سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
******
روزنامه‌های های امروز دوشنبه ۲۲ خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از دانشمندان، متخصصان، و مسئولان صنعت هسته‌ای کشور، رمزگشایی از بزرگ‌ترین رزمایش هوایی ناتو، سناریوهای برجامی بورس و سقوط شتابان قیمت‌های ارز، طلا و خودرو در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
رهبر انقلاب در دیدار روز یکشنبه خود با دانشمندان صنعت هسته‌ای کشور به نکات بسیار مهمی درباره این صنعت اشاره کردند.
روزنامه همشهری در سرمقاله خود نوشته است:
رهبر معظم انقلاب درباره ارتباط مستقیم پیشرفت صنعت هسته‌ای با ارتقای جایگاه کشور در منطقه غرب آسیا و دیگر کشورهای جهان نیز تأکیدات مهمی داشتند. درحقیقت ایشان یکی از قدرت‌های چانه‌زنی جمهوری اسلامی را در گروی قدرت هسته‌ای دانستند و بر تقویت این صنعت در داخل تأکید فرمودند. پس لازم است تا همه ارکان نظام، پیشرفت هسته‌ای و قدرت ناظر به آن را جدی بگیرند. درواقع رهنمودهای رهبر انقلاب در دیدار با دانشمندان اتمام حجتی با برخی عناصر داخلی و خارجی بود که سعی دارند با اظهارات و اقدامات خود از اهمیت صنعت هسته‌ای کشور بکاهند و این صنعت را با اهداف سیاسی زیر سؤال ببرند و وجود آن را برای کشور مضر و عامل بروز مشکلات معرفی کنند. اظهارات مقام معظم رهبری درباره اهمیت و جایگاه صنعت هسته‌ای در کشور نقطه پایانی بر چنین تفکری در کشور است؛ چرا که هرکس به ایران قوی فکر می‌کند، این ایران را بدون داشتن صنعت هسته‌ای توانمند و پیشرفته متصور نخواهد شد.
روزنامه رسالت نیز در تحلیل بیانات رهبر انقلاب می‌نویسد:
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دانشمندان هسته ای فرمودند: «چالش بیست ساله هسته ای غرب با ایران نشان داد طرف های هسته ای و آژانس وعده های زیادی دادند که عملی نشد. درک این موضوع برای ملت بسیار مهم است. بابت بی‌توجهی به این مسئله خیلی جاها ضربه خوردیم.»
آقای روحانی که در چالش بیست ساله هسته ای جزء نفر اول و یا دوم گفت و گوها بوده و نیز آقای ظریف باید در صف اول درک این حقیقت تاریخی باشند. نه اینکه باوارونه گویی و تحریف تاریخ و نادیده گرفتن حافظه تاریخی ملت، بدعهدی و فریب دشمن را پنهان کنند و به مردم آدرس غلط بدهند.
روزنامه اصلاح‌طلب هم‌میهن نیز با اشاره به سخنان رهبر انقلاب درباره شروط توافق نوشته است:
بدیهی است مسئولان کشور این گزاره را که مسئله هسته‌ای از جایگاه مسئله و موضوعی ملی افول کرده و بخش‌هایی از جامعه درکی از تناسب هزینه‌ها و فواید آن ندارند، قبول نمی‌کنند و احتمالاً آن را ناشی از آگاهی محدود جامعه از منافع دانش و صنعت هسته‌ای یا تبلیغات و فشارهای بیگانگان می‌دانند. اما در نگاهی کلان‌تر، به نظر می‌رسد شکل‌گیری این تصویر و تصور در جامعه ایران، ریشه‌دارتر از این گمانه‌هاست. به نظر می‌رسد ریشه این مسئله، در فقدان یک الگوی توسعه ملی است که عموم نخبگان، نیروها و جریان‌ها فهم نسبتاً مشترک و مشابهی از آن داشته باشند. اگر این الگوی توسعه ملی وجود داشت (کاری که تاحدی در برنامه چهارم توسعه صورت گرفت)، دستیابی به انرژی هسته‌ای هم می‌توانست در قالب آن تعریف شود. بدین‌ترتیب، هم هزینه‌کرد برای کسب توانمندی‌های هسته‌ای درون کشور و برای نخبگان و جامعه معنی‌دار می‌شد و هم در سطح بین‌المللی، تصویر شفاف‌تر و واقع‌گرایانه‌ای از پیشرفت هسته‌ای ایران شکل می‌گرفت که زمینه فضاسازی‌ها، اتهام‌زنی‌ها، تهدیدها و تحریم‌ها را می‌کاست.
این روزنامه در ادامه نوشته است:
اما در فقدان یک الگوی توسعه ملی که روابط خارجی کشور هم در چارچوب آن تعریف شود؛ نه فقط فناوری و دانش هسته‌ای که هر صنعت و دانش دیگری، ظرفیت آن را دارد که به‌جای فرصتی برای توسعه به عامل افزایش فشارها و تحریم‌ها بر کشور و مانع رشد اقتصادی و عامل توقف و پسرفت توسعه‌ای تبدیل شود. این، درس مهمی است که امروز و از پس دو دهه چالش هسته‌ای می‌توان گرفت. امروز هم، اگر تصمیمی برای یافتن راه برون‌رفت از این چالش گرفته شده، جا دارد از تجربیات این دو دهه آموخت و به جای اقدامات تاکتیکی و موردی و زمان تنفس خریدن، نگاهی راهبردی، توسعه‌گرایانه و جامع به مسئله هسته‌ای داشت و تصمیمی گرفت که راه روشنی به سوی آینده بگشاید؛ نه آنکه صرفاً موانع و فشارهای مقطعی را دور بزند!
روزنامه آرمان امروز نیز در روزهای اخیر به صورت ویژه به بحث توافق پرداخته در شماره امروز خود با اشاره به بیانات رهبر انقلاب نوشته است:
همان‌طور که مقام‌های ایرانی و امریکایی می‌گویند هر دو طرف کانال‌های خود برای تبادل پیام را دارند و در این میان کشورهای اروپایی و برخی کشورهای منطقه‌ای از جمله قطر و عمان هم نقشی مثبت در اجرایی شدن تفاهم‌های صورت گرفته برعهده دارند که ازجمله آن‌ها می‌توان کمک به تبادل زندانیان میان ایران و غرب و آزادسازی بخشی از اموال ایران در عراق را نام برد. آنچه مشخص است، این است که دو طرف پس از چند ماه تنش و چند سال تلاش نافرجام برای احیای برجام در حال راه رفتن روی لبه پرتگاه هستند. اولویت‌ها و خطوط قرمز دو طرف همچنان با هم فاصله فاحشی دارد و در این مرحله فعلا اولویت همگی مدیریت بحران و سنجش فضا برای ادامه حرکت در مسیر ارزیابی احیای برجام در آینده است.
حتی به فرض عبور سلامت دو طرف از مرحله مدیریت تنش به خصوص در سایه خبرسازی‌های مداوم درباره نقش ایران در جنگ اوکراین و تلاش برای استفاده از این کارت برای بالا بردن هزینه توافق برای ایران، دو طرف به مرحله امکان‌سنجی احیای برجام می‌رسند که خود حدیثی مفصل و ماجرایی پیچیده خواهد بود. باید توجه داشت که تهران و غرب نیز امروز به شکلی جدی تر تمایل به توافق رااعلام کرده و بسیاری از موانع را از پیش رو برداشته اند تا پازل مذاکرات کامل تر از قبل شود.
بررسی رسانه های اصلاح طلب پس از دیدار روزگذشته دانشمندان، متخصصان، کارشناسان و مسئولان صنعت هسته‌ای کشور با رهبر انقلاب اسلامی بیانگر آن است که آنان ضمن طرح این ادعا که صنعت هسته ای کشور در افکارعمومی بیشتر پروژه ای تبلیغاتی- سیاسی بوده تا ملی مدعی هستند دلیل شکل گیری این دیدگاه فقدان نگاه توسعه ای در کشور است.
بیان چند نکته قابل توجه است:
۱- این رسانه ها تاکید می کنند که دانش و صنعت هسته‌ای سکه‌ای دوروست که همچون ژانوس اسطوره رومی، چهره‌ای دوگانه دارد، یکی چهره آرامش‌بخش و امیدآفرین که می‌تواند حس اطمینان جامعه به آینده توسعه کشور را تقویت کند و چهره دوم که نه فقط امیدی نمی‌آفریند که با قرار دادن کشور در مسیر تهدیدها و تحریم‌های مداوم بیرونی، ایران را با خطر تعلیق و تعطیل توسعه مواجه می‌کند که حاصل آن، افزایش فقر، فساد، کاهش شفافیت و افزایش ریسک‌های اقتصادی و نهایتاً مهاجرت گسترده نخبگان و جوانان و دانشمندان و کارآفرینان است.
۲- به باور این رسانه ها، نگاهی به دو دهه کشاکش هسته‌ای ایران، نشان از آن دارد که هر دو چهره فعالیت‌های هسته‌ای واقعیت دارد؛ اما هرچه گذشته، هژمونی چهره دوم بر افکارعمومی جامعه ایران بیشتر شده است. این واقعیت، نه امروز که یک دهه قبل خود را آشکار کرد. اکثریت مردمی که در اواسط دهه ۱۳۸۰ در سفرهای استانی همراه با رئیس پوپولیست دولت وقت، فریاد «انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست» سر می‌دادند؛ در پایان همان دولت و با درک تبعات تحریم‌ها بر زندگی و معیشت خود، پای صندوق‌های رای رفتند و ۱۰ سال قبل در همین روزها (۲۴خرداد۱۳۹۲) چهره‌ای را به ریاست‌جمهوری برگزیدند که شعار و هدف اصلی او، مذاکره برای خارج کردن کشور از بحران هسته‌ای و تنش‌زدایی با قدرت‌های جهانی بود. اکثریت مردم چهار سال بعد هم با رای خود بر تداوم همین سیاست، مهر تایید زدند و با حمایت از حسن روحانی، نشان دادند خواستار تعمیق و تعمیم الگویی هستند که توافق هسته‌ای از آن برآمد و می‌توانست سایر موضوعات مورد نزاع میان ایران و قدرت‌های بین‌المللی را تا حد قابل‌قبولی حل‌وفصل کند.
۳-رسانه های اصلاح طلب همچنین با طرح این ادعا که روند پیگیری فعالیت صنعت هسته ای موجب شکل‌گیری و تشدید شکاف‌ها و تعارض‌ها در داخل شده است، تاکید می کنند شکاف‌ها و تعارض‌هایی که از پی آن، نیروهای رقیب یکدیگر را ازیک‌سو با عباراتی چون «غربگرا» و «مرعوب» و «نفوذی» و از سوی دیگر، با عباراتی چون «دلواپس» و «کاسب تحریم» و «ناآشنا با الفبای روابط بین‌الملل» توصیف می‌کنند و برچسب می‌زنند.
ترویج اباحه‌گری خاتمی و رفقا!
اخیراً محمد خاتمی هم در دیدار جمعی از زنان اصلاح‌طلب، ضمن تأکید بر اینکه عفاف و ستر با حجاب یکی نیست، گفت: «ما از جامعه عفیف حمایت می‌کنیم، اما به آن معنا نیست که عفت را با حجاب یکی بدانیم و آن را به زور به جامعه تحمیل کنیم. وقتی خداوند می‌گوید "لا اکراه فی‌الدین"، یعنی در دین خدا که اصل است، زور و اجبار وجود ندارد پس چرا باید در فرع آن زور و تحکم باشد».
روزنامه جوان درباره آخرین اظهارات رئیس‌جمهور اصلاحات نوشته است:
برخی کانال‌های مجازی در پیام‌رسان‌ها در پاسخ به این اظهارات، یک ویدئوی کوتاه را که بخشی از کلاس درس و سخنان آیت‌الله جوادی آملی است، منتشر کرده‌اند. در این سخنان، آیت‌الله جوادی آملی توضیح می‌دهد: «این بگیر و ببندهای قیامت پس برای چیست!؟ او که فرمود لااکراه‌فی‌الدین یعنی در نظام تکوینی، بشر آزاد است. کمال در آزادی است. اما در حساب شریعت و در حساب دین و در حساب نظام اسلامی این طور نیست که بگوییم هر کس آزاد است که هر طور می‌خواهد باشد. اگر خدایی نکرده لااکراه‌فی‌الدین به آن معنا باشد، می‌شود اباحه‌گری! و ثانیاً اگر به آن معنا باشد، این همه بگیر و ببندی که خدا در قرآن دارد، برای چیست!؟»
جوان در ادامه نوشته است:
صاحب تفسیر تسنیم می‌گوید: خدایی که «لااکراه‌فی‌الدین» (۲۵۶ سوره بقره) را مطرح می‌کند، ۱۲۴هزار پیامبر را می‌فرستد تا راه را به مردم نشان دهند و در سوره بقره نیز انسان را از عقوبت راه شر می‌ترساند، زیرا آزادی تکوینی هیچ ربطی به قید و بند تشریعی ندارد.»
به نظر می‌رسد، تأکید خاتمی بر اجباری نبودن حجاب بیش از آنکه از روی اعتقاد او به این مسئله باشد، تلاشی برای دوقطبی‌سازی و تعریف جریان اصلاحات به عنوان سخنگوی حامیان آزادی حجاب و پوشش قابل ارزیابی است. او و اصلاح‌طلبان می‌کوشند با کانونی‌سازی مسئله حجاب، خود را به عنوان مدافعان حقوق شهروندی و برابری جنسیتی تعریف کنند.
حمله تروریستی و شهادت یک مأمور انتظامی در ایذه
آشوبگرانی که سال گذشته با ترور و خشونت حداکثری امنیت مردم را تهدید می‌کردند، همچنان به دنبال ایجاد ناامنی هستند، روز گذشته در پی فراخوان رسانه‌های ضدایرانی و خانواده کیان پیرفلک در ایذه، یک نیروی پلیس در راستای تامین امنیت منطقه به شهادت رسید.
روزنامه وطن امروز با توجه به حوادث شب گذشته در ایذه نوشته است:
ماجرا از این قرار بود که رسانه‌های ضدایرانی با توجه به برگزاری مراسم سالروز تولد مرحوم کیان پیرفلک در روستای پرچستان ایذه، با صدور فراخوان‌هایی خواستار حضور معاندان در این مراسم شدند. از همین رو روز گذشته نیروهای پلیس برای جلوگیری از ایجاد آشوب و اغتشاش و تامین امنیت در منطقه حاضر شدند. با این حال یکی از اشرار آشوب‌طلب با حمله به نیروهای حافظ امنیت، یکی از نیروهای پلیس را به شهادت رساند. شخصی که مامور انتظامی در ایذه را زیر گرفته و به شهادت رساند، پویا مولایی پسرعموی ماه‌منیر مولایی (مادر کیان پیرفلک) بود.
گفتنی است کیان پیرفلک کودک ۹ ساله‌ای بود که در جریان اغتشاشات سال گذشته با حمله یک تیم تروریستی به مردم ایذه، به شهادت رسید. با این حال ماه‌منیر مولایی که از فعالان اغتشاشات در ایذه بود، بدون توجه به دستگیری عاملان حادثه، ماموران امنیتی را عامل کشته شدن کیان پیرفلک می‌داند. اقدامات مولایی در ماه‌های گذشته به سوژه و خوراک رسانه‌ای جریان ضدایرانی تبدیل شده و اقدام پسرعموی او را که منجر به شهادت یک نیروی پلیس شد نیز باید معلول اقدامات و اظهارنظرهای او دانست.