به گزارش مشرق، علیرضا مختارپور در قالب شش بخش به توصیف کتاب مربع‌های قرمز پرداخته که خلاصه‌ای از هر بخش از این مطلب را در ادامه می‌خوانید.
خانواده؛ عامل اصلی در حیات طیبه
در برگ‌برگ کتاب و مرور زندگی راوی و دیگر کسانی که نامشان در این اوراق آمده نقش و تأثیر خانواده از نظر اعتقاد راسخ به معارف و مناسک دینی، ارتباط صمیمی و علائق خانوادگی و توجه به کانون عاطفه بودن خانواده آن هم به معنی گسترده، ارتباط، توجه و تقویت روابط با همسایه- که در معارف دینی باخبر بودن از احوال همسایگان از شروط مسلمانی دانسته شده- تشخیص درست جبهه حق و باطل در خانواده، دقت در کسب روزی حلال و خلاصه تمام آنچه لازمه یک خانواده مؤمن انقلاب است در همه ابعاد آن به وضوح نمایان است، البته اینچنین خانواده‌هایی می‌توانند محل رویش هزاران هزار شهید و جانباز و ایثارگر و بسیجی باشند. هر چند امکان رویش عناصر مؤمن و انقلابی از خانواده‌هایی که این ویژگی‌ها را هم ندارند به دلیل قدرت اختیار و اراده در انسان وجود دارد، اما محیط مطمئن و گرم و سالم و ایمان‌مدار خانواده، پیمودن مسیر تکامل را بسیار آسان‌تر می‌سازد.
مسجد، حَرَم
مسجد و دیگر اماکن متبرک و مذهبی همچون صحن و سرای زیارتگاه‌ها و بُقاع، پایگاه اجتماعی جامعه اسلامی شاید همدوش و همتراز خانواده و البته ناشی از همان تعلیم و تربیت خانوادگی، دومین نقش را در تکوین شخصیت راوی و بسیاری از شهدا و ایثارگرانی دارد که نامی و یادی از آن‌ها در این کتاب آمده است. مسجد در این مسیر تکاملی صرفاً محلی برای نمازخواندن نیست، مسجد محل عبادت است، اما محل طهارت هم است، مرکز اُنس و الفت برادران ایمانی هم است، حلقه ارتباط روحانیت مخلص و مؤمن و آزاده و متخلق به فضایل اخلاقی با جوانان و نوجوانان هم است، مدرسه معارف دینی و اخلاق و بصیرت‌آموزی هم است، ملجأ و پناه جوانان در گرفتاری‌ها و سختی‌های فردی و اجتماعی و روحی و عاطفی هم است، محل آشنایی با کتاب و کتابخوانی هم است.
روحانیت اصیل
همانند آنچه در دیگر روایت‌های دوران دفاع مقدس در لابه‌لای خاطرات رزمندگان و شهدا آمده است و البته به نحوی چشمگیر، تصویری دقیق و واقعی در جای‌جای کتاب مربع‌های قرمز از روحانیت اصیل و تراز به دست می‌آید؛ تصویری که جامعه ما همچنان به تثبیت و تقویت آن نیازمند است؛ تصویری که باید الگو و میزان برای حوزه‌های علمیه باشد تا همچون گذشته حافظ اهمیت و ارزش و نقش و تأثیر روحانیت باشد.
امام خمینی (قدس‌سره)
از ویژگی‌های قابل توجه کتاب مربع‌های قرمز، درج عبارتی مهم و سرنوشت‌ساز از حضرت امام خمینی (قدس‌سره) آن الگو و اسوه آزادگان جهان در ابتدای هریک از فصول چهارده‌گانه و نیز در متن برخی صفحات است. مجموعه این ۳۵جمله برگزیده از سخنان حضرت امام نشان‌دهنده جهت معرفتی و حاکی از بصیرت راوی و نویسنده کتاب است، این عبارات از جهتی بیان‌کننده نگاه آن فقیه عارف مجاهد در مقاطع گوناگون دفاع مقدس است و نیز همچون شاخص و معیار و علامتی که سالکان طریق اسلام ناب راه را گم نکنند.
شهید و شاهد و مشهود
اما مهم‌ترین ویژگی کتاب مربع‌های قرمز همانا یاد شهیدان و تصویری است که از حال و حضور ملکوتی شهدا در معرض دید نسل معاصر و جامعه بشری قرار گرفته است. توجه به سلوک معنوی شهدا بارها در بیانات حضرت امام که خود از عرفای کامل بوده‌اند و نیز حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای مطرح شده است.
رسالت نسل جوان نسبت به شهدا در گام دوم انقلاب اسلامی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات متعدد و مکرر در طول سال‌های مختلف در موضوع مقام والای شهدا، ویژگی‌هایی برای شهید برشمرده‌اند و کتاب مربع‌های قرمز در این باره موفق عمل کرده است.
این نوشته را با جملاتی از امام خمینی رهبر آزادگان شهیدان به‌پایان می‌برم:
«خداوندا، این دفتر و کتاب شهادت را همچنان به‌روی مشتاقان باز و ما را هم از وصول آن محروم مکن. خداوندا کشور ما و ملت ما هنوز در آغاز راه مبارزه‌اند و نیازمند به مشعل شهادت، تو خود این چراغ پرفروغ را حافظ و نگهبان باش.» (پیام به ملت ایران بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸-۲۹ /۴ /۱۳۶۷)