به گزارش مشرق، در میان توپوگرافی سخت زاگرس، استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته که در میان انبوهی از جنگل‌های بلوط و یکی از بهترین ذخیره گاه‌های بیوسفری جهان قرار گرفته است.
در حوالی ارتفاعات استان، گونه‌هایی زیست می‌کنند که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
همجواری های چالش ساز جوامع
پلنگ ایرانی که در این زیست بوم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، با توسعه جوامع در همجواری زیست بوم‌های روستایی گاهاً با چالش‌های عمیقی رو به رو شده است.
بر اساس آمارهای احصا شده، از اواخر اسفند ماه ۱۴٠۱ تا ۲۴ مرداد ماه ۱۴٠۲، ۵ پلنگ در مناطق مختلف استان تلف شدند.
در این میان چالش‌های ایجاد شده و افزایش میزان تلفات بیانگر بروز تضادهایی در حفظ و حراست از گونه‌ای پر ارزش مانند پلنگ است.
کشف لاشه در میان زباله‌ها
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد از کشف لاشه پلنگ در میان زباله‌ها خبر داد.
اسلام جاودان خرد ظهر سه شنبه در گفتگو با خبرنگاران، افزود: روز سه شنبه گزارش مردمی مبنی بر پیدا شدن لاشه پلنگی در میان انبوهی از زباله و نخاله ساختمانی «زیر پل جاده ارتباطی حدفاصل روستاهای دشت رز و بن زد شهرستان دنا» به اطلاع یگان حفاظت محیط زیست استان رسید.
وی ابراز داشت: تیمی از یگان حفاظت محیط زیست استان به محل اعزام شده و متأسفانه لاشه یک قلاده پلنگ نر بالغ در میان زباله‌ها کشف شد.
جاودان خرد تصریح کرد: با توجه به اینکه برای اعلام علت دقیق مرگ نیاز به کالبد شکافی توسط دامپزشک داریم، علت مرگ بعداً از انجام مراحل کالبد شکافی و نظر قطعی دامپزشک از طریق روابط عمومی محیط زیست استان اطلاع رسانی خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفت: با توجه به اینکه این احتمال وجود دارد لاشه از جایی دیگر به این مکان منتقل شده باشد، یگان حفاظت محیط زیست بصورت محسوس و نامحسوس تحقیقات خود را در مورد علل و عوامل احتمالی تلف شدن پلنگ شروع کرد.
وی افزود: از مردم طبیعت دوست استان تقاضا داریم چنانچه اطلاعاتی در این خصوص دارند که می‌تواند کمکی به ما کند، از طریق سامانه رایگان ۱۵۴۰ و با اطمینان از امانتداری ارائه گزارش دهند.
کمبود محیط بان داریم
همچنین رئیس اداره روابط عمومی محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد از کمبود محیط بان به نسبت استانداردهای پایشی در استان خبر داد.
هادی سینایی افزود: در استان و بر اساس استانداردها باید به ازای هر ۱ هزار هکتار یک محیط بان فعالیت کند.
سینایی وسعت مناطق تحت حفاظت محیط زیست استان را ۳۱۲ هزار هکتار دانست و عنوان کرد: این میزان توسط ۷۵ محیط بان حفاظت می‌شود.
سینایی با تاکید بر اینکه نسبت به استانداردهای نیروی انسانی فاصله استان زیاد است، عنوان کرد: از سویی توپوگرافی سخت گذر و کوهستانی مناطق حفاظت شده ما کار را بر محیط بانان سخت‌تر می‌کند.
رئیس اداره روابط عمومی محیط زیست استان به پیدا شدن لاشه پلنگ در بین زباله‌های شهرستان دنا اشاره کرد و عنوان داشت: بلافاصله تیم‌های محیط زیست بر لاشه این پلنگ حاضر و عملیات انتقال برای علت مرگ شناسی و کالبد شکافی انجام گرفت.
سینایی تصریح کرد: علت مرگ این پلنگ با تحقق کالبد شکافی به اطلاع مردم می‌رسد.
سینایی به تأیید مرگ چهار پلنگ در استان اشاره کرد و ابراز داشت: برای همه موارد کالبد شکافی انجام که علت مرگ موردها هاری و بیماری‌هایی مانند گوارش بوده است.
سینایی گفت: تجهیزات کالبد شکافی در استان وجود دارد، اما برای اطمینان بیشتر لاشه یکی از پلنگ‌ها به آزمایشگاهی در خارج از استان ارسال شد.
سینایی خاطرنشان کرد: در یک مورد که پیگیری بر اساس عکس منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر تلف شدن یک پلنگ در دنا انجام شد، علیرغم جستجوی گسترده با لاشه‌ای مواجه نشدیم.
خسارت تعارض جوامع محلی و محیط زیست
فعال محیط زیستی و مستند ساز کهگیلویه و بویراحمدی نیز گفت: تعارض سنگینی بین جوامع محلی و محیط زیست وجود دارد.
جواد هادی اصل افزود: متأسفانه در گذشته تعارضات جوامع محلی و محیط زیست رویارویی‌های متعددی را رقم زد.
هادی اصل اظهار کرد: نگاه به این مسئله توسعه آموزش را طلب می‌کند که اقدامات دستگاهی زیادی را شاهد نبوده‌ایم.
این فعال محیط زیستی با اشاره به رصد و پایش مستمر رفتارهای پلنگ در مناطق مختلف استان، خاطرنشان کرد: در برخی مناطق با نگاه آموزش محور برای جوامع اقداماتی را عملیاتی کردیم.
هادی اصل تصریح کرد: وقتی متوجه تعارض سنگین جوامع محلی یکی از مناطق با حیات وحش شدیم، به آنجا سفر کرده و با بررسی شرایط جغرافیایی، زندگی و معیشت مردم و دامداران، رصد پلنگ و رفتارشناسی این جانور را در دستور کار قرار دادیم.
وی خاطرنشان کرد: همچنین نحوه تعارض دامدار و حیوان وحشی را ارزیابی کرده و نقاط مشکل ساز و قابل رفع را پیدا کردیم و با زبان ساده خسارت بین دو طرف را با ارائه راهکارهای مختلف مخصوص هر منطقه کمتر کردیم.
این مستند ساز گفت: پس از آن نیز در اغلب موارد مانند این نقطه مورد نظر، مردمی که تا چند مدت قبل عصبانی بوده و به دنبال شکار پلنگ بودند، کم کم با طبیعت آشتی می‌کنند و خود محافظ اصلی این موجودات می‌شوند.
هادی اصل معتقد است باید کاری کنیم که مردم همان منطقه نسبت به این حیوان وحشی حس مالکیت داشته باشند و همین اتفاق در برنامه‌های او رخ داده است.
وی می‌افزاید: در بسیاری از مناطق محل فعالیتش در دورافتاده‌ترین جغرافیای استان تا نزدیک ترین سکونت گاه‌ها، مردم دوست و حافظ پلنگ شده‌اند.
او که اکنون برای ادامه فعالیت خود به استان همجوار می‌رود، امید دارد در آینده به بخش‌های دیگر استان که فرصت کار نداشته برای کمک به مردم و حیات وحش سفر کند و سفیر دوستی میان انسان و دیگر مخلوقات باشد.
به نظر می‌رسد چالش‌های ایجاد شده در بحث تضادهای جوامع و محیط زیست می‌تواند با تکیه بر نگاه تخصصی و کارشناسی حل شده و با مردم محور سازی حراست‌ها، پایانی بر مرگ شتابنده پلنگهای از نفس افتاده دنا و تراژدی تلخ در کهگیلویه و بویراحمد شود.