سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
*******
روزنامه های امروز چهارشنبه ۲۱ دی ماه در حالی چاپ و منتشر شد که شکست دوباره موساد در تهران، راهبرد پکن در معادلات خاورمیانه، میهمانی برف در سراسر ایران و سرنوشت برجام از مواردی است که در صفحات نخست روزنامه های امروز برجسته شده است.
شرایط اقتصادی و شاخص‌های مختلف آماری این روزها در صدر اخبار روزنامه‌های مختلف قرار داده و هر کدام از زاویه دید خود به آن می‌نگردند، روزنامه دنیای اقتصاد خبر داده است که دوران نحسی بورس تمام شده و خبرهای امیدوارکننده‌ای در راه است؛ این روزنامه نوشته است:
با توجه به ماندگاری شاخص کل در کانال ۶/ ۱میلیون واحد بعد از حدود ۲۸ماه و احتمال ادامه روند صعودی بازار سرمایه، حالا پس از یک دوره فرسایشی بیش از دوساله این امید وجود دارد که بازار بالاخره از رخوتی که در آن بود، خارج شود. به باور برخی کارشناسان، شاخص کل تا انتهای سال جاری مجدد کانال ۲میلیون واحد را فتح خواهد کرد و آنها که به ریسک‌های بازار وزن بیشتری می‌دهند نیز اعتقاد دارند این مهم در نیمه نخست سال۱۴۰۲ محقق خواهد شد. حالا به‌نظر می‌رسد تحلیلگران روی پایان یک دوره رکود بیش از دو ساله در بازار سهام اتفاق نظر دارند. البته پس گرفتن احتمالی کانال ۲میلیون واحدی برای شاخص کل نیز به معنی جبران زیان سرمایه‌گذارانی که در نیمه اول سال۹۹، وارد میدان پرریسکی به نام بورس تهران شدند، نخواهد بود. اما شواهد حاکی از آغاز روند صعودی بازار سرمایه است؛ صعودی که امکان دارد با اصلاح گاه و بی‌گاه شاخص کل نیز همراه شود و بار دیگر زیان سنگینی را روی دست عده‌ای از سهامداران بگذارد.
روزنامه کیهان رشد شاخص‌های بورس را از وعده‌های دولت سیزدهم خوانده و در گزارشی نوشته است:
شاخص کل بورس دیروز با ۲۱ هزار و ۲۸۳ واحد افزایش به رقم یک میلیون و ۶۶۸ هزار واحد رسید. دستیابی به این رقم بیش از دو سال بود که به آرزوهای سهامداران تبدیل شده بود شاخص کل بورس در تاریخ دوم شهریورماه ۱۳۹۹ به یک میلیون و ۶۶۲ هزار رسیده بود و پس از آن به دلیل سقوط وحشتناک شاخص در دولت روحانی هرگز نتوانسته بود به این ارقام برگردد.
اما دیروز و پس از دو سال و چهار ماه و ۱۸ روز، بورس از این شاخص هم عبور کرد و در آستانه فتح کانال یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی قرار گرفت. این اتفاق که موجبات خوشحالی سهامداران خرد را فراهم کرده تحقق یکی دیگر از وعده‌های دولت رئیسی برای جبران زیان سهامداران است که تا حدود زیادی رنگ واقعیت پیدا کرده است.
روزنامه هم‌میهن نیز خبر از ثبات نرخ ارز داده و می‌نویسد:
اجرای سیاست تأمین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی همانند هر سیاست دیگری دارای مزایا و معایبی بوده است. اجرای این سیاست در سال ۱۳۹۷ با هدف کنترل افزایش افسارگسیخته تورم به‌ویژه افزایش قیمت کالاهای اساسی و حفظ قدرت خرید خانوار صورت گرفت. تداوم آن در سال ۱۳۹۸ برای تحقق اهداف مذکور و نیز به دلیل موجودی قابل‌توجه کالاهای مذکور در سطح عمده‌فروشی و خرده‌فروشی که با ارز ترجیحی تأمین شده بود، اجتناب‌ناپذیر بود. لیکن با توجه به کاهش شدید درآمدهای ارزی سهم دولت از صادرات نفت، اجرای سیاست تأمین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تأمین کالاهای اساسی به میزان سال‌های گذشته به دلیل بار مالی سنگین بر دولت و شکل‌گیری رانت و فساد امکان‌پذیر نبوده است و از همان سال ۱۳۹۸ سیاست حذف تدریجی کالاهای مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی در دستور کار دولت قبل قرار گرفت و به‌تدریج تعداد قابل‌توجهی از آنها حذف شد.
در ادامه این گزارش آمده است:
تأمین ارز موردنیاز واردات از طریق سامانه نیما که مکانیزم عرضه (عرضه ارز توسط صادرکنندگان) و تقاضا (تقاضای ارز توسط واردکنندگان) بر آن حاکم است؛ صورت می‌گیرد؛ لذا تمرکز اصلی دولت و بانک مرکزی بر کنترل نوسانات ارزی از طریق مدیریت عرضه و تقاضا در این سامانه است. فاصله‌گرفتن نرخ ارز بازار آزاد از نرخ ارز نیمایی عمدتاً به دلایل غیراقتصادی و انگیزه‌های سفته‌بازی می‌باشد؛ بنابراین تشدید اختلاف نرخ ارز نیما و بازار آزاد دلیلی بر ناکارآمدی سیاست حذف ارز ترجیحی نیست در عین حال دولت تلاش می‌کند از طریق بهبود شرایط اقتصاد کلان و کاهش انگیزه‌های سفته‌بازی از افزایش نرخ ارز بازار آزاد و آثار نامطلوب آن بر سطح عمومی قیمت‌ها و تورم جلوگیری نماید.
روزنامه ایران نیز خبر از عقب نشینی دلال‌ها در بازا خودرو داده و می‌نویسد:
بر اساس آنچه که در ابتدای انتقال معاملات خودرو به بورس کالا مشخص شده بود، متولیان امر، اهدافی چون افزایش شفافیت در فروش خودرو، حذف رانت، نظم‌بخشی به بازار، افزایش رقابت و در نهایت افزایش رفاه مصرف‌کنندگان را دنبال می‌کردند که در این راستا، مقرر شد با انتقال خودرو به بورس کالا در قدم اول و همچنین آزادسازی واردات خودروهای خارجی در قدم بعدی، گام‌های ابتدایی برای اصلاح کلی بازار خودرو و خروج صنعت از بحران برداشته شود.
در کنار این موارد، دولت اقداماتی را برای سامان بخشیدن به صورت‌های مالی شرکت‌ها، جداسازی شرکت‌های زیان‌ده و اصلاح ساختار مدیریتی شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌های سربار تولید و انواع هزینه‌های غیرعملیاتی کلید زد و اقداماتی را برای تحقق خصوصی‌سازی واقعی خودروسازان و واگذاری نهایی سهام باقی مانده دولتی به بخش خصوصی انجام داد. این اقدامات در ادامه توانست ضمن افزایش درآمدهای عملیاتی خودروسازان، تاب‌آوری این صنعت را بالا ببرد تا صنعت خودروی ایران بتواند برای حضور در یک بازار رقابتی و قرار گرفتن در کنار سایر برندهای مطرح جهان آماده شود. همچنین پیش‌بینی می‌شود تداوم عرضه خودرو در بورس کالا، بازار ایران را به حد اشباع برساند که در این شرایط خودروسازان برای فروش بیشتر کالاهای خود نیازمند ارائه خدمات بیشتر و باکیفیت‌تر به مشتریان خواهند شد و قیمت خودرو نیز روند کاهشی خود را آغاز خواهد کرد.
تعداد بازداشتی‌ها در اغتشاشات پاییز
روزنامه جوان در ستون اخبار ویژه آمار بازداشتی‌های اخیر را منتشر کرده است؛ در این خبر آمده است:
شناسایی و دستگیری عوامل اصلی آشوب‌های خیابانی و در عین حال، اغماض در مورد سیاهی لشکرها و افراد ناآگاه و فریب‌خورده، نشان از موفقیت در کنترل میدانی عوامل اغتشاش دارد؛ امری که گزارش‌های رسیده از یک منبع آگاه، آن را تأیید می‌کند. براساس این گزارش، با وجود جدیت دستگاه‌های انتظامی و امنیتی در برخورد با حوادث پاییز امسال، همزمان موضوع رفتار با رأفت اسلامی و همچنین توجیه فریب خوردگان نیز مد نظر بود که اثرات قابل توجهی در مدیریت میدانی صحنه اغتشاشات داشت.
مطابق گزارش‌ها، در مدت زمان بروز اغتشاشات اخیر در شهر تهران، در مجموع حدود ۳ هزار و ۸۰۰ نفر از آشوبگران به دست نیروهای بسیج، حدود ۵ هزار نفر از سوی فاتب، حدود ۲ هزار نفر توسط دستگاه امنیتی و... شناسایی و دستگیر شدند.
جوان در ادامه نوشته است:
از این میان، حجم عمده‌ای (بیش از ۸۰ درصد) از بازداشت‌شدگان پس از انتقال به مراکز نگهداری و پس از صحبت و گفتگو، نسبت به شرایط کشور و کلان پروژه دشمن برای آشوب در ایران، پس از حضور خانواده و امضای برگه تعهدنامه آزاد شدند. در واقع این افراد کمتر از ۱۲ ساعت در این مراکز نگه داشته شدند. همچنین با توجه به تبعاتی که تشکیل پرونده قضایی برای بازداشت‌شدگان ایجاد می‌کرد و با عنایت به توصیه رهبر معظم انقلاب در مراسم دانش‌آموختگی دانشگاه انتظامی امام حسن (ع) مبنی بر تفاوت نحوه برخورد با افراد مختلف حاضر در اغتشاشات، از میان بازداشت شدگان نیروهای بسیج تنها برای حدود ۴۰۰ نفر پرونده قضایی تشکیل شد و حدود ۳۴۰۰ نفر دیگر که بازداشت شده بودند با تعهدنامه آزاد شدند.
رجزخوانی اراذل در اینستاگرام
روزنامه جام‌جم در گزارشی جالب‌توجه به حضور برخی اراذل و اوباش در شبکه‌های اجتماعی پرداخته و می‌نویسد:
مدت‌هاست که بساط قداره‌کشی و رجزخوانی اراذل و اوباش برای رقبای‌شان از کوچه و خیابان و پاتوق‌های محلی جمع شده و حالا بسیاری از آنها با بدن‌هایی حجیم، تتو زده یا خط‌خطی با چاقو در فضای مجازی جولان می‌دهند و رقیب می‌طلبند. فضایی‌که در آن گروهی از طرفداران برای اوباش کشته شده در درگیری‌های مختلف، هشتگ لوطی، مشتی، پهلوان و سلطان معرفت می‌زنند و برای زنده‌ها هم سلامتی و زنده‌باد آرزو می‌کنند. در بین طرفداران آنها، همه سنی دیده می‌شود هم بالای ۲۰سال و هم زیر ۲۰سال. برخی از زیر ۲۰ساله‌ها، با تعصبی عجیب اوباش مورد علاقه خود را ستایش می‌کنند و حتی برای‌شان صفحات طرفداری ایجاد و به‌اصطلاح «فن‌پیج‌شان» شده‌اند. بالای ۲۰ساله‌ها هم دو گروه هستند. یک گروه با ادبیات خاص خود، با هرکسی که پشت آنها بدگویی‌کند، درمی‌افتند اما عده‌ای دیگر که آگاه‌ترند با دادن لقب‌هایی مانند سلاطین مجازی و لات مجازی با اقدامات آنها مخالفت می‌کنند. در گذشته پدیده اراذل و اوباش مجازی فقط محدود به چند اسم بود اما با کمی جست‌وجو در فضای مجازی متوجه می‌شوید تعداد این نام‌ها نسبت به قبل بیشتر شده و طرفداران خاص خود را دارند. گاهی این رجز خوانی‌های مجازی به درگیری در فضای واقعی منجر شده و با قتل پایان می‌گیرد!
در این گزارش آمده است:
راهکار حل این معضل فرهنگ‌سازی مستمر، گوشزد کردن خطرات و معضلات ناشی از حمایت اراذل و اوباش، تهیه فیلم‌های کوتاه آموزشی، تعریف مفاهیم خطر در فضای مجازی، تبیین عواقب و مسئولیت کیفری ناشی از پیوستن به صفحات و گروه‌های مجازی که مرتکب اعمال مجرمانه می‌شوند، آموزش صحیح به والدین برای برخورد مناسب با فرزندان و تقویت بنیان‌های آموزشی مدارس برای تهیه اقدامات پیشگیرانه در چارچوب کلاس‌های آموزشی می‌تواند نمونه‌هایی از اقدامات پیشگیرانه‌باشد
خبرنگار: امین اله عسکری واوسری