گروه گزارش‌های ویژه مشرق؛ ترجمه نادرست سخنان مرسی در شبکه اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی یکی از حاشیه‌های جنجال برانگیز نشست اخیر سران کشورهای عدم تعهد در تهران بود.
ظاهرا مترجم اجتهادی شخصی در جهت حفظ مصالح نظام انجام داده و بدین نتیجه رسیده که بهتر است بخش‌هایی از اظهارات وی را تغییر دهد. این عمل غیرحرفه‌ای زمانی صورت می‌پذیرد که مترجم همزمان در کنفرانس و نیز سایر خبرنگاران و رسانه‌ها اظهارات رئیس‌جمهور مصر را به صورت کامل منعکس می‌کردند.
تصمیم نسنجیده مترجم نه تنها تبعات دیپلماتیک برای کشورمان در پی داشته بلکه بهانه‌ای دست رسانه‌های خارجی داده تا آنها این عمل ساده‌لوحانه را سناریویی از جانب نظام و برای مصارف داخلی تعریف کنند. اندکی تأمل عقلانی ثابت می‌کند که برنامه‌ریزان و سیاستگذاران کشور نمی‌توانند در پشت پرده چنین رویداد سخیف و سبک‌انگارانه‌ای باشند، بلکه صرفاً با یک کار غیرحرفه‌ای و نامتعارف رسانه‌ای مواجه بوده‌ایم که در تاریخ رسانه‌ای نمونه‌های بسیاری می‌توان برای آن برشمرد.
رویداد فوق را بهانه‌ای قرار دادیم تا به بررسی گاف‌ها و اشتباهات رسانه‌های بزرگ جهان طی سالیان اخیر بپردازیم. در ادامه گزارش کنونی سعی می‌شود تا لیستی از این دست اتفاقات در اختیار خوانندگان مشرق قرار گیرند.
***سیانان: احمدی‌نژاد: همه کشورهای دنیا باید سلاح هسته‌ای داشته باشند!
در روز 14 ژانویه 2006 شبکه خبری سی ان ان طی یک حرکت کاملا غیر ژورنالیستی دست به تحریف سخنان رئیس‌جمهور کشورمان زد. به گزارش سیانان، احمدی‌نژاد که در یک کنفرانس خبری زنده سخن می‌گفت طی اظهاراتی اعلام داشت: "ما معتقديم همه کشورها اجازه دارند تسليحات اتمی داشته باشند" و "غرب نبايد ما را از دستيابی به سلاح اتمی منع کند." این در حالی است که منظور رئیس‌جمهور نه تسلیحات اتمی بلکه فناوری هسته‌ای بود و وی همچنین تصریح کرده بود که کشورش بخاطر "فرهنگ، تمدن و تاريخ غنی خود" به سلاح هسته‌ای نياز ندارد.
به نقل از سیانان: احمدی‌نژاد: همه کشورهای دنیا باید سلاح هسته‌ای داشته باشند!
سیانان در توضیح این اقدام غیرحرفه‌ای، آن را ناشی از ترجمه نادرست و اشتباه سهوی مترجم اعلام نمود. این در حالی است که در این کنفرانس خبری، کریستین امانپور، گزارشگر ایرانی‌الاصل سیانان نیز حضور داشت و یقینا وی با توجه به آشنایی کامل به زبان فارسی متوجه سخنان رئیس‌جمهوری شده بود. در پی این رویداد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به صورت موقت مجوز فعالیت گزارشگران سیانان را در ایران لغو نمود. شبکه سیانان یک روز بعد در وب‌سایت خبری خود سخنان احمدی‌نژاد را تصحیح و به علت این اشتباه به صورت رسمی عذرخواهی نمود.[1]
در جریان اغتشاشات پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2009 ایران نیز، این شبکه از چندین پیام که به تیوتر ارسال شده بودند استفاده کرده و آنها را به "منابع" بی‌نام منتسب نمود. یکی از سخنگویان سیانان بعدها اذعان نمود که این حرکت اشتباه بوده است.[2]
فاکس‌نیوز و نتیجه‌گیری از سخنان عبدالقدیرخان
این شبکه خبری در سپتامبر 2011 نیز طی برنامه‌ای به نام "اسرار هسته‌ای ایران" مدعی شد که بر اساس اعترافات عبدالقدیر خان، پاکستان تکنولوژی ساخت تسلیحات هسته‌ای را در اختیار ایران گذارده است. این در حالی است که در اعترافات و همچنین نامه عبدالقدیر خان به همسرش به غیر از اشاراتی مبهم به همکاری بین ایران و پاکستان در حوزه تکنولوژی هسته‌ای هیچ اطلاعاتی دال بر انتقال تکنولوژی تسلیحاتی پاکستان به ایران نشده بود. این در حالی است که لحن خان در مورد همکاری هسته‌ای نظامی بین پاکستان و چین کاملا شفاف بود و هیچ گونه دلیلی وجود ندارد که در صورت همکاری تسلیحاتی این کشور با ایران چرا باید وی از اشاره به آن خودداری کند. بر اساس این نامه ایران بخشی از قطعات استفاده شده پاکستانی را نیز خریداری نمود. این امر اثبات کننده ادعاهای ایران در مورد منشأ خارجی آلودگی قطعات می‌باشد. در کل برنامه فاکس‌نیوز بیش از آنچه به زعم این شبکه افشای "اسرار هسته‌ای ایران" باشد، اثبات کننده موضع ایران در قبال پرونده هسته‌ای‌اش بود. جالب است بدانید که این شبکه طی گزارشی در بحبوحه جنبش بیداری اسلامی مصر این کشور را همسایه ایران خوانده بود!
دست‌اندرکاران فاکس‌نیوز هنوز نمی‌دانند مصر کجاست!
روزنامه‌های عربی: طرح مسمومیت رهبر ایران ناکام ماند!
سخنان حسین الله کرم علیه جریان انحرافی، دستمایه خبرسازی جدید برخی رسانه های عربی ضدایرانی شده است به گونه ای که این رسانه های با عدم شناخت از تعابیر سیاسی داخلی ایران، از شکست طرح مسموم کردن مقام معظم رهبری (!) خبر دادند.
حسین الله کرم، رئیس شورای هماهنگی حزب الله در گفت و گو با خبرگزاری فارس اظهار داشته بود: در شرایط فعلی جریان انحرافی قصد دارد به مانند دوران خاتمی جام زهر سیاسی را به رهبری بنوشاند.
متعاقب این اظهارات برخی رسانه های عربی با برداشت اشتباه و البته شانتاژ خبری، این سخن را این گونه انعکاس دادند: حامیان احمدی نژاد قصد داشتند مقام معظم رهبری را مسموم کنند اما موفق به انجام این اقدام نشدند.
در همین باره سایت خبری الوئام در کویت نوشت: حسین الله‌کرم، اسفندیار رحیم‌مشایی را متهم کرده است که او و گروهش برای مسموم‌کردن رهبر عالی ایران آیت‌الله سید علی خامنه ای تلاش می کنند. در این گزارش آمده است: نیروهای حزب الله در ایران گروه های راستگرای تندرو هستند که وقتی احمدی نژاد در سال 2005 خود را کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری کرد، از او حمایت کردند اما در پایان مرحله نخست ریاست جمهوری اش، به موضع گیری علیه وی پرداختند زیرا به اعتقاد آنها و سایر نیروهای اصولگرای منتقد دولت، جریان انحرافی احمدی نژاد را فراگرفته است.
روزنامه‌های عربی: حسین‌الله کرم از توطئه مسمویت رهبری می‌گوید!
برخی سایت ها در عربستان سعودی مانند دارالاخبار، صدای العالمیه، ینبع نیوز و المختصر نیز این خبر را منتشر کرده اند.
اصطلاح خوردن "جام زهر" در ادبیات سیاسی ایران به تصمیم راهبردی بر خلاف تمایل رهبری اطلاق می شود و الله‌کرم نیز این تعبیر را از همین زاویه و در نقد جریان انحرافی به کار برده بود ولی برخی جریان های رسانه ای عربی که علاقه ویژه ای به خبرسازی های ضدایرانی دارند با ذوق زدگی از به کار بردن این تعبیر، آن را در مسیر علائق ضدایرانی خود به کار بستند تا گافی دیگر در پرونده رسانه ای خود در تعاملاتشان با ایران ثبت کنند.[3]
رسانه‌هایی که اسامه را اوباما نامیدند!
تشابه اسمی اوباما (Obama) و اسامه (Osama) در زبان انگلیسی منجر به بروز اشتباهات زیادی در این حوزه گردیده است. در 1 ژانویه 2007، شبکه خبری سیانان از نام باراک اوباما، سناتور وقت، به جای عنوان اسامه، تروریست عربستانی و مؤسس گروه القاعده، استفاده نمود. طی برنامه ای با عنوان "اتاق وضعیت" به مجری‌گری وولف بلیتزر (Wolf Blitzer)، یک آگهی در مورد مستند خبری بعدی در مورد بن لادن منتشر گشت که بر روی آن و بر روی تصویر رهبر القاعده عنوان "اوباما کجاست؟" نقش بسته بود. سیانان به خاطر آنچه که بعدها یک اشتباه فنی بسیار بد نامید، عذرخواهی نمود.[4]
اما پس از کشته شدن بن لادن به دست سربازان آمریکایی و پخش اخبار آن، تعداد زیادی از رسانه‌های اینترنتی، چاپی، صوتی و تصویری به اشتباه در اشاره به اسامه از اوباما استفاده نمودند.
وب‌سایت رادیو عمومی ملی – روزنامه "صبح جنوب چین"
بسیاری از رسانه‌ها عنوان اوباما را به اشتباه به جای اسامه به کار برده‌اند
مجری‌های شبکه‌های خبری چون فاکس‌نیوز و یا ای‌بی‌سی نیز در مقاطعی به جای واژه اسامه از اوباما استفاده نموده‌اند.
مجری شبکه اسکای‌نیوز به جای اسامه از عنوان اوباما استفاده می‌کند
برای دانلود اینجا کلیک کنید.
آیا فاکس‌نیوز فرق بین یونان و روسیه را نمی‌داند؟
شبکه فاکس‌نیوز در تلاش برای فریب افکار عمومی آمریکا تصاویر مرتبط با شورش‌های یونان در 6 دسامبر 2011، را به عنوان اعتراضات خیابانی مردم روسیه علیه سردمداران این کشور پخش نمود. اگرچه این رسوایی در اینترنت انعکاس بسیاری یافت و شبکه انگلیسی زبان RT (وابسته به دولت روسیه) آن را در اخبار خود پوشش داد[5] اما چند درصد از بینندگان شبکه خبری فاکس‌نیوز به دنبال بررسی صحت و سقم اخبار این شبکه خواهند بود؟ می‌تواند اطمینان داشت که اکثر قریب به اتفاق بینندگان آمریکایی این شبکه هم‌‌اکنون چنین می‌پندارند که تصاویر پخش شده مربوط به خیابان‌های مسکو و اعتراضات مردم به دولت روسیه است.
تصویر وب‌سایت شبکه فاکس‌نیوز در حین پخش شورش‌های آتن با عنوان خشم معترضین نسبت به انتخابات روسیه
غلط‌های نگارشی به مانند Puttin به جای Putin یا protestor's به جای Protestors' نیز در جای خود جالب توجه هستند!
حمید سوریان و مدال‌آوری برای عراق
در تداوم گاف‌های فاکس‌نیوز، بخش ورزشی این مرکز خبری نیز سعی نمود از قافله عقب نماند. پس از کسب مدال طلای کشتی فرنگی توسط حمید سوریان، سایت ورزشی فاکس‌نیوز خبر اول خود را به وی اختصاص داده اما ملیت او را عراقی و ساکن بغداد معرفی کرد.
این تیتر برای ساعاتی روی خروجی سایت قرارداشت تا اینکه مسؤولان آن با انبوهی از کامنت‌های اعتراضی مواجه شده و نسبت به تصحیح آن اقدام کرده و از تیتر زیبای "حاکم مطلق کشتی فرنگی " برای توصیف کیفیت کار حمید سوریان استفاده کردند.[6]
اشتباه فاکس‌نیوز در معرفی ملیت حمید سوریان
گاف سیانان و فاکس‌نیوز در پوشش رأی دادگاه درباره قانون اصلاح بهداشت آمریکا
در حالی که جمع بی‌شماری از مردم آمریکا تیر ماه منتظر شنیدن اخبار مربوط به رأی دادگاه عالی درباره قانون اصلاح خدمات بهداشت و درمان اوباما بودند، شبکه‌های خبری سیانان و فاکس‌نیوز اخبار مربوط به رأی دادگاه را کاملاً تحریف‌شده و بر عکس به مردم تحویل دادند. درست لحظاتی پس از آنکه دادگاه عالی آمریکا رأی خود را در مورد "قانون محافظت از بیمار و خدمات و مراقبت مقرون به صرفه" اعلام کرد، این دو شبکه خبری طی اخبار فوری اعلام کردند دادگاه مورد نظر این قانون را مغایر باقانون اساسی دانسته است؛ اصل خبر این بود که قانون مورد نظر تأیید شده بود.
خبرگزاری «سیانان» به خاطر این اشتباه خود عذرخواهی کرد و نوشت این خبرگزاری با خواندن بخشی از گزارش دادگاه که در آن رئیس داداگاه گفته بود به نظر وی مفاد فردی این قانون، مصداق استفاده نادرست از اختیارات کنگره است، اشتباه کرده و نتیجه گرفته است که دادگاه عالی آمریکا این قانون را به خاطر آنکه مغایر با قانون اساسی بوده است، رد کرده است.
گاف سیانان و فاکس‌نیوز در انتشار اخبار کنگره آمریکا
علی‌رغم این، فاکس‌نیوز ادعا کرده است که در گزارش این رأی دادگاه در مراحل مختلف درست عمل کرده و ابتدا نظر رئیس دادگاه را پوشش داده و سپس خبر تأیید قانون مورد نظر را اعلام کرده است.[7]
بر اساس "قانون محافظت از بیمار و خدمات و مراقبت مقرون به صرفه" که منتقدان رئیس جمهوری آن را "خدمات درمانی اوباما" (Obamacare) می نامند، تمامی شهروندان آمریکا باید از اول سال 2014 بیمه خدمات درمانی و بهداشتی داشته باشند و در غیر این صورت جریمه خواهند شد.
سانسور سخنان ضدجنگ سرباز آمریکایی توسط سیانان
ران پل (Ron Paul) نماینده جهوریخواه ایالت تگزاس و یکی از نامزدهای شکست خورده رقابت درون‌حزبی جمهوریخواهان برای انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا، در سخنرانی‌های تبلیغاتی خود اعلام کرده که قصد دارد سربازان آمریکایی را از خاورمیانه خارج و به خانه بازگرداند. اخیرا شبکه سیانان مصاحبه‌ای را با یکی از سربازان آمریکایی به صورت زنده پخش نمود. درست زمانی که این سرباز قصد داشت از ایده‌های ضدمداخله گرایانه پل حمایت کند، مصاحبه وی قطع شد. مجری شبکه این امر را اشکال فنی بیان داشته و بلافاصله مصاحبه بعدی پخش شد. نکته جالب اینجاست که سخنان این سرباز دقیقا زمانی قطع گردید که وی در مورد لزوم اجتناب از هر گونه درگیری با ایران سخن می‌گفت.[8]
تصاویر مرتبط با سانسور اظهارات ضد جنگ سرباز آمریکایی
برای دانلود اینجا کلیک کنید
شیطنت روزنامه سعودی و مصادره شهید بحرینی
روزنامه سعودی "الوطن" عكس یكی از شهدای بیداری اسلامی در بحرین را به عنوان یكی از "كشته شده های سوری" منتشر كرد.
روزنامه الوطن سعودی، عكس شهید احمد الفرحان كه سال گذشته در منطقه ستره بحرین به شهادت رسید را به عنوان یكی از كشته شدگان منطقه باباعمرو حمص سوریه منتشر كرد.
گاف روزنامه سعودی در انتشار یك عكس
اگرچه موارد فوق نشان می‌دهند اشتباهات خبری جزو لاینفک فعالیت رسانه‌ای هستند اما حتی با این وجود هنوز می‌توان ترجمه نادرست سخنان مرسی در شبکه اول صدا و سیما را یکی از موارد نادر و استثنایی نامید که ضربه سختی بر اعتبار خبری این سازمان وارد نمود. البته آقای ضرغامی اشتباه مترجم را عامل این رویداد معرفی نمود که ما نیز امیدواریم چنین باشد. برگزاری نشست کشورهای عضو جنبش عدم تعهد یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ برای ایران محسوب می‌گردد و در اینچنین حماسه‌ای شاید سرباز و یا برخی مافوق‌های وی دچار اشتباهاتی نیز شوند. امید است این اتفاق ناخوشاین درس عبرتی برای آینده باشد.در پایان گزارش توجه خوانندگان مشرق را به سوتی‌های شبکه خبری فارسی بی‌بی‌سی جلب می‌نماییم؛ شاید که مایه انبساط خاطر شما عزیزان را فراهم آوریم.
سوتی‌های شبکه خبری فارسی بی‌بی‌سی
برای دانلود اینجا کلیک کنید
منابع و مآخذ:
[1] http://articles.cnn.com/2006-01-16/world/iran.cnn_1_translation-error-nuclear-weapons-iranian-ambassador?_s=PM:WORLD
[2] "Twitter-Addled CNN Refers to Tweets as a 'Source'"
[3] http://www.ghatreh.org/news/nn10362256
[4] http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6229649.stm
[5]http://rt.com/news/fox-moscow-fake-riots-281/
[6] http://www.khabaronline.ir/detail/233974/sport/other-sports
[7] http://www.guardian.co.uk/media/us-news-blog/2012/jun/28/healthcare-ruling-cnn-wrong-decision
[8]http://rt.com/usa/news/cnn-ron-paul-thorsen-207/