به گزارش مشرق، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بخشی از بیانیه خود در آغاز نشست فصلی شورای حکام در خصوص برنامه هسته‌ای ایران گفت: در رابطه با موضوع برنامه هسته‌ای ایران، آخرین گزارش من در مورد راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد (2015) را در اختیار دارید.
وی در ادامه مدعی شد: ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از جمله ذخایر اورانیوم غنی شده تا 60 درصد در حال افزایش است. آژانس تداوم دانش در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و دم، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم را از دست داده است. بیش از سه سال از توقف موقت اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران می‌گذرد.
گروسی همچنین بدون اشاره به همکاری‌ها و توضیحات ایران در خصوص دو مکان باقی مانده ادعایی آژانس مدعی شد: شما همچنین گزارش من درباره توافقنامه پادمان NPT با جمهوری اسلامی ایران را در اختیار دارید. هیچ پیشرفتی در حل و فصل مسائل پادمان باقی مانده وجود نداشته است. ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده است یا آژانس را از مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای و یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است.
در سال 1398 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس یک سری اسناد مجهول الهویه و غیر معتبر که توسط رژیم صهیونیستی منتشر شده بود، ادعایی را علیه 4 مکان مطرح کرد و ادعا کرد ایران در 4 منطقه ورامین، تورقوزآباد، آباده (مریوان) و آزمایشگاه جابر بن حیان غنی سازی یا اعمال خارج از پادمان انجام شده است.
این در حالی است که آژانس تاکنون اسناد معتبری در این خصوص ارائه نکرده و صرفا بر اساس اطلاعات ادعایی و مجهول‌الهویه رژیم صهیونیستی در این خصوص، ازریابی‌های خود را انجام داده است. ایران نیز در پاسخ به این ادعا به صراحت بیان کرده که هیچ مکانی که باید تحت موافقتنامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود، وجود ندارد؛ از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/1159 مورخ 23 نوامبر 2023، INFCIRC/1131 مورخ 14 سپتامبر 2023، INFCIRC/996 مورخ 7 ژوئن 2022 و INFCIRC/967 مورخ 3 دسامبر 2021 که توسط ایران ارسال شده است.
ایران توضیحات فنی خود در خصوص این ادعاها را در گزارشاتی مختلف به آژانس ارائه کرده اما رویه سیاسی در این نهاد بین‌المللی و تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رژیم صهیونیستی تاکنون باعث شده که با وجود اینکه هیچ سند معتبر مبنی بر تخلف ایران در طی این سال‌ها وجود ندارد، این موارد ادعایی توسط آژانس بسته نشود.
مدیرکل آژانس همچنین در بیانیه خود در خصوص عدم اجرای کد اصلاحی 3.1 توسط ایران ادعا کرد: ایران هنوز کد 3.1 اصلاح شده را اجرا نمی‌کند، زیرا اعلام کرده است که اجرای آن را به حالت تعلیق درآورده است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است.
به دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلستان در اجرای تعهدات خود، ایران بر اساس بندهای 26 و 36 برجام، تمام اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقتنامه پادمان جامع خود از جمله اجرای کد اصلاحی 3.1 (همان‌طوری که در بند 65 پیوست برجام مشخص شده است) را متوقف کرد.
مسئله‌ای که آژانس فراموش کرده این است که تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای 26 و 36 برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام بود و این واقعیت آشکار نمی‌تواند مبنایی برای آژانس و دیگر کشورهای غربی برای خواسته‌های فراتر از ان‌پی‌تی و همچنین خودداری از انجام تعهدات خود باشد.
کد 3.1 جزء لاینفک ترتیبات فرعی موافقتنامه‌های پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با کشورهای غیر هسته‌ای طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است.
گروسی در ادامه با اشاره به سفر خود به تهران در اردیبهشت ماه سال جاری و دیدار با مقامات ایران بیان کرد که چند پیشنهاد ملموس برای تقویت مجدد اجرای بیانیه مشترک 4 مارس 2023 با آنها در میان گذاشته است.
وی همچنین در خصوص لغو انتصاب بازرسان آژانس ادعا کرد: ایران هنوز تصمیم خود را برای پس گرفتن لغو انتصاب چند بازرس با تجربه آژانس نگرفته است. با این وجود، من از موافقت ایران مبنی بر اینکه بیانیه مشترک همچنان به ارائه چارچوبی برای همکاری با آژانس و پرداختن به مسائل باقیمانده ادامه می‌دهد، استقبال می‌کنم و از ایران می‌خواهم که بیانیه مشترک را از طریق تعامل جدی با پیشنهادات مشخص آژانس اجرا کند.
در بحث لغو انتصاب بازرسان آژانس گروسی باید به جای فرافکنی به اصل موضوع بپردازد. وی مدعی است که ایران بر اساس ملیت بازرسان آنان را اخراج کرده و نباید انتصاب آنان را لغو می‌کرد. این در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید.
براساس توافق نامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.
براساس بند یک ماده 9 توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای بازرسان پیشنهادی خود دریافت نماید. همچنین براساس بند دو همان ماده چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را به دولت ایران پیشنهاد نماید. براساس بند سه ماده مزبور چنانچه در اثر خودداری مکرر دولت ایران از قبول بازرسین پیشنهادی آژانس، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه گردد، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسینی را فاقد صلاحیت تشخیص داد از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را جایگزین نماید.
وی در آخر بیانیه خود درخواست مجدد از دولت جمهوری اسلامی ایران را برای ادامه گفتگوهای سطح بالا و تبادلات فنی متعاقب نتایج سفرش به تهران تکرار کرد.