سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید
************
روزنامه های امروز شنبه چهارم مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که عضویت ایران در بریکس و بازتاب آن، توافق تهران و واشنگتن با دیپلماسی، لزوم اعمال اقتدار در حل مناقشه آبی ایران و افغانستان و تاوان خیانت پریگوژن و روایت باقری از روند آزادسازی ارزها در صفحات نخست روزنامه های امروز برجسته شده است.
پنجشنبه هفته قبل با یک خبر خوش دیپلماتیک شروع شد، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور اضافه کرد: عضویت دائم در گروه اقتصادهای نوظهور جهانی یک پیشرفت تاریخ‌ساز و موفقیت استراتژیک برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. این موفقیت را به رهبر معظم انقلاب اسلامی و ملت سربلند ایران تبریک می‌گوییم.
عضویت ایران در گروه بریکس مور توجه برخی روزنامه‌های اصلاح‌طلب قرار گرفته و تعدادی دیگر نیز آن را بایکوت خبری کرده‌اند. روزنامه آرمان ملی درباره این توفیق دیپلماتیک نوشته است:
عضویت در بریکس می‌تواند ایران را به عنوان یکی از اعضای گروهی از کشورهای صنعتی نوظهور تقویت کند و به آن امکان دهد که از تجارت و همکاری‌های اقتصادی با دیگر اعضا بهره ببرد و به این ترتیب با تنوع در روابط بین‌الملل می‌تواند روابط بین‌المللی خود را گسترش داده و از دامنه روابط بیشتری با کشورهای عضو بهره‌مند شود و شرکای جدیدی نیز در این حوزه بیابد.
در ادامه این گزارش آمده است:
این عضویت می‌تواند ایران را در منطقه خاورمیانه به عنوان یک کشور تاثیرگذارتر نشان دهد و به توسعه توانایی‌های منطقه‌ای و تبادل تجربیات در زمینه‌های مختلف کمک کند، چراکه بریکس کشورهایی مانند برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی را شامل می‌شود که اقتصادهای بزرگی دارند. عضویت در این گروه امکان همکاری با اقتصادهای قدرتمند را در بخش‌های مختلف اقتصادی مثل تجارت، سرمایه‌گذاری و فناوری فراهم می‌کند.
روزنامه سازندگی ارگان سیاسی حزب کارگزاران سازندگی که سمپاتی شدیدی به برجام داشته و آن را تنها نسخه عبور از بحران می‌داند، بریکس را قراردادی بی‌فایده خوانده و نوشته است:
روسیه دچار شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی است اما در این نهاد در کنار چین قرار گرفته و چین حاضر نیست به خاطر این عضویت کشف بر تحریم‌های روسیه ببنددکشورهای عضو بریکس در زمان تحریم روسیه هیچ کمکی نتوانستند بکنند و حتی روابط خود را با روسیه محدود کردند.
چین برزیل و هند در سطح گسترده‌ای با آمریکا ارتباط دارند و در زمان تحریم ارتباطات خود را قربانی روسیه نمی‌کنند. بنابراین وقتی بریکس برای روسیه که کشور بنیانگذار است کار خاصی نمی‌کند نمی‌تواند برای ایران نیز در زمینه تحریم‌ها کاری کند.
روزنامه اعتماد نیز تیر یک خود را به دستاوردهای سفر رئیسی به آفریقای جنوبی اختصاص داده و در گزارشی با عنوان «ایران+ بریکس» می‌نویسد:
مقامات امریکایی در واکنش به تحولات جدید در حوزه بریکس این موضوع را «کم‌اهمیت» دانسته و معتقدند که باید به همکاری با شرکای مختلف ادامه داد. یک سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا روز پنجشنبه در این باره گفت: «ایالات متحده کماکان معتقد است که کشورها می‌توانند شرکا و گروه‌هایی را که می‌خواهند با آنها متحد شوند انتخاب کنند.»واکنش امریکا به افزایش اعضای بریکس از آن جهت مهم است که برخی از این اعضایی که در گروه بریکس هستند یا آنهایی که دعوت شده‌اند، جزو متحدان امریکا محسوب می‌شوند. به‌طور مثال، هندوستان به عنوان یکی از اعضای تاسیس‌کننده بریکس متحد دیرینه امریکا نیز محسوب می‌شود. هند، ماه آینده میزبان اجلاس گروه ۲۰ است که علاوه بر قدرت‌های اقتصادی نوظهور، سران برخی از مهم‌ترین کشورهای توسعه‌یافته نیز در آن گرد هم می‌آیند. بنابراین شاید بتوان گفت که اعلام موضع عربستان برای پیوستن به بریکس، به دلیل همین ملاحظات رابطه با واشنگتن باشد.
روزنامه شرق نیز سعی کرده است کمترین ضریب خبری را به عضویت ایران در بریکس بدهد، این رسانه اصلاح‌طلب نوشته است:
روابط میان ایران و شرکای جدیدش با هدف دلارزدایی نیز مورد استقبال قرار خواهد گرفت؛ دلارزدایی از مبادلات تجاری بین اعضای گروه که تمایل دارند از ارزهای ملی خود بیشتر و بیشتر استفاده کنند و سازوکارهای پولی و اقتصادی خود را برای محافظت از خود در برابر حملات سیستم آمریکایی- اروپایی تعیین کنند. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، در این رابطه گفت روند دلارزدایی از تجارت در بریکس غیرقابل برگشت است. همچنین باید به خاطر داشت که ایجاد ارز یکپارچه و جایگزین دلار اکنون یکی از اهداف این بلوک است. به این ترتیب تروریسم دلار که توسط آمریکا به سلاح کنترل و سلطه در سطح جهانی تبدیل شده است، اکنون با تلاشی واحد برای از بین بردن سلطه خود مواجه است.
هم لیست داریم، هم نامزد اما جرئت بیان آن را نداریم!
گمانه‌زنی‌ها در مورد چگونگی حضور جریان اصلاحات در انتخابات همچنان ادامه دارد. روزنامه آرمان امروز به نقل از کمال‌الدین پیرموذن عضو جبهه اصلاحات نوشته است:
علارقم اینکه هنوز برای شهرهای بزرگ و کلانشهرها، به‌دلیل چالش مشارکت برنامه‌ای اعلام نشده است ولی با این حال در شهرستان‌ها نفرات شاخصی از اصلاح‌طلبان با پیش ثبت‌نام اعلام آمادگی کرده‌اند. توجه داشته باشید که برنامه‌ریزی‌ها به‌نوعی است که بتوانیم ۱۷۰ کرسی را در مجلس دوازدهم به دست بیاوریم. توجه داشته باشد که اصلاحات در این دوره از انتخابات از چهره‌های پاک‌دست، با سابقه و فعال استفاده خواهد کرد تا با همه قدرت وارد بهارستان شویم. بحث مشارکت در کلانشهرها و تهران باعث شده است تا تنها بر روی شهرستان‌ها تمرکز داشته باشیم و باتوجه به اینکه برخی از چهره‌ها هنوز در کلانشهرها اعلام آمادگی نکرده‌اند که این موضوع تنها به بحث مشارکت باز می‌گردد. به‌همین دلیل از دوستان خواستیم که برای حضور در رقابت‌ها در زاده‌گاهشان ثبت نام کنند. پیش‌بینی می‌شود در حوزه‌های کوچک درصد مشارکت افزایش داشته باشد. باتوجه به عملکرد مجلس یازدهم به‌خصوص نماینده‌های شهرستان‌ها مردم اشتیاق بیشتری به اصلاح‌طبان نشان خواهند داد.
با توجه به برآیند تولیدات محتوایی و اظهار نظرات رسمی اصلاح‌طلبان طی روزهای پس از پیش ثبت‌نام انتخابات، می‌توان نتیجه گرفت که آنان به‌جای فعالیت در قالب یک تشکل سیاسی سعی داشته تا به‌اصطلاح مطالبه‌گرخواسته‌های جامعه از حاکمیت و ارکان زیرمجموعه آن که عموماً در دست اصولگرایان است، باشند. رهبر جریان اصلاحات بارها اعلام کرده اعضای این جریان مایل به مشارکت در انتخابات مطابق قانون اساسی هستند اما هم‌زمان رسانه‌های اصلاح‌طلب عنوان کرده که بستری برای حضور چهره‌های اصلاح‌طلب در انتخابات فراهم نشده است. به‌نوعی جریان مذکور سعی داشته تا عدم حضور خود را نه به یک خواست درون‌حزبی، بلکه به یک فرآیند سخت‌گیرانه از سوی حاکمیت تعمیم بخشد. فرآیندی که در آن نه توجهی به قانون اساسی شده و نه بستری برای حضور همگانی گروه‌های سیاسی منتقد فراهم شده است.