به گزارش مشرق، اختلال خواب یا کمبود خواب تنها مختص به بزرگسالان نیست و این روزها بسیاری از کودکان نیز با اختلال خواب دست و پنجه نرم می‌کنند. عوارض کمبود خواب در کودکان زیاد است و این عارضه می‌تواند موجب مشکلات زیادی برای آنها از جمله اختلال در رشد، کاهش سطح ایمنی و عدم تمرکز و کمبود حافظه شود.
از این رو مهم است که به نحوه خواب، محل خواب و ساعت خواب کودکان دقت کافی بشود. نوع تغذیه در به خواب رفتن کودکان نیز موثر است. باید توجه داشت که از ۲ الی ۳ ساعت قبل از خواب کودکان مواد محرک، چربی‌ها و انرژی‌زاها را دریافت نکنند؛ همچنین خوردن شکلات زیاد، انواع فست فودها، تنقلات متنوع که دارای نگهدارنده هستند و آجیل، می‌تواند در بی خوابی کودکان موثر باشد.
عوارض بی خوابی بر مغز
بی خوابی باعث پیری زودرس مغز می‌شود.کم‌خوابی مستمر، باعث پیری زودرس مغز در بخش‌های جلویی،گیجگاهی و جداری می‌شود.بدخوابی و بی خوابی می‌تواند نقش مهمی در قدرت تفکر و یادگیری شما داشته باشد. یکی از عوارض بی خوابی بر مغز این است که به روند شناختی مغز آسیب می‌زند؛ قدرت توجه و هوشیاری و تمرکز و استدلال و حل مشکلات را خراب می‌کند و یادگیری و فهم مطالب را سخت‌تر می‌نماید.
مغز ما در طی روز داده‌هایی را دریافت می‌کند که این داده‌ها بر روی هم انباشته می‌شود و شب در هنگام خواب به پردازش این دریافت‌ها و بایگانی آنها در محل مناسب اقدام می‌کند. چنانچه خواب کافی نداشته باشید، دریافت‌های شما بسیار است؛ اما چون به خوبی پردازش و بایگانی نشده، برای شما قابل دسترس نیست، در نتیجه برای به خاطرآوردن آنها و کمک گرفتن از حافظه و سایر فرآیندهای مغزی با مشکل روبه‌رو می‌شوید.
خواب کافی را یکی از مهمترین فاکتورهای رشد و نمو کودکان است
محمد مهدی تقدیری فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، خواب کافی را یکی از مهمترین فاکتورهای رشد و نمو کودکان دانست و گفت: خواب عامل مهمی در تکامل زبانی، جسمی، پیشرفت درسی و برقراری ارتباط با والدین و دوستان محسوب می‌شود و کاهش میزان خواب اثرات مخربی بر رفتار هیجانی و عملکرد ذهنی دارد.
به گفته استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تحقیقات بسیاری در زمینه خواب انجام شده و هنوز هم حقایق بسیاری در خصوص این فرآیند وجود دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد.
تقدیری ادامه داد: فقدان خواب در کوتاه مدت اثرات موقتی منفی روی رفتار بر جا می‌گذارد، اما این محرومیت اگر بلندمدت و مزمن باشد، عوارض جدی در دوران تکاملی و نوجوانی به همراه دارد.
خواب کمتر از ۹ ساعت در کودکان را ناکافی است
عضو هیأت علمی دانشگاه خواب کمتر از ۹ ساعت در کودکان را ناکافی اعلام کرد و افزود: خواب کم در کودکان نوپا بین یک تا یک سال و نیم بیشترین تاثیر را روی لوب پیشانی که مرکز هیجان، رفتار و اراده در مغز است، می‌گذارد و منجر به کاهش حافظه، اضطراب و مسائل خلقی، ترس، کابوس شبانه و شبگردی در خواب خواهد شد.
خواب کافی سبب بی‌قراری، افزایش استرس می‌شود
وی افزود: همچنین فقدان خواب کافی سبب بی‌قراری، افزایش استرس، فراموشی، اختلال یادگیری، کاهش انگیزه، خودآزاری و حتی در مواقی افزایش احتمال اقدام به خودکشی نیز می‌شود. در مقابل کودکانی که خواب کافی دارند خلاق‌تر، متمرکزتر با توانایی بیشتر در حل مسئله هستند.
به گفته رئیس بخش مغز و اعصاب بیمارستان کودکان مفید، کودکان چهار تا ۱۲ ماه ۱۲ تا ۱۶ ساعت، یک تا ۲ سال ۱۰ تا ۱۴ ساعت، سه تا پنج سال ۹ تا ۱۳ ساعت و از آغاز سن مدرسه هشت تا ۱۰ ساعت نیاز به خواب شبانه دارند.
تقدیری با اشاره به اینکه بهره‌مندی از آغوش خانواده برای داشتن خواب با کیفیت اهمیت ویژه دارد، گفت: امروزه پرستار وظیفه نگهداری از کودک را در بسیاری از خانواده‌ها بر عهده دارد، این موضوع سبب کاهش بهره‌مندی کودک از آغوش گرم خانواده و تاثیر آن بر بسیاری از جنبه‌های سلامت کودک از جمله خواب خواهد شد.
عوامل موثر بر خواب کودک
وی تصریح کرد: در کنار توجه به این موضوع، استفاده از وسایل الکترونیکی، وجود این ابزارها در محل خواب کودک و تعارضات خانوادگی از مهمترین مواردی هستند که منجر به کاهش کیفیت خواب در کودکان می‌شود.
تقدیری تاکید کرد: بر اساس مطالعات، کنترل استفاده از ابزار الکترونیکی در کودکان زمانی میسر می‌شود که والدین نیز خود این مسئله را رعایت کنند. همچنین وجود آرامش در خانواده از بروز اختلالات خواب جلوگیری خواهد کرد.