به گزارش مشرق، «مجید تخت روانچی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک در گفت‌وگویی با یورونیوز فارسی به سؤالات مطرح شده در خصوص برجام، خروج ایران از پروتکل الحاقی، بازگشت آمریکا به توافق وین و ... پاسخ داد.
* شرایط برمی‌گردد به پیش از توافق برجام
وی در پاسخ این پرسش که آیا زمان ضرب‌الاجل ایران برای خروج از پروتکل الحاقی تغییر کرده است؟ اظهار داشت: ما گزارش های متعدد آژانس را داریم که کاملا نشان می‌دهد همکاری ایران با آژانس به صورت کامل انجام شده است. وقتی که ایالات متحده به صورت غیرقانونی از برجام خارج شد، دیگر کشورهای باقیمانده در برجام به ما اصرار داشتند که رفتاری مشابه آمریکا نکنیم و از توافق خارج نشویم، چرا که آنها خسارت‌های ایران را جبران می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
کدام واقعیت های مهم، غرب را به دست و پا انداخته؟
تخت روانچی اضافه کرد: ما یک سال برای این منظور صبر کردیم، اما در عمل اتفاقی نیفتاد. همان زمان دولت ایران تصمیم گرفت به صورت چند مرحله‌ای تعهدات خود را کاهش دهد. البته همین امر هم بر مبنای بند ۳۶ برجام صورت پذیرفت. از سوی دیگر مجلس هم مدت‌ها در این خصوص بحث کرده بود که چه راهکارهایی در قبال این وضعیت انجام دهد و در نهایت این قانون تصویب شد. بر اساس این قانون ما تعهداتی در چارچوب قوانین کشوری داریم. بر اساس این قانون ما باید گام‌ها را بردایم که البته برخی از آنها مثل شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی را شروع کردیم.
وی گفت: مرحله بعدی آن که قرار است ۲۱ فوریه اتفاق بیفتد همانطور که شما اشاره کردید این است که اگر تا آن زمان مطالب مجلس محقق نشود، دولت باید به اجرای پروتکل الحاقی پایان دهد. ضمن اینکه توجه داشته باشید که همین هم طبق برجام اقدامی داوطلبانه از سوی ایران بوده است.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل در پاسخ به این سؤال که آیا این یعنی به این معناست که بعد از آن تاریخ نظارت‌های آژانس ادامه دارد، اما اجرای پروتکل الحاقی متوقف می‌شود؟ اظهار داشت: بله همین طور است. شرایط برمی‌گردد به پیش از توافق برجام. یعنی ما در چارچوب پادمان و ان.پی.تی به تعهدات خود عمل می‌کنیم و بر همین اساس هم ماموران آژانس در ایران حضور خواهند داشت.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تغییری در ضرب‌الاجل ایران ایجاد نشده؟ گفت: خیر. بر اساس همان مصوبه مجلس است.
به گزارش فارس، براساس ماده ۶ این طرح، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای متعاهد از جمله کشورهای ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) در قبال ایران و عادی نشدن روابط کامل بانکی و عدم رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فرآورده‌های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش، دو ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون در مجلس شورای اسلامی، نظارت‌های فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه سند (پروتکل) الحاقی را متوقف کند. بر این اساس توقف این اقدامات از پنجم اسفند آغاز خواهد شد. گفتنی است براساس اعلام ایران این مهلت پنجم اسفند ماه پایان می‌یابد. (اینجا بخوانید)
* همیشه گفته‌ایم آمریکا باید به برجام برگردد، یعنی باید به اجرای تعهداتش در چارچوب برجام برگردد
تخت روانچی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه انتظار شما از آمریکا چیست؟ اگر مثلا واشنگتن گام مثبتی انجام دهد که نشان‌دهنده تغییر راهبرد کلی این کشور در قبال ایران باشد برای ایران کافی نخواهد بود؟ خاطرنشان کرد: مصوبه مجلس مشخص است. ما همیشه گفته‌ایم آمریکا باید به برجام برگردد. یعنی باید به اجرای تعهداتش در چارچوب برجام برگردد. باید تحریم‌هایی که در خود برجام مشخص شده چه هستند را لغو کند. تحریم‌هایی که در دوره ترامپ به عناوین دیگر تصویب شد را باید لغو کنند و البته یکسری تحریم‌های جدیدی هم در دوره ترامپ تصویب شد که که آنها هم باید لغو شود. در نتیجه مشخص است که آمریکا باید چه کارهایی انجام دهد.
* مصوبه مجلس روشن است که چه اتفاقی باید بیفتد
خبرنگار با طرح این موضوع که اما تقریبا مشخص است که در این فاصله زمانی کوتاه این اتفاقات نمی‌افتد، از تخت روانچی پرسید یعنی حتی اگر حرکت مثبت کوچکی هم از سوی آمریکا صورت بگیرد از نظر ایران قابل قبول نخواهد بود؟ که وی پاسخ داد: مصوبه مجلس روشن است که چه اتفاقی باید بیفتد. ما بر همان اساس مجبوریم عمل کنیم و بر همان اساس هم عمل خواهیم کرد.
* آمریکایی‌ها می‌دانند چه باید بکنند، باید تصمیم شان را بگیرند
وی در خصوص اینکه در رسانه‌های آمریکایی گزارش‌هایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه دولت آمریکا برنامه‌هایی دارد برای کاهش فشار بر ایران بدون رفع تحریم‌ها و اگر این احیانا اتفاق بیفتد واکنش ایران چه خواهد بود؟ آیا ایران این را می‌پذیرد؟ اظهار داشت: مصوبه مجلس که مشخص است و باید بر همان اساس عمل شود.
تخت روانچی ادامه داد: الان هم زود است که بخواهیم قضاوت کنیم آمریکا چه اقدامی بکند و ما در مقابلش چه اقدامی باید انجام دهیم. آمریکایی‌ها می‌دانند باید چه بکنند. باید تصمیم شان را بگیرند. همین حالا که من خدمت شما هستم آمریکا ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ و ناقض برجام است. یعنی همان سیاستی که در دوره ترامپ ادامه می‌شد، هنوز هم ادامه دارد. هیچ تغییری ما ندیدیم.
مذاکره کننده پیشین هسته‌ای ایران بیان کرد: آمریکا باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد سیاست شکست خورده فشار حداکثری را ادامه دهد یا واقعا می‌خواهد متوجه شود که آن سیاست اشتباه بوده و رویکرد جدیدی را اتخاذ می‌کند. البته در صحبت می‌گویند که سیاست فشار حداکثری سیاست شکست خورده‌ای بوده است.
* هیچ مذاکره مستقیمی با آمریکایی‌ها نداشتیم
نماینده ایران در سازمان ملل در پاسخ به این سؤال که به شما هم به صورت مستقیم گفته‌اند که این سیاست شکست خورده؟ گفت: خیر. ما مستقیم تماسی نداشتیم.
تخت روانچی در خصوص گزارش یکی از رسانه‌های فرانسوی مبنی بر اینکه بعد از روی کار آمدن دولت بایدن مذاکراتی از طرف دولت جدید با شما در واشنگتن صورت گرفته، عنوان کرد: خیر. صحت ندارد. ما هیچ مذاکره مستقیمی با آمریکایی‌ها نداشتیم. چیزی که عرض می‌کردم این بود که مسؤولان وزارت خارجه آمریکا و سخنگوی وزارت خارجه این کشور اعلام کردند سیاست فشار حداکثری شکست خورده است. بنابراین این را باید در عمل اثبات کنند، صرفا به حرف نمی‌شود.
* این انتظار غلطی است که اینها می‌گویند ایران گام اول را بردارد، ما که در برجام هستیم
وی در پاسخ به این سؤال که آیا ایران برنامه‌ای ندارد که خودش قدمی را برای این منظور بردارد و ایران نمی‌خواهد گام نخست را صورت دهد؟ گفت: این انتظار غلطی است که اینها می‌گویند ایران گام اول را بردارد. ما که در برجام هستیم. کسی که از برجام خارج شده باید ثابت کند تغییر رویه داده است. چطور انتظار می‌رود ایران که در برجام است گام بردارد؟ ایران چه گامی بردارد؟
خبرنگار پرسید: اما در حال حاضر دیگر ایران هم در برجام نیست؟ که تخت روانچی تصریح کرد: خیر. ایران هنوز در برجام حضور دارد.
وی در خصوص اینکه در حال حاضر میزان غنی سازی اورانیوم ایران بالاتر از حد مشخص شده در برجام است، گفت: بله؛ درست می‌فرمایید. ولی اینها همه در چارچوب ماده ۳۶ برجام است که وقتی یک خلاف و نقض شدید و آشکاری از سوی یک طرف انجام می‌شود طرف مقابل می‌تواند یا به طور کلی تعهداتش را انجام ندهد و یا برخی از تعهداتش را انجام ندهد و ما مورد دوم را انتخاب کردیم و برخی از تعهدات خود را انجام ندادیم. ضمن اینکه نکته مهم این است که به محض اینکه آمریکا به اجرای تعهدات خود به صورت کامل و بدون پیش شرط بازگردد، ما هم به اجرای تعهدات خود باز خواهیم گشت و این قدم‌هایی که ما برداشیتم کاملا برگشت پذیر است.
* سلاح‌های هسته‌ای در دکترین دفاعی ما جایی ندارد
خبرنگار از تخت روانچی پرسید فرض کنیم این قدم نخست برداشته نشود، گام بعدی ایران چیست؟ آن طور که آقای علوی وزیر اطلاعات گفتند تغییری در راهبرد ایران ایجاد شده و ایران به سمت ساخت سلاح اتمی حرکت می‌کند؟ که وی پاسخ داد: سیاست ما در ارتباط با استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای روشن است. ما بارها اعلام کردیم که عضو ان.پی.تی هستیم و فتوای رهبری هم روشن است. سلاح‌های هسته‌ای در دکترین دفاعی ما جایی ندارد و بنابراین موضع ما در این زمینه کاملا روشن است که ما نه به ساخت سلاح هسته‌ای علاقه داریم و نه به سمتش می‌رویم. در عین حال به عنوان عضو ان.پی.تی لازم است که از مزایای این معاهده برخوردار شویم و مزایای ان این است که به صورت کامل از انرژی هسته‌ای به صورت صلح آمیز استفاده کنیم.
خبرنگار پرسید پس صحبت آقای علوی را تایید نمی‌کنید؟ یعنی تغییری در راهبرد کلی جمهوری اسلامی ایجاد نشده که تخت روانچی بیان کرد: ما عضو ان.پی.تی هستیم و متعهد هستیم به آنچه امضا کردیم و هیچ تغییری در سیاست ما ایجاد نشده است.
* هیچ گفت‌وگویی چه در زمینه هسته‌ای و چه در ارتباط با بقیه مباحث با دولت بایدن نداشتیم
وی در خصوص اینکه آیا گفت‌وگوهایی هم در خصوص آزادی زندانیان دو تابعیتی اخیرا بین دو طرف صورت نگرفته؟ اظهار داشت: اخیرا صورت نگرفته، ولی موضع ما روشن است و بارها اعلام کردیم. البته ما دو تابعیتی را از نظر قانونی تحت این عنوان رسمیت نمی‌شناسیم و شهروندان ایرانی بر اساس قوانین کشور شهروند ایران هستند، ولی در ارتباط با موضوعی که شما گفتید ما بارها موضع خود را اعلام کردیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در دولت بایدن گفت‌وگویی در این خصوص انجام شده؟ گفت: خیر. هیچ گفت‌وگویی چه در زمینه بحث هسته‌ای و چه در ارتباط با بقیه مباحث با دولت بایدن نداشتیم.
* تعهدات آمریکا روشن است
خبرنگار با اشاره به اینکه آقای ظریف اشاره‌ای داشت به اینکه اتحادیه اروپا می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند. وزیر خارجه قطر هم به تهران سفر کرد و این کشور هم در خصوص میانجیگری ابراز تمایل کرده، از نماینده ایران در سازمان ملل سؤال کرد ترجیح ایران برای این میانجیگری کدام کشور است؟ آیا ترجیح می‌دهد کشورهای منطقه در این روند وارد شوند یا همانطور که آقای ظریف گفتند آقای بورل و دستگاه سیاست خارجی اروپا نقشی را ایفا کنند؟ که وی پاسخ داد: تعهدات آمریکا روشن است و چیزی نیست که نیازی به بحث و تبادل نظر و این گونه مباحث داشته باشد.
مذاکره کننده پیشین هسته‌ای ایران خاطرنشان کرد: اگر آمریکایی‌ها تصمیم بگیرند که به تعهدات خود برگردند. خودشان هم روشش را می‌دانند. بنابراین چیزی که لازم است این است که تصمیم سیاسی در واشنگتن گرفته شود. حالا صحبتی که آقای ظریف در مورد بورل کردند این است که اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام در شورای امنیت و قطعنامه۲۲۳۱ از اتحادیه نام برده شده است. بنابراین نقشی که اتحادیه اروپا دارد، هماهنگ گنننده اجرای برجام است.