به گزارش مشرق، نشست نقد و بررسی کتاب «همدم، مادر جبهه‌ها» با حضور کتایون رجبی‌راد (نویسنده)، دکتر اسماعیل امینی (شاعر و منتقد ادبی) و جمعی از اعضای خانواده مرحوم زهرا محمودی (راوی کتاب) در کافه لید برگزار شد.
* تلاش کردم قصه‌گویی مادربزرگم را نشان بدهم
در این نشست، کتایون رجبی‌راد گفت: مادربزرگم انگار رسالت خودش می‌دانست که خاطراتش را از جبهه‌ها بگوید تا بنویسیم. چندین نفر خاطرات ایشان را جمع‌آوری کردند اما هیچکدام منجر به تولید کتاب نشد و چون خیلی تأکید داشت که خودم هم کتابش را بنویسم، این کار را شروع کردم. البته مدت‌ها دنبال قالب این کتاب بودم و وقتی به این فرم رسیدم، کار را خیلی زود نوشتم. من تصمیم گرفتم جغرافیای کارم ثابت باشد و شخصیت‌ها تغییر کنند.
وی افزود: من خیلی از حرف‌هایی که داشتم را ننوشتم و سعی کردم نخ تسبیحم را شکل بدهم و از زندگی مادربزرگم برای مخاطب امروزی الگوسازی کنم. من تلاش داشتم قصه‌گویی مادربزرگم را در کار بیاورم.
مدیر انتشارات نسیما ادامه داد: مرحوم محمودی همیشه نقش اجتماعی‌اش را ایفا می‌کرد و برای موضوع حجاب هم به اندازه خودش اثرگذار بود و من در جلسه اخیری که با مسئولان وزارت ارشاد داشتم، تأکید کردم که اگر شما به اندازه این فرد، اثرگذار باشید، کافی است.
رجبی‌راد گفت: ما در حوزه کتاب، سوژه‌شناس نداریم؛ باید کتاب‌هایی که به درد معضلات و نیازهای روز جامعه می‌خورد را از بین بقیه آثار جدا کرده و به طور ویژه به مخاطبان عرضه کنیم. کتاب «نامه‌هایی به یک بسیجی» اثر استاد میرشکاک با ای که سال‌ها پیش نوشته شده اما حرف امروز است تا جوان امروزی بداند بسیجی‌ها چه چیزی می‌خواهند و چه آرمان بلندی را دنبال می‌کنند.
* «همدم» در حوزه زبان، موفق است
دکتر اسماعیل امینی نیز در این نشست گفت: ما در حوادث انقلاب و جنگ تحمیلی روایت‌هایی داریم که غالبا آمیخته به اغراض است که همیشه منفی هم نیست. وقتی واقعیت آمیخته به اغراض شد، این پیرایه، واقعیت را تغییر می‌دهد.
وی افزود: گاهی حیرت می‌کنم؛ حالا که حتی پنجاه سال هم از انقلاب و دفاع مقدس نگذشته، این همه تغییر و تحریف، حیرت‌انگیز است چون ما از نزدیک، شاهد ماجرا بوده و هستیم. این کتاب از این نظر ارزشمند است چون خانم رجبی با وسواس این کار را کرده‌اند که هرگز به سمت اسطوره‌سازی حرکت نکنند؛ در حالی که معمولا خیلی‌ها دچار این معضل می‌شوند.
وی افزود: ما در این کتاب با قصه‌ای که ساخته و پرداخته مولف است اما از واقعیت فاصله نمی‌گیرد و داوری هم ندارد. وقتی می‌خوانید، خودتان داوری می‌کنید. یکی دیگر از جاذبه‌های این کتاب، حرکت در میان زمان‌های مختلف است که در حالت سیال، جابجا می‌شوند و انگار با فیلمنامه‌ای مواجه هستیم که برگرفته از جریان سیال ذهن مؤلف است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: نویسنده در این کتاب به دنبال این نبوده که توانمندی‌های تکنیکی خودش را به رخ ما بکشد و متنش صمیمانه است. زبان هم از مشکلات امروزی ما در کتاب‌هاست چرا که برخی نویسندگان بنا دارند قدرت قلمشان را به رخ مخاطبان بکشانند اما در این کتاب با این معضل روبرو نیستیم. البته با زبان شلخته و رسانه‌ای هم روبرو نیستیم و در این کتاب، زبان به خوبی به کار گرفته شده است.
وی گفت: روایت رسمی معمولا از یک فضای اسطوره‌ای حرف می‌زند اما واقعیت این است که خیلی وقت‌ها متاسفانه آنطور که باید، قدر میراث ماندگار آن دوران مثل خانواده شهدا و جانبازان را نمی‌دانیم.
دکتر امینی در پایان تصریح کرد: این کتاب اگر کاستی‌هایی دارد، اما در حوزه زبان، موفق است چون بدون نقاب است. کتاب، به موضوعی پرداخته که هیچ نفع مالی در آن نیست و فقط قرار است در فرهنگ ما تغییری ایجاد کند و یک انسان آرمانی را به ما معرفی کند.
در انتهای این نشست، حضار نظر خود را درباره کتاب همدم و شخصیت مرحوم زهرا محمودی بیان کردند.