به گزارش مشرق، مسکن از اولیه ترین نیازهای انسان برای زندگی است و به تبع آن اولین قدم برای ازدواج تامین مسکن است، اگرچه بسیاری از جوانان ترجیح می‌دهند در ابتدای زندگی به جای خانه دار شدن اجاره نشین شوند؛ ترجیحی که در سالهای اخیر تبدیل به اجبار شده و خرید خانه برای جوانان به رویایی دست نیافتنی تبدیل شده است. پیش از دهه نود بسیاری از جوانان در ابتدای زندگی خود اجاره نشینی را ترجیح می‌دادند تا با گذشت زمان و پس انداز خانه‌ای باب میلشان را خریداری کنند در حالیکه در سالهای اخیر خرید حداقل ترین خانه به ویژه در کلانشهرها غیرممکن شده است.
وضعیت مسکن از سال ۹۷ بغرنج تر شده و با افزایش تقاضا و تورم و با ثابت ماندن میزان ساخت مسکن علاوه بر افزایش قیمت مسکن، به یکباره میزان اجاره بها نیز افزایش یافته است.
دولت روحانی برای مسکن چه کرد؟
یکی از انتقادات جدی دولت روحانی به دولت قبل موضوع اجرای طرح مسکن مهر بود. طرحی که دولت روحانی آن را تورم زا و مضخرف می‌دانست و وزیر وقت راه و شهرسازی یعنی عباس آخوندی به عدم ساخت یک واحد از آن افتخار می‌کرد. روحانی در وعده‌های انتخاباتی‌اش در سال ۹۲ با انتقاد از طرح مسکن مهر وعده مسکن اجتماعی را داد، وعده‌ای که نه تنها محقق نشد بلکه حتی چگونگی و جزئیات آن هم بعد از پیروزی روحانی در انتخابات مشخص نشد.
دومین طرح روحانی برای مسکن در سال آخر دولتش رقم خورد و طرح مسکن ملی مطرح شد؛ طرحی که تا به امروز تنها ثبت نام آن صورت گرفته و جزئیات و زمان اجرای دقیق آن مشخص نیست. به جرات می‌توان گفت که دولت روحانی در هشت سال گذشته هیچ کاری در حوزه مسکن انجام نداد و تنها طرح مسکن در کشور را که مسکن مهر بود را هم به اتمام نرساند، با این حال بازهم مسئولین دولت از مواضع خود کوتاه نیامده و همواره به مسکن مهر تاختند. استاندار آذربایجان‌شرقی آخرین مسئولینی بود که اخیرا با انتقاد از مسکن مهر آن را موجب حاشیه‌نشینی مدرن دانست اما هیچ راهکاری برای ساخت مسکن برای مردم ارائه نداد.
وقتی قیمت‌ها به یکباره رشد کردند
سال ۹۷ آغاز رشد قیمت مسکن بعد از رکودی چند ساله بود. با افزایش قیمت دلار بازار مسکن هم آشفته شد و ناگهان قیمت‌ها رشد کرد اگرچه این رشد بیشتر در کلانشهر اتفاق افتاد اما شهرهای کوچک و مسکن مهر هم از این افزایش‌ها بی‌نصیب نماندند. در حالیکه در شهرهای بزرگی مانند تبریز در سال ۹۶ قیمت هر متر مربع خانه در مناطق متوسط شهر نزدیک به سه میلیون تومان بود این قیمت‌ها در سال ۹۷ به بالای شش میلیون تومان رسید و افزایش اجاره بها نیز با این افزایش قیمت مسکن همراه شد.
شوک بعدی قیمت در سال ۹۹ به بازار مسکن وارد شد و در بهار سال جاری قیمت مسکن در کلانشهرها به دو تا سه برابر افزایش یافت. این افزایش قیمت‌ها در خانه‌هایی با متراژ کمتر و مسکن مهر رشد بیشتری داشت و به چهار تا پنج برابر هم رسید.
میلیاردرهای فقیر!
افزایش قیمت مسکن ناگهان بسیاری از صاحبان مسکن را میلیاردر کرد، کسانیکه تا پیش از افزایش ناگهانی قیمت مسکن در خانه‌های معمولی شهر زندگی می‌کردند به یکباره قیمت خانه‌هایشان میلیاردی شد در حالیکه با همین افزایش‌ها تورم ارزش پول نیز کاهش می‌یافت. این افزایش قیمت مسکن بازار خرید و فروش در حاشیه شهرها و مسکن مهر را سکه کرد و بسیاری از اقشار متوسط جامعه که سالها اجاره نشینی را برای خرید خانه تجربه می‌کردند، برای حفظ ارزش پول مجبور شدند به خرید خانه در مناطق حاشیه‌ای شهرها و مسکن مهر روی بیاورند.
اجاره مسکن هم با رشد قیمت مسکن رشد تصاعدی داشت و بسیاری از اجاره نشینان در سالهای ۹۷ و ۹۸ در سال جاری مجبور شدند برای در امان ماندن از رشد اجاره‌ها به مناطقی اسباب کشی کنند که تا سالهای قبل مشتری برای آنها وجود نداشت.
تورم و سایت‌ها دلیل اصلی، افزایش قیمت مسکن
آقای عباسی یکی از مشاوران املاک تبریزی است که در گفت‌وگو با آناج می‌گوید:” تورم سرسام آور در بهار ۹۹ باعث شد تا به یکباره قیمت‌ها سر به فلک بکشد و مردم هم برای حفظ ارزش پولشان به خرید مسکن رو آوردند و همین باعث افزایش تقاضا شد.”
وی با اشاره به عدم نظارت بر اپلیکیشن‌ها خرید و فروش خانه عنوان می‌کند:” سایت‌های خرید خانه هم یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت خانه بود، صاحب خانه‌ها به صورت دلخواه قیمت گذاری می‌کنند و همین موضوع هم باعث افزایش قیمت می‌شود. در بهار امسال صاحب خانه‌ای که برای اجاره واحدش یک میلیون قیمت داده بود ناگهان تماس گرفت که ۵۰۰ هزار تومان روی کرایه بیایم! دلیلش هم این بود که در برنامه‌های خرید و فروش خانه واحدهای مشابه را خیلی بالاتر نوشته‌اند.”
این مشاور املاک با اشاره به رکود حاضر در بازار مسکن توضیح می‌دهد:” همواره بعد از افزایش ناگهانی قیمت تا مدتی بازار به رکود می‌رود اما این روزها یکی دیگر از دلایل مردم انتظار برای ماه‌های آینده است تا بدانند قیمت مسکن افزایشی خواهد بود و یا کاهشی.”
رویای خرید خانه در شهرها
آقای جمالی یکی از خریداران خانه در تبریز است که افزایش قیمت‌های ناگهانی دستش را در حنا گذاشت. این جوان که تازه تشکیل خانواده داده است در گفت‌وگو با آناج می‌گوید:” سال ۹۷ تصمیم داشتم که یک واحد از مسکن مهر خریداری کنم و آن زمان قیمت مسکن مهر در شهر جدید سهند چهل میلیون تومان بود که وام چند ساله هم داشت اما تصمیم گرفتم وام مسکن بگیرم و در خود تبریز خانه بخرم.”
وی با اشاره به افزایش ناگهانی قیمت‌ها عنوان می‌کند:” در حالیکه منتظر دریافت وام مسکن بود ناگهان قیمت‌ها بالا رفت و همان واحد را امروز ۳۲۰ میلیون می‌فروشند در حالیکه کل پس انداز و وام مسکن من هم به این قیمت نمی‌رسد.”
جمالی خانه دار شدن در شهرها را رویا می‌داند و ادامه می‌دهد:” در کلانشهری مانند تبریز یک واحد شصت متری کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان نیست در حالیکه من اگر ۲۰ سال کار کنم و تمام حقوقم را پس انداز کنم تازه می‌توانم یک واحد ۶۰ متری بخرم.”
افزایش قیمت مسکن توجیهی ندارد
اسماعیل نعمتی،رئیس اتحادیه مشاوران املاک مسکن تبریز در گفت‌وگوبا آناج در خصوص افزایش قیمت‌ها اظهار داشت : قبل از بهمن ماه سال ۹۸ یعنی زمانی که هنوز خبری از بیماری کرونا نشده بود بازار مسکن در تب و تاب بود و قیمت مسکن تا ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده بود و متقاضیان آن هم تا حدی بود اما با شیوع بیماری و به‌دنبال آن تعطیلی‌ها باعث رکود و کسادی در این بازار شد.
وی با بیان اینکه تا ۲۵ فروردین ماه سال‌جاری که با شروع فعالیت بازار، دوباره شاهد افزایش ۲۰ درصدی قیمت مسکن بودیم، گفت: یعنی از آذرماه سال ۹۸ تا ۲۵ فروردین سال‌جاری در یک مدت زمان ۵ ماهه شاهد افزایش ۴۰ درصدی قیمت بوده‌ایم که واقعاً هیچ توجیهی به‌دنبال آن نیست.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک مسکن تبریز یکی از بزرگ‌ترین عوامل گرانی و افزایش بی‌رویه مسکن در آذربایجان شرقی خصوصاً تبریز را عملکرد غیرکارشناسی سایت‌های فعال شده در حوزه مسکن دانست و یادآور شد: شاهد هستیم که سایت‌های فعال در زمینه مسکن بدون اینکه کار کارشناسی کرده باشند و صرفاً به‌صورت یک واسطه و تنها با پرس و جو از قیمت و سپس درج آن و بدون اینکه قیمت مذکور کارشناسی شده باشد یا خود تجربه‌ای داشته باشند، باعث شده‌اند که قیمت واقعی مسکن چه برای خرید و چه اجاره یک روند افزایش کاذب داشته باشد و مردم چون اطلاع درستی از ارزش واقعی املاک ندارند تصور می‌کنند که قیمت بازار همین است واز این‌رو اقدام به خرید یا اجاره می‌کنند. درحالی که کار قیمت‌گذاری یک زمین یا واحد بر عهده کارشناسان املاک است.
وی با تاکید بر نابسامان بودن بازار مسکن و عدم نظارت بر آن ابراز داشت: اخیراً نامه‌ای به معاونت اجتماعی و پیشگیری جرایم استانی نوشته و درخواست کرده‌ایم تا در خصوص زمین‌های صنعتی، مسکونی، تفکیکی و… اقدام به تشکیل کارگروه با اعضای مسئولان ذیربط و نیز کارشناسان و مشاوران مسکن کنند تا از این روند تصاعدی قیمت‌ها جلوگیری شود و قیمت‌ها به یک ثبات برسد. ضمن اینکه یکی از معضلات عمده و بزرگ در روند افزایش کاذب مسکن که وجود دلالان است نیز حل شود.
وی روند افزایشی واحدهای مسکونی را تنها مختص ملک‌های شخصی ندانسته و عنوان کرد: در واحدهای مسکن مهر نیز همین نابسامانی وجود دارد به‌طوری که اگر در سال ۹۶ یک واحد مسکن مهر ۴۰ میلیون تومان ارزش داشت در سال‌جاری آن را با قیمت ۴۰۰ میلیون تومان باید خریداری کرد.
منبع: آناج