گروه بین‌الملل مشرق - با پایان یافتن دیدار دو جانبه دکتر ظریف و کاترین اشتون و صدور بیانیه مشترک که در آن ادامه مذاکرات به 23 اردیبهشت ماه موکول شد، دکتر ظریف به میان خبرنگاران رسانه‌های داخلی آمدند و به سوالات آنها پاسخ دادند.
وزیر خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار مشرق درباره قطعنامه اخیر پارلمان اروپا گفت: آنقدری که ما پارلمان اروپا را جدی میگیریم خودشان جدی نمی‌گیرند. کمتر کسی در اروپا وقع چندانی به پارلمان اروپا می‌گذارد. من نمی‌پذیرم که هیچ مرجعی به مردم ایران توهین کند. من به شما اطمینان می‌دهم که هرچقدر فضاسازی شود بر اراده و تصمیم ما تاثیری نخواهد داشت.
وی با اشاره به روز فناوری هسته‌ای، یاد شهدای هسته‌ای را گرامی داشت و افزود: همانگونه که مقام معظم رهبری یک بار دیگر امروز تأکید کردند ثمره بزرگ فناوری هسته‌ای که خودباوری ملی است و توجه به این واقعیت که مردم ما و کشور ما توان پیشرفت در مهمترین حوزه‌های علم و فناوری را دارد که ارزش و اهمیت آن بسیار بالاتر از هر موضوع ویژه هست و این ثمره پایمردی، استقامت، تلاش و کوشش مردم ایران و دانشمندان ما در این حوزه را قدر و ارج می‌نهیم.
وزیر خارجه افزود: امیدواریم مذاکراتی که شروع شده و همانطور که رهبر معظم انقلاب تاکید کردند با قدرت و صلابت ادامه خواهد یافت تا گرفتن تمامی حقوق مردم ایران و رفع همه موانع و فشارها از این مردم، در آینده نه چندان دور به نتیجه‌ای برسد که همه مردم ما را شاد و خوشحال کند و این مهمترین هدف ما از این تلاش است.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: ما به میانه راه گفت‌وگوهای مربوط به توافق جامع رسیده‌ایم. در سه ماه گذشته همه موضوعاتی که طرفین در نظر داشتند مورد توجه قرار و دیدگاهها در همه این زمینه‌ها مطرح شد و گفت‌وگوهای کارشناسی به صورت ریز، جدی و دقیق از سوی همکاران ما و طرف‌های مقابل مورد توجه قرار گرفت. هم اکنون همکاران ما در حال برگزاری نخستین جلسه کمیسیون مشترک هستند که نحوه اجرای مرحله اول برنامه اقدام مشترک ژنو را در این گفت‌وگوها مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند.
*بسیاری از نگرانی ها و سوء تفاهمات قابل حل و فصل است
وی ادامه داد: مباحثی که تا امروز صورت گرفت برای طرفین از جهات مختلف مناسب بود. همکاران ما توانستند تصویر کاملا روشن و واقع بینانه‌ای از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ارائه دهند و احساس می‌کنیم بسیاری از سوء تفاهمات و نگرانی‌ها قابل حل و فصل است. البته مرحله دشوار هنوز در مقابل ماست. تصمیم گرفتیم با جدیت و به صورت مشترک از روز 23 اردیبهشت شروع کنیم به نگارش که با دیدار پایان روز کار را شروع و از صبح 24 در جلسه رسمی و بعد در جلسه نگارش بین ما و خانم اشتون، مرحله تدوین را شروع می‌کنیم.
وی گفت: در مرحله تدوین چارچوبی را مورد تفاهم قرار می‌دهیم و بعد جزییات را وارد چارچوب می‌کنیم تا به بهترین شکل بتوانیم مراحل مختلف رسیدن به یک تفاهم را به پیش ببریم. امیدواریم مرحله نگارش ایجاد اعتماد کند، همانطور که احساس می‌کنیم در سه ماه گذشته با بحث‌های کارشناسی بسیاری از نقاط ابهام درباره برنامه هسته‌ای ایران روشن‌تر شد.
*کمیته مشورتی حقوقی
ظریف ادامه داد: از الان سه ماه فرصت است برای تدوین محصول نهایی و برای اینکه در این مرحله حداکثر دقت را داشته باشیم، یک کمیته مشورتی حقوقی از اساتید برجسته حقوق بین‌الملل و فارغ التحصیلان حقوق بین‌الملل از دانشگاه‌های معتبر تشکیل دادیم که در این اجلاس برخی از آنها به ما پیوستند و در تهران شکل نهایی خود را خواهد گرفت و در کنار هیات مذاکره کننده مسئولیت ارائه مشورت حقوقی را خواهند داشت که قوی‌تر و دقیق‌تر وارد مرحله نهایی شویم.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: امیدواریم با همدلی، همفکری و تشریک مساعی و در نظر گرفتن این واقعیت که سیاست خارجی حوزه همکاری، همفکری و وحدت ملی است بتوانیم با دعای خیر مردم این کار بسیار مهم و حساس را به نتیجه‌ای برسانیم که مردم ما از آن راضی باشند.
*رفتار آمریکا برای ما قابل قبول نیست
وی در خصوص مخالفت آمریکایی‌ها با ابوطالبی گزینه تصدی دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل و واکنش ایران به این اقدام آمریکا گفت: به آمریکایی‌ها اعلام کردیم یکی از مجرب‌ترین، منطقی‌ترین و با سابقه‌ترین دیپلمات‌ها را برای نمایندگی ایران در سازمان ملل تعیین کردیم. ایشان سابقه سفارت در چندین کشور اروپایی از جمله ایتالیا و بلژیک و در استرالیا را دارد. قبلا به عنوان دیپلمات ایران بارها در وزارت خارجه مدیرکل بوده و به نیویورک سفر کرده و در جلسات سازمان ملل شرکت کرد.
ظریف اداماه داد: نباید اجازه داد گروهی تندرو دستورکار حضور ایران در سازمان ملل را تعیین کنند و این رفتار برای ما قابل قبول نیست. سازوکارهایی در ملل متحد برای پیگیری این موضوع هست. حسب مورد تصمیم میگیریم چگونه بهترین روش را برای پیگیری دنبال کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: دولت آمریکا اطلاع دارد که این رفتار از نظر ایران به هیچ وجه قابل قبول نیست.
*هیچ زورگویی را نمیپذیریم/ عزممان جدی است
ظریف در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا مرحله تدوین پیش نویس توافق نهایی به خوبی به پایان می‌رسد؟ گفت: مرحله دشواری است این کار غیرممکن نیست و حتما امکانپذیر است. نیازمند اراده سیاسی، تصمیم مشترک و حسن نیت دارد که همه طرف‌ها برای رسیدن به یک راه‌حل که مبتنی بر احترام متقابل و موضع برابر باشد تلاش کنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: اجازه نمی‌دهیم جز با زبان تکریم و احترام با نمایندگان مردم صحبت شود. هیچگونه زورگویی را نمیپذیریم و هر تصمیمی باید مبتنی بر منافع و منطق مشترک و آنچه در برنامه اقدام مشترک درباره آن توافق شده است، باشد.
وی خاطرنشان کرد: ما اراده سیاسی و حسن نیت داریم. عزم سیاسی ما عزم جدی است و از طرف کل نظام این عزم وجود دارد. الان لازم است طرف مقابل با عزم و حسن نیت مشابه وارد این کار شود و اگر این گونه باشد حتما نتیجه خوبی برای همه خواهد بود.
وزیر خارجه در خصوص اظهارات جان کری در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا درباره دستیابی به توافق جامع و اینکه سه ماه بیشتر برای دستیابی به توافق جامع نیاز است،اظهار داشت: من شاهد بودم که آقای کری با چه وضعیتی در این کمیته صحبت می‌کرد. ترجمه‌های متعددی از حرف‌های ایشان مطرح شده است. معتقدیم سه ماه کافی است، در صورتی که همه طرف‌ها با اراده و حسن نیت وارد موضوع شوند. اگر سه ماه بیشتر طول بکشد نه فاجعه خواهد بود و نه غیرمنتظره. احتمال همه چیز هست، احتمال است روی یک جمله ساعت‌ها مجبور شویم بحث کنیم. الان چیزی قابل پیش بینی نیست تنها زمانی متن نوشته و مذاکره شود. طرف مذاکره ما شش کشور هستند و حتی بین شش کشور دیدگاهها هماهنگ و همسان شود نیاز به زمان است و الان شش کشور مشغول گفت‌وگو با هم هستند که در مورد انتخاب‌های مختلفی که این مدت بحث شده دیدگاه‌های مشترک‌تری را پیدا کنند.
وی گفت: به نظر من سه ماه کافی است.
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه طرف مقابل عنوان کرده ایران باید تصمیمات سختی بگیرد، گفت: اینها فضاسازی است. من به این فضاسازی‌ها خیلی توجهی نمی‌کنم. حتما باید تصمیمات دشواری گرفته شود. اگر تصمیم دشوار این است که ایران دنبال سلاح هسته‌ای نباشد این تصمیم نه تنها برای ما دشوار نیست بلکه این تصمیم اتخاذ شده و بسیار تصمیم سهلی است.
ظریف خاطرنشان کرد: طرف مقابل باید تصمیم دشوار بگیرد که با واقعیات کنار بیاید و توهمات را کنار بگذارد.
وی گفت: نیاز است حسن نیت و اراده سیاسی داشته باشند.
وزیر خارجه در خصوص اینکه تا چه حد دیدگاهها نزدیک شده است ا؟ گفت: معتقدیم تنها زمانی می‌توانیم قضاوت کنیم که دیدگاهها چقدر نزدیک شده این است که به مرحله نگارش برسیم. مذاکره در اتاق مذاکره صورت می‌گیرد. فضاسازی نه کمک کننده است نه تعیین کننده.
وی از رسانه‌ها خواست که تحت تاثیر فضاسازی‌ها قرار نگیرند.
ظریف ادامه داد: هیچ کس با فضاسازی نمی‌تواند موضوعی را بر مردم ایران تحمیل کند. برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و ادامه می‌یابد و آمادگی داریم نگرانی‌های معقول را برطرف کنیم.
*در اداره روابط سیاسی و اقتصادی خود از هیچ کس دستور نمی‌گیریم
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اعمال تحریم‌ها علیه ایران در صورت توافق نفتی بین ایران و روسیه گفت: تا آنجایی که من شنیدم آقای کری روسیه را تهدید به تحریم کردند نه ایران را. روابط دوجانبه ما با کشورها مربوط به هیچ کس نیست مربوط به خودمان است و ما به عنوان کشورهای مستقل در چارچوب حقوق بین الملل، روابط خود را با سایر کشورها مدیریت می‌کنیم و در اداره روابط سیاسی و اقتصادی خود از هیچ کس دستور نمی‌گیریم. اکثر کشورهای دنیا تحریم‌های یکجانبه را غیرقانونی می‌دانند و خود را متعهد به این تحریم‌ها نمی‌دانند.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد:متاسفانه برخی نهادهای آمریکایی با اعمال زور و فشار تلاش کردند مانع همکاری‌های قانونی بین ایران و سایر کشورها در حوزه تجارت شوند. با ایجاد فضای جدیدی که ایجاد شده ساختمانی که به خیال خود ایجاد کرده بودند در حال فروریختن است و دیوارهای تحریم در حال ترک خوردن است.
ظریف در پاسخ به سوالی گفت: نمی‌پذیرم هیچ مرجعی به مردم ایران توهین کند. هرچه فضاسازی شود تاثیری در تصمیم ما ندارد و اگر کسی از فضاسازی‌ها به عنوان عامل فشار استفاده کند می‌داند که تاثیری نخواهد داشت.
وی درباره اینکه چند درصد درک و تفاهم مشترک ایجاد شده است؟ خاطرنشان کرد: تا زمانی که ما شروع به نگارش نکنیم نمی‌توانیم چند درصد اختلاف است. چارچوب در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است و فکر می‌کنم در چارچوب برنامه اقدام مشترک رسیدن به تفاهم کاملا ممکن است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: دیدگاه‌هایمان را راجع به اینکه هیچ برنامه‌ای متوقف و هیچ تاسیساتی تعطیل نخواهد شد و فناوری هسته‌ای ایران حفظ خواهد شد بیان کردیم.
ظریف اضافه کرد: توافق کردیم هیچ چیز مورد توافق نیست تا همه چیز مورد توافق باشد.
وزیر خارجه گفت: وقتی وارد جزییات می‌شویم که وارد نگارش شویم.
وی افزود: ما بر اجرای تعهدات طرف مقابل و حقوق مردم ایران تأکید می‌کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسیی گفت: مذاکرات را ما انجام می‌دهیم و تیم حقوقی به ما مشورت می‌دهند. در تیم کنونی علاوه بر بنده تعدادی از دوستان دکترای حقوق دارند و سابقه کار حقوقی. تیم ما از ابتدا تیم قوی حقوقی بوده است.
وی در پاسخ به سوالی گفت که مسائل سوریه و مقاومت اسلامی نه جایگاهی دارد و نه در مذاکرات طرح شد. بحث موشکی ممکن است در افکار عمومی مطرح شده باشد. هیچ موضوعی که مرتبط با برنامه دفاعی ایران باشد جایی در این مذاکرات ندارد.
ظریف ادامه داد: طرف مقابل تعهد داده که تحریم‌ها رفع شود و درباره اینکه چگونه صورت گیرد بحث شده است.
وی گفت که تحقیق و توسعه ادامه می‌یابد و به هیچ وجه نمی‌شود جلوی علم و تکنولوژی را گرفت.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره رآکتور اراک گفت: الان انتخاب‌های مختلفی روی میز هستند.
وزیر خارجه کشورمان همچنین اعلام کرد: معتقدم بسیاری از سوء تفاهمات قابل رفع شدن است.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: لازم است همه با خشونت‌ها و گرایشات فرقه‌ای برخورد کنیم و ایران برای این کار کاملا آمادگی دارد که با دیگر کشورها در این زمینه همکاری کند.
وزیر خارجه درباره مابه ازاها خاطرنشان کرد: ما هیچ توافق محرمانه‌ای نداریم. عین توافق ژنو را منتشر کردیم. به هر توافقی برسیم عینا به هر زبانی که توافق شود و به زبان گویای فارسی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. در برنامه اقدام مشترک ما به ازا این است کلیه تحریم‌ها برداشته و دسترسی ایران به فناوری و بازارها فراهم می‌شود.
ظریف ادامه داد: من و تمام دوستان متعهدیم هر چه توافق شد عینا در اختیار مردم قرار گیرد و هیچ چیزی از مردم و افکار عمومی پوشیده نخواهد بود.
وی تصریح کرد: هیچ وقت اجازه نمی‌دهیم از مذاکره به عنوان عامل فشار علیه ایران استفاده شود. مذاکره باید اطمینان ساز باشد نه اطمینان برانداز. مذاکرات از موضع اقتدار ایران و خودباوری ماست.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: نگران این نباشید که طرف مقابل چیزی را به ما تحمیل کند.
وی درباره تدوین پیش نویس اظهار داشت: امیدواریم تا پایان تیرماه تمام شود. درباره روش اجرا و اینکه چگونه مراحل اجرایی باشد پیش بینی‌ها و دیدگاه‌های مختلفی هست. امروز بازی غیر برد - برد نمی‌توانیم داشته باشیم. هر چه سریع‌تر این توافق اجرا شود به نفع همه است.