کد خبر 27147
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۳۸۹ - ۱۳:۳۹

پرتاب موفقيت آميز ماهواره اميد بازتاب گسترده‌اي در محافل خبري و مطبوعاتي جهان داشت و اين خبر به سرعت در صدر اخبار آنها قرار گرفت.

به گزارش گروه دفاع و امنيت مشرق، خبرگزاري‌هاي خارجي، بلافاصله نسبت به اين خبر واکنش نشان داده و در اخبار فوري خود، دستيابي ايران به اين تکنولوژي مهم را مخابره کردند.
از آن جمله، مطبوعات و ديگر رسانه‌هاي چين، صلح جويانه بودن فناوري فضايي ايران را انعکاس دادند. راديو بين‌المللي چين نيز در پايگاه اينترنتي خود نوشت ماهواره ملي اميد بوسيله ماهواره بر سفير-2 که به صورت کاملا بومي در ايران طراحي و ساخته شده است، با موفقيت در مدار زمين قرار گرفت.
خبرگزاري عربستان، راديو و تلويزيون مصر و خبرگزاري بحرين نيز ضمن پخش خبر پرتاب ماهواره اميد ايران تاکيد کردند «همه قطعات و اجزاي اين ماهواره را متخصصان صنايع هوا فضاي ايران طراحي و کرده اند».
روزنامه عربستاني الجزيره نوشت: «پرتاب ماهواره بر سفير با حمل نخستين ماهواره اميد هديه اي به ملت ايران است. اين موشک به دست کارشناسان ايراني و بدون نياز به برخي کشورهاي که در ارايه ساده ترين قطعات براي ساخت اين سيستم به ايران بخل ورزيدند، صورت گرفت».
رئيس سازمان فضايي رژيم صهيونيستي نيز پرتاب ماهواره ايراني به فضا را تائيد کرده و آن را مايه شگفتي نخوانده است. او گفته است در عصر اطلاعات و فن آوري و با دانشمندان ايراني که خارج از اين کشور تحصيل کرده اند، آنها مي توانند به هر دانشي دست پيدا کنند.

اما دولتمردان و رسانه هاي خبري غربي در انتشار اين خبر عمدتاً تلاش کردند اين دستاورد بزرگ علمي را تحت الشعاع مسايل سياسي قرار داده و آن را مرتبط با برنامه هاي نظامي جلوه دهند.
رسانه هاي روسي عموماً‌ اعلام کردند ايران فضا را تسخير کرده است. اما يکي از شبکه هاي تلويزيوني روسي به نقل از کارشناسان اعلام کرد که ايران به ساخت موشک هاي دوربرد نزديک شده است.
آمريکا، اسرائيل و برخي کشورهاي اروپايي مانند فرانسه که ايران را متهم مي کنند درصدد دستيابي به سلاح هسته اي است ابراز نمودند برنامه فضايي ايران نيز مي تواند مقاصد نظامي داشته باشد.
دولت‌هاي غربي اعلام داشتند: ايران گام هراس انگيزي برداشته‌است تا موشک‌هاي دور بردي پرتاب کند که چه بسا قادر به حمل کلاهک‌هاي هسته‌اي است.
وزير امور خارجه بريتانيا، بيل رامل در پي اين پرتاب، «نگراني‌هاي جدي» را اعلام کرد.
سخنگوي وزارت خارجه فرانسه از پرتاب ماهواره ايراني اميد به شدت ابراز نگراني کرد و به زعم خود، آن را شبيه پرتاب موشکهاي بالستيک دانست.
سخنگوي وزارت خارجه آمريکا به خبرنگاران گفته است که پرتاب ماهواره احتمالا مي تواند منجر به شکل گيري موشک هاي قاره پيماي بالستيک شود
سخنگوي پنتاگون نيز با اذعان به پيشرفت فناوري موشکي ايران مدعي شد: پرتاب ماهواره به خودي خود نگران کننده نيست، بلکه پيشرفت قدرت موشکي تهران و انجام چنين پرتابي براي اولين بار نگران کننده است.
کاخ سفيد در واکنش به پرتاب راکت ماهواره بر سفير اميد ايران، آن را «دردسرساز» خواند و افزود که چنين فن آوري مي تواند براي پرتاب موشک هاي بالستيک به کارگرفته شود. سخنگوي کاخ سفيد، گفت: «توليد و آزمايش راکت ها در ايران دردسرساز است و سوالات بيش تري را درباره نيات آن ها مطرح مي کند».

اما هفته نامه نيوزويک در اقدامي مبتکرانه، علاوه بر پيوند زدن سفير-2 به موشک هاي بالستيک قاره پيما، سعي در باستاني نشان دادن دستاور فضايي ايران نمود و نوشت: تکنولوژي اين ماهواره به 50 سال قبل بازمي‌گردد و اين مشابه راکتي است که ماهواره اسپوتنيک-1 روسي را در سال 1957 در فضا قرار داد. پرتاب اين ماهواره که به معني افزايش برد موشک‌هاي ايران به 2500 کيلومتر است، به نفع هوادارن سپر موشکي آمريکا است.
اين درحالي است که دانشمندان کشورمان با استفاده از علوم روز و پس از کار مشترک با چند تيم خارجي در برنامه هاي سينا-1 و مصباح و به بلوغ رساندن فناوري هاي کسب شده از خارج، اقدام به طراحي، ساخت، آزمايش و پرتاب ماهواره اميد نمود.
نيويرک تايمز اظهار داشت که پرتاب ماهواره اميد فقط يک پيشرفت نمادين بوده‌است چرا که ماهواره بسيار کوچک بوده‌است ولي اين عمل اشارات نظامي بالقوه‌اي در پي داشته‌است. اين روزنامه همچنين به نقل از جفري فوردن از موسسه فناوري ماساچوست نوشت: ايران با وجود رويايويي مخالفت جهاني و تحريم‌هاي متعدد، به اين مجمع (کشورهاي داراي فناوري ماهواره) منحصر بفرد پيوست. وي حرکت ايران را يک شاهکار تکنولوژيکي توصيف کرد.

جفري فوردن تحليلگر تحقيقاتي دانشگاه ام آي تي گفته است: ايران با وجود تحريم ها و مخالفت جهاني، به باشگاه کاملاً انحصاري کشورهايي که ماهواره در مدار زمين قرار داده اند پيوسته است. وي پرتاب ماهواره ملي اميد را يک دستاورد فناوري ارزيابي کرد.
فوردن، با استناد به اطلاعاتي که سازمان فضانوردي آمريکا ناسا منتشر کرده و گزارشهاي رصدگران آماتور گفت: به نظر مي رسد اين ماهواره با موفقيت در يک مدار پايين زمين قرار گرفته است.
وي افزود: مشخص نيست که ايران براي پرتاب اين ماهواره از راکت سه مرحله اي نظير موشکهاي اسکاد شوروي سابق بهره گرفته يا يک راکت دو مرحله اي ساخته است.
فوردن اظهار داشت: برخي رصدگران آماتور معتقدند ايران از راکت دو مرحله اي استفاده کرده است و چنانچه اين راکت، يک راکت دو مرحله اي باشد به منزله جهش بسيار بزرگي در فناوري ايران است که بسيار نگران کننده خواهد بود.
جفري فوردن که در ام آي تي متخصص و آناليزور توانايي هاي عملياتي کشورهاي خارجي است بر اساس شواهد، بر دو مرحله اي بودن پرتاب راکت تاکيد دارد. به اعتقاد وي مرحله دوم پرتاب اين راکت بسيار پر انرژي تر بوده و تصور مي شد چنين فعاليت علمي و مبتني بر فناوري بسيار فراتر از توانايي هاي علمي ايران باشد. در صورت درست بودن اين فرضيه اين موفقيت مي تواند يکي از دلايل توانايي ايران در ارسال فضانورد به فضا باشد.

گلوبال تايمز نيز به نقل از محافل خبري غرب نوشت: اين اقدام به معناي آن است که تهران گام تازه‌اي براي رسيدن به هدف دستيابي به موشک قاره پيما برداشته است .
رويتر نيز اعلام کرد: ايران موفق شد با وجود محدوديت هاي اعمال شده غرب، نخستين ماهواره بومي خود را در مدار زمين قرار دهد. رويتر با اتخاذ رويکرد نظامي نشان دادن پروژه هاي علمي ايران، ادامه داده است: اين اقدامي است که احتمالا نگراني هاي غرب درباره خواسته هاي هسته اي را افزايش مي دهد. فناوري بالستيک دوربرد که براي قرار دادن ماهواره در فضا استفاده مي شود مي تواند در تسليحات پرتابي نيز مورد استفاده قرار گيرد.
شبکه فرانس 24 نيز ضمن پخش موفقيت آميز پرتاب ماهواره ملي اميد اعلام کرد: ايران توان فضايي خود را به دنيا نشان داد. اين شبکه همچنين گفت که بسياري از کشور هاي غربي و اسرائيل از قرار گرفتن ماهواره اميد در مدار بيم دارند.
البته فرانس پرس اعلام کرد: تمام قطعات ماهواره اميد ساخت ايران است.

خبرگزاري آلمان اما، پرتاب ماهوراه اميد با ماهواره بر بومي سفير-2 را نشانه پيشرفت بزرگ تکنولوژيک ايران ناميد.
مجله آلماني اشپيگل نيز درباره پرتاب ماهواره ملي اميد به فضا نوشت: توانايي پرتاب ماهواره به فضا، يک پيشرفت بالا در برنامه فضايي و موشکي ايران است. اين مجله آلماني در گزارشي با عنوان «ايران نخستين ماهواره ساخت خود را به فضا پرتاب کرد» افزود: در حالي که نخستين ماهواره ايراني در سال 2005 ميلادي با استفاده از فناوري روسي به فضا پرتاب شد، ايران هم اکنون ماهواره‌اي با فناوري بومي را به فضا پرتاب کرد. اشپيگل از يک تحول در برنامه فضانوردي ايران خبر داد و نوشت: تهران با توجه به تحريم‌هاي بين‌المللي عليه اين کشور، آزمايش موشک حامل ماهواره را که در سال گذشته انجام شد، موفقيت بزرگي براي کشور قلمداد کرد. اين مجله افزود: ايران در اوايل سال جاري، اولين مرکز فضانوردي خود را افتتاح کرده و در اوت سال گذشته (2008) ميلادي، اجراي آزمايش‌ها براي تدارک پرتاب اولين ماهواره ساخت اين کشور به فضا، اعلام شدند. اشپيگل در ادامه نوشت: بنا بر اعلام مقامات ايراني، برنامه موشکي اين کشور به ويژه بر روي تحقيقات و بخش‌هاي علمي تمرکز دارد و قرار است در دو سال آينده نيز چهار ماهواره ديگر نيز به فضا پرتاب شوند. اين ماهواره‌ها قرار است در بخش‌هاي ارتباطات و مخابرات، حوادث طبيعي چون زلزله يا سيل فعاليت داشته باشند اما انتظار مي‌رود که به ويژه براي مراقبت وضعيت در عراق و افغانستان نيز به کار گرفته شوند که نيروهاي نظامي خارجي در آنجا مستقر هستند.
نشريه معتبر علمي نيوساينتيست با اعلام شگفتي متخصصان دنيا از توانايي علمي ايران در پرتاب ماهواره اميد در گزارشي به بررسي عمليات پرتاب ماهواره اميد توسط ايران پرداخته و تاکيد کرده است: توانايي هاي ايران در زمينه علوم فضايي بسيار بيشتر از سطح توقع جهاني است.
«پرتاب موفقيت آميز اولين ماهواره داخلي ايران به مدار زمين طي روزهاي گذشته همچنان متخصصان علوم فضايي را در شگفتي باقي گذاشته است». اين اولين جمله اي است که نشريه علمي و معتبر نيوساينتيست در گزارش خود در رابطه با پيشرفت شگفت انگيز برنامه هاي فضايي ايران ذکر کرده است. اين نشريه در ادامه آورد: چگونگي موفقيت اين پروژه پاسخي است که مي تواند زمان احتمالي رسيدن به هدفي مانند ارسال فضانورد به فضا توسط ايران را نيز تحت تاثير قرار دهد. به گزارش نيوساينتيست، در ابتدا متخصصان بر اين باور بودند که راکت ماهواره بر سفير-2 با استفاده از موشکي ضعيف و جنگي پرتاب شده است اما شواهد جديد مبني بر اين است که انرژي پرتاب کننده اين راکت بيش از انرژي موشکي بوده که برخي کشورها تصور آن را مي کرده اند.

فناوري هايي که با اميد بومي شدند
اما در برنامه ماهواره اميد، فناوري هاي جانبي نيز توسعه داده شده که در واقع از ملزومات پرتاب و کنترل و کاربري ماهواره است.
ماهواره اميد به همراه ايستگاه‌هاي زيرزميني و پرتاب فضايي، جمعاً نخستين سامانه فضايي بومي ايران را تشکيل مي‌دهند.
در اين ميان انتخاب محل استقرار پايگاه پرتاب فضايي مساله‌اي بسيار مهم است و بايد بررسي‌هاي بسياري براي انتخاب بهينه اين جايگاه انجام شود.
همچنين تعيين جهت براي ماهواره‌ها بسيار مهم و حساس است، زيرا ماهواره‌هادر فضاثابت نمي‌مانند و در اثر وجود عواملي، جهت آنها در فضا تغيير مي‌کند. بنابراين بايد به صورت لحظه‌اي جهت ماهواره‌ها نسبت به يک نقطه مرجع، مشخص شود.
در حقيقت ماموريت يک سيستم حامل ماهواره قرار دادن محموله خود در محل مناسب و در زمان مشخص شده است و مي‌توان گفت يک سيستم پرتاب ماهواره موشکي است با دو يا چند مرحله که هر مرحله شامل موتور راکت (با سوخت شيميايي) و سازه(بدنه) و مکانيزم جدايش است. هر مرحله پس از اتمام سوخت موجود در آن از راکت جدا مي‌شود و موتور مرحله بعد روشن مي‌شود تا با شتاب دادن به محموله آنرا به مقصد نهايي خود برساند.
اين سامانه همراه با فن‌آوري ساخت و پرتاب ماهواره، به کشورمان امکان آن را مي‌دهد تا دانش فضايي را براي پوشش و نظارت بر سرزمين خود در ابعاد مختلف چون ارتباطات، زمين شناسي، نظارت بر تحولات آب و هوايي، نگهباني از جنگل ها و پايش ميزان گرماي زمين در اختيار بگيرد.
ساختار ايستگاه هاي زميني ماهواره اميد شامل ايستگاه هاي رنجينگ (4 ايستگاه)، ايستگاه هاي تله متري و تله کامند(3 ايستگاه)، ايستگاه کنترل مرکزي (يک ايستگاه) مي باشد.
از جمله فناوري هاي کليدي در پروژه ماهواره اميد مي توان به موارد زير اشاره نمود:
توليد الکترونيک ماهواره، توليد فرستنده و گيرنده فضايي، فناوري QSM به‌عنوان فناوري حساس سازه‌اي در ماهواره، فناوري TVT به‌عنوان فناوري حساس طراحي حرارتي ماهواره، تست‌هاي محيطي فضايي بعنوان بالاترين رده کيفي قطعات، فناوري بکارگيري GPS فضايي بخصوص در ماهواره بدون پايداري اميد، فناوري Ranging، فناوري شبيه‌سازي پرواز ماهواره، مهندسي سامانه فضايي بصورت کاملاً بومي، اثبات وجود ماهواره در مدار، تعيين دوره تناوب و زمان طلوع ماهواره با دقت بالا، ارتباط تله متري تله کامند با ماهواره و تهيه نرم افزارهاي گزارش گيري براي تحليل اطلاعات تله متري.
 
شايد مهمترين دست آورد پروژه اميد به عنوان اولين سامانه فضايي بومي جمهوري اسلامي ايران، اثبات امکان کار مستقل و بومي بر روي برنامه هاي ساخت و پرتاب ماهواره باشد که به معني هموار شدن راه براي فعاليت هاي مهمتر و کاربردي تر در آينده است.
ساير دستاوردهاي پروژه اميد را نيز مي توان در بومي سازي فناوري فضايي به عنوان قطب مهم مولد دانش و فناوري در ساير صنايع، اقتدار ملي از منظر دستيابي و تسلط به فضا، نقطه عطف در صنعت فضايي کشور، ورود اساتيد دانشگاه‌ها و دانشجويان رشته‌هاي مختلف مهندسي به عرصه‌هاي عملي فضايي، شناسايي ظرفيتهاي موجود در خصوص تجهيزات ساخت، مونتاژ و تست ماهواره، ايجاد بستر فعاليتهاي فضايي در شرکتهاي خصوصي، ايجاد فضاي عملياتي ساخت و تست ماهواره و ايستگاههاي زميني در تعامل با موشک حامل داخلي، طراحي و ساخت اولين ايستگاه کنترل و هدايت ماهواره ها در سطح کشور بصورت بومي به دست متخصصين داخلي، دستيابي به دانش طراحي سيستمهاي سروسيستم کنترل آنتن ردگير ماهواره، کسب دانش بالستيک مدار و اختلالات فضايي تأثير گذار ماهواره ها، طراحي نرم افزارهاي مونيتورينگ و کنترل ماهواره، طراحي نرم افزارهاي پردازش کدينگ و رمزگذاري داده هاي تله متري، تله کامند، طراحي نرم افزارهاي جستجوگر ماهواره (رنجينگ ،داپلر،تک ايستگاهي)، کسب دانش فني طراحي و ساخت ايستگاههاي TT&C ميکروماهواره، کسب تجربه ارتباط مخابراتي بين تجهيزات ايستگاه زميني و تجهيزات ماهواره، کسب تجربه ردگيري و دريافت سيگنال از ماهواره هاي عملياتي توسط ايستگاه زميني بومي.
در نهايت، نتايج بدست آمده از پرتاب ماهواره اميد،‌ به واقع مايه افتخار شد. به طوريکه معاون رئيس سازمان هوا فضاي ايران گفت: دقت بالاي ماهواره اميد دور از انتظار بود. اگر بخواهيم منحني اطلاعات شبيه سازي شده قبل از پرتاب اين ماهواره و منحني اطلاعات پس از پرتاب را رسم کنيم اين دو منحني بسيار به هم شبيه خواهد بود که نشان از دقت بالاي ماهواره اميد دارد.
اين مسئول بخش فضايي صنعت، ماموريت ماهواره پژوهشي، تحقيقاتي و مخابراتي اميد را ارسال داده هاي اطلاعاتي در بخش هاي شدت جريان، ولتاژ و دماي محيط برشمرد و افزود: ماهواره اميد اين اطلاعات را ثبت کرده و به زمين ارسال مي نمود.
اين مسئول گفت: در ايستگاه هاي مرکزي و فرعي که در مناطق مرکز، جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب کشور واقع بود با تجهيزات درون ماهواره اميد ارتباط برقرار مي شد.
وي افزود: ماهواره اميد با وزن 27 کيلوگرم داراي ده هزار قطعه مکانيکي است و در مدارleo ، مدار نزديک زمين قرار گرفته و در نزديک و دورترين فاصله به زمين در مسافت هاي حدود 250 و 400 کيلومتر قرار داشت و به علت اينکه ماهواره اميد در مدار پايين قرار گرفته بود، با آن فقط سه بار در روز و سه بار در شب در تماس بوديم.
اين سخنان معاون رئيس سازمان هوا فضاي ايران و نيز عمر حدود 80 روزه ماهواره اميد که فراتر از عمر 50 روزه پيش بيني شده بود، نشان دهنده طي شدن فرآيند طراحي و ساخت ماهواره اميد، به بهترين وجه ممکن است.
در واقع، ماهواره اميد اهميت بيشتري نسبت به ماهواره سينا دارد، زيرا برخلاف ماهواره سينا که به کمک کشوري خارجي ساخته و به فضا پرتاب شد، ماهواره اميد و ماهواره بر آن بومي بود و تمام کار برقراري ارتباط و کنترل آن نيز از داخل خاک کشور و با تجهيزات داخلي انجام شد.
 
فرزندان اميد
اميد، آغازي براي برنامه 10 ساله براي ساخت و پرتاب ماهواره هاي تصويربرداري و مخابراتي با ماهواره برهاي ايراني است که پس از دو سال، با ساخت چندين ماهواره ديگر از جمله ماهواره طلوع، ‌رصد-1 و نيز ماهواره فجر که به زودي پرتاب خواهد شد پيگيري مي شود.
ماهواره طلوع مي تواند با دقت 50 متري از سطح زمين تصويربرداري کرده و داده ها را همزمان به ايستگاه هاي زميني ارسال نمايد؛ علاوه براين مي تواند داده هاي تصويربرداري را ذخيره نموده و پس از قرار گرفتن در ديد ايستگاه هاي زميني ، اطلاعات ذخيره شده را ارسال کند. اين ماهواره چندين ايستگاه زميني عملياتي دارد که شامل ايستگاه هاي ارسال و دريافت اطلاعات، ايستگاه فرماندهي و کنترل ماهواره و همچنين ايستگاه هاي دريافت و پردازش تصوير است. ماهواره سنجش از دور طلوع داراي فناوري هاي جديد مانند محموله تصوير برداري، کنترل وضعيت، مکانيزم ها و سلول هاي خورشيدي است که براي اولين بار در آن به کار رفته است. مأ موريت اصلي اين ماهواره، تصوير برداري تک طيفي با تفکيک پذيري 50 متر،‌ ذخيره و ارسال داده ها است که به اين منظور با ايستگاه هاي زميني تله متري، ردگيري و فرمان و مرکز کنترل پرواز، قابليت تبادل داده هاي پايش و کنترل ماهواره را دارد. مدار ماهواره طلوع از نوع ارتفاع پايين دايروي و ارتفاع مدار آن بيش از 500 کيلومتر است و دو سال عمر مفيد براي آن پيش بيني مي شود؛ انرژي اين ماهواره را آرايه هاي خورشيدي بر روي بدنه و باتري هاي ثانويه تأمين مي کند. جرم اين ماهواره 100 کيلوگرم و ابعاد سازه آن مقطع شش ضلعي به عرض 86 و ارتفاع 100 سانتي متر است.


 

ماهواره فجر نيز داراي تجهيزاتي براي مأموريت هاي اشاره شده در بالا است که تمام اطلاعات خود را مستقيماً به ايستگاه هاي داخلي فرستاده، داراي دوره عمر و خدمات دهي مناسب است و يکي ديگر از نمونه هاي «چشم سوم» کشور خواهد بود.