به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده راهبردی تبیین نوشت:
انگیزه‌های جمهوری آذربایجان برای پیوستن به بریکس
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان یک روز پس از حضور و دیدار پوتین با علی‌اف به‌صورت رسمی از درخواست خود برای پیوستن به بریکس خبر داد. در همین راستا معاون اول کمیته امور بین‌الملل شورای فدراسیون روسیه اعلام نموده است که درخواست آذربایجان برای عضویت در بریکس می‌تواند در اجلاس اکتبر ۲۰۲۴ بریکس در کازان مورد بررسی قرار بگیرد. باکو پیشتر نیز در اجلاس ژوئیه سازمان همکاری شانگهای در آستانه قزاقستان و در بیانیه مشترک خود با چین، تمایل خود برای عضویت در بریکس را ابراز کرده بود.
اما درخواست رسمی جمهوری آذربایجان برای پیوستن به بریکس، آن هم بلافاصله پس از سفر رئیس‌جمهور روسیه به این کشور حاوی چه پیغامی است؟ هر کدام از کشورهای متقاضی عضویت در بریکس با انگیزه‌های مختلف در این سازمان حضور دارند که از جمله آن می‌توان به کاهش وابستگی به دلار آمریکا، مقابله با مدل فعلی توزیع منابع و ثروت در جهان، متعادل نمودن سطح وابستگی به قدرت‌های جهانی، عبور از جهان تک‌قطبی به جهان چندقطبی و حرکت از وابستگی به منابع به اقتصادی تکنولوژی پایه اشاره نمود. درخواست آذربایجان را نیز می‌توان از جنبه‌های ژئوپلتیک، سیاسی و اقتصادی و مورد بررسی قرار دارد.
در بعد ژئوپلتیک جمهوری آذربایجان در یک موقعیت جغرافیایی قرار گرفته است که می‌توان آن را کانون کریدورهای ترانزیتی خواند. این کریدورها شامل کریدور شمال-جنوب، کریدور میانی یا ترانس‌کاسپین و مسیرهای شرق-غرب هستند که برای کشورهای چین، روسیه و هند از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. با توجه به عضویت این سه کشور در بریکس، حضور جمهوری آذربایجان می‌تواند در افزایش همگرایی با این کشورها و همچنین تسهیل جذب سرمایه برای پروژه‌های توسعه جمهوری آذربایجان موثر باشد.
به لحاظ سیاسی، حمایت‌های همه‌جانبه غرب و ناتو از ایروان در مقابل باکو جریان بحران قره‌باغ باعث شده است که واگرایی بیشتری میان جمهوری آذربایجان و کشورهای غربی ایجاد شود. برای نمونه می‌توان به واکنش تند الهام علی‌اف به سخنان ماکرون در جریان دیدار با پاشینیان اشاره نمود. در طرف مقابل نیز حمایت‌های روسیه از آذربایجان در مقابل ارمنستان باعث نزدیکی بیش از پیش علی‌اف و پوتین شده است که این نزدیکی خود را در جریان حمایت ضمنی پوتین از راه‌اندازی کریدور زنگه‌زور و همچنین پیوستن جمهوری آذربایجان به بریکس در جریان سفر اخیر وی به باکو نشان داده است.
به لحاظ اقتصادی نیز نیز عمده صادرات آذربایجان(بیش از ۸۰%) به کشورهای غربی صورت می‌گیرد و همچنین در حدود ۸۵% از سرمایه‌گذاری خارجی در آذربایجان نیز از سوی شرکای غربی آذربایجان صورت گرفته است. پیوستن جمهوری آذربایجان در راستای تعدیل این وابستگی اقتصادی به غرب نیز به‌شمار می‌رود.
به‌نظر می‌رسد با توجه به مجموع رخدادهای بین‌المللی پس از جنگ اوکراین، گام‌های آغازین جمهوری آذربایجان به‌سمت اتخاذ رویکرد نگاه به شرق با پیوستن این کشور به بریکس برداشته خواهد شد. با این وصف باید دید سیاست دولت چهاردهم در مواجهه با احتمال فعال شدن دوباره کریدور زنگه‌زور و چالش‌های پیش روی آن چه خواهد بود؟
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.