در انتخابات قبلی به دلیل بازرسی بدنی زنان توسط مردان بسیاری از زنان از حضور در حوزه های انتخاباتی منصرف می شدند. اکنون این مشکل تا حدود زیادی مرتفع شده است.

گروه بین‌الملل مشرق - در این گزارش، به نقش بی بدیل زنان افغانستانی در انتخاب نامزد پیروز انتخابات اشاره خواهیم نمود. امری که حامد کرزی، رئیس جمهور فعلی افغانستان، در 17 اسفند ماه به آن اشاره نمود. در این تاریخ به مناسبت هشتم مارس، روز جهانی زن، کرزی در مراسمی به تجلیل از زنان کشورش پرداخته و اعتراف کرد که  اگر آرای زنان در انتخابات ۱۳۸۹ نمی‌بود، "خارجی‌ها" پیروزی او را با خطر مواجه می‌کردند. در آن انتخابات زنان در شهرهای بزرگ از خانه‌ها بیرون آمدند و با ریختن آرای خود به صندوق‌ها، زمینه پیروزی او را فراهم کردند (1).



حضور سه زن به عنوان معاون نامزدها؛ پیشرفتی با طعم انتخاباتی

در میان هشت نامزد باقی مانده، سه نامزد یک معاون زن را هم به برای تیم خود برگزیده اند تا اهمیت توجه به زنان برای خویش را قبل از انتخابات به رخ رای دهندگان بکشند.

صفیه صدیقی معاون دوم هدایت امین ارسلا: صدیقی عضو لویه جرگه اضطراری و معاون و سخنگوی لویه جرگه تصویب قانون اساسی بود. او در دور اول انتخابات مجلس نمایندگان به عنوان نماینده مردم ننگرهار به مجلس نمایندگان راه یافت.



حبیبه سرابی معاون دوم زلمی رسول: سرابی در سال ۱۳۸۱ به عنوان وزیر امور زنان منصوب شد. حبیبه سرابی در سال ۱۳۸۴ استاندار بامیان شد. از او به عنوان اولین استاندار زن در تاریخ افغانستان یاد می شود. حبیبه سرابی چند روز قبل از اینکه به عنوان معاون زلمی رسول، ثبت نام کند، از سمت خود در استان بامیان استعفا داد.



کاظمه محقق معاون دوم داوود سلطان زوی: کاظمه محقق در سال ۱۳۵۸ به ایران مهاجر شد. او بین سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۴ انجمنی را زیر نام انجمن کوثر برای فعالیت های فرهنگی زنان مهاجر افغان در ایران تاسیس کرد. او فعلا دانشجوی دکترای رشته روابط بین الملل است. از سال ۱۳۸۷ به بعد تدریس در دانشگاه های خصوصی افغانستان را آغاز کرد. او همچنان رئیس موسسه‌ای موسوم به موسسه مطالعات، تحقیقات و آموزش زنان افغانستان است.

 

 انتخاب معاون زن به هیچ وجه نشانگر این نیست که نامزدهای دیگر به حقوق زنان توجه ندارند. رئیس جمهور منتخب ملت، مجبور است که برای تحقق یک دولت کارآمد به مطالبات زنان پاسخ دهد. این انتخاب از سوی نامزدها به این خاطر انجام شده است که برد تبلیغاتی مناسب را برای کسب رای ایجاد نمایند.

به عنوان نمونه، دکتر عبدالله عبدالله که رتبه اول را در حدود نیمی از نظرسنجی های مراکز نظارتی دارد و در بقیه نظرسنجی ها در رتبه دوم قرار دارد معاون زن برای خویش انتخاب نکرده است. حال آنکه در تمامی نظرسنجیها تریبا به طور مساوی از زنان- مانند مردان-  نیز در مورد نامزد مطلوبشان پرسش شده است.


استفاده از سیزده هزار زن برای امنیت انتخابات

با توجه به جامعه مردسالار افغانستان استفاده از زنان در کسوت رده های مختلف نیروهای دولتی انتخابات، پیشرفت خوبی داشته است. یکی از دلایل اصلی به کارگیری نیروهای امنیتی زن در انتخابات، استفاده از این نیروها در بازرسی های بدنی از زنان است. به دلیل تهدید علنی طالبان و تهدید مخفی سرویس اطلاعاتی پاکستان به ایجاد فضای رعب آلود و اختلال در امنیت روز انتخابات، تمامی رای دهندگان برای رای دادن مجبور هستند به بازرسی بدنی تن بدهند.

در انتخابات قبلی به دلیل بازرسی بدنی زنان توسط مردان بسیاری از زنان از حضور در حوزه های انتخاباتی منصرف می شدند. اکنون این مشکل تا حدود زیادی مرتفع شده است.




سخنگوی وزارت کشور افغانستان هفته پیش اعلام کرده بود که سیزده هزار زن در تأمین امنیت انتخابات در کنار پلیس افغان شرکت خواهند
کرد (2). او همچنین گفته بود که این زنان برای برگزاری انتخابات امن آموزش دیده‎اند و در کنار نیروهای پلیس مرد افغان انجام وظیفه خواهند کرد.


تشکیل سازمانهای مختلف مدنی؛ منبع اصلی اقتدار زنان افغانستان


آخرین آمار از خشونت علیه زنان در افغانستان مربوط به سال 1391 است. در سال 1391 در 32 استان این کشور، 4505 مورد خشونت علیه زنان به ثبت رسیده است (3). در دو استان باقی مانده این کشور، یعنی «نورستان» و «پکتیا» خشونت و عدم امنیت به اندازه ای بود که محققین این آمار نتوانسته اند به آن دو استان سفر کنند تا تحقیقشان وجه کامل تری به خود بگیرد.



در طی دهه گذشته آمار خشونت علیه زنان، کم و بیش مانند آمار ذکر شده است. این اقدامات مسبب ایجاد سازمانهای غیردولتی توسط زنان برای احقاق حقوقشان شده است. آخرین مورد از این اقدامات تشکیلاتی، تهیه منشور زنان افغانستان است. فعالان حقوق زن می‌گویند روی طرح "منشور زنان افغانستان" نزدیک به سه ماه کار شده است (4). در این منشور، بر تطبیق قانون، به عنوان اصلی ترین گام برای کاهش خشونت علیه زنان تاکید شده و همچنین کمیته مستقل نظارت بر تطبیق قوانین مرتبط با زنان پیشنهاد شده است.

در منشور زنان افغانستان در کنار فراهم سازی خدمات بهداشتی عمومی برای زنان، خواسته شده که دختران بی‌سرپرست زیر هجده سال، زنان مطلقه، بیوه و سالخورده، از بیمه‌های خاصی در بخش بهداشت و مداوای انواع سرطان خاص زنان بهره مند شوند. همچنان در این منشور به فراهم سازی زمینه‌های آموزش و پرورش برای زنان تاکید شده است. تاکید به حق مالکیت بر اموال و دارایی شخصی زنان و دسترسی آسان به مهر، میراث و نفقه، از دیگر ماده های این منشور است.

تلاش این سازمانهای مردم نهاد منجر به انعطاف قدرت سیاسی در برابر مطالبات زنان افغانستان شده است. هم اکنون در هرم قدرت افغاستان سه نفر از ۲۶ وزیر کابینه زن هستند. همین‌طور از ۲۴۹ کرسی در پارلمان ۶۷ کرسی مربوط زنان است. در بین ۱۰۲ سناتور، ۲۷ نفرشان زن هستند. گفته می‌شود ۳۰ درصد کارمندان دولت نیز زن هستند (5).




آمار کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان نشان می دهد حدود ۳۵ درصد از کسانی که برای رای‌ دادن در انتخابات شانزده فروردین ثبت نام کرده‌اند، زنان هستند (6). نهادهای مطلع پیش بینی کرده اند که در این انتخابات حدود سیزده میلیون رای‌دهنده شرکت خواهند کرد. با این اوصاف، حضور نزدیک به پنج میلیون زن در انتخابات افغانستان تقریبا قطعی است. تاثیر آرای زنان برای هر یک از نامزدها می‌تواند سرنوشت ساز باشد، اما آنچه روشن نیست این است که این آرای اکثریت خاموش چه تاثیری بر سرنوشت خود آن‌ها خواهد داشت؟

ادامه دارد...


منابع:

(1) http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2014/03/140308_k02-karzai-women-election-2009.shtml

(2) http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921218000477

(3) http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921210001325

(4) http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2014/02/140218_k04_afghanistan_women_charter.shtml

(5) http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2014/03/140320_fm_women_role_election_afghanistan_2014.shtml

(6) http://www.afghanirca.com/newsIn.php?id=19021