر می‌رسد که رفتار و صحبت‌های خصمانه ضدایرانی که از ماه می شدت گرفته بود فروکش کرده است. ترامپ، پمپئو، و به‌ویژه بولتون همگی هم در برابر تهران و هم در تلاش برای تشکیل یک ائتلاف گسترده ضدایرانی شکست خورده‌اند.
دست ترامپ در مقابل ایران خالی است
ماتیاس بروگمن سردبیر نشریه هندلز بلات نیز در این‌باره به شبکه الجزیره می‌گوید: مشکل دونالد ترامپ آن است که می‌خواهد خود را رئیس‌جمهوری قوی جلوه دهد و ثابت کند که سیاست‌های رؤسای جمهور قبلی آمریکا، اشتباه بوده است. ترامپ توافق با ایران را بدترین توافق‌نامه توصیف کرده بود و اکنون باید بگوید که سیاستش در برابر ایران چه نتیجه‌ای داشته است.
بروگمن افزود: یمنی‌ها با حمله به تأسیسات نفتی عربستان نشان دادند به راحتی می‌توانند بر تولید نفت در این کشور تأثیر بگذارند. ترامپ در این شرایط باید واکنشی از خود نشان دهد، اما نمی‌خواهد جنگی رخ دهد. به‌همین علت، گزینه‌ای جز تشدید تحریم‌ها ندارد. باید با صراحت بگویم که چیزی برای ترامپ باقی نمانده تا بتواند تحریم‌ها علیه ایران را افزایش دهد.
سیاست تسلیم کردن ایران به شکست انجامید
وب‌سایت آمریکایی«نشنال اینترست» هم با انتشار مقاله‌ای به قلم «پل پیلار» با اشاره به شکست استراتژی «فشار حداکثری» بر ایران، تأکید کرده: نشانه‌های زیادی است که ناظران را به یقین می‌رساند که اقدامات دولت ترامپ برای افزایش فشار به منظور تسلیم‌کردن ایران، به شکست انجامیده است، وقتی حتی کسانی که طرفدار این استراتژی هستند به شکست آن اذعان می‌کنند.
این ادعا که تحریم‌های ایالات متحده منجر به کاهش بودجه نظامی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران شده و از این رو فعالیت‌های «بدخیم» تهران در خاورمیانه کاهش یافته است؛ از سوی بسیاری از ناظران و کارشناسان رد شده است. اخیرا «دنیس راس» و «دانا استرول» از اعضای اندیشکده «سیاست خاورمیانه واشنگتن» با نگارش یک مقاله مشترک این ایده را رد کرده‌اند.
بر اساس گزارش نشنال اینترست در تحلیلی که اخیراً توسط «انستیتوی مطالعات امنیت ملی» مستقر در اسرائیل انجام شده است- که نمی‌توان این موسسه را متهم به نرمی در مورد ایران کرد- بر عدم موفقیت این استراتژی هم تأکید شده است. در حالی که درد و رنج اقتصادی ناشی از تحریم در ایران غیرقابل انکار است، اما تحلیلگران اسرائیلی نتیجه می‌گیرند که «رژیم ایران مانند گذشته در حال مدیریت است تا مشکلات اقتصادی بدون اینکه به وخامت و ناآرامی‌هایی که ثبات حکومت را تضعیف می‌کند، کاهش یابد.»
شکست تمام‌عیار کارزار فشار حداکثری علیه ایران
پایگاه خبری تحلیلی واشنگتن اگزماینر دیگر رسانه آمریکایی است که در توصیف شکست راهبرد آمریکا علیه ایران می‌نویسد: دولت ترامپ با امید رسیدن به توافقی بهتر با ایران از برجام خارج شده و سیاست فشار حداکثری را برای تحقق این هدف به کار گرفته است. اما اکنون یک سال پس از خروج از برجام تمامی شواهد حاکی از شکست این راهبرد است. فشار حداکثری در اصلاح تمام رفتارهای ناخوشایند ایران شکست خورده و حتی نتوانسته هیچ‌گونه دیپلماسی مفیدی را به همراه داشته باشد. این در واقع شکستی تمام‌عیار است که جنگی اجتناب‌پذیر را بیش از پیش محتمل کرده است، جنگی که آمریکا قطعا باید از آن پرهیز کند.
واشنگتن اگزماینر در ادامه به مقامات آمریکایی توصیه می‌کند: با توجه به شکست فشار حداکثری اکنون وظیفه اصلی دولت آمریکا این است که از وخیم‌تر شدن اوضاع و کشاندن ایالات متحده به جنگ پیشگیری کند. دیپلماسی اگر ممکن باشد همیشه مورد استقبال قرار می‌گیرد اما اکنون اجتناب از جنگ باید اولویت نخست آمریکا باشد.
اقدامات آمریکا در برابر ایران به بن‌بست رسید
نشریه آمریکایی بیزینس اینسایدر در این‌باره می‌نویسد که راهبرد فشار حداکثری دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا علیه ایران کارساز نبوده و تنها به تشدید تنش در منطقه خاورمیانه منجر شده است.
این رسانه آمریکا در تحلیل خود نوشته است: در ادامه با توجه به گام سوم ایران در کاهش تعهد به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ نوشت: سیاست فشار حداکثری ترامپ با هدف خدشه‌دار کردن اقتصاد ایران و فشار آوردن به تهران برای پذیرفتن یک توافق هسته‌ای جدید برای جلوگیری از دسترسی ایران برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای بود، اما در عمل باید گفت که هیچ یک از این اهداف تاکنون بدست نیامده است.
بیزینس اینسایدر تصریح می‌کند: در حالی که دولت ترامپ قصد داشت تا برنامه هسته‌ای ایران را محدود و سرانجام با شکست همراه کند، اما در مقابل تهران به رغم ادعاهای واشنگتن به غنی‌سازی اورانیوم خود سرعت بخشیده و دنیای غرب نیز در برابر تصمیمات اخیر ایران به بن‌بست رسیده است.
گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران به‌رغم تحریم‌ها
اندیشکده «شورای آتلانتیک» در یادداشتی به قلم «کِنِت کاتسمن» کارشناس امور ایران در «سرویس خدمات کنگره» آمریکا می‌نویسد: ترامپ ادعا کرده که بازگرداندن تحریم‌ها ایران را تبدیل به «کشوری بسیار متفاوت» کرده است. او و سایر مقام‌های آمریکایی مدعی هستند تحریم‌ها از جمله لغو معافیت‌های خرید نفت، اقتصاد ایران را نابود کرده و سبب کاهش حضور منطقه‌ای ایران شده است.
شورای آتلانتیک در ادامه یادداشت خود تایید کرد که آمار و داده‌ها نشان می‌دهد که تأثیرات اقتصادی تحریم‌ها لزوماً به معنای کسب دستاوردهای اقتصادی برای سیاست آمریکا نیست.
کاتسمن به روند صعودی نفوذ منطقه‌ای ایران در سال‌های بازگرداندن تحریم و تطبیق آن با اظهارات مسئولان پرداخت و افزود: اگر تحریم به معنای تغییر رفتار منطقه‌ای ایران بود نفوذ این کشور در خاورمیانه باید در فاصله سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ کاهش می‌یافت. این درحالی است که رخدادها و روندها عکس این قضیه را نشان می‌دهد.
ترامپ در دنیای فانتزی خود ایران را شکست داده!
روزنامه نیویورک‌تایمز هم شکست راهبرد فشار حداکثری آمریکا علیه ایران را اینگونه توصیف می‌کند: به‌نظر می‌رسد که ترامپ در یک دنیای فانتزی زندگی می‌کند که در آن اقدامی چون ترک توافق هسته‌ای به‌همراه اعمال تحریم‌ها و توئیت‌های تهدیدآمیز، ایران را به دست‌کشیدن از برنامه هسته‌ای‌اش وادار خواهد کرد. اما تاکتیک‌های ترامپ در عمل ایران را به واکنش واداشته خوشبختانه ترامپ اعلام کرده که دستور حمله نظامی به ایران را لغو کرده، اما مسئله این است که سیاست او در قبال این کشور عمدتاًً شکست خورده.
اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران البته منحصر به رسانه‌های آمریکایی و غربی نیست و مقامات ارشد دولت آمریکا نیز به این شکست معترفند. منابع آگاه می‌گویند که دولت آمریکا چندین ماه است که در یک ارزیابی داخلی به شکست سیاست فشار به ایران و عدم تحقق اهداف کارزار «فشار حداکثری» اذعان کرده است.به نوشته پایگاه تحلیلی «المانیتور»، اندیشکده «گروه بین‌المللی بحران» در گزارشی به نقل از یک مقام ارشد دولت آمریکا نوشته بود: «یک ارزیابی داخلی اولیه که توسط دولت انجام گرفته و برای گروه بحران توصیف شده، به این نتیجه رسیده که رویکرد ایالات متحده هنوز نتوانسته رفتار ایران را محدود کند یا تهران را پای میز مذاکره بکشاند.»
المانیتور نوشته بود که یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا از اظهارنظر در مورد این ارزیابی خودداری کرده است. وزارت خارجه آمریکا هم وجود این ارزیابی را رد یا تایید نکرده و صرفاً گفته است که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، ایران را از میلیاردها دلار درآمد نفتی محروم کرده است.
