به گزارش مشرق به نقل از مهر، شاید چون در کشوری کویری زندگی می کنیم، شاید به دلیل اینکه فرایند تولید کاغذ را از نزدیک ندیده‌ایم و احتمالا به این دلیل که به راحتی در دسترسمان است، چندان به با ارزش بودن این کالا و حتی با ارزش بودن پسماندهای آن توجه نکرده باشیم.
چه بسا مچاله کردن کاغذ برایمان گاهی لذت بخش هم باشد. تا به حال با خود فکر کرده‌ایم که رسید دستگاه‌های شتاب نیز ازکاغذ هستند؟ آیا نمی‌توانیم به جای رسید از صفحه مانیتور دستگاه برای کسب اطلاعات بانکی استفاده کنیم؟ آیا نمی‌توانیم با یک تصمیم ساده، تفکیک زباله‌ها و به خصوص کاغذ، این سرمایه ارزشمند را از منازل خود آغاز کنیم؟
گاهی یادمان می‌رود که کاغذ ساده به دست بشر نرسیده و اختراع شده است. همین فراموشی موجب می‌شود از هدر رفتن سایر اختراعات مانند برق، مرکب و ... نیز به راحتی بگذریم.
برای هر تن کاغذ باید 17 اصله درخت را قطع کرد، این در حالی است که هر درخت به شکل متوسط سالانه 6 کیلوگرم دی اکسید کربن را تبدیل به اکسیژن می‌کند.
تولید زباله در استان قم
بر اساس اعلام سازمان مدیریت پسماند شهری قم، میزان تولید زباله در شهر قم روزانه بیش از 670 تا 700 تن می‌باشد و با توجه به جمعیت شهر قم سرانه هر شهروند حدود 670 تا 700 گرم در روز است.
همچنین طبق اعلام این سازمان بالغ بر چهار درصد زباله‌های جمع آوری شده در شهر قم کاغذ است.
این در حالی است که به گفته مدیرعامل یکی از شرکت‌های تولید کننده دستگاه‌های بازیافت، در استان قم زباله‌هایی مانند پلاستیک، ظروف یک بار مصرف، لاستیک و یا حتی شیشه تا حدی بازیافت می‌شوند اما بازیافت کاغذ چندان مطرح نیست.
البته شهردار قم شهریورماه امسال، وعده راه اندازی شهرک بازیافت را که در آن بخشی هم به بازیافت کاغذ اختصاص دارد داده است.
نبود فرهنگ تفکیک درمیان مردم و عدم جدیت نهاد ها از دلایل عمده هدررفت کاغذ است
سئوال این است که چرا با وجود هشدار کارشناسان نه فقط در استان قم، که در سراسر کشور و حتی در سطوح بین المللی، هنوز اقدام مناسب و درخوری برای بازیافت کاغذ انجام نگرفته است؟
اگر چه اختصاص سطل‌های مخصوص زباله‌های کاغذی و یا استقرار چند ایستگاه جمع آوری زباله‌های تفکیک شده در سطح شهر می‌تواند تا حدی موثر باشد، اما آیا به راستی این سطل‌ها تنها و تنها به کاغذهای باطله اختصاص می‌یابد؟ و یا چه میزان ایستگاه‌های مستقر در سطح شهر مورد استقبال قرار گرفته‌اند؟
کاغذهای باطله و جمع آوری شده در سطح شهر قم قبل از راه اندازی شهرک بازیافت چه می‌شوند؟ این کاغذها در چه مکانی بازیافت می‌شوند؟ چگونه؟
مسئله مهم در این میان فرهنگ جداسازی از مبدا و توجه به این نکته در میان عموم است که کاغذ زباله نیست. باور به اینکه ارزش کاغذهای باطله و استفاده شده برابر با کاغذهای استفاده نشده است، هنوز در جامعه ایرانی و البته شهر قم رونق چندانی ندارد و شاید یکی از مهمترین دلایل این امر عدم آگاهی است.
شاید به این دلیل که نمی‌دانیم کاغذ نیز قابل بازیافت است، یا مراکزی در حال حاضر برای بازیافت این سرمایه فراموش شده وجود دارد جداسازی از مبدا را جدی نمی‌گیریم.
به نظر نمی‌آید با توجه به جمعیت استان قم و همچنین مصرف بالای کاغذ در این استان، اقدام در خوری هم از جانب مردم و هم از جانب مسئولان برای بازیافت کاغذ انجام گرفته باشد.
به گفته مدیرعامل شرکت مرسا صنعت ایرانیان، زباله‌های جمع آوری شده که کاغذ نیز جزئی از آنها است، یکی از مهمترین فرصت‌های کسب درآمد بدون هزینه زیاد است اما به دلیل عدم تفکیک در مبدا و هم عدم جدیت نهادها در این زمینه، این سرمایه به هدر می‌رود.
عباس حداد در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: فعالیت‌ها در زمینه بازیافت بیشتر توسط بخش خصوصی انجام می‌شود، همچنین خطوط بازیافت کاغذ در شرکت‌هایی مانند شرکت ما ساخته می‌شود اما به فروش نمی‌رسد یا خریداری ندارد.
وی تاکید می‌کند که نهادهایی مانند شهرداری باید زمینه‌های لازم را بیش از پیش مهیا کنند و بازیافت کاغذ برای جامعه شهری بسیار پر سود است.
حداد ضمن انتقاد از عدم توجه مردم به امر جداسازی از مبدأ گفت: ما به دلیل مسائل اعتقادی و ارزشی در جامعه آموخته‌ایم که پسماند نان را جزو زباله‌ها محسوب نکنیم و در این زمینه به خوبی شاهد تفکیک هستیم اما چنین نگاهی را به کاغذ نداریم و اگر این نگاه ایجاد شود، یکی از مهمترین موانع برای استفاده از کاغذهای باطله برداشته خواهد شد.
نقش هر فرد در احیای درختان چقدر است؟
اگر هر شخص کاغذهای باطله خود را در طول یک سال جمع کند، معادل 1.5 اصله درخت است و اگر همه ایرانی‌ها این کار را انجام دهند، از قطع ۱۰۰ میلیون درخت در طول یک سال جلوگیری کرده‌‌اند.
این بسیار ناگوار است که تنها برای تهیه مصرف سالانه دستمال کاغذی هر خانواده ایرانی نیاز به قطع 1.5 اصله درخت است.
فواید درختان برای زندگی انسان
تولید اکسیژن، تصفیه آب‌های زیرزمینی، جلوگیری از فرسایش خاک و ایجاد سیل، حفظ اکوسیستم طبیعی، تصفیه هوا و جلوگیری از گردش ریزگردها در مناطق روستایی و شهری تنها مواردی از خدمات درختان به انسان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: همدلی مردم و مسئولان به منظور بازیافت کاغذ و سایر زباله‌ها بسیار اهمیت دارد و از کاغذهای تفکیک شده می‌توان در صنایع مختلف بهره برد.
محمود رکنی تأکید کرد: برای استفاده از کاغذهای باطله و بازیافت آن باید الگوهای مصرف اصلاح شود و لازم است تا اقدامات فرهنگی، آموزشی و اطلاع رسانی به طور مداوم و در تمام سنین انجام بگیرد.
درختان موجوداتی زنده اند
با نگاهی جامع تر می‌توان به این نتیجه رسید که اگر حتی در محل زندگی ما درختی قطع نمی‌شود، اما برای تولید کاغذ مورد نیاز ما و اطرافیانمان درختانی در سایر نقاط کشور و حتی کره زمین درحال نابودشدن هستند و این درختان موجوداتی زنده محسوب می‌شوند. آیا به راستی می‌توان جان موجودی را تنها به دلیل عدم اقدام به موقع و استفاده درست از کاغذهای باطله به راحتی گرفت؟
یادمان باشد که کالاهایی مانند کاغذ همیشه با ارزش‌اند و نباید تنها در مواقع افزایش قیمت آنها مورد توجه قرار بگیرند، اگرچه طبق مشاهدات انجام گرفته در چنین برهه‌هایی نیز چندان مهم قلمداد نمی‌شوند. اگر به درختان به عنوان موجوداتی زنده توجه نمی‌شود، حداقل می‌توان به دلیل منافعی که این موجودات برای ما دارند، از هدر رفت کاغذ جلوگیری کرد.
با صنعتی شدن شهرها، افزایش استفاده از کاغذ و تولید زباله‌های بیشتر، نیاز به بازیافت پسماندها و همچنین رعایت تفکیک زباله از مبدا بیش از پیش اهمیت می‌یابد.