به گزارش مشرق، پیش از این هم سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشور تاکید کرد که اولویت برای مسافرت و حضور افراد در کاروان‌های راهیان نور، تزریق سه دز واکسن است.
براساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا اما اگر فردی دز سوم واکسن را هم تزریق نکرده باشد و تنها دو دز واکسن تزریق کرده باشد، میتواند نتیجه منفی آزمایش کرونای خود را به همراه داشته باشد.
تاکید برای تزریق واکسن در حالی انجام می‌شود که حدود ۱۵ درصد از جمعیت کشور هنوز واکسن کرونا تزریق نکرده‌اند و از جمعیت ۸۰میلیونی کشور، حدود ۲۴ میلیون نفر دز سوم واکسن کرونای خود را تزریق کرده‌اند.
سوال مهم اما این است که چه ضمانتی برای اجرای قوانین تنظیم‌شده در سفرهای نوروزی وجود دارد؟
محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان توضیح می‌دهد که اتصال سامانه ایران من به سامانه‌های فروش بلیت، انجام شده و بلیت ناوگان حمل و نقل عمومی به افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، فروخته نمی‌شود.
این درحالی است که درصد قابل‌توجهی از خانواده‌های ایرانی با خودروی شخصی سفر می‌کنند و بررسی واکسیناسیون مسافران خودرو ممکن نیست.
فرهادی معتقد است که دوربینهای پلیس راهور این خودروها را رصد و مالکان خودروهایی را که واکسیناسیون انجام نداده‌اند، یک میلیون تومان جریمه می‌کند. این در حالی است که از تعداد ۱۷۰۰ دوربین بینشهری، ۸۵ درصد آنها یعنی ۱۶۰۰ دوربین فعال است. درست است که گفته می‌شود مدیریت جامع و کاملی برای اجرایی شدن قوانین سفرهای نوروزی وجود دارد اما فرهادی معتقد است که این شهروندان هستند که باید در این‌باره همکاری لازم را داشته باشند، در غیر این‌صورت برگشت به عقب و طغیان ویروس در نوروز یا پس از آن اتفاق می‌افتد.
چرا نظر ستادملی مقابله با کرونا تغییر کرد و تزریق دو دز واکسن ملاک اجازه برای مسافرت قرار گرفت؟
تزریق سه دز واکسن هیچ‌گاه اجباری نبوده است. در پروتکل‌های بهداشتی هم همیشه تاکید کرده‌ایم که واکسیناسیون کامل انجام شود؛ البته توصیه وزارت‌بهداشت و درمان و نیز ستادملی مبارزه با کرونا این است که شهروندان سه دز واکسن را تزریق کنند تا ایمنی بیشتری داشته باشند. طبیعتا ایده‌آل ما هم این است که شهروندان سه دز واکسن تزریق کرده باشند اما اولویت و سنجش ما برای انجام سفرهای نوروزی تزریق دو دز واکسن است. به این ترتیب اگر فردی هر دو دز واکسن خود را تزریق نکرده باشد نمی‌تواند بلیت تهیه کند یا اگر با خودروی شخصی به سفر برود، جریمه می‌شود.
اما انتقادات زیادی نیز به نحوه کنترل مسافران مطرح است؛ چگونه می‌خواهید واکسن نزده‌ها را کنترل کنید؟
سفرهای نوروزی عمدتا به دو صورت در کشور انجام می‌شود. یکی از راه‌ها از طریق استفاده از ناوگان عمومی کشور؛ هوایی، ریلی، زمینی و دریایی است که افراد بلیت تهیه می‌کنند و مقرر شده وزارت راه و شهرسازی متولی اجرایی شدن قوانین مربوط به حمل و نقل عمومی باشد. به این صورت که سامانه فروش بلیت وزارت راه و شهرسازی به سامانه ایران من وزارت کشور متصل شده و هر فردی قصد خرید بلیت دارد، باید کدملی خود را وارد سامانه کند. به این شکل، به طور مستقیم تقاضاهای خرید بلیت به سامانه ایران من فرستاده و مشخص می‌شود فردی که قصد خرید بلیت دارد، واکسن تزریق کرده است یا خیر. درصورتی که واکسن تزریق نکرده باشد یا دو دز واکسن خود را تزریق کرده باشد، ولی در دوره بیماری قرار گرفته باشد؛ به او اجازه تهیه بلیت داده نمی‌شود. ناوگان ریلی، دریایی و هوایی به صورت صددرصدی به سامانه ایران من متصل است، هرچند ناوگان زمینی هنوز متصل نشده است.
اما بسیاری از مسافران نوروزی از ناوگان زمینی استفاده می کنند.
بله درست است. برنامه ما این است تا قبل از نوروز تقریبا پوشش و اتصال صددرصدی سامانه خرید بلیت ناوگان زمینی را نیز به سامانه ایران من متصل کنیم.
افرادی را که از خودروی شخصی استفاده می‌کنند، چطور کنترل می کنید؟
عمده مسافرتهای ما در این بخش است، یعنی بسیاری از خانوادهها برای سفر رفتن از خودروی شخصی استفاده می‌کنند. برنامه مدیریت و کنترل ما این است که پلاک خودروهای شخصی توسط دوربینهای راهور کنترل شود و به صورت خودکار پلاک خودرو و کدملی اعتبارسنجی شود. دوربینهای کنترلی پلیس راهور به سامانه ایران من و وزارت بهداشت و درمان متصل است، به این ترتیب پلاک خودروی افراد از نظر شرایط بیماری و واکسیناسیون بررسی می‌شود. درصورتی که صاحب خودرو بیمار باشد یا دو دز واکسن تزریق نکرده باشد، یک میلیون تومان جریمه می‌شود.
اما حدود ۱۵ درصد از دوربینهای بینشهری فعال نیستند، چطور می‌خواهید کنترل صددرصدی داشته باشید؟
آن دوربینهایی که فعال است، پلاک ها را ثبت می‌کند. در بیشتر محورهای اصلی و در شهرهای مهم و پرتردد پوشش خوبی از نظر جایگذاری دوربین وجود دارد. به‌اضافه این‌که در مبادی ورودی شهرها هم به احتمال زیاد پلیس راهور کنترلهای خود را خواهد داشت.
بسیاری افراد از این گله دارند که واکسن تزریق کرده‌اند، اما اطلاعات‌شان وارد سیستم نشده است.
اگر آنها قصد رفتن به سفر در ایام نوروز دارند، باید به مرکزی که واکسن تزریق کرده‌اند، مراجعه کرده و از آنها بخواهند که مشخصات‌شان را در سامانه وارد کنند.
این افراد به مراکز مراجعه می کنند اما ناهماهنگی‌هایی که در مراکز وجود دارد، ناراحت‌شان می‌کند.
این مساله به حوزه رسیدگی به شکایات و حوزه تزریق واکسن وزارت بهداشت مربوط است و من نمیتوانم درباره آن جوابی بدهم اما امکان ندارد که واکسنی بدون کد وارد سیستم سازمان غذا و دارو شده و به مرکزی ارسال شود.
با این شرایط برخی شهروندان که واکسن هم تزریق کرده‌اند، نمی‌توانند به سفر بروند؟
بله. این مشکلات در سامانه وجود دارد که ان‌شاءا... رفع می‌شود.
نگران‌کننده‌تر این‌که افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، میتوانند با خودروی شخصی افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند، به مسافرت بروند.
بله درست است. بخش زیادی از مدیریت ویروس کرونا در کشور و مخصوصا موضوع مدیریت سفرهای نوروزی، مساله خودمراقبتی است. هدف ما این نیست که افراد را جریمه یا متخلفی را دستگیر کنیم. هدف ما ارتقای سلامت مردم است و انتظار داریم که افرد بیمار، خودشان با ما همکاری کنند. کنترل فیزیکی داشته باشند و اگر حس بیماری دارند، به سفر نروند یا اگر واکسن تزریق نکرده‌اند، اقدام به تزریق واکسن کنند.
سابقه خودمراقبتی براساس تجربه محدودیتهایی مانند اجباری شدن استفاده از ماسک یا مساله اصناف و... در دو سال گذشته زیاد خوشایند نیست.
یک شرط اساسی برای اجرای این محدودیتها وجود دارد. ما بدون مشارکت و همکاری مردم نمیتوانیم کاری انجام دهیم. هیچ نیرویی نمی‌تواند مردم را مجبور به انجام کاری کند. مردم خود باید متوجه باشند و اگر رستورانی تهویه مناسب ندارد، شلوغ است یا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمیکند، وارد آن رستوران نشوند. در همه بخشها این‌طور است.
ما کنترلها و نظارت‌های خود را داریم اما خواهش ما از مردم این است که آنها هم از سلامتی خود مراقبت کنند. به‌جز توجه به سلامتی خود، شهروندان باید از سلامتی دیگران هم مراقبت کنند. سویه امیکرون با دیگر سویهها متفاوت است. درست است که این روزها پیک ششم روند کاهشی دارد اما تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد که با بیتوجهی به پروتکل‌های بهداشتی، کرونا دوباره طغیان می‌کند و به اوج قله برمیگردد، بنابراین مردم باید همراهی زیادی داشته باشند.
پس با این تفاسیر در تعطیلات نوروز یا بعد از آن، شاهد افزایش ابتلا یا مرگ و میر خواهیم بود؟
من امیدوارم که این‌طور نباشد. بهتر است مردم همراهی کنند تا شاهد کاهش آمار مرگ و میر و ابتلا باشیم. امیدوارم شاخصهای رعایت پروتکل‌های بهداشتی حداقل در نوروز افت نکند.
اما همین حالا هم عدد رعایت پروتکل های بهداشتی پایین است.
بله همین‌طور است. در سویه امیکرون نه‌تنها واکسیناسیون که رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیز لازم است. در این صورت است که کنترل بیماری صورت میگیرد. امروز تعداد افراد مبتلا کاهش پیدا کرده است اما مردم باید همکاری کنند. آنها هم مسوولاند. فردی که خودرو به نام او است، نباید افرادی را که بیمارند یا واکسن تزریق نکرده‌اند به عنوان مسافر قبول کند. چراکه ممکن است به دلیل این سهل‌انگاری، افراد زیادی بیمار شوند.
اما شما هم در رابطه با سلامتی مردم مسوول هستید.
درست است. مواردی که به شما گفتم، در سامانه ایران من انجام شده است. پلیس و وزارت راه و شهرسازی پوشش خوبی برای کنترل هوشمند کرونا دارند.
به نظر میرسد مدیریت هوشمند پروتکلها، راه به جایی نبرده است.
در حال حاضر با کمک این سامانه ارتباط خوبی بین دستگاه‌ها وجود دارد.
برای نمونه در مترو ما مدیریت هوشمند را نمیبینیم؛ شرایط سفرهای نوروزی هم میتواند شبیه مترو باشد؟
شرایط مترو متفاوت است. در پیکهای زمانی متفاوت، مسافرهای زیادی از مترو استفاده می‌کنند. کنترل در ورودی امکان ندارد و فقط از طریق تهیه بلیت انجام می‌شود. البته سامانه ایران من به‌زودی به این بخش هم متصل می‌شود تا از ورود افرادی که واکسن تزریق نکرده اند یا بیمارهستند، جلوگیری شود.
به‌جز مدیریت هوشمند پروتکلها، نیروهای ما هم در همه دانشگاههای علوم پزشکی در حال آمادهباش هستند. نمیگوییم که به صورت ۲۴ ساعته یا با پوشش صددرصدی نظارت میکنیم اما تلاش میکنیم تا جایی که امکان دارد و معقول است، بازرسیها انجام شود. همه‌چیز اما با نظارت‌ها و دخالتهای بازرسان امکان‌پذیر نیست. همان‌طور که گفتم تلاش و همکاری شهروندان هم برای مدیریت ویروس کرونا لازم است.
اما بخش قابل‌توجهی مربوط به وزارت بهداشت است. به عنوان مثال بهداشت مراکز بینراهی، رستورانها و سرویس‌های بهداشتی همیشه زیر سوال بوده است، برای این مهم چه برنامه‌ای دارید؟
ما امسال برخلاف دو سال گذشته که ویروس کرونا شایع بود، طرح نوروزی هم داریم. در طرح نوروزی به مساله بهداشت مراکز توجه میکنیم. در کنار طرح نوروزی که موضوع بهداشت مراکز بینراهی مانند رستورانها و سرویس‌های بهداشتی بررسی می‌شود، مسائل مهم دیگری یعنی رعایت پروتکل‌های بهداشتی را مورد ارزیابی قرار میدهیم. نه‌تنها مراکز بینراهی که مسائل مربوط به هتلها، مسافرخانه‌ها، آب شرب و همه موضوعات مربوط به مسائل سیاحتی بررسی می‌شود. تلاش و رویکرد ما در طرح نوروزی، تاکید بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و مدیریت کروناست.
رنگ بندی تغییر نمیکند
بعد از این که سویه جدید کرونا یعنی امیکرون وارد کشور شد، بسیاری از کارشناسان درباره تغییر رنگبندیهای کرونا در کشور گفتند، چراکه سویه جدید میتوانست آمار ابتلا به کرونا را در کشور افزایش دهد اما به طور خاص تاثیر آمار افراد بستری یا مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا و همچنین سازوکار رنگبندی در کشور تغییر نکرد.
آن‌طور که فرهادی توضیح می‌دهد، مشخص کردن شرایط کرونایی براساس رنگبندیها پیچیده است، عموما هم با توجه به شاخص‌هایی انجام می‌شود. توجه به سرایت‌پذیری بیماری، تعداد افراد بستری، آمار مرگ و میر و نیز میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی، میتواند شرایط رنگبندی در یک کشور را تغییر دهد. اغلب کشورها از دو، سه یا حتی چهار شاخص برای فرموله‌کردن تعیین شرایط شیوع ویروس کرونا در کشورشان استفاده می‌کنند.
آن‌طور که فرهادی توضیح می‌دهد اما در ایران آمار ابتلا باتوجه به تعداد تستهای پیسیآر مثبت، تعداد بستریها و عدد رعایت به پروتکل‌های بهداشتی میتواند تعیین‌کننده وضعیت بیماری کرونا و رنگبندی در کشور باشد.
در حال حاضر هم برنامه‌ای برای تغییر این فرموله‌کردن وجود ندارد. نکته مهم اما این است که این رنگبندیها تعیین شرایط کشور است که اعمال محدودیتها را ممکن می‌کند.
در تعطیلات نوروزی وضعیت رنگبندی میتواند تغییر کند که با توجه به شرایط، محدودیتها هم تغییر خواهد کرد.
با این شرایط درست است که شیب پیک ششم کرونا در کشور رو به کاهش است اما با بیتوجهی به پروتکل‌های بهداشتی، آمار ابتلا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و درنتیجه رنگبندی ممکن است تغییر کند.
در جست‌وجوی پزشک
نوروز که می‌شود، همه به فکر تعطیلات و مرخصی میافتند. این‌که به سفر بروند. این شرایط برای اعضای کادر درمان نیز وجود دارد بنابراین مساله کمبود پزشک در تعطیلات نوروزی هر سال برای مراکز درمانی و شهروندان به یک بحران تبدیل می‌شود.
شیوع ویروس کرونا در کشور، ابتلا و نیاز به درمان و بستری شدن نیاز به پزشک و مخصوصا پزشک متخصص را بیشتر از قبل هم کرده است. این در حالی است که تعطیلی مراکز درمانی خصوصی در تعطیلات نوروزی، مشکلات را افزایش می‌دهد.
امسال اما برنامه وزارت بهداشت و درمان این است که به این مسائل بیشتر توجه کند. برای این‌که مشکلات در این حوزه کاهش پیدا کند، قرار شده معاونت‌های درمان، بهداشت و توسعه و نیز سازمان غذا و دارو در حوزه داروخانهها، برنامه‌های پیشنهادی خود را اعلام کنند.
هرچند که هنوز جزئیات برنامه‌های پشتیبانی اعلام نشده اما معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان توضیح می‌دهد که وزارت بهداشت و درمان به‌زودی برنامه‌های پشتیبانی خود را برای کاهش خطرات کمبود پزشک در تعطیلات ارائه می دهد تا حداقل در تعطیلات نوروز با کمبود پزشک مواجه نباشیم.
منبع:جام جم