سرویس جهان مشرق - «کالین پاول» وزیر خارجه‌ی سابق آمریکا[۱] روز دوشنبه، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۱ (۲۶ مهر ۱۴۰۰) در اثر «مشکلات ناشی از کووید-۱۹[۲]» درگذشت[۳]. پاول که پیشاپیش به خاطر سرطان خون نیز تحت درمان بود با وجود واکسیناسیون کامل[۴] علیه کووید-۱۹[۵] در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داد[۶]؛ اگرچه گفته می‌شود سرطان خون، سیستم ایمنی بدن او را تضعیف کرده بوده است[۷]. در ادامه گزارش حاضر، بیش‌تر با پاول آشنا خواهید شد.

«کالین پاول» وزیر خارجه‌ی سابق آمریکا که نقشی محوری در توجیه جنگ علیه عراق ایفا کرد، در سال ۸۴ سالگی درگذشت (+)

کالین پاول و «دکترین پاول»

«کُولین لوتر پاول[۸]» متولد ۵ آوریل ۱۹۳۷ (۱۶ فروردین ۱۳۱۶) در نیویورک، سیاستمدار، دیپلمات و ژنرال چهارستاره‌ی بازنشسته‌ی ارتش آمریکا بود که بین سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۵، در دولت جورج بوش پسر، به عنوان اولین وزیر خارجه‌ی سیاه‌پوست این کشور[۹]، تصدی وزارت خارجه‌ی آمریکا را به عهده داشت. پاول پیش از آن بین سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۸۹ مشاور امنیت ملی رونالد ریگان، و بین سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳، در دولت جورج بوش پدر، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا بود[۱۰].

وی پیش از ورود به دنیای سیاست، ۳۵ سال عضو نیروهای مسلح آمریکا بود و چنان‌که گفته شد تا درجه‌ی ژنرال چهارستاره ترفیع رتبه پیدا کرد. در همین مدت «دکترین پاول[۱۱]» را طراحی کرد؛ دکترینی که طبق آن ایالات متحده تنها در صورتی باید دست به اقدام نظامی بزند که پاسخ هشت سؤال، مثبت باشد:

۱- آیا یک منفعت ملی حیاتی در خطر است؟

۲- آیا هدف واضح و قابل‌دستیابی‌ای داریم؟

۳- آیا خطرات و هزینه‌ها کاملاً و صادقانه تحلیل شده‌اند؟

۴- آیا تمام ابزارهای سیاستی غیرخشونت‌آمیز دیگر به کار گرفته شده‌اند؟

۵- آیا یک استراتژی خروج قابل‌اجرا برای جلوگیری از درگیری بی‌پایان وجود دارد؟

۶- آیا پیامدهای اقدام‌مان کاملاً در نظر گرفته شده‌اند؟

۷- آیا اقدام [نظامی] از حمایت مردم آمریکا برخوردار است؟

۸- آیا از حمایت واقعی و گسترده‌ی بین‌المللی برخوردار هستیم؟[۱۲]

«کالین پاول» پیش از ورود به دنیای سیاست، ۳۵ سال در ارتش آمریکا خدمت کرد و تا درجه‌ی ژنرال چهارستاره پیش رفت (+)

پاول همچنین معتقد بود در صورت آغاز جنگ، باید از تمام منابع و ابزارها برای دستیابی به قدرت قاطعانه علیه دشمن استفاده کرد تا تلفات به حداقل برسد و با وادار کردن طرفِ ضعیف‌تر به تسلیم، درگیری سریع‌تر به پایان برسد.

«کالین پاول» سروان وقت ارتش آمریکا در سال ۱۹۶۳ در جریان جنگ ویتنام؛ جنگی که چه‌بسا تأثیر زیادی روی شکل‌گیری «دکترین پاول» داشت (+)

مقدمه‌چینی برای حمله به عراق

اگرچه پاول به این دکترین اعتقاد کامل داشت، و اگرچه این دکترین را در آستانه‌ی «جنگ اول عراق» یا «جنگ خلیج فارس» بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ نهایی کرد، اما اتفاقاً یکی از افرادی که بعداً بزرگ‌ترین تخطی از این دکترین را داشت، خود پاول بود[۱۳]. امروزه عراقی‌ها، بیش از هر چیز، پاول را به خاطر سخنرانی جنجالی‌اش در ماه فوریه‌ی سال ۲۰۰۳ (چند هفته قبل از حمله‌ی آمریکا به عراق) در سازمان ملل می‌شناسند؛ جایی که وزیر خارجه‌ی وقت آمریکا قوطی کوچک و دربسته‌ای را (که ظاهراً حاوی عامل سیاه‌زخم یا آنتراکس بود) به حاضران در نشست شورای امنیت نشان داد و ادعا کرد صدام، دیکتاتور وقت عراق، سلاح‌های کشتار جمعی، از جمله سلاح‌های شیمیایی، دارد.

این تصویر مشهور، «کالین پاول» وزیر خارجه‌ی وقت آمریکا را در جریان سخنرانی پر از دروغش درباره‌ی سلاح‌های کشتار جمعی در عراق در سال ۲۰۰۳ در نشست شورای امنیت سازمان ملل نشان می‌دهد؛ پاول با به نمایش گذاشتن یک قوطی (که گفته می‌شود حامی عامل سیاه‌زخم یا آنتراکس است) ادعا می‌کند صدام به عوامل شیمیایی و فناوری لازم برای تولید انبوه سلاح‌های شیمیایی دست پیدا کرده و بنابراین تهدیدی قریب‌الوقوع برای جهان است (+)

«منتظر الزیدی» خبرنگار عراقی که به خاطر پرتاب کفش به سمت جورج بوش در سال ۲۰۰۸ طی یک کنفرانس خبری در بغداد شهرت پیدا کرد، در توئیتی درباره‌ی مرگ پاول نوشت: «من از مرگ کالین پاول بدون محاکمه به خاطر جنایاتش در عراق ناراحت هستم. اما مطمئنم دادگاه الهی منتظر او خواهد بود[۱۴].» خود پاول بعد از آغاز جنگ عراق (به عبارت دیگر، زمانی که دیگر کار از کار گذشته بود) اعتراف کرد که بخش‌هایی از سخنرانی‌اش در سازمان ملل دروغ بوده است. حتی آن سخنرانی را «لکه»ای بر سابقه‌اش دانست و «دردناک» توصیف کرد[۱۵].

«کالین پاول» (چپ) در حمایت از جورج بوش پسر (راست) و اعضای دیگر دولت او، برای توجیه حمله به عراق، دروغ‌پردازی‌هایی کرد که مصداق زیر پا گذاشتنِ عملاً تمام اصول «دکترین پاول» بود (+)

جنگ‌طلب تا آخرین نفس

اگرچه طی روزهای اخیر، برخی منابع خبری برای تبرئه‌ی وزیر خارجه‌ی سابق آمریکا تلاش کرده‌اند، اما واقعیت این است که پاول نه‌تنها همان زمان از اقدام نظامی علیه عراق حمایت کامل کرد، بلکه در بقیه‌ی عمرش هم هرگز دست از جنگ‌طلبی برنداشت. به عنوان نمونه، سال ۲۰۰۹ طی مصاحبه‌ای گفت امیدوار است دولت باراک اوباما بتواند ناتو و سایر متحدان اروپایی آمریکا را مجاب کند که نقش پررنگ‌تری در جنگ افغانستان ایفا کنند[۱۶]؛ جنگی که دقیقاً بر خلاف دکترین پاول، به طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا تبدیل شد و تنها چند هفته پیش از فوت او بالأخره با شکل‌گیری صحنه‌هایی دردناک و باورنکردنی پایان یافت.

در همین‌باره بخوانید:

›› خروج «ترامپیِ» بایدن از پایگاه بگرام و فرار آمریکا از بازی تاج‌وتخت افغانستان

›› سرنوشت تلخ افغان‌هایی که به آمریکا کمک کردند

›› «محمد اشرف غنی»؛ فراز و فرود یک رئیس‌جمهور متواری

با وجود این‌که شهرت پاول به خاطر مقدمه‌چینی برای آغاز جنگ عراق است، اما وزیر خارجه‌ی آمریکا بعد از عراق، ادعاهای مشابهی را درباره‌ی ایران هم مطرح کرد. وی ماه نوامبر سال ۲۰۰۴ مدعی شد «اسناد جدیدی» را مشاهده کرده که «تأیید می‌کنند» ایران «فعالانه تلاش می‌کند» سامانه‌ای برای حمل بمب هسته‌ای به دست بیاورد یا بسازد[۱۷]. البته عمر پاول برای راه‌اندازی جنگی علیه ایران کفاف نداد و وزیر خارجه‌ی آمریکا که اکنون سابقه‌اش با جنگ‌طلبی و بلکه خیانت با دروغ‌پردازی و خدشه‌دار کردن اعتبار کشورش[۱۸] گره خورده، پیش از آن‌که سرنگونی جمهوری اسلامی را به چشم ببیند، زیر خاک رفت.

در همین‌باره بخوانید:

›› «جورج بوش پدر»؛ پیرترین رئیس‌جمهور آمریکا آرزوی تغییر حکومت ایران را به گور برد

›› «جان مک‌کین» هم آرزوی سرنگونی نظام ایران را به گور برد