دخل و خرج دولت در سال آینده با کسری شدید بودجه مواجه است و اگر دولت معتقد به این است با اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم می‌توانست بخشی از کسری بودجه را با افزایش پایه‌های مالیاتی، حذف معافیت‌ها و جلوگیری از فرار مالیاتی جبران کند، انتظار می‌رفت که پیش از ارسال لایحه بودجه به مجلس و در زمان مقرر لایحه‌ای برای اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به مجلس می‌فرستاد تا اگر نمایندگان مدعی افزایش درآمدهای دولت از محل قانون جدید مالیاتی بودند، زودتر این لایحه را به قانون تبدیل می‌کردند.

به‌نظر می‌رسد تصویب لایحه را به وقتی دیگر موکول کردن، یک هنر است تا هم بتوان آن را اجرا نکرد و هم اینکه وعده‌ها و شعارها برای گرفتن مالیات از مالیات‌ندهندگان همچنان در اولویت قرار گیرد. از قدیم گفته‌اند تا چیزی را نگرفته‌اید می‌توانید همواره قول بدهید که آن را می‌گیرید ولی اگر تلاش کردید و نتوانستید بگیرید، مشخص می‌شود در گرفتن ناتوان هستید و راه بهتر همان راه راحت‌تر است؛ هرچند پرهزینه. راه بهتر همانا تحمیل تورم به مردم و گرفتن مالیات تورمی است. داستان ساده است، پیچیده‌اش نکنید.

روزنامه آرمان هم با اشاره به خروج لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم نوشت: یکی از بحث‌های اساسی و مهم در کشور اخذ مالیات است، مالیات بخش عمده‌ای از درآمدهای دولت‌ها را تشکیل می‌دهد. به این دلیل که مالیات از همه شهروندان کشور جمع‌آوری و یک منبع تقریبا مطمئن برای جبران هزینه‌های دولتی است. با اینکه اخذ مالیات اهمیت زیادی دارد ولی در کشور ما این رویه به درستی صورت نگرفته و نمی‌گیرد. در حال حاضر بسیاری از شهروندان به‌ویژه آنهایی که متمول هستند از پرداخت مالیات فرار می‌کنند برخی از سازمان‌ها و نهادها هم از پرداخت مالیات معاف هستند؛ ‌در این میان آنهایی که قانونمند هستند یا از نظر اقتصادی ضعیفند مالیات پرداخت می‌کنند که این تناسبی با عدالت اقتصادی و اجتماعی ندارد!

از سوی دیگر روزنامه خراسان در یادداشتی انتقادی خاطرنشان کرده است: با اعلام وزیر اقتصاد و با تعلل صورت گرفته در نهایی شدن لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم باید گفت که دولت عملاً از حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی که عمدتا مربوط به فعالیت‌های دلالی و سفته‌بازی و ... بوده، چشم‌پوشی کرده است.

بعد از خروج آمریکا از برجام و اعلام هدف آمریکا برای صفر کردن درآمدهای نفتی ایران، جایگزینی درآمدهای مالیاتی به‌جای درآمدهای نفت، مورد تاکید کارشناسان قرار گرفت. محور اصلی بحث‌های کارشناسی، پر کردن جای خالی نفت با درآمد پایه‌های مالیاتی نظیر مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد بود که می‌تواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، تحول جدی برای شفافیت جریان درآمدی در کشور، به همراه داشته باشد. نکته قابل توجه این جاست که این رشد مالیات‌ها، از آن رو که بیشتر، جریان‌های سفته‌بازانه یا درآمدهای بالا را متاثر می‌کند، تاثیر منفی کمتر یا حتی مثبتی بر تورم و نیز عدالت اقتصادی در جامعه خواهد گذاشت. در این زمینه پیش‌بینی مرکز پژوهش‌های مجلس که خردادماه ۹۸ اعلام شده بود، نشان می‌داد که اصلاح نظام مالیاتی می‌تواند تا ۴۰ هزار میلیارد تومان بر درآمدهای دولت تاثیر مثبت بگذارد.

با این حال از موعد درخواست سریع‌تر بررسی لایحه در دولت، تاکنون بیش از یک سال گذشته است و لایحه اصلاح قانون مالیات‌ها هنوز در دولت نهایی نشده است.