به گزارش مشرق، سفرهای دیپلماتیک همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده و علاوه بر اینکه دارای پیام‌های سیاسی مهمی هستند می‌توانند تأثیرات عمیقی بر معادلات سیاسی و امنیتی چه در سطح دوجانبه و چه در سطح بین‌الملل داشته باشند. سفرهای اخیر منطقه‌ای سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این راستا قرار دارد و تاثیراتی را بر معادلات منطقه‌ای داشته است.
سفرهای وزیر امور خارجه ایران به کشورهای لبنان، سوریه، عربستان سعودی، قطر، عراق، عمان، اردن، مصر و ترکیه در شرایطی انجام شد که تنش‌ها در منطقه با افزایش جنایات رژیم صهیونیستی از جمله ادامه کشتار غیرنظامیان در غزه و لبنان و هدف قرار دادن شخصیت‌ها و فرماندهان ارشد مقاومت اسلامی در غزه و لبنان، تشدید یافته است.
سفرهای سید عباس عراقچی به کشورهای حاشیه خلیج فارس و غرب آسیا به ویژه در زمینه رایزنی با مقامات این کشورها برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه و لبنان، اهمیت ویژه‌ای دارد. این سفرها نه تنها نشان‌دهنده تعهد ایران به حمایت از مظلومان فلسطینی و لبنانی است، بلکه به نوعی تلاش برای ایجاد یک جبهه و فشار مشترک در برابر تجاوزات رژیم اسرائیل علیه مردم مظلوم فلسطین و لبنان و یک «نبرد دیپلماتیک» در مواجهه با تحرکات رژیم صهیونیستی و حامی اصلی آن یعنی دولت آمریکا به شمار می‌آید.
جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان، به ویژه حملات هوایی و زمینی علیه غیرنظامیان، باعث بروز بحران انسانی گسترده‌ای شده است. این بحران نه تنها زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده بلکه به افزایش تنش‌ها در سطح منطقه‌ای نیز دامن زده است. در این شرایط، سفر عراقچی می‌تواند به عنوان یک تلاش دیپلماتیک برای جلب حمایت کشورهای عربی و اسلامی و هماهنگی بیشتر در برابر این جنایات تلقی شود.
وزیر امور خارجه کشورمان در تکمیل سفرهای منطقه‌ای خود امروز سفری به کشورهای بحرین و کویت را آغاز کرده است. ایران در تحرک دیپلماتیک منطقه‌ای خود هیچ کشوری را در منطقه مستثنی قرار نداده و حتی در سفر به کشورهای اردن و مصر که بعد از سال‌ها صورت گرفت و همچنین در سفر آتی خود به بحرین که از سال ۲۰۱۶ رابطه سیاسی با ایران ندارد، نشان می‌دهد که ایران در اولویت خود یعنی مسئله فلسطین و لبنان مصمم است.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه در نخستین نشست خبری خود با اصحاب رسانه بر این نکته تاکید کرد که ایران از تمام ظرفیت‌های خود برای توقف ماشین کشتار رژیم صهیونیستی استفاده خواهد کرد. وی با اشاره به سفر آتی رئیس دستگاه دیپلماسی به بحرین و کویت گفت: «اولویت ما در رایزنی‌های اخیر جلوگیری از تشدید تنش در منطقه و حراست از صلح و امنیت منطقه‌ای است. هیچ کشوری را از رایزنی‌های منطقه‌ای خود مستثنی نمی‌کنیم. حفظ و کمک به ارتقای صلح در منطقه وظیفه همگانی مشترک است. صلح و امنیت منطقه درون زاست و کشورهای منطقه باید نشان دهند که برای این مساله تمایل دارند.»
سفر به اردن بعد از ۱۰ سال
سفر عراقچی به امان اولین سفر دوجانبه یک وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به اردن از سال ۲۰۱۴ یعنی بعد از ده سال بود. پیشتر شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه فقید ایران برای شرکت در نشست بغداد ۲ به اردن سفر کرده بود اما در راستای سفر دوجانبه صورت نگرفت و این نخستین سفر دوجانبه در این مدت بود. در این میان ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن به منظور شرکت در مراسم تحلیف ریاست جمهوری مسعود پزشکیان به تهران سفر کرده بود و با علی باقری، سرپرست وقت وزارت امور خارجه دیدار و رایزنی داشت.
عراقچی در خصوص سفر به اردن بیان کرد که این سفر در راستای استمرار رایزنی‌های منطقه‌ای برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی و همچنین کنترل اوضاع منطقه و جلوگیری از تشدید تنش‌ها و گسترش دامنه جنگ صورت گرفته است. او در این خصوص بیان داشت: «موضوع آتش بس و رسیدگی به وضعیت آوارگان تبدیل به یک خواست منطقه ای و بین المللی شده است. خوشبختانه بین ما و مقامات اردنی اشتراک نظر زیادی وجود دارد.»
عراقچی در این سفر با ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و ایمن الصفدی، وزیر امور خارجه این کشور دیدار و رایزنی کرد. در این دیدارها در خصوص جلوگیری از تشدید تنش و همچنین لزوم بسیج همه جانبه برای ارسال کمک‌های انساندوستانه به غزه و لبنان تاکید شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در دیدار با پادشاه اردن ضمن تبیین دیدگاه جمهوری اسلامی ایران راجع به وضعیت امنیتی منطقه و تلاش‌های صورت گرفته از سوی جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از تشدید ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه غرب آسیا، بر ضرورت همکاری و همبستگی بیشتر کشورهای منطقه و جهان اسلام جهت وادارکردن رژیم صهیونیستی به توقف نسل‌کشی و جنگ افروزی تاکید کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین با ابراز نگرانی و اندوه شدید از وضعیت بسیار ناگوار مردم آواره غزه و لبنان که اکنون از امکانات اولیه برای ادامه زندگی نیز محروم شده‌اند، خواستار بسیج همه ظرفیت‌های کشورهای اسلامی جهت جمع‌آوری و ارسال کمک‌های انساندوستانه شد.
پادشاه اردن نیز ضمن ابراز نگرانی شدید از وضعیت جاری در منطقه و خطرات و عواقب جدی ناشی از گسترش دامنه منازعه و ناامنی بر همه کشورها، بر عزم اردن برای هرگونه مساعدت و مشارکت در ابتکارات و روندهای معطوف به حفظ ثبات و امنیت منطقه تاکید کرد.
طرفین همچنین بر اراده دو کشور برای توسعه روابط دوجانبه و استمرار رایزنی‌ها و مشورت‌ها در خصوص تحولات منطقه در راستای کمک به حفظ امنیت و ثبات در منطقه تاکید کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در خصوص این دیدار مهم در حساب رسمی خود در برنامه ایکس نوشت: اعتقاد راسخ ایران و اردن این است که نیازمند همبستگی قاطع و اقدام جمعی برای توقف تجاوزات و جنایات، حفاظت از جان بیگناهان، و حراست از امنیت و ثبات منطقه هستیم.
عراقچی همچنین در دیدار با همتای اردنی خود ضمن مروری بر وضعیت بحرانی منطقه در نتیجه تداوم نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه و تهاجم گسترده آن به لبنان، بر ضرورت اقدام جمعی کشورهای منطقه برای متوقف کردن ماشین جنگی رژیم اشغالگر و جلوگیری از گسترش دامنه جنگ و حراست از ثبات و امنیت منطقه در راستای منافع ملت‌های منطقه تاکید کرد.
ایمن الصفدی وزیر خارجه اردن نیز با ابراز نگرانی شدید از وخامت شرایط امنیتی منطقه، موضع کشورش مبنی بر ضرورت پایان دادن به کشتار مردم بی‌گناه فلسطین و لبنان و نیز توقف تجاوزات علیه لبنان و جلوگیری از بی ثباتی بیشتر در منطقه را مورد تاکید قرار داد.
سفارت ایران در لندن نیز پس از رایزنی‌های عراقچی در اردن این سفر را به عنوان بخشی از تلاش‌های واقعی و صلح محور برای ایجاد زمینه‌های آتش‌بس و کاهش آلام مردم منطقه دانست و تاکید کرد: «در مقابل، برخی از وزرای خارجه اروپایی اقدام‌های خود را به صدور بیانیه محدود کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر بدون ارائه هیچ گونه ابتکار دیپلماتیک اساسی برای پیشبرد صلح، کشتار غیرنظامیان یا تحریم‌ها را علیه مردم ایران توجیه کرده‌اند. تهران به این افتخار می‌کند که در طرف درست تاریخ ایستاده است.»
ادامه کنشگری ایران در قاهره
سفر عراقچی به مصر نیز بعد از دوازده سال و به دنبال دو سفر وزیر امور خارجه مصر به تهران برای شرکت در مراسم ادای احترام به شهدای پرواز اردیبهشت و دیدار با سرپرست وزارت امور خارجه و همچنین تماس‌ها و دیدارهای صورت گرفته بین وزرای خارجه دو کشور بعد از دیدار روسای جمهور دو کشور در حاشیه نشست سران همکاری اسلامی در ریاض صورت گرفت.
سفر وزیر امور خارجه کشورمان به قاهره با توجه به نقش و جایگاه مهم و تاثیرگذار مصر بر عرصه تحولات منطقه به خصوص پرونده فلسطین از اهمیت خاصی برخوردار بود. عراقچی نیز تاکید کرد که موضوع اصلی سفر وی به مصر مشورت ها و رایزنی ها در خصوص منطقه بود.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به رایزنی‌های خود در مصر گفت: «صحبت‌ها با آقای السیسی بسیار صریح، مستقیم در خصوص اوضاع منطقه بود. ما نگرانی ها و منافع مشترک داریم و طبیعی است که موضوعات مورد اختلافی نیز وجود دارد. مشورت‌های ما بسیار سازنده بود از این حیث که دیدگاه های دو طرف بهم نزدیک است. در خصوص جلوگیری از افزایش تنش و گسترش جنگ به کل منطقه که یک نگرانی عمومی است، نیز اتفاق نظر وجود دارد.»
وی در دیدار با السیسی ضمن مرور آخرین وضعیت منطقه و ابراز نگرانی و تاسف شدید نسبت به استمرار تجاوزات و جنایات رژبم اشغالگر در فلسطین اشغالی و لبنان، اهمیت استفاده از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید اوضاع امنیتی منطقه و کاهش درد و رنج مردم در فلسطین و لبنان مورد تاکید قرار گرفت.
عراقچی در این دیدار ضرورت بسیج کلیه ظرفیت‌های دیپلماتیک کشورهای منطقه برای افزایش فشارها جهت توقف جنایات و همچنین امدادرسانی فوری به آوارگان فلسطینی و لبنانی را خاطرنشان کرد.
رئیس جمهور مصر، وضعیت امنیتی موجود در منطقه را هشدارآمیز توصیف نمود و بر ضرورت جلوگیری از تشدید بیشتر اوضاع، استفاده از همه ظرفیت‌ها برای توقف تجاوزات و جنایات در غزه و لبنان، جلوگیری از افتادن منطقه در دام یک جنگ مصیبت بار، حفظ تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی همه کشورهای منطقه و حراست از ثبات و امنیت در منطقه تاکید کرد.
طرفین همچنین با توجه به تحرکات مثبت در روابط دوجانبه، بر تداوم رایزنی ها و ادامه روند مشورت ها برای توسعه متقابل روابط دوجانبه توافق کردند.
عراقچی همچنین در دیدار با همتای مصری خود بر ضرورت اقدام عملی جامعه جهانی برای جلوگیری از ادامه تهدید امنیت و ثبات منطقه‌ای از سوی رژیم صهیونیستی و همکاری بین‌المللی برای امدادرسانی فوری به آوارگان فلسطینی و لبنانی تاکید کرد.
وزیر خارجه مصر نیز با تشریح دیدگاه مصر و اقدامات و تحرکات دیپلماتیک این کشور برای کاهش تنش‌ها در منطقه، بر ضرورت تلاش مشترک کشورهای منطقه و جامعه جهانی جهت حراست از صلح، ثبات و امنیت در منطقه و تسریع و تسهیل کمک‌های بشردوستانه به مردم مظلوم غزه و لبنان تاکید کرد.
وزرای خارجه ایران و مصر موضع مشترک دو کشور مبنی بر ضرورت توقف تجاوز و جنگ علیه غزه و لبنان، جلوگیری از تشدید ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه، احترام به تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی همه کشورهای منطقه، و ضرورت ارائه کمک‌های فوری بشردوستانه به آوارگان در غزه و لبنان را مورد تاکید قرار دادند.
هم نظری ایران و ترکیه در خصوص توقف جنگ در غزه و لبنان
عراقچی همچنین در ادامه سفر منطقه‌ای خود به منظور شرکت در اجلاس فرمت ۳+۳ در خصوص مسائل قفقاز جنوبی به استانبول رفت. عراقچی در دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور و هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه بر توقف هرچه سریعتر جنگ علیه غزه و لبنان و همچنین ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه تاکید کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار با اردوغان تصریح کرد: ایران و ترکیه به عنوان دو همسایه بزرگ و تأثیرگذار در منطقه و جهان اسلام، ضمن اشتراک نظر در مورد تهدید جدی ناشی از تجاوزات و جنایات بی حد و مرز رژیم صهیونیستی بر امنیت و ثبات منطقه، بر ضرورت اقدام عاجل بین‌المللی جهت پایان دادن به کشتار بیگناهان، مهار جنگ افروزی و توقف نسل کشی رژیم در غزه و لبنان تأکید دارند.
وزیر امور خارجه همچنین هماهنگی بین کشورهای موثر منطقه به خصوص ایران و ترکیه برای اتخاذ تصمیم‌ها و اجرای اقدام‌های عاجل برای توقف ماشین جنگی رژیم اسرائیل را ضروری دانست.
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه نیز در این دیدار ضمن ابلاغ متقابل سلام های خود به رئیس جمهور کشورمان، همکاری جدی و نزدیک ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه در جهت توقف نسل کشی و جنایات رژیم اسرائیل را مهم دانست.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین در دیدار با همتای ترکیه‌ای خود با اشاره به ادامه جنایات و جنگ افروزی رژیم صهیونیستی، بر مسئولیت مشترک کشورهای اسلامی و همه کشورهای منطقه برای توقف نسل کشی و تجاوزات در غزه و لبنان و گسترش دامنه تعرضات نظامی و امنیتی رژیم اشغالگر به سایر کشورهای منطقه تاکید کرد.
وزیر خارجه ترکیه همچنین با اظهار تاسف و نگرانی شدید از تداوم جنگ و نسل کشی رژیم اسرائیل در غزه و لبنان، مخالفت قاطع ترکیه با ماجراجویی‌های رژیم اشغالگر و ضرورت تلاش همه جانبه جهت مقابله با تهدید صلح و ثبات منطقه ای از ناحیه رژیم صهیونیستی را خاطرنشان کرد و خواستار همبستگی اسلامی و جهانی با مردم مظلوم در غزه و لبنان و ارائه کمک‌های بشردوستانه به آوارگان شد.
دیداری خاص با اعضای شورای سیاسی حماس در استانبول
عراقچی همچنین در استانبول با محمد اسماعیل درویش رئیس شورای جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) و تعدادی از اعضای شورای رهبری این جنبش دیدار و گفتگو کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار با ابلاغ سلام گرم مقام معظم رهبری و رئیس جمهور محترم به ملت مقاوم و شجاع فلسطین و تسلیت شهادت مجاهد بزرگ یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس، مقاومت اسطوره ای مردم فلسطین در برابر اشغالگری و جنایات رژیم صهیونیستی را مایه فخر و مباهات امت اسلامی و همه آزادگان جهان دانست و بر استمرار حمایت همه جانبه جمهوری اسلامی ایران از مقاومت در فلسطین و لبنان تاکید کرد.
عراقچی با اشاره به استمرار جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان و گسترش دامنه تعرضات رژیم به دیگر سرزمین های اسلامی، این وضعیت را نتیجه حمایت های غیرمسئولانه و غیرقانونی آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی از این رژیم دانست و آمریکا را همدست و شریک جنایات اسرائیل توصیف کرد.
عراقچی همچنین با ادای احترام به مقام شامخ شهید سنوار و دیگر شهدای مقاومت، خون های پاک این شهدا را ضامن تداوم مقاومت شرافتمندانه برای رهایی از اشغالگری و ظلم رژیم صهیونیستی و بشارت دهنده نصر و پیروزی نهایی مردم فلسطین دانست.
رئیس شورای حماس نیز با اظهار مراتب قدردانی و تشکر صمیمانه از رهبری معظم انقلاب و مردم شریف ایران به خاطر ثابت قدم ماندن در مسیر حمایت از مقاومت فلسطین - که مبتنی بر اصول اسلامی و مبانی اخلاقی و هنجارهای حقوقی بین المللی است - آخرین وضعیت در غزه را تشریح نمود.
وی با اشاره به عزم و اراده مستحکم مجاهدان فلسطینی برای استمرار مبارزه مشروع خود علیه رژیم اشغالگر و آپارتاید صهیونیستی، تاکید کرد که کشتار رهبران و فرماندهان مقاومت اگرچه ضایعه بزرگی برای ملت فلسطین و جریان مقاومت است، اما بدون تردید شهادت این مجاهدان هیچ خللی در مسیر جهاد و مبارزه تا رسیدن به پیروزی نهایی ایجاد نمی کند، بلکه انگیزه مردم فلسطین برای مقاومت را مضاعف می نماید.
رئیس شورای حماس، هماوردی و همگرایی و انسجام اجزای مقاومت در جهان اسلام از جمله یمن و عراق و لبنان و سوریه را از برکات عملیات طوفان الاقصی دانست و تاکید کرد که شجره طیبه مقاومت در یک سال اخیر ریشه دارتر و قوی تر شده است.
محمد اسماعیل درویش همچنین با اشاره به جنایت مضاعف رژیم اشغالگر در گرسنه نگاه داشتن مردم مظلوم غزه و ممانعت از رسیدن مواد غذایی و اقلام دارویی به مردم، بر ضرورت بسیج کشورهای اسلامی و سازمان های بین المللی برای کمک رسانی به مردم بی پناه در غزه تاکید کرد.
بطور کلی با توجه به محتوای مذاکرات وزیر امور خارجه کشورمان در سفرهای اخیر منطقه‌ای، می‌توان گفت که ادامه و تشدید رایزنی‌های ایران در دیگر کشورهای منطقه، نشان از این واقعیت دارد که تهران در پیگیری مسائل مربوط به مسئله اول جهان اسلام، یعنی مسئله قدس و فلسطین، دیپلماسی بدون ملاحظات سیاسی را مدنظر قرار داده است چرا که بنا بر اصول بنیادی انقلاب اسلامی، اعتقاد دارد حل مسئله فلسطین کلید حل بسیاری از مشکلات و اختلافات جاری در جهان اسلام است.