به گزارش مشرق، روزنامه اعتماد در گفتگو با سعید لیلاز عضو سابق حزب کارگزاران به تحلیل آخرین وضعیت سیاسی و اقتصادی در کشور پرداخته است. با نزدیک شدن به خط پایان مذاکرات احیای برجام، بار دیگر بحث میان مخالفان و موافقان توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی بالا گرفته است. سعید لیلاز، از جمله افرادی است که احیای برجام به شکل فعلی آن را به نفع کشور نمی‌داند. لیلاز به این روزنامه گفته است که تنها  قید و ‌بندی که می‌تواند توافق‌ها و موازنه قوا را نگه دارد خود قوا است.

در ادامه بخش‌های مهم از این گفتگو را می‌خوانید:

** در آن تجربه قبلی هیچ شرکت اروپایی و غربی قابل اعتنایی حاضر نشد به ایران بیاید. من در بخش خودروسازی سنگین کار می‌کردم و هنوز هم کار می‌کنم، نه شرکت ولوو نه شرکت دایملر بنز، هیچ کدام از اینها حاضر نشدند به ایران بیایند و در ایران سرمایه‌گذاری کنند و کارهایی که در گذشته انجام می‌دادند را تکرار کنند. آنها می‌دانستند که چه اتفاقی قرار است بیفتد، ما نمی‌دانستیم، به شما اطمینان می‌دهم که در آینده همین اتفاق تکرار می‌شود.

** از نظر اقتصادی غرب تا زمانی که جمهوری اسلامی است و انقلاب اسلامی موضوعیت دارد، به ایران تکنولوژی نخواهد داد. من اگر بخواهید برای شما اسنادی می‌آورم که قبل از انقلاب هم حاضر نبود بدهد. اصلا محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۴۲-۱۳۴۳ [محمد علی] صفی اصفیا، رییس سازمان برنامه را صدا می‌کند و می‌گوید «غربی‌ها به ما فولادسازی نخواهند داد، بلند می‌شی و می‌ری مسکو، تا نبستی نیا.» می‌رود قراردادی می‌بندد که من سیاهه این قرارداد را در منزلم دارم. یکی از قراردادهای درخشان تاریخ اقتصاد ایران است.

** در زمان آقای روحانی فقط یک سال، دو سال طول کشید که تاییدیه Approval بدهند که توتال به ایران بیاید یا نه. کلنگ را نزده برجام باطل شده‌ بود. اینها مسائل داخلی ماست، واقعیت عینی روی صحنه است. اگر الان شما برجام را امضا کنید، بلافاصله قیمت جهانی نفت خام پایین می‌آید، ایران ممکن است بشکه‌های بیشتری بفروشد، اما درآمد ارزی‌اش الزاما بیشتر از این نمی‌شود.

** در مورد هسته‌ای. من مخالف خروج اورانیوم‌های غنی‌شده ایران هستم. من شعار نمی‌خواهم بدهم، حرف احساسی نمی‌خواهم بزنم.

** من به غربی‌ها خوشبین نیستم، غربی‌ها غصه خودشان را می‌خورند، نه غصه ایران را. برآوردی که از اقتصاد جهان داریم برای سال ۲۰۲۳ بسیار بسیار بدبینانه است. یعنی در ابتدا [پیش‌بینی رشد اقتصاد جهانی] ابتدا ۳.۵-۴ درصد بود، برای سال ۲۰۲۳ به یک درصد رسیده است.

** از جنبه امنیتی هم اگر شما تمام اورانیوم را بدهی و برود، دو سال دیگر ایالات متحده یا از برجام خارج می‌شود یا نمی‌شود. ولی من به شما خبر بدهم اسراییل خودش را مقید به این هم نخواهد دانست. اگر آنها یا به دلایل داخلی یا به دلایل منطقه‌ای یا به دلایل بین‌المللی احساس کنند که ناچارند یا نیاز دارند یا به نفع‌شان است که به ایران حمله کنند، خطر این حمله بدون اورانیوم غنی‌شده که ما در ایران داریم به مراتب بیشتر خواهد بود.  

**جهان باید بپذیرد که نمی‌تواند براساس تجربه قبل، تجربه‌ای که هم دونالد ترامپ علیه ایران را دارد، هم دونالد ترامپ علیه مکزیک، دیگر از مکزیک متحد استراتژیک‌تر برای امریکا که نداریم، از اروپا متحدتر داریم؟ و حمله روسیه به اوکراین، ببین، شاید جهان‌بینی ما دوتا با هم فرق می‌کند، من با آقای ظریف هم که صحبت می‌کردم بحثم همین بود، من معتقدم که هیچ چیزی جز لوله توپ نمی‌تواند ضامن ثبات شما باشد...

**  بحث من با شما این است که این آرامش از لوله توپ در می‌آید نه از توافق. کاغذ چیزی به تو نمی‌دهد، کاغذ هیچ چیز نمی‌دهد، اصلا حتی کنگره امریکا تصویب کند، کار ده دقیقه است که رییس‌جمهور امریکا بخواهد به همش بزند. من کاملا زمینی و عینی به موضوع نگاه می‌کنم. الان قیدی که امریکا برای عدم حمله به ایران دارد، هزار بار سنگین‌تر از قید اسراییل است. امریکا به فکر متحدانش در امارات، کویت، عربستان سعودی و عراق و آتش نگرفتن منطقه خلیج‌فارس و نیروهایش در منطقه است، اما اسراییل اصلا دغدغه‌ای ندارد.

** ما یک سپر ژئوپلیتیک می‌خواهیم، این حرفی است که سال ۱۳۸۲ بعد از حمله امریکا به عراق پیشنهاد کردم، در اینترنت اگر بگردید موجود است. ایران یک سپر ژئوپولیتیک برای بازدارندگی می‌خواهد، کشوری است که تنهاست، نه مثل کره‌شمالی به چین و روسیه متکی است. می‌دانید که رابطه کره‌شمالی و چین مانند رابطه جاجرود و تهران است، دو تا کامیون آرد بفرستند، آنجا در کره‌شمالی مازاد آرد همه را خفه می‌کند.

** ما ۱۰۰-۹۰ میلیون نفر جمعیت تنها در دنیایی هستیم که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشیده، ۳۰-۲۵ سال دوران تک‌قطبی طول کشید، از ۱۹۹۰ حمله امریکا به عراق، تا حمله روسیه به اوکراین. خطرناک‌ترین دوره‌ای که برای ایران قابل تصور بود در این دوره اتفاق افتاد. اینها باید خودشان را حفظ می‌کردند. من قسم جلاله می‌خورم شما هم بودید این کار را می‌کردید.