به گزارش مشرق، طی دو سال اخیر جزئیات دخل و خرج بودجه دولت بنا به مسائل سیاسی و به بهانه تحریم ها شفاف نشده و منتشر نمی‌شود.
البته مسئولان در مقاطع زمانی که خودشان صلاح بدانند به صورت قطره چکانی و کلی آمار بخش‌هایی از منابع و مصارف را ارائه می دهند.
بیشتر بخوانید:
در ۲۷۰ روز باقی‌مانده با دولت چه کنیم؟
با توجه بهمحرمانه نگاه داشته شدن وضعیت بودجه، مراکز پژوهشی و برنامه ریزی نیز نمی‌توانند به درستی نقش ایفا کرده و نظراتی دقیق و کارشناسی ارائه دهند و به تبع آن نمایندگان مجلس برای تصویر سازی و تصویب قوانین بودجه با ابهام و مسئله روبرو خواهند شد.
بیشتر بخوانید:
بدهی ۳ میلیارد یورویی شرکت ملی گاز به حساب ذخیره ارزی
با این وجود، در حال حاضر با وجود آمارهای پراکنده می‌خواهیم منابع و مصارف شش ماهه سال ۹۹ را به صورت تقریبی محاسبه کنیم.
بودجه منابع بودجه متشکل از سه بخش: ۱- درآمدها (درآمد مالیات، گمرک، متفرقه، فروش کالا و خدمات و جرایم)
۲- دارایی‌های سرمایه‌ای (فروش نفت و فرآورده‌های نفتی، فروش اموال مازاد منقول و غیرمنقول دستگاه‌ها و واگذاری طرح های عمرانی دولتی)
۳- واگذاری دارایی‌های مالی (انواع اوراق مالی و اسلامی، وام‌های خارجی، حساب ذخیره ارزی، صندوق توسعه ملی، واگذاری شرکت‌های دولتی، صکوک اجاره و سایر واگذاری‌ها)
جمع این سه بخش منابع عمومی دولت را تشکیل می‌دهد. به تفکیک بخش ها منابع حاصل شده را مرور می‌کنیم.
*وضعیت درآمدها
محمود علیزاده معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی به فارس گفته است: حدود ۸۶ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی در شش ماهه وصول شد.
همچنین مجموع درآمد حاصل از کالا و خدمات، درآمد متفرقه و جرایم و خسارات برای کل سال حدود ۳۴ هزار میلیارد تومان است که با توجه به شرایط ناشی از کرونا و محدودیت‌ها تاکنون بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان حاصل شده است.
یک مقام مسئول گمرکی در گفت‌وگو با فارس نیز درآمد گمرک در نیمه اول امسال را ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده است.
مستندات نشان می‌دهد سهم سود شرکت‌های دولتی و سهم دو درصد نیز در مجموع حدود ۴ هزار میلیارد تومان می‌شود.
با توجه به موارد فوق، مجموع درآمدهای این بخش در نیمه اول امسال، ۱۱۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است.
*وضعیت واگذاری دارایی های سرمایه‌ای
در این باره، سید احسان خاندوزی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بیان کرده: در نیمه اول امسال، ۱۰ درصد درآمدهای نفتی نسبت به قانون بودجه محقق شده است.
به گزارش فارس، با توجه به رقم مصوب ۵۷ هزار میلیارد تومانی، یعنی معادل ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان درآمد کسب شد.
مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با اشاره به گزارش بانک مرکزی رقم وصولی درآمدهای نفتی در ۵ ماهه اول امسال را ۷۰۰ میلیون دلار اعلام کرده بود.
منابع حاصل از فروش و اموال منقول و غیرمنقول دولتی هم عملکردی نداشته است. در همین رابطه فاطمه وظیفه دادگر مدیرکل اموال دولتی و اوراق بهادار وزارت اقتصاد در گفت‌وگو با فارس از توقف فروش ۶ هزار میلیارد تومان اموال مازاد دولت طبق قانون بودجه خبر داده و گفته بود: دستگاه‌ها املاک مازاد را به مزایده نمی‌گذارند.
با این حال، گزارش های رسمی و یادداشت سید احسان خاندوزی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نشان می دهد آنچه از اموال منقول و غیرمنقول در نیمه اول امسال فروخته شده حدود ۴۰۰ میلیارد تومان درآمد وصول شد.
*وضعیت واگذاری دارایی‌های مالی
یکی از مهمترین منابع درامدی دولت طی این سال‌های مربوط به فروش اوراق و اسناد خزانه است.
فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد گفته بود: حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان اوراق و اسناد خزانه منتشر شده است. همچنین گزارش بانک مرکزی نیز این موضوع را در شش ماهه نخست سال تایید می‌کند.
از رقم یاد شده حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان آن مربوط به فروش اوراق در قالب بودجه (تبصره ۵) بوده و ۵۵ هزار میلیارد تومان مربوط به مجوز انتشار ارواق از سوی شورای عالی هماهنگی سران قوا و مابقی مربوط به سایر واگذاری‌ها است.
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان نیز از صندوق توسعه ملی برداشت شده است که رقم مصوب آن مطابق قانون بودجه امسال، ۷۲ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است.
رقم تنخواه بودجه که ۶ درصد منابع عمومی را در بر می‌گیرد. پورمحمدی معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه گفته بود که نصف تنخواه استفاده شده است. به گزارش فارس، با محاسبه این موضوع براین اساس حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان تنخواه از خزانه (طبق قانون پایان سال تسویه می‌شود) دریافت شد.
همچنین وزیر اقتصاد اواخر مهرماه گفته بود: حدوداً ۳۳ هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش سهام شرکت‌های دولتی حاصل شده است.
با این وجود، گزارش های رسمی نشان می دهد که حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان از درآمدهای فوق در شش ماهه اول امسال وصول شده است.
با توجه به موارد فوق، در مجموع ۱۴۲ هزار میلیارد تومان نیز از محل واگذاری دارایی‌های مالی وصول شد.
براساس اعداد بیان شده در توضیحات فوق، در شش ماه نخست سال ۹۹، بیش از ۲۶۴ هزار میلیارد تومان منابع تجهیز شد.
در واقع، نقش درآمدهای نفتی در تامین منابع بودجه در نیمه اول امسال، حدود ۲ درصد بوده است و اوراق مالی که حدود یک سوم منابع بودجه را تامین کرده اند، عملا جایگزین نفت شده اند.
در طرف دیگر منابع، مصارف بودجه وجود دارد که شامل ۱- هزینه‌ها ۲- تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ۳- تملک دارایی‌های مالی می‌شود.
۱- هزینه‌ها
براساس استانداردهای بودجه، هزینه‌ها شامل جبران خدمت کارکنان (حقوق و دستمزد)، رفاه اجتماعی، یارانه‌ها، کمک‌های بلاعوض، استفاده از کالا و خدمات و سایر هزینه‌ها می‌شود.
براساس گزارش رسمی خزانه داری کل کشور، در شش ماهه سال ۹۹ بالغ بر ۲۱۳ هزار میلیارد تومان پرداختی ثبت شده است.
۲-تملک دارایی‌های سرمایه‌ای
این بخش شامل طرح‌های عمرانی و پروژه‌های ملی و استانی می‌شود که می‌تواند در رونق اقتصادی موثر باشد براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه، پرداختی به پیمانکاران بیشتر در قالب واگذاری اوراق مالی بوده است.
محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه مردادماه امسال با تاکید بر اینکه ۸۵ درصد بودجه عمرانی را تخصیص داده است، گفته بود: ۵۸ هزار میلیارد تومان هم از محل اوراق استفاده شده که بخش عمده آن در حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان صرف طرح‌های عمرانی شده است.
طبق گزارش خزانه داری کل کشور، از رقم یاد شده ۱۸ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در شش ماه اول امسال، به صورت نقد پرداخت شد.
۳- تملک دارایی‌های مالی
این بخش به موضوع باز پرداخت اوراق مالی و اسلامی فروخته شده از سال‌های قبل است که سررسید شده است و اصل اوراق و سود آن را در بر می‌گیرد.
خزانه داری کل کشور در گزارش پرداختی‌های خود آورده است: ۱۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان در شش ماهه امسال اوراق سررسیدی باز پرداخت شد.
مجموع ارقام سه بخش یاد شده رقمی بالغ بر ۲۶۷ هزار میلیارد تومان می‌شود.