به گزارش مشرق، پس از انتخابات شهرداری‌های ترکیه در فروردین ماه اخیر، حزب حاکم این کشور با یک شکست سنگین مواجه شد و کاهش محبوبیت حزب همچنان ادامه دارد.
نظرسنجی‌های میدانی جدید، حاکی از این است که اعتماد به حزب عدالت و توسعه از دست رفته و اغلب شهروندان معتقدند که دولت اردوغان، نمی‌تواند کشور را به درستی اداره کند.
مؤسسه مستقل نظرسنجی «یونَیلَم» (Yöneylem) به تازگی تحقیقی درباره نظرات مردم ترکیه در خصوص میزان موفقیت حزب اردوغان در اداره کشور انجام داده و نتایج آن را منتشر کرده است. این تحقیق نشان داده که حزب عدالت و توسعه، پس از ۲۲ سال زمامداری، حالا در سراشیبی افول قرار گرفته و بخش قابل توجهی از هواداران خود را از دست داده است.
از هر ۵ نفر، ۱ نفر به حزب اردوغان اعتماد دارد
مؤسسه نظرسنجی «یونَیلَم» در تحقیق میدانی خود، از شهروندان ترکیه پرسیده است: از نظر شما ترکیه در حال حاضر، چگونه اداره می‌شود و مدیریت کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ‌ها از این قرار است:
الف) ترکیه به خوبی اداره می‌شود و مدیریت کشور، رضایت بخش است: ۲۰ درصد.
ب) ترکیه بد اداره می‌شود: ۵۷ درصد.
ج) میزان توفیق دولت در اداره کشور و وضعیت مدیریت، نه خوب است نه بد: ۲۱ درصد.
د) نمی‌دانم: ۱ درصد.
تابلوی بالا نشان می‌دهد که از هر ۵ نفر شهروند ترکیه، تنها ۱ نفر از عملکرد دولت راضی است و به حزب حاکم اعتماد دارد.
مؤسسه مزبور در تطبیق و مقایسه نتایج گزارش جدید خود با آمارهای پیشین به این نتیجه رسیده که تنها در عرض ۴۵ روز، میزان کسانی که فکر می‌کنند ترکیه بد اداره می‌شود، ۵ درصد افزایش یافته است!
این وضعیت نشان دهنده شکلی بی‌سابقه از کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه در ۲۲ سال اخیر است. پس از شکست سنگین حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخیر، بخش قابل توجهی از هواداران حزب از آن فاصله گرفتند.
۶.۴ میلیون نفر، رای خود را پس گرفتند
مؤسسه تحقیقاتی دیگری به نام شرکت نظرسنجی متروپل (Metro Poll) درباره این موضوع تحقیق کرده که هواداران قدیمی حزب عدالت و توسعه در انتخابات فروردین ماه ۱۴۰۳ به کدام حزب رای دادند.
پروفسور سنجار رئیس این شرکت نظرسنجی اعلام کرده که مقایسه آرای هواداران حزب اردوغان در دو انتخابات ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ نشان دهنده یک ریزش جدی است و عملاً نزدیک به ۷ میلیون هوادار قدیمی، رای خود را پس گرفته‌اند.
تحقیقات متروپل نشان داده ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از شهروندانی که در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سال ۲۰۲۳ میلادی به اردوغان و حزب عدالت و توسعه رای دادند، در انتخابات شهرداری‌ها، رویکرد خود را تغییر و به احزاب دیگر رای دادند.
بر اساس نظرسنجی میدانی متروپل، آرای خارج شده از سبد رای حزب اردوغان، به ترتیب، سر از این احزاب در آورده است:
الف) ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از آنان، به حزب جمهوری خلق رای دادند.
ب) ۱ میلیون نفر از آنان، به حزب دوباره رفاه (حزب پسر مرحوم اربکان) رای دادند.
ج) ۴۵۰ هزار نفر از آنان، به یک باره ملی گرا شدند و به حزب حرکت ملی گرا (دولت باغچلی) رای دادند.
د) ۳ میلیون نفر از آنان، با صندوق رای قهر کردند و رای ندادند.
ه) پانصد هزار نفر از آنان، به احزاب کوچک دیگر رای دادند.
و) یکصد هزار نفر حاضر نشدند در این خصوص توضیح دهند.
تحلیل موارد بالا، نشان دهنده یک تحول حزبی – اجتماعی جدی در فضای سیاسی ترکیه است. چرا که تصور همیشگی تحلیلگران سیاسی ترکیه این بوده که هواداران حزب عدالت و توسعه، اسلامگرایان و محافظه کاران وفاداری هستند که رویکرد حزبی و سیاسی آنان، ارزشی است و حاضر نیستند به یک باره از حزب خود جدا شوند و به حزب سکولار و کمالیستی جمهوری خلق (ج. ه. پ) رای دهند.
اما در کمال ناباوری، چنین اتفاقی روی داد و اسلامگرایان نیز نشان دادند که ممکن است در برخی بزنگاه‌های حساس، بنا به دلایل اعتراضی و انتقادی، از حزب اردوغان دور شوند.
رای ۴۵۰ هزار نفر از هواداران اسلامگرای حزب اردوغان به حزب تندرو و ملی گرای دولت باغچلی نیز، نشان دهنده بخش دیگری از ابعاد تحول سیاسی – اجتماعی اخیر در ترکیه است. چرا که معمولاً محافظه کاران، با آن که سویه ملی گرایانه دارند اما خود را از گفتمان تندروانه نژادمحور و تبارمحور دور نگه می‌دارند.
مهمترین بخش از تابلوی سیاسی بالا، قهر ۳ میلیون نفر از هواداران حزب عدالت و توسعه با انتخابات و صندوق رای است.
در پایان باید گفت، موضوع مهمی همچون ناکارآمدی حزب حاکم و دولت اردوغان در رویارویی با تورم فزاینده و بحران اقتصادی، تنها بخشی از دلایل کاهش محبوبیت حزب اردوغان در انتخابات است.
واقعیت این است که هواداران قدیمی حزب، انتقادات و گلایه‌های دیگری نیز دارند و بر این باورند که دولت، از شعارهای اولیه خود و اهداف مهمی همچون مبارزه با فساد و فقر و تلاش برای برقراری عدالت دور شده و در دام رانت پروری، تجمل گرایی و تک روی افتاده است.