به گزارش مشرق، بررسی جامعه‌شناسانه محصولات سکوهای نمایش خانگی نشان می‌دهد، این اهرم‌های مکمل ظاهرا سرگرمی محور، سبک زندگی ایرانی اسلامی را در معرض تهدید قرار داده‌اند.
دکتر سعید معدنی، جامعه‌شناس در «وب سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران» با عنوان «سریال‌های نمایشی خانگی و عادی‌سازی طلاق توافقی» درباره محصولات پلت‌فرم فیلم‌نت نوشت: این روزها در سریال‌های نمایش خانگی مانند در انتهای شب، افعی و سریالهایی از این دست که به زندگی طبقه متوسط شهری می‌پردازد، می‌بینیم که بازیگران زن و شوهر اصلی سریال از هم جدا شده و در پی آن «طلاق توافقی» در حال عادی شدن است. اینکه زن و شوهر بدون دعوا و جرح، از هم جدا می‌شوند و حتی بعد از جدایی هم محترمانه باهم برخورد کرده، از حال هم خبر دارند و به طور مشترک در فکر آسایش فرزندان بعد از طلاق هستند.
ترویج و افزایش «طلاق توافقی» محصول جامعه مدرن است. در جامعه سنتی طلاق امری زشت و جزو انحرافات محسوب می‌شود. اما در جامعه‌ی امروزینِ شهری و مدرن سعی می‌شود از آن انحراف‌زدایی شده و به یک شیوه زیست انتخابی و اختیاری تبدیل شود.
این روزها در سریال‌های نمایش خانگی مانند در انتهای شب، افعی و سریالهایی از این دست که به زندگی طبقه متوسط شهری می‌پردازد، می‌بینیم که بازیگران زن و شوهر اصلی سریال از هم جدا شده و در پی آن «طلاق توافقی» در حال عادی شدن است. اینکه زن و شوهر بدون دعوا و جرح، از هم جدا می‌شوند و حتی بعد از جدایی هم محترمانه باهم برخورد کرده، از حال هم خبر دارند و به طور مشترک در فکر آسایش فرزندان بعد از طلاق هستند.
ترویج و افزایش «طلاق توافقی» محصول جامعه مدرن است. در جامعه سنتی طلاق امری زشت و جزو انحرافات محسوب می‌شود. اما در جامعه‌ی امروزینِ شهری و مدرن سعی می‌شود از آن انحراف‌زدایی شده و به یک شیوه زیست انتخابی و اختیاری تبدیل شود. این تحلیل متعلق به کیهان نیست و متعلق به یک وب سایت تخصصی است، اما آشکارا نشان می‌دهد دو سریال با یک هدف زیرمتنی مشترک تولید و همزمان با هم توزیع می‌شوند. هر دو اثر آشکارا سبک زندگی ایرانی – اسلامی را نشانه گرفته‌اند. رسول گرامی اسلام می‌فرمایند: خداوند چیزی را که نزد او منفورتر از طلاق باشد، حلال نکرده است. بهانه نیز کاملا آشکار است، عبور از زندگی سنتی و آغاز بدعتی ضد دینی تحت عنوان زندگی مدرن. حالا محصولی تبلیغی درباره عادی سازی طلاق منتشر شده که خلاف سنت رسول گرامی اسلام است.
این هجمه آشکار به سبک زندگی ایرانی – اسلامی با محوریت عادی سازی طلاق در محصولات پلت‌فرم گلرنگ دیگری توطئه طراحی شده از خارج از کشور نیست.
گلرنگ که به‌واسطه فعالیت‌های اقتصادی پس از انقلاب اسلامی به جایگاه معتبری دست پیدا کرده آیا این دو محتوا را به صورت پیوسته برای تغییر سبک زندگی در ایران طراحی و تولید کرده است؟
بررسی گزارش «وب سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران» نشان می‌دهد محصولات فیلم‌نت در محتوا و به صورت پیوسته و کاملا هدفمند نهاد خانواده را هدف قرار داده است.
آیا مسئولان نظارتی با خواندن این متن که اهداف ثانویه و تاثیرگذاری سریال در انتهای شب و افعی تهران را آشکارتر می‌کند، به قطار پرشتاب تساهل خود در مقابل این پلت‌فرم ادامه خواهند داد؟
در جوامع مدرن مبتنی بر سرمایه‌سالاری، دارندگان منابع اقتصادی در تغییر الگوی سبک زندگی مردم نقش بسزایی دارند. در حال حاضر بسیار از نظریه پردازان غربی این موضوع را قبول دارند که شرکت‌های همچون نت فلیکس، مایکروسافت و آمازون، فوجی (در حوزه لوازم بهداشتی، آرایشی دارویی) کمپانی هستند که با سرمایه‌گذاری در حوزه تولید آثار نمایشی در مسیر تغییر سبک زندگی گام‌های بسیار بزرگی برداشته‌اند.
کمپانی گلرنگ در این سال‌ها با علاوه‌بر تولید و توزیع لوازم آرایشی بهداشتی، سال‌هاست با تاسیس مؤسسه گلرنگ رسانه و سرمایه‌گذاری در این پلت فرم عملا وارد حوزه تولیدات نمایشی شده است.
بیشتر بخوانید:
تجارت خاموش گلرنگ با «افعی تهران» در شبکه‌های فارسی زبان خارج از کشور +عکس
کیهان در هفته‌های گذشته گزارش‌های تبیینی و تحلیلی جامعی را درباره محصولات پلت‌فرم فیلم‌نت وابسته به هولدینگ گلرنگ را منتشر کرده است و حالا همان پیش‌بینی‌ها در مورد این ابرکمپانی محقق شده است.
وقتی یک غول سرمایه وارد حوزه تولید فیلم و سریال می‌شود، تمامی مسیرهای نظارتی گویا برای محصولات این ابر کمپانی هموار است. اگر تمامی محصولات فیلم‌نت را در این مدت بررسی کنیم درخواهیم یافت که هیچ خط قرمزی برای پلت‌فرم گلرنگ(فیلم‌نت) وجود ندارد و سکوی ناظر هم هیچ واکنشی نسبت به عبورهای متعدد از خط‌قرمزهای این پلت‌فرم نشان نمی‌دهد.
تخریب چهره پلیس با ضعیف نشان دادن آن در مقابل دسته خلافکاران در سریال‌های پوست‌شیر، مرداب و افعی تهران، ارائه انبانی از شوخی‌های رکیک در سریال دفتر یادداشت، صحنه‌های رقص پارسا پیروز فر واحترام برومند و سحر دولتشاهی در سریال داریوش، اشاره‌های غلیظ و اروتیک برای تشریح روابط زناشویی در سریال انتهای شب مواردی است اگر در پلت‌فرم دیگری ارائه می‌شود، صاحبان آن با احکامی سختی مواجه می‌شدند.
وقتی یک غول سرمایه وارد حوزه تولید فیلم و سریال می‌شود، تمامی مسیرهای نظارتی گویا برای محصولات این ابر کمپانی هموار است. اگر تمامی محصولات فیلم‌نت را در این مدت بررسی کنیم درخواهیم یافت که هیچ خط قرمزی برای پلت‌فرم گلرنگ(فیلم‌نت) وجود ندارد و سکوی ناظر هم هیچ واکنشی نسبت به عبورهای متعدد از خط‌قرمزهای این پلت‌فرم نشان نمی‌دهد. همزمانی توزیع سریال «درانتهای شب» با اتفاقی تلخی در کشورمان همراه بود و این مسئله سبب شد که پیام‌های زیرمتنی سوء آن مورد ارزیابی جمعی رسانه‌ها قرار نگیرد.
البته این مسئله را باید در نظر گرفت برخی وب سایت و رسانه‌های حق‌العمل‌کار به تمجیدی یکسویه از این مجموعه‌ها پرداختند و در تمامی این ستایش نقدی که سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران درباره این سریال نوشت زیان‌های این آثار در سبک زندگی ایرانی – اسلامی را عیان کرد.
در هشتم آبان 1403 مجمع تحلیل گران ساترا بیانیه‌ای منتشر کرد و نوشت برخی آثار شبکه نمایش خانگی طلاق را عادی سازی می‌کنند. در این بیانیه می‌خوانیم:
هرچند برخی برنامه‌های تلویزیونی و سریال‌های رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش‌خانگی بر تقویت روابط زناشویی تأکید دارند اما در برخی سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی شاهد عادی‌سازی طلاق و جدایی میان زوج‌ها هستیم.
این نوع محتوا بدون ارائه راه‌حل‌های مناسب برای حل مشکلات زناشویی، فقط به نمایش بحران‌های خانوادگی می‌پردازند و تصویری منفی از زندگی مشترک ارائه می‌دهد. در شرایط فرهنگی کنونی، این رویکرد می‌تواند به تضعیف پیوندهای خانوادگی منجر شود و نیازمند بازنگری است.
بر همین اساس مجمع تحلیلگران رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر از تولیدکنندگان آثار و سکوهای انتشار می‌خواهد بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از تولید و انتشار چنین آثاری خودداری کنند. همچنین این مجمع از مجلس شورای اسلامی می‌خواهد با بازنگری در قانون مذکور مصادیق تولید و انتشار محتوای منجر به عادی‌سازی طلاق به‌عنوان مصادیق تخلف شناسایی شود و جرایم مؤثری برای متخلفان پیش‌بینی شود.
خبرگزاری ایرنا متنی را در یازدهم تیرماه 1403 منتشر کرده که در آن می‌خوانیم:
عادی‌سازی طلاق یکی از انتقادات وارد بر فیلم است. در فیلم «در انتهای شب» در یک نقطه غیرمنتظره و فردای روزی که ماهی برای همسرش کیک تولد سفارش داد، پیشنهاد طلاق از طرف او مطرح شد و در کمال خونسردی از سمت بهنام پذیرفته شد و حتی مورد استقبال قرار گرفت. مراحل دادگاه به عمد نشان داده نشد. اطرافیان در جریان طلاق قرار نگرفتند. این موارد همچنین چهره خونسرد حتی خندان بهنام و شوخی‌های متعدد او در محضر برخلاف آنچه در واقع و موقع طلاق اتفاق می‌افتد، بازنمایی شد.
درصورتیکه پدیده طلاق مانند بسیاری از پدیده‌های اجتماعی مثل خودکشی مراحلی دارد و یک باره و در مدت کوتاه اتفاق نمی‌افتد. در بیشتر طلاق‌ها شاهد اختلافات جزئی، تکرار اختلافات جزئی و جدی شدن آنها، جدایی یا بی‌میلی یکی از زوجین به طرف مقابل، قهرهای طولانی و تکرار آنها، خستگی زوجین از قهرها و درگیری‌ها، طلاق عاطفی و سپس طلاق قانونی هستیم.
در حالی که در فیلم در انتهای شب این مراحل طی نشد و در کل روند جدایی بدون هیچ معطلی اتفاق افتاد. اما این بازنمایی تصنعی در روند جدایی به دلیل مهارت کارگردان در چیدن منطق داستانی و نه واقعی از سوی مخاطب، منطقی به نظر می‌رسد. ناظر بر چنین مواردی بعضی از مخاطبین عادی سازی طلاق را به عنوان یکی از نقاط منفی فیلم مطرح می‌کنند.
به نظر می‌رسد نهادهای نظارتی در مورد ناهنجاری‌های اجتماعی و درباره آسیب‌های مهم مثل عادی سازی طلاق که به صورت تبلیغی در محصولات یک پلت‌فرم دیده می‌شود، نقش کمرنگی را ایفا کرده‌اند و اگر مجوز این آثار صادر شده دال بر سطح نازل سواد اجتماعی شوراهای ناظر بر این نهاد است.