سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
*********
روزنامه‌های اصلاح‌طلب این روزها بیشتر از هر زمان دیگری به دنبال مذاکره با غرب هستند، اما نکته عجیب آن است که این رسانه‌ها با دادن تحلیل‌های اغلب غلط پالس نامفهومی به بیرون می‌دهند.
روزنامه آرمان ملی در گزارشی با عنوان نقشه راه جدید ایران در مذاکره با غرب نوشته است:
مذاکرات هسته‌ای بین ایران و کشورهای اروپایی پس از توقفی طولانی جمعه آینده از سر گرفته می‌شود. این در حالی است که واکنش بازارها نسبت به از سرگیری مذاکرات مثبت بوده است. مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که اتکای بیش از حد به چین و روسیه و سابقه بدی که این دو کشور و به خصوص روسیه در ایران دارد نتیجه بخش نبوده و به همین دلیل احتمال تحول در نگرش ایران در سیاست خارجی بیشتر شده است.
در بخش دیگری از این خط قابل تامل آمده است:
به نظر می‌رسد مسئولان ارشد و مشاوران آنها و رسانه‌ها به‌رغم محدودیت‌هایی که با آن مواجه‌اند، امروز در حال تأمل و بررسی این موضوع هستند که آیا اتکا به چین و روسیه در طول این سال‌ها برای ایران سودی داشته یا خیر؟ و به دلیل اینکه این ارتباط سود قابل انتظار برای ایران نداشته است!
روزنامه اعتماد نیز در یادداشتی به تبیین رویکرد کنونی اروپا در قبال ایران پرداخته و می‌نویسد:
اروپایی‌ها سیاستی جامع را دنبال می‌کنند که پرونده‌های مختلفی را در بر می‌گیرد. از نگاه اروپا، این سیاست در صورتی که مسیر دیپلماسی غلبه پیدا کند به معنای توان چانه‌زنی بیشتر آنها خواهد بود. همچنین، به آنها کمک می‌کند خود را برای وضعیت‌هایی پیچیده‌تر از جمله به‌کارگیری مکانیسم ماشه آماده کنند. البته رویکرد ذکر شده در مجموع شانس پیروزی دیپلماسی را کاهش می‌دهد. بر این اساس، در چنین شرایطی باید دید در دیدار آتی میان مقامات ایران و سه کشور اروپایی، طرف‌های اروپایی چه خواسته‌هایی را مطرح خواهند کرد.
روزنامه شرق نیز در سرمقاله خود با عنوان آیا مذاکرات در راه است؟ نوشته است:
مقامات وزارت خارجه تاکنون بر آن بوده‌اند که صبر می‌کنیم تا ببینیم برنامه ترامپ چیست و سپس واکنش نشان می‌دهیم. سخنان ضدونقیض مقامات وزارت خارجه درباره روند مذاکره با آمریکا در مسقط، تمرکز بر مدیریت تنش و نه حل مشکلات و ایجاد ابهام درباره مذاکرات آتی در ژنو نیز حاکی از نوعی بلاتکلیفی است.
برای درک بهتر گفتگو با اروپا در آینده یادآوری پرونده اینستکس بسیار قابل تامل است:
دولت وقت آمریکا روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ به‌صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ خارج شد. اما دولت روحانی تصمیم گرفت با کشورهای اروپایی مسیر توافق را ادامه دهد. بر همین اساس، ضلع اروپایی برجام روز ۱۱ بهمن ماه ۹۷ یک کانال مالی با ایران تحت عنوان ابزار پشتیبانی مبادلات (اینستکس) راه‌اندازی کردند تا ایران را پایبند به تعهدات هسته‌ای خود نگه دارند. شرکت اداره کننده اینستکس در پاریس ثبت شد و غیر از فرانسه، آلمان و انگلیس نیز سهامداران اصلی آن بودند.
فرآیند اینستکس به این صورت بود که بدون انجام مراودات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا تجارت صورت گیرد. یعنی یک شرکت ایرانی کالایی به اروپا صادر می‌کند و در قبال آن اعتباری به دست می‌آورد. از این اعتبار برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده می‌شد. هیچگونه پولی در این معامله وارد ایران نمی‌شد.
اصلاح‌طلبان در ابتدا می‌گفتند که این سازوکار بسیار فراتر از نفت در برابر غذاست و حتی به استناد اعتراف مخالفان آن ایران می‌تواند تحریم‌های نفتی آمریکا را دور بزند. اما بعدها اروپا اعلام کرد که این کانال مالی همان مسیر نفت در برابر غذا است، نکته عجیب آن بود که حتی همان کانال تحقیر کننده نیز راه نیافتاده و سفیر سوسیس در تهران تنها چند تخته پتو برای ایران فرستاد!