به گزارش مشرق، بازگشایی مدارس تا پایان آبان ماه سیاستی بود که تا امروز از سوی مسئولان وزارت بهداشت اطلاع رسانی شده است و طبق اعلام وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر ۴۰ هزار مدرسه در مهرماه فعالیت حضوری را مطابق الگو در مناطق روستایی و عشایری و هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش آغاز کرده و وارد فرآیند آموزش‌های حضوری شده‌اند همچنین حدود ۵۵ هزار مدرسه مجوز مربوطه را برای بازگشایی دریافت کرده‌اند.
با این وجود روز گذشته دبیر کمیته علمی ستاد کرونا، از احتمال تعویق بازگشایی مدارس خبر داد!
حمیدرضا جماعتی در این باره گفت: از نظر منطقی باید تعویق بازگشایی مدارس اتفاق بیفتد و اگر بخواهیم مدارس را زودتر باز کنیم ممکن است مجدد پیش درآمد پیک جدید کرونا در جامعه باشد، قرار شد در ۴۸ ساعت آینده خروجی یک کارگروه در قالب جمع‌بندی نظر تمام اساتید حاضر در کمیته علمی کرونا به صورت پیشنهاد به وزیر بهداشت اعلام شود و باید ببینم در تعامل با مجلس و وزارت آموزش و پرورش به چه نتیجه‌ای خواهد رسید.
علیرضا کمره‌ای؛ سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در امر بازگشایی مدارس نیز درباره صحبت‌های اخیر دبیر ستاد علمی کرونا برای به تعویق افتادن بازگشایی مدارس گفت: «الگوی بازگشایی مدارس با وزارت بهداشت توافق شده و مصوبه ۱۱ مهر ستاد ملی کرونا بر آن صحه گذاشته است اما اگر کمیته فنی ابه عنوان کمیته صلاحیت‌دار و وزارت بهداشت به عنوان مرجع تخصصی، تدبیر دیگری را دارند که به مصلحت دانش‌آموزان و خانواده‌ها باشد حتماً آموزش و پرورش به آن مقید خواهد بود و این امکان را دارد که شرایط تحت کنترل قرار بگیرد و شدت بازگشایی مدارس را کاهش دهد، در هر صورت می‌توانیم سیاست‌های انقباضی برای بازگشایی مدارس را در پیش گرفته و شرایط را کنترل کنیم.»
به نظر می‌رسد، مخابره پیام‌های مختلف درباره بازگشایی مدارس و تغییر چندین‌باره تصمیم‌گیری‌ها، نتیجه‌ای جز سردرگمی والدین و دانش‌آموزان و بی‌اعتمادی آنها به تصمیمات مسئولان نخواهد داشت.
از سوی دیگر باید به این پرسش پاسخ داد که آیا بستن کامل درهای مدارس، تنها راهکار موجود است؟ سایر کشورها در مواجهه با مدارس خود چه سیاستی را اتخاذ کرده‌اند، آیا آنها هم بیش از ۱۸ ماه به طور کامل درهای مدارس را بستند؟
تعطیلی مدارس تا چه اندازه در کاهش روند شیوع کرونا در جامعه تأثیر داشته است؟میزان ابتلای کودکان به کرونا در این مدت چگونه بوده است؟ آیا وزارت بهداشت تا به امروز آماری از میزان ابتلا و مرگ و میر کودکان بر اثر کرونا منتشر کرده است؟
تبعات تعطیلی مدارس، آسیب‌های روانی، اخلال در رشد اجتماعی دانش‌آموزان، بی‌انگیزگی به درس خواندن و ترس از بازگشت به مدرسه و افت شدید یادگیری دانش‌آموزان در وضعیت آموزش مجازی، مورد توجه سیاست‌گذاران کشور قرار دارد؟
نظارت پاشنه آشیل موفقیت در بازگشایی مدارس
وزارت آموزش وپرورش نیز باید به این موضوع به صورت روشن پاسخ دهد آیا با سپردن امور به مدارس و انجمن اولیا و مربیان، می‌توان به بازگشایی مدارس خوشبین و امیدوار بود؟ با توجه به کمبود نیروهای مورد نیاز در بخش ارزیابی عملکرد و بازرسی وزارت آموزش و پرورش، نظارت بر بازگشایی مدارس چگونه انجام خواهدشد؟
بخشنامه‌ای برای بازگشایی حضوری ارسال نشده!
مدیر یکی از مدارس ابتدایی شهر تهران با اشاره به اینکه بخشنامه‌ای برای بازگشایی حضوری مدارس به دست ما نرسیده است، اظهار کرد: بازگشایی مدارس به اختیار انجمن و اولیا و مربیان واگذار شده است و انجمن هم استقبال نمی‌کند، برای حرکت در مسیر بازگشایی حضوری و اخذ مجوز منتظر هستیم که بخشنامه رسمی بدهند اما فعلاً همه چیز در مصاحبه‌ها و در حد حرف است در نهایت اگر بخشنامه‌ای برای بازگشایی ارسال نشود، از هفته‌های آینده شاید یک یا دو روز دانش‌آموزانی که ضعیف‌تر هستند را به صورت حضوری به مدرسه بیاوریم.
به نظر می‌رسد «نظارت» پاشنه آشیل موفقیت در پروسه بازگشایی مدارس باشد، موضوعی که قطعاً با خلأهایی همراه خواهد بود، پیش از این علیرضا کمره‌ای سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در امر بازگشایی مدارس درباره دشواری نظارت گفته بود: «شاید دشوارترین کار در ایام کرونا، پیچیدگی و سختی نظارت بر فرآیندهای آموزشی و تربیتی، حتی در ساده‌ترین شاخص‌ها است که در ستاد و حتی در استان و منطقه با توجه به پراکندگی بالای مدارس دچار ابهام و تردید می‌شویم، به‌عنوان مثال تردید داریم؛ آیا جریان تربیت و یادگیری مدارس برقرار است یا خیر؟ یا؛ نحوه فعالیت معلمان چگونه است؟ یا؛ شکل و فرم اداره و مدیریت مدرسه اگر حضوری است به‌چه‌صورت و اگر غیرحضوری چگونه انجام می‌شود؟ ساعت‌های آموزشی چگونه بسته شده است و آیا معلم قادر است اهداف درسی را کامل پیاده کند یا خیر؟ آگاهی دقیق و شناخت شرایط حاکم بر مدارس دشوارترین کار در دوره کرونا بود.»
به هر حال اگر بازگشایی مدارس یکبار دیگر به تعویق نیفتد قرار است به تدریج و در چند مرحله شاهد بازگشایی باشیم که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
ساعات حضور دانش‌آموزان در کلاس حضوری
در دستورالعمل بازگشایی که برای مدارس ارسال شده، آمده است:
توصیه می‌شود در محیط‌های بسته زمان هر جلسه آموزش نسبت به شرایط عادی کوتاه‌تر شود این میزان در پایه های اول تا سوم ابتدایی ۴۵ دقیقه در سایر پایه‌ها اعم از ابتدایی و اول و دوم متوسطه حداکثر ۶۰ دقیقه مناسب است، تصمیم گیری در این زمینه به اقتضای شرایط مدرسه و کلاس‌ها از نظر امکان تهویه و رعایت دستورالعمل به عهده شورای مدرسه و مدیر است.
کلاس حضوری برای برخی دروس
در صورت گروه‌بندی کلاس‌ها در دوره متوسطه، ترکیبی از روش‌های حضوری و غیر حضوری در آموزش دانش‌آموزان استفاده شود با تشخیص شورای مدرسه اولویت برگزاری بیشتر کلاس‌های حضوری به دروسی تعلق گیرد که نقش تسهیل‌گری مستقیم معلمان در یادگیری عمیق و پایدار آن درس ضرورت بیشتری دارد، مناسب است تا حد امکان ترتیبی اتخاذ شود تا دانش‌آموزان در همه دروس به میزان کفایت با معلمین مربوط به هر درس ارتباط داشته باشند.
آموزش دروس به هر شیوه‌ای که آغاز و استمرار یابد میزان ساعات اشتغال معلمان متناسب با سقف ساعت ابلاغ هفتگی آنها خواهد بود.
در دوره ابتدایی ملاحظات زیر در کلاس‌هایی که به صورت ترکیبی برگزار می شود، رعایت شود: کلاس‌های درس با تراکم بالاتر از حد مجاز تعیین شده در دستورالعمل ۰۶ (دستورالعمل بهداشتی) که به دو گروه تقسیم می شوند، دو روز آموزش حضوری مجزا برای هر گروه و یک روز آموزش غیرحضوری (مجازی) مشترک برای دو گروه برگزار خواهند کرد.
به منظور آشنایی دانش‌آموزان پایه اول با محیط مدرسه و ایجاد ارتباط با معلم خود مدارس دوره ابتدایی مجاز هستند به صورت محدود زمینه ارتباط حضوری این دسته از دانش‌آموزان را در مدرسه و کلاس درس را فراهم آورند.
بازگشایی مدارس با ایمن‌کردن شرایط
علیرضا کمره‌ای سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در امر بازگشایی مدارس در اینباره گفت: آموزش مجازی آثار خوبی را بر یادگیری دانش‌آموزان نداشت و در یک تحلیل دقیق از سود و زیان بازگشایی مدارس به این نتیجه رسیدیم که مدارس باید بازگشایی شود و در تمام دنیا ادامه تعطیلی مدارس را برای دانش‌آموزان آسیب‌زا اعلام کردند.
وی افزود: مجامع بهداشتی جهان می‌گویند محیط مدارس از طریق رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، ارتقای شرایط تهویه کلاس‌های درس، کاهش تعداد دانش‌آموزان و حفظ فاصله گذاری فیزیکی باید ایمن و شرایط برای کلاس‌های درس حضوری فراهم شود.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در امر بازگشایی مدارس با اشاره به اینکه همسویی نگاه وزارت بهداشت و آموزش و پرورش باعث شد به تدریج به سمت بازگشایی مدارس برویم، متذکر شد: در نخستین گام، با همراهی وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت دستورالعمل‌های بهداشتی تدوین شد و در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ پروتکل بهداشتی وزارت بهداشت به آموزش وپرورش ابلاغ شد و آن را به مدارس ارسال کردیم بر همین اساس سیستم آموزشی و بهداشتی کشور بازگشایی مدارس را در اولویت قرار داد.
کمره‌ای گفت: بازگشایی مدارس باید از اقتضائاتی تبعیت می‌کرد که اصلی‌ترین آن طراحی الگوی مناسب برای فعالیت حضوری و بازگشت به مدرسه است، وزارت آموزش و پرورش این الگو را در ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ ابلاغ کرد و براساس آن راهبرد اصلی شروع آرام، منطقی و منعطف مبتنی بر مشارکت تمام ارکان موثر در تعلیم و تربیت است همچنین اصل نخست حفظ سلامت و ایمنی دانش‌آموزان و معلمان است.
بازگشایی ۵۶ درصد مدارس در مناطق کم جمعیت
وی ادامه داد: بازگشایی مدارس، از مناطق روستایی، عشایری و مدارس کم جمعیت آغاز شد در این مدارس به دلیل کم بودن جمعیت امکان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی فراهم است درطول یک ماه گذشته ۵۶ درصد مدارس درمناطق روستایی و مدارس کم جمعیت با کمتر از ۱۲۰ نفر جمعیت که کلاس‌های درس آنها ۱۵ نفره است بازگشایی شدند.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در امر بازگشایی مدارس بیان کرد: درفاز نخست بازگشایی حدود ۳۱ درصد دانش‌آموزان مناطق روستایی و عشایری و دانش‌آموزان هنرستان‌ها برای دروس مهارتی و عملی تحت پوشش آموزش حضوری قرار گرفتند البته هنوز مدارسی هستند که آمادگی لازم برای بازگشایی را نداشته و مجوز دریافت نکرده‌اند، این مدارس آبان ماه با توجه به مجوزی که دریافت خواهند کرد به جمع مدارس بازگشایی شده می‌پیوندند.
کلاس‌های درس حداکثر ۱۵ نفر
کمره‌ای ادامه داد: گام دوم بازگشایی از آبان ماه است البته بدین معنا نیست که مدارس در هفته نخست آبان فعالیت خود را آغاز کنند بلکه فرایندی را طراحی کردیم که مدارس باید حتماً ارزیابی اولیه از وضعیت بهداشتی خود براساس چک لیست‌هایی که مطابق پروتکل‌های بهداشتی وزارت بهداشت است، انجام دهند. پروسه بازگشایی مدارس حداقل در ۴ مرحله است، فاز نخست ارزیابی بهداشتی است که توسط خود مدارس انجام می‌شود و در گام دوم مناطق آموزشی، وضعیت مدارس را ارزیابی، تأیید و مجوز صادر می‌کنند بنابراین اگر مدرسه‌ای تاکنون مجوز نگرفته باشد در آبان ماه بازگشایی نخواهد شد و باید مقدمات کار را فراهم و مجوزها را دریافت کند، آگاهی لازم را به دانش‌آموزان و خانواده‌ها بدهد و در نیمه دوم آبان به سمت بازگشایی برود.
وی گفت: مدارس باید حتماً دانش‌آموزان را گروه‌بندی کرده و جمعیت کلاس‌های درس را به ۱۵ نفر برسانند تا رعایت فاصله‌گذاری اماکن پذیر باشد.