به گزارش مشرق، وجود منابع سرشار گاز طبیعی در کشور موجب شده است که توسعه سوخت ارزان گاز فشرده طبیعی CNG در سبد سوخت خودروها به یکی از اولویت‌های اصلی وزارت نفت دولت سیزدهم تبدیل شود. پیش‌تر شورای عالی انرژی نیز در سند «تامین انرژی بخش حمل و نقل کشور تا افق ۱۴۲۰» بر افزایش دو برابر مصرف CNG در خودروها تا افق ۱۴۲۰ تاکید کرده بود.
در دولت تدبیر و امید هر چند حمایت از صنعت CNG برای مدت طولانی به حاشیه رفت، اما پس از حوادث آبان‌ماه ۹۸ اقداماتی برای دوگانه‌سوز کردن خودروها در دستور کار قرار گرفت و در مصوبه دی‌ماه ۱۳۹۸ شورای اقتصاد بر حمایت از صنعت CNG تاکید شد.
*۶ دلیل عقب‌ماندگی ۶۰ درصدی طرح CNGسوز کردن خودروها
طبق مصوبه شورای اقتصاد، درخواست وزارت نفت دولت دوازدهم درباره حمایت از تولید و تبدیل کارخانه‌ای و کارگاهی یک میلیون و ۴۶۴ هزار خودروی تاکسی، ون(تاکسی)، وانت (سبک و سنگین) و مسافربر شخصی بنزینی به CNGسوز در سقف ۵۶۳ میلیون و ۷۸۰ هزار دلار مورد تایید قرار گرفت و قرار شد ۱۴۶۴ هزار خودرو از تک‌سوز به CNGسوز تبدیل شوند. طبق مصوبه این تبدیل به صورت «رایگان» انجام می‌شود.
طبق برنامه زمان‌بندی شده باید تاکنون حدود یک میلیون خودرو دوگانه‌سوز می‌شدند ولی عملکرد این طرح فعلا حدود ۲۰۰ هزار تبدیل کارگاهی است که حاکی از عقب‌ماندگی ۶۰ درصدی از برنامه مصوب دارد.
هر چند طرح دوگانه‌سوزکردن رایگان خودروها در اواخر سال ۹۸ و اوایل سال ۹۹ مورداستقبال جدی مردم قرار گرفت اما به دلایل مختلفی رو به افول رفت. در جدول ۱ برخی از مهم‌ترین دلایل ناکامی وزارت نفت در CNGسوز کردن خودروها و راهکارهای موجود برای احیای این طرح آورده شده است.
جدول ۱- دلایل عقب‌ماندگی طرح CNGسوز کردن خودروها
در گزارشهای قبلی پرونده «سوخت ملی» به تفصیل درباره هر یک از دلایل مطرح شده در جدول ۱ توضیحاتی ارائه شده است.
* جزئیاتی از طرح گازسوز کردن خودروهای دیزلی
اما استفاده از CNG در سبد سوخت تنها به جایگزینی با «بنزین» محدود نمی‌شود و میتوان از این سوخت ملی در «خودروهای دیزلی» نیز استفاده کرد.
در این‌باره مجتبی حاجی‌محمدی کارشناس صنعت CNG با اشاره به طرح دو سوخته کردن خودروهای دیزلی گفت: برای دوسوخته کردن خودروهای دیزلی به تکنولوژی خیلی خاصی نیاز نیست. البته شرکت‌های فعال در صنعت CNG نمونه‌های اول کیت رو وارد کرده‌اند و در حال داخلی‌سازی آن هستند. انشاالله مراحل پایانی این داخلی‌سازی تا چند هفته دیگر به اتمام می‌رسد.
وی در ادامه افزود: برای خودروهای دیزلی اصطلاح دوسوخته یا DDF مرسوم است (Dual Diesel Fuel). دو سوخته کردن خودروهای دیزلی در حجم بالا نیاز به تاسیس جایگاه دارد، البته میتوان از ظرفیت موجود هم برای شروع کار استفاده کرد، اما در جایگاه‌های فعلی یک مشکل وجود دارد که ناظر به تفاوت در شیر پرکن است زیرا سایز خودروهای سنگین کمی بزرگتر است.
حاجی‌محمدی اظهار داشت: به طور کلی خودروهای سنگین داخل شهر با CNG دوسوخته می‌شوند و خودروهای سنگین بین جاده‌ای با LNG. البته چون الان LNG در داخل کشور وجود ندارد، خودروهای خارج شهری هم با CNG دوسوخته می‌شوند. با چهار عدد مخزن ۱۵۰ لیتری میتوان ۶۰۰ کیلومتر مسیر طی کرد که البته به صورت همزمان گازوئیل هم مصرف می‌شود ولی مقدار مصرف گازوئیل حداقل ۵۰ درصد با گاز طبیعی جایگزین می‌شود.
*درآمد ۳۰ هزار میلیارد تومانی دولت با جایگزینی CNG به جای گازوئیل
اتحادیه سراسری سوخت‌های جایگزین طرحی برای دوسوخته کردن خودروهای دیزلی آماده کرده است که بر مبنای این طرح ۱۵۰ هزار خودروی دیزلی در ۵ سال (۱۴۰۱-۱۴۰۵) CNGسوز شوند.
جدول ۲ محاسبات به روز شده طرح اتحادیه سراسری سوخت‌های جایگزین برای محاسبه درآمد حاصل از توسعه CNG در خودروهای دیزلی است. طبق این طرح حداقل درآمد سالانه حاصل از جایگزینی گاز با گازوئیل در هر خودرو ۸۳۵۲ دلار است.
این افزایش درآمد ارزی دولت از آنجا حاصل می‌شود که با استفاده از CNG در داخل کشور، به همان میزان گازوئیل آزاد می‌شود که میتوان با صادرات آن درآمد ارزی دولت را افزایش داد.
جدول ۲-طرح جایگزینی گاز با گازوئیل
در صورتی که طبق طرح اتحادیه سراسری سوخت‌های جایگزین بتوان ۱۵۰ هزار خودروی دیزلی را دوسوخته کرد، در مجموع سالانه درآمد دولت به میزان ۱.۲۵ میلیارد دلار افزایش پیدا خواهد کرد. با در نظر گرفتن نرخ دلار معادل ۲۵۰۰۰ تومان، درآمد ریالی دولت ۳۱ هزار میلیارد تومان محاسبه می‌شود. البته به احتمال زیاد این طرح هزینه‌هایی را نیز برای ایجاد جایگاه‌های جدید به همراه خواهد داشت.
در گزارش بعدی پرونده «سوخت ملی» به جزئیات بیشتری از طرح DDF (دو سوخته کردن خودروهای دیزلی) پرداخته می‌شود.