به گزارش مشرق، در حالی که مشکل تأمین برق کشور در فصول سرد و گرم طی دو سال گذشته چالش‌ساز شده است، بسیاری از کارشناسان معتقدند باید به سمت برق هسته‌ای حرکت کرد؛ مثل بیشتر کشورهای جهان.
خاموشی‌های زمستان سال گذشته و تابستان امسال که امکان تکرارش در زمستان سال جاری نیز محتمل است، شرایط اداره صنعت برق و نیروگاهی را سخت کرده است و عملاً نیروگاه در دسترسی برای بهره‌برداری وجود ندارد و این کمبود، موجب خواهد شد هرساله حداقل دوبار شاهد قطعی برق و نوسانان‌های شدید برقی باشیم.
ظرفیت اسمی صنعت برق کشور (نیروگاه‌های حرارتی، برق آبی و هسته‌ای) حدود ۸۵ هزار مگاوات است که در زمان پیک مصرف به طور حداکثری توان تولید ۶۴هزار مگاوات برای آن وجود دارد. در این سبد، ظرفیت اسمی نیروگاه برق بوشهر حدود یک‌هزار مگاوات است که به دلایل تخصصی و کارشناسی همواره با حداکثر توان در مدار تولید نیست و به گفته کارشناسان سهم این نیروگاه در سبد برق کشور حدود ۲درصد است. اعداد و ارقام به روشنی نشان می‌دهد با وجود اینکه ایران دارای منابع غنی اورانیوم است، همچنین پیشرفت‌های بسیار مطلوبی در این فناوری به دست آورده است.
قرار بود ۲۰ هزار مگاوات از برق تولیدی کشور، از صنعت هسته‌ای تأمین شود، ولی متأسفانه به دلایل مختلف این رقم محقق نشده است. به گفته مسئولان، طول عمر مفید نیروگاه هسته‌ای ۶۰تا ۷۰سال است و بین ۳۰تا ۴۰میلیون دلار متوسط سوخت نیروگاه هسته‌ای برای تولید هزار مگاوات است، در حالی که یک نیروگاه فسیلی هزار مگاواتی ۱۲میلیون بشکه نفت نیاز دارد که حدود ۷۷۰ میلیون دلار در سال می‌شود؛ بنابراین وجود نیروگاه هسته‌ای و تولید برق هسته‌ای به معنی صرفه‌جویی است و نیروگاه هسته‌ای بازگشت سرمایه‌اش به سرعت اتفاق می‌افتد، اما ادامه فعالیت نیروگاه هسته‌ای و فسیلی چندان غیر از سوختش تفاوتی با هم ندارد.
این در حالی است که ایران جزو کشورهای پرمصرف در بخش انرژی است و چند برابر میانگین جهانی مصرف انرژی دارد.
به این ترتیب در ایران سالانه بیش از ۶۰ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت و بیش از ۹۰درصد انرژی کشور از منابع فسیلی تأمین می‌شود. به اعتقاد کارشناسان، انرژی هسته‌ای می‌تواند ده‌ها سال بدون مشکل و با کمترین هزینه‌ها، تولید انرژی پایدار داشته باشد. از سویی دیگر باید گفت انرژی هسته‌ای ارزان‌ترین منبع تولید انرژی در کل دنیاست. جالب است بدانیم یکی از مطالبات رهبری انقلاب سهم ۳۳هزار مگاواتی برق هسته‌ای در سبد صنعت برق کشور است، اما در مقابل صنعت برق کشور یکی از بدهکارترین و عملاً از نظر اقتصادی، ورشکسته‌ترین صنعت کشور به شمار می‌رود.
مشکل از گاز است؟
برخی معتقدند، یکی از دلایل اصلی بی‌توجهی به برق هسته‌ای، وجود گاز در ایران است؛ به طوری که ۸۰ درصد ظرفیت تولید برق، از گاز تأمین می‌شود. مسئله وابستگی صنعت انرژی به گاز طبیعی همواره یکی از ایرادات صنعت برق کشور به حساب می‌آید، زیرا این مسئله می‌تواند امنیت انرژی کشور را به خطر بیندازد. تصور کنید در شرایطی تأمین گاز کشور به هر دلیل دچار مشکل شود، در این حالت قطعاً صنعت برق کشور نیز با بحران جدی مواجه شده و شاهد خاموشی گسترده خواهیم بود.
برای مثال در زمستان سال ۹۹، افزایش چشم‌گیر مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی سبب شد تا این سوخت به نیروگاه نرسد و شاهد بحران خاموشی در کشور باشیم. با وجود اثرات بسیار مثبت ساخت نیروگاه اتمی در کشور، سرمایه‌گذاری برای ساخت این ظرفیت از نیروگاه اتمی یکی از محدودیت‌های کشور تلقی می‌شود، اما راهکار این مسئله می‌تواند زمینه یک تیر و دو نشان را مهیا کرده و علاوه بر تأمین مالی ساخت نیروگاه اتمی، زمینه بهبود شرایط اقتصادی از طریق هدایت نقدینگی در کشور را مهیا کند.
بررسی تجارب شرکت‌های مطرح خارجی مشخص می‌کند، بیش از ۵۰ درصد از تأمین مالی پروژه‌ها با استفاده از نوآوری‌های مالی و طراحی ابزارهای جدید واسطه‌ای بین سرمایه‌گذاران و تأمین مالی‌کنندگان در بازارهای سرمایه بین‌المللی انجام می‌شود، این در حالی است که در ایران سهم پروژه‌های تأمین مالی شده در بورس کمتر از ۱۰ درصد بوده و اتکای تأمین مالی شرکت‌ها کماکان بر چهارپایه‌های پوسیده بانکی و منابع محدود دولتی است.
خبرگزاری فارس در این‌باره نوشته است: صندوق‌های سهام پروژه سرمایه مردم را به صورت غیرمستقیم وارد پروژه‌های زیرساختی کشور می‌کنند، بانک‌ها هم سود تضمینی را تضمین می‌کنند تا سهامداران از آسیب‌های مدت زمان ساخت پروژه بیمه شوند. برای مثال فرض کنید، فرآیند ساخت واحدهای جدید نیروگاه اتمی بوشهر از طریق صندوق سهام عامل پروژه تأمین مالی شود در قدم اول اقدام با تشکیل صندوق و عرضه سهام در بازار سرمایه در قالب عرضه اولیه نسبت به تأمین مالی اقدام می‌شود، پس از آن شش تا هشت سال زمان می‌برد تا پروژه ساخته شود؛ یعنی سوددهی ندارد، در این حالت سهامدار عمده اوراقی را به صورت وام یا اوراق بدهی در بازار منتشر و منابعی را جذب می‌کند و وقتی که به نزدیکی بهره‌برداری رسید، به صورت ترکیبی سهام را در بازار عرضه می‌کند تا بخشی از اوراق قرضه و هزینه سال‌های ابتدایی تأمین شود.
در این حالت هم سهامدار از عواید پروژه‌های سودده ملی بهره می‌برد و هم زمینه تأمین مالی ساخت این نیروگاه بدون اتکا به منابع دولتی تأمین می‌شود. بر همین اساس به نظر می‌رسد، متولیان توسعه برق اتمی در کشور باید به جای تلاش برای ارتقای بودجه عمرانی خود، زمینه به کارگیری شیوه‌های مؤثر تأمین مالی را به کار بسته و زمینه تحقق مطالبات رئیس‌جمهور را فراهم کنند.
اینکه نظام تصمیم‌سازی کشور روی تولید برق از منابع گازی، هسته‌ای یا خورشیدی و بادی تمرکز بیشتری کند، موضوعی است که باید با عدد و رقم مورد بررسی قرار بگیرد. به طور قطع یکی از موانع اصلی در توسعه سایر ظرفیت‌های تولید برق، ارزانی گاز طبیعی برای نیروگاه‌های کشور است که همین موضوع، اغلب طرح‌های تولید برق را با شکست مواجه کرده است. با توجه به کاهش تولید گاز طی دو سال آینده، به نظر می‌رسد باید تجدیدنظر اساسی در افزایش ظرفیت تولید برق از انرژی هسته‌ای، بادی و خورشیدی کرد.
منبع: روزنامه جوان