به گزارش مشرق، مهدی فضائلی تحلیلگر مسائل سیاسی طی یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت:
«انقلاب» یکی از بااهمیتترین و پیچیدهترین پدیدههای اجتماعی است و درصد زیادی از ذهن جامعهشناسان و اندیشمندان علومسیاسی را بهخود مشغول کردهاست. شناخت فرایند، علل، ماهیت، ایدئولوژی، ابعاد، نتایج و دستاوردها ازجمله سرفصلهایی است که انقلابپژوهان به آنها میپردازند. مطالعه و تحقیق پیرامون سرفصلهای فوق، منابع متنوعی دارد که ازجمله آنها شعارهای انقلاب است. شعارهای انقلاب عباراتی آهنگین و قابل فهم برای عموم هستند که پیامها، مطالبات سیاسی - اجتماعی، ارزشها و نگرشهای موجود در رأس یا متن نیروهای انقلابی را با صراحت بیان میکنند؛ لذا یکی از منابع مهم پژوهش در انقلاب اسلامی سال۱۳۵۷ همین شعارها هستند.
خوشبختانه بخش مهمی از شعارهای انقلاب اسلامی که در مقایسه با انقلابهای بزرگ دیگر جهان بهمراتب بیشتر هم بوده است در کارهای تألیفی و پژوهشی مختلف جمعآوری شده و امروز در دسترس ماست؛ کاری که به ادعای برخی پژوهشگران این حوزه درباره انقلابهای دیگر به این شکل انجام نشده است!
براساس یکی از مهمترین پژوهشهای انجام شده (کتاب جامعهشناسی شعارهای انقلاب اسلامی ایران، تألیف محمدحسین پناهی) بیشاز ۴هزار شعار دوران انقلاب اسلامی جمعآوری، دستهبندی و تحلیل شدهاست. از این تعداد شعار، بیشاز ۳۲۰۰ شعار، سیاسی، حدود ۴۶۰شعار فرهنگی، نزدیک به ۳۰۰شعار نظامی و نزدیک به ۱۳۰شعار اقتصادی و اجتماعی بودهاست. یک بخش مهم این شعارها ناظر به آرمانها، اهداف و ارزشهای کلان انقلاب اسلامی است که با مطالعه آنها هم ایدئولوژی و ماهیت انقلاب اسلامی را میتوان دریافت و هم امروز میزان موفقیت انقلاب در دستیابی به اهدافش را ارزیابی کرد.
در بعد سیاسی، جمهوریاسلامی، حکومت اسلامی، رهبری امامخمینی(ره)، آزادی، نقش روحانیت، نفی و محکوم کردن نظام و شخصیتهای آمریکایی، مشارکت سیاسی از اهم مطالب مطرح در شعارهای انقلاب اسلامی بودهاست. در بعد فرهنگی، ارزشهایی همچون جانبازی و شهادت، حجاب و دیگر ارزشهای اسلامی وجه غالب شعارهای این دوران است و در بعد اقتصادی، نفی فقر و محرومیت، نفی استثمار و نابرابری اقتصادی، حمایت از طبقات محروم و مخالفت با نظام سرمایهداری قابل توجه بوده است.
لذا براین اساس میتوان اینچنین جمعبندی کرد که انقلاب اسلامی ایران، انقلابی با وجه غالب سیاسی، مبتنی بر ایدئولوژی اسلام، با محوریت روحانیت و در رأس آن یک مرجع تقلید بهنام امام خمینی(ره) و خواهان تحقق ارزشها و هنجارهای اسلامی بودهاست که مطالبات اقتصادی قابلتوجهی را نیز دنبال میکردهاست. این درست همان چیزی است که امروز هم دقیقا موضوعیت دارد و نشان میدهد انقلاب اسلامی ایران برخلاف همه انقلابهای بزرگ دیگر و بهرغم فرازها و فرودها و ریزشها و رویشها، همچنان به مسیر خود ادامه میدهد و دچار اعوجاج و انحراف نشدهاست.
رهبر حکیم انقلاباسلامی در همان فراز اول بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که به سومین سالگرد صدور آن نزدیک میشویم، چنین آوردهاند: «از میان همه ملتهای زیر ستم، کمتر ملتی به انقلاب همت میگمارد و در میان ملتهایی که بهپاخاسته و انقلاب کردهاند، کمتر دیده شده که توانسته باشند کار را به نهایت رسانده و بهجز تغییر حکومتها، آرمانهای انقلابی را حفظ کرده باشند. اما انقلاب پرشکوه ملت ایران که بزرگترین و مردمیترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چله پرافتخار را بدون خیانت به آرمانهایش پشتسر نهاده و در برابر همه وسوسههایی که غیرقابل مقاومت بهنظر میرسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده و اینک وارد دومین مرحله خودسازی و جامعهپردازی و تمدنسازی شدهاست. درودی از اعماق دل بر این ملت؛ بر نسلی که آغاز کرد و ادامه داد و بر نسلی که اینک وارد فرایند بزرگ و جهانی ۴۰سال دوم میشود.»