به گزارش مشرق، یکی از فعالان فضای مجازی به تشریح و معرفی کتاب «نتیجه معکوس؛ چگونه تحریم‌ها جهان را در برابر منافع ایالات متحده تغییر می‌ده» پرداخت و در صفحه توئیتر خود نوشت:
کتاب «نتیجه معکوس؛ چگونه تحریم‌ها جهان را در برابر منافع ایالات متحده تغییر می‌ده» نوشته خانم آگاته دمارایس.
کتاب با نگاه موشکافانه ونقادانه، تحریم‌هایی که آمریکا در تمام این سالها اعمال کرده رو بررسی می‌کنه.
به اعتقاد نویسنده تحریم‌ها در تمام این سالها به ابزاری برای اعمال سلطه آمریکا به کشورها تبدیل شده، اگرچه همه اونها با عنوان تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا اعمال شدند، اما رفتار آمریکا در این سالها نشون می ده، بعله این کشور به تحریم‌ها معتاد شده.
این کتاب از اون نظر برای من جالبه که تاریخچه بسیار جالبی از تحریمهای آمریکا علیه کشورها می‌ده، اینکه کجاها تحریم‌ها کار نکرد، کجاها امریکایی‌ها فهمیدند که باید بقیه رو با خودشون همداستان کنند تا تحریم‌ها اثر کنه، اصلا تحریمهای ثانویه چطور اعمال شد و چی شد که الان خیلی از کشورها دنبال این هستند که وابستگی خودشون رو به دلار کاهش بدن. در 90 درصد مثالهایی که از تحریم‌ها اورده ایران حضور داره.
تا 20 سال پیش کمتر کسی می دونست تحریم‌ها چه اثری روی زندگی مردم می گذاره اما امروز همه در این باره متخصص شدند.
شرکتهای چندمیلتی تیمی دارند که در حال بررسی حقوقی برقراری رابطه با کشورهای تحریمیه و این که باید چه کار کنند که مشمول تحریمهای امریکا نشن، باید این رو بپذیریم که تحریمهای امریکا تاثیر جهانی داره، امروز آمریکا به تنهایی بیشتر از اتحادیه اروپا به تحریم کشورها پرداخته واشنگتن حدود 70 برنامه تحریمی اعمال کرده که بیش از 9 هزار فرد، شرکت و بخشهای اقتصادی رو در دنیا تحت تاثیر قرار داده. در این میان ایران و روسیه مشمول بیشترین تحریم های آمریکا هستند.
تجربه نشون داده که چهار عامل می تونه نشون بده که آیا تحریم ها موثر هستند یا نه؟
1- تحریم‌ها تا چه مدتی ادامه دارند؟ اگه خیلی طولانی باشه مثل ایران یا روسیه خب اثرگذاری زیادی نداره.
2- دامنه تحریم‌ها چقدره؟ اگه دامنه محدود باشه اتفاقا اثرگذاره، مثل تحریم ترکیه، اما وقتی غیرشفافه، اصلا معلوم نیست هدف از تحریم‌ها چی هست مثل ایران.
3-آیا این کشورها اصلا از قبل با آمریکا رابطه تجاری داشتند یا نه؟ اگه نداشته باشند بنابراین برای کشورها مهم نیست که امریکا اونها رو از بازار خودش حذف کنه یا نه ( این جدای از تحریمهای ثانویه هست که امریکا شرکتهای دیگه رو درگیر تحریم کرده وگرنه تا قبل از تحریمهای ثانویه، تحریم آمریکا در مورد کوبا و کره شمالی اثر زیادی نداشت و تنها شرکتهای امریکایی متضرر شده بودند).
4-مهمترین عامل هم اینه آمریکا در اعمال تحریم‌ها متحدی داره؟ اگه تنها باشه اثر نداره. از سال 1970 تا 1990 امریکا در تحریمهای یکجانبه‌اش تنها به 13 درصد اهداف تحریمی اش دست پیدا کرد ایران، روسیه، کره شمالی، کوبا، ونزوئلا و عراق از جمله کشورهایی هستند که در این سالها تحت تحریمهای آمریکا بودند، شدیدترین تحریم‌ها البته در این سالها علیه ایران اعمال شده و بعد از حمله روسیه به اوکراین، الان روسیه در رتبه اول قرار گرفته اما داستان اینه تاریخچه تحریم‌ها نشون می‌ده اول اینکه تحریم ها یک سیاست کم هزینه برای آمریکاست، بار اصلی اجرای این تحریم‌ها بر روی دوش شرکتهای چند ملیتی و بانکهاست چون فرصت‌های سرمایه‌گذاری زیادی رو از دست می‌دن.
در سال 1998 بیل کلینتون گفت انگار کنگره از اعمال تحریم‌ها خوشحال می شه. ما می‌خواهیم هر کی با مخالفه تحریم کنیم و هرکی با ما موافقه خب تحریم نمی‌کنیم.جورج دبیلو بوش 3 هزار و 484 فرد ونهاد رو تحریم کرد. طی سالهای 2017 تا 2020 ترامپ 3900 شخص و شرکت رو تحریم کرد.
دولت ترامپ77 دور تحریم علیه ایران اعمال کرد که تقریبا ماهی دو تحریم می شه.
در جای جای کتاب به نحوه اعمال تحریم‌ها علیه ایران و این که اصلا چطور شد الان تحریمهای ایران به اینجا رسید و دوران پرغصه کرونا وفشاری که به مردم ایران وارد شد.
نویسنده معتقده آمریکا به هیچ کدوم از اهداف تحریم خودش در کشورهای ایران، کوبا، ونزوئلا، کره شمالی و روسیه نرسید، هدف اصلی آمریکا تغییر رژیم این کشورها بود، اما حتی به یک هدف هم نرسید، منتهی مردم عادی بیشترین آسیب رو از تحریم‌ها دیدند.
اعمال تحریمهای ثانویه در ایران به امریکا نشون داد که روش بسیار خوبیه برای این که بار اصلی تحریم‌ها رو روی دوش شرکتهای چندملیتی بندازه، اما چرا؟ چون مبنای معاملات جهانی با دلاره و آمریکا با تحریمهای ثانویه اونها رو مجبور به بازی در زمین خودش کرد.
وقتی صحبت از تحریمهای ثانویه به میون میاد؛ امریکایی‌ها از شرکتهای اروپایی می خوان که فورا سرمایه گذاری خودشون رو در کشورهای تحت تحریم لغو کنند وگرنه با خطر تحریمهای ثانویه مواجه می شن، لابی دولتهای اروپایی هم با امریکایی‌ها فایده‌ای نداره و به هیچ عنوان مشمول معافیت نمی‌شن.
اما در مورد اکسون که با روسها قرارداد نفت بست، چهار سال طول کشید تا این شرکت از پروژه‌های پرسودش در روسیه خارج بشه.
اوفک سال 2009 شرکتهای بین المللی رو مجبور به پرداخت 4 میلیارد دلار جریمه برای نقض تحریم ها کرد، در حالی که شرکتهای امریکایی در همین بازه زمانی 300 میلیون دلار جریمه شدند.در یک مورد یک شرکت فناوری امریکایی باید 139 میلیون دلار جریمه می پرداخت که در نهایت به 2 میلیون دلار رسید.
بعد از برجام با این که دولت های اروپایی به شرکتهاشون گفتند بفرمایید ایران، اما اونها خیلی اعتماد نداشتند و نگران حضور دوباره در ایران بودند، اونها می دونستند که امریکا هر کشوری رو که تحریم کنه اون تحریم سرجای خودش باقی می مونه، قرارداد فاز 11 با توتال ثابت کرد که نگرانی اونها درست بود، پویانه خیلی تلاش کرد که این قرارداد رو نجات بده، اما در نهایت مجبور به ترک ایران شد، چون آمریکا گفت اگر با ایران همکاری کنی باید قید همکاری با آمریکا و حضور در بازار من رو بزنی.
امریکا گرچه معتقده تحریم‌ها ابزاریه تا کشورها رو مجبور کنه پای میز مذاکره با اون بنشینند و اصلا هم مخالفتی با فعالیت‌های بشردوستانه مثل واردات غذا، دارو و تجهیزات پزشکی نداره، اما وقتی که کشوری رو تحریم ثانویه می کنه، در عمل همه راهها رو برای انجام معاملات تجاری می بنده.
کانال مالی سوییس نمونه بارز این مساله هست. خیلی از کمپانی‌ها به این نتیجه رسیدند گشتن راهی برای ارتباط با ایران و اینکه مشمول تحریم‌ها نشن فرصت‌های زیادی رو از اونها می گیره و نمی ارزه که بخوان با شرکتهای ایرانی همکاری کنند.
امریکا به ایران می گه من دولت رو تحریم کردم، می تونید اقدامات بشردوستانه و مواد غذایی لازم رو برای مردمتون وارد کنید، اما چطور؟ وقتی که بانکهای بین المللی اجازه همکاری با ایران ندارند، وقتی که ایرانی‌ها هیچ مبادله پولی نمی تونند انجام بدن، وقتی که شرکتهایی که با ایران همکاری می کنند باید همه جزییات فعالیت‌شون رو در اختیار خزانه داری امریکا قرار بدن، خب اونها می گن برقراری رابطه با اقتصاد کوچیکی مثل ایران خیلی هم ارزش نداره. بنابراین اینجا می بینم که حرفهای امریکا تنها روی کاغذ قشنگه.
از سال 2021 دولتمردان ایرانی علاقه زیادی به رفع مسائل هسته‌ای با امریکا ندارند، تجربه نشون داده حتی اگه تحریمهای غرب علیه ایران رفع بشه شرکتهای چندملیتی به ایران برنمی‌گردند، یادشون نرفته در برجام آمریکا زد زیر میز مذاکره و همه اونها رو مجبور به ترک ایران کرد.
اما امریکا چقدر تونسته به اهداف خودش در این مسیر برسه؟ آیا تونسته دولتها رو مجبور کنه پای میز مذاکره با اون بنشینند؟ بله تا حدودی تونسته کشورها رو مجبور کنه باهاش مذاکره کنند، اما واقعیت اینه آمریکا کشورهایی رو تحریم کرده که کمترین مبادله تجاری رو با اونها داره.
این کشورها هم راههای دور زدن تحریم‌ها رو یاد گرفتند، به دلیل بی خیال نشدن آمریکا در لغو تحریم‌ها، اون ها هم هرکاری دلشون بخواد می کنند، علت هم مشخصه هیچ حکومتی حاضر نیست بره، خب اگه به مردم هم فشار بیاد خیلی برای اونها هم مهم نیست.
تحریم‌ها در صورتی کار می کنه که کشورهای تحریم شده بدونند که لغوتحریم ها برای اونها مزایای اقتصادی داره و سریع هم انجام می شه، وگرنه دلیلی نمی بینند که رفتارشون رو به گونه‌ای که دلخواه آمریکاست تغییر بدن.
سازمانهای بین المللی تخمین می زنند که حدود نیم میلیون کودک عراقی در زمان صدام حسین به دلیل تحریمهای امریکا مردند. خانم مادلین البرایت در سال 1995 گفت که با توجه به نیاز به فشار بیشتر به صدام حسین این تعداد کشته ارزشش رو داشت. البته بعدها حرفش رو پس گرفت.
کتاب مفصل به تحریمهای امریکا علیه کره شمالی، کوبا، ونزوئلا، روسیه، ایران، پاکستان می‌پردازه. در تمام این تحریم‌ها به هیچ عنوان اثرات جانبی تحریم‌ها بر روی مردم عادی و شرکتهای چندمیلیتی برای آمریکا مهم نبود. تحریم فولادی روسیه، نورد استریم، ایران و .... از اون جمله هستند.
بخش دیگه‌ای از کتاب به تحریمهای آمریکا علیه چین و جنگ اقتصادی که علیه این کشور شروع کرده می‌پردازه، اما داستان اینه چین هم اقتصاد کوچیکی نیست، همین طوری هم زیربار حرف امریکا نمی ره، تحریمهای آمریکا در نهایت هم به ضرر آمریکایی‌ها و هم به ضرر چینی‌هاست، اما راهی که آمریکا در پیش گرفته شرکتهای چندمیلیتی رو بیش از پیش به این باور رسونده که این کشور در تحریم‌ها بیشتر به دنبال اهداف اقتصادی خودش هست تا مقابله با نظامهای دیکتاتوری بنابراین اونها هم بدشون نمیاد وابستگی خودشون رو به آمریکا کمتر کنند. استفاده از رمز ارزها به نوعی واکنش به رفتار امریکا در تحریم کشورها و منع اونها از مبادله دلاریه. ایا این کشورها موفق می شن؟ چین که کم کم داره اینکارو می کنه. اروپایی ها هم دارند تلاشهایی در این مسیر می‌کنند.
و در انتها باید بگم کتاب واقعا واقعا جذابه، حجم کتاب خیلی زیاد نیست و اگه انگلیسی تون بدی نیست به راحتی می تونید بخونید. امیدوارم یک مترجم خوب و آشنا به مسائل نفتی و مالی وتحریمی این کتاب رو ترجمه کنه. و در انتها باید بگم بله ما مردم قربانی مسلم تحریم ها هستیم:(
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.