گروه فرهنگی مشرق - در ادامه برنامه اختتامیه جشنواره قصه‌نویسی و تصویر‌گری کودک هوشنگ مرادی کرمانی نویسنده نامدار قصههای مجید به سخنرانی پرداخت و گفت: قصههای مجید شناسنامه من شده است که این هم خوب است و هم بد. در تعریف آثار ماندگار گفته‌اند آثاری که برای نسل‌های مختلف حرف داشته باشد بتواند از زمان رد شود و با همه انسان‌ها ارتباط برقرار کند و اثری می‌تواند دوام بیاورد که موقعیت سیاسی و اجتماعی را رد کند و مانند آب در ظرف‌های مختلف قرار بگیرد اما ماهیت خود را از دست ندهد.
وی افزود: یک اثر هنری می‌تواند در قالب‌هایی مثل فیلم، کتاب و حتی تصویر درآید و باز هم حرف برای گفتن داشته باشد مثل رمان بینوایان که تاکنون 25 فیلم و انیمیشن از آن ساخته شده ولی باز هم جذابیت دارد.
مرادی کرمانی اظهار داشت: بعضی آثار تا زمان زنده ماندن نویسنده خوانده می‌شوند اما بعضی‌ها درست برعکس هستند مثل شعر حافظ که بعد از خود او شهرتش چندین برابر شد.
این نویسنده درباره اینکه چه چیز‌هایی یک اثر ماندگار می‌سازد اظهار داشت: یک اثر ماندگار روحیه یک ملت را در خود دارد. مثلا وقتی حافظ را می‌خوانیم می‌بینیم که او با هنرمندی تمام تفکر ایرانی و جنس ایرانی را در شعرش متجلی کرده است که ما می‌توانیم بعد از 700 _ 800 سال بارها شعر او را بخوانیم و لذت ببریم.
وی افزود: بعضی‌ها می‌پرسند اگر بخواهیم ماندگار شویم باید مثل حافظ شعر بگوییم یا مثل همینگوی بنویسیم اما این غلط است. اثر ما باید از یک زاویه تازه و یک موقعیت تازه روایت شود چون هر چیزی را که ما بگوییم قبلا گفته شده اما ما باید آن را به گونه‌ای بگوییم که متفاوت از دیگران باشد و زبان در یک اثر بسیار مهم است.
نویسنده کتاب «شما که غریبه نیستید» اظهار داشت: من برای نوشتن قصههای مجید یک دفتر 50 صفحه‌ای داشتم و همه اصطلاحات و چیز‌هایی که مردم از آنها استفاده می‌کردند را در آن دفتر جمع کرده بودم و از همه این کلمات هم در قصههای مجید استفاده کردم و الان فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی 3 هزار کلمه و اصطلاح از قصههای مجید استخراج و در قالب کتاب مستقلی منتشر کرده است.
این نویسنده گفت: واژه‌ها مثل پیچ هستند و در زمانه ما واژه‌ها به خاطر وسایل ارتباط جمعی مثل هم شده‌اند و برای همین برای نوشتن واژه کم می‌آوریم یا خیلی وقت‌ها تحت تاثیر ترجمه هستیم و اینها خوب نیست یا بعضی از واژه‌های جدید جای چند واژه را گرفته‌اند. مثلا کلمه کادو، کلمه‌های تحفه، سوغات، هدیه، چشم‌روشنی، باج سبیل و بسیاری دیگری از کلمات را خورده است در حالی که من در قصههای مجید سعی کرده‌ام همه این کلمات را به کار ببرم.
مرادی کرمانی گفت: زبان وسیله‌ای است که با آن خانه ادبیات را می‌سازیم. هرچه مصالح‌مان بیشتر و نوتر باشد و آن را با مهارت به کار ببریم این خانه ماندگار‌تر می‌شود اما باید نویسندگان توجه کنند که صرفا برای یک موقعیت خاص اجتماعی و سیاسی ننویسند البته بسیاری از شاعران و نویسندگان در دوره‌های اجتماعی و سیاسی به کمک اوضاع آن دوران آمده‌اند و اینها عیبی ندارد و در زمان خودشان تاثیر‌گذار بوده‌اند اما اگر اثری بخواهد درباره جنگ و شهادت و یا اتفاقات تاریخی ماندگار باشد باید آنقدر غنی باشد که بتواند با پایان یافتن آن اتفاق آدم‌های مختلف را در زمان‌های مختلف تحت تاثیر قرار دهد.
سخنرانی دیگر این مراسم زارعی نجف‌دری مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی بود که او در سخنانش عرصه قلم را عرصه بسیار پیچیده‌ای خواند که این پیچیدگی در عرصه خلق آثار کودک و نوجوان به دلیل مخاطبان خاصش بیشتر است و گفت: یکی از دلایل این پیچیدگی این است که نویسنده کودک باید افکار خود را به دنیای کودکان بیاورد و این کار هر کس نیست و ورود به این عرصه بسیار مشکل است.
وی افزود: در طول سالیان که با اصحاب قلم کار کرده‌ایم به این نتیجه رسیده‌ایم که 3 عامل اساسی باید در عرصه ادبیات کودک و نوجوان مدنظر قرار گیرد. اول کمال‌جویی و دین‌مداری، دوم روان‌شناسی و روان‌پروری و سوم جامعه‌شناسی و جامعه‌گرایی و همه نویسندگان باید از این 3 عامل برای خلق ادبیات کودک استفاده کنند.
وی افزود: ما در حوزه کودک 3 مسئله اساسی نیز داریم. نخست استعداد‌های نهفته‌ای که در سطح جامعه داریم و شکوفا نمی‌شوند. دیگر اینکه ارتباط بین نسلی در جامعه ما ایجاد شده و باید برای آن کار اساسی انجام دهیم و مسئله سوم‌مان هم این است که نیازهای فکری و فرهنگی نسل جدید را نمی‌شناسیم و ما باید به این مسئله‌ها فکر کنیم و برای آنها راه‌حل پیدا کنیم به طوری که اینها دغدغه همه سازمان‌های فرهنگی شود و هدف ما هم از برگزاری این جشنواره پرداختن به این سه مسئله است.
زارعی نجف‌دری از حاضران در جلسه خواست که به این مسائل فکر کند و به آنها گفت: انتشارات علمی فرهنگی آماده است نشست‌ها و جشنواره‌های مختلفی برگزار کند تا کارشناسان به این مسائل بپردازند.
وی افزود: به عنوان نمونه یکی از مسائلی که در جامعه ما وجود دارد کاهش جمعیت جامعه است و برای رفع این دغدغه و درمان این معضل راه بهتری جز فرهنگ‌سازی وجود ندارد و برای فرهنگ‌سازی راه تاثیر‌گذار تری از حوزه ادبیات کودک و نوجوان وجود ندارد و انتشارات علمی فرهنگی برای فعالیت در این حوزه آماده است و در آینده فراخوانی نیز در همین جهت اعلام خواهد کرد.
در پایان این مراسم بیانیه هیأت داوران خوانده شد که در این بیانیه آمده بود 350 داستان کودک از سراسر ایران به دبیرخانه رسید که این آثار در 3 مرحله داوری و 13 داستان برگزیده شد. همچنین در بخش تصویر‌گری 450 هنرمند نوکار آثارشان را فرستادند که در دو مرحله داوری و 13 اثر نهایتا انتخاب شدند.
در بخش قصه‌نویسی 10 اثر شایسته تقدیر شده بودند که اسامی آنها به شرح زیر اعلام شد:
بابک شکری، عادل خلیجی، مریم کوچکی، سمیرا قیومی، آویسا شرفی، مژگان بابامرندی، حمید اباذری، سارا آرام و علی ناصری.
همچنین در این بخش لیلا هنر‌کار به خاطر داستان خط سیاه تنها، نفر سوم شد و 10 میلیون ریال جایزه گرفت. مریم علی‌بخشی به خاطر داستان پنکه دوم شد و 30 میلیون ریال جایزه گرفت. همچنین سمیرا آرامی به خاطر قصه بچه‌های آبغوره اول شد و 50 میلیون ریال جایزه گرفت.
در بخش تصویر‌گری نیز 10 اثر شایسته تقدیر بودند که نام فاطمه خسرویان، مامک رزمگیر، هما خسروی، سحر آزاد‌مهر، شراره افتخاری، مهشید راقمی، مرضیه کمالی دهقان، شکوه ظرفچی و مریم کاویانی اعلام شد.
برگزیده‌های اول تا سوم بخش تصویر نیز به ترتیب زهرا کی‌قبادی، غزاله بیگدل لو و هاله قربانی اعلام شدند.
وی افزود: یک اثر هنری می‌تواند در قالب‌هایی مثل فیلم، کتاب و حتی تصویر درآید و باز هم حرف برای گفتن داشته باشد مثل رمان بینوایان که تاکنون 25 فیلم و انیمیشن از آن ساخته شده ولی باز هم جذابیت دارد.
مرادی کرمانی اظهار داشت: بعضی آثار تا زمان زنده ماندن نویسنده خوانده می‌شوند اما بعضی‌ها درست برعکس هستند مثل شعر حافظ که بعد از خود او شهرتش چندین برابر شد.
این نویسنده درباره اینکه چه چیز‌هایی یک اثر ماندگار می‌سازد اظهار داشت: یک اثر ماندگار روحیه یک ملت را در خود دارد. مثلا وقتی حافظ را می‌خوانیم می‌بینیم که او با هنرمندی تمام تفکر ایرانی و جنس ایرانی را در شعرش متجلی کرده است که ما می‌توانیم بعد از 700 _ 800 سال بارها شعر او را بخوانیم و لذت ببریم.
وی افزود: بعضی‌ها می‌پرسند اگر بخواهیم ماندگار شویم باید مثل حافظ شعر بگوییم یا مثل همینگوی بنویسیم اما این غلط است. اثر ما باید از یک زاویه تازه و یک موقعیت تازه روایت شود چون هر چیزی را که ما بگوییم قبلا گفته شده اما ما باید آن را به گونه‌ای بگوییم که متفاوت از دیگران باشد و زبان در یک اثر بسیار مهم است.
نویسنده کتاب «شما که غریبه نیستید» اظهار داشت: من برای نوشتن قصههای مجید یک دفتر 50 صفحه‌ای داشتم و همه اصطلاحات و چیز‌هایی که مردم از آنها استفاده می‌کردند را در آن دفتر جمع کرده بودم و از همه این کلمات هم در قصههای مجید استفاده کردم و الان فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی 3 هزار کلمه و اصطلاح از قصههای مجید استخراج و در قالب کتاب مستقلی منتشر کرده است.
این نویسنده گفت: واژه‌ها مثل پیچ هستند و در زمانه ما واژه‌ها به خاطر وسایل ارتباط جمعی مثل هم شده‌اند و برای همین برای نوشتن واژه کم می‌آوریم یا خیلی وقت‌ها تحت تاثیر ترجمه هستیم و اینها خوب نیست یا بعضی از واژه‌های جدید جای چند واژه را گرفته‌اند. مثلا کلمه کادو، کلمه‌های تحفه، سوغات، هدیه، چشم‌روشنی، باج سبیل و بسیاری دیگری از کلمات را خورده است در حالی که من در قصههای مجید سعی کرده‌ام همه این کلمات را به کار ببرم.
مرادی کرمانی گفت: زبان وسیله‌ای است که با آن خانه ادبیات را می‌سازیم. هرچه مصالح‌مان بیشتر و نوتر باشد و آن را با مهارت به کار ببریم این خانه ماندگار‌تر می‌شود اما باید نویسندگان توجه کنند که صرفا برای یک موقعیت خاص اجتماعی و سیاسی ننویسند البته بسیاری از شاعران و نویسندگان در دوره‌های اجتماعی و سیاسی به کمک اوضاع آن دوران آمده‌اند و اینها عیبی ندارد و در زمان خودشان تاثیر‌گذار بوده‌اند اما اگر اثری بخواهد درباره جنگ و شهادت و یا اتفاقات تاریخی ماندگار باشد باید آنقدر غنی باشد که بتواند با پایان یافتن آن اتفاق آدم‌های مختلف را در زمان‌های مختلف تحت تاثیر قرار دهد.
سخنرانی دیگر این مراسم زارعی نجف‌دری مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی بود که او در سخنانش عرصه قلم را عرصه بسیار پیچیده‌ای خواند که این پیچیدگی در عرصه خلق آثار کودک و نوجوان به دلیل مخاطبان خاصش بیشتر است و گفت: یکی از دلایل این پیچیدگی این است که نویسنده کودک باید افکار خود را به دنیای کودکان بیاورد و این کار هر کس نیست و ورود به این عرصه بسیار مشکل است.
وی افزود: در طول سالیان که با اصحاب قلم کار کرده‌ایم به این نتیجه رسیده‌ایم که 3 عامل اساسی باید در عرصه ادبیات کودک و نوجوان مدنظر قرار گیرد. اول کمال‌جویی و دین‌مداری، دوم روان‌شناسی و روان‌پروری و سوم جامعه‌شناسی و جامعه‌گرایی و همه نویسندگان باید از این 3 عامل برای خلق ادبیات کودک استفاده کنند.
وی افزود: ما در حوزه کودک 3 مسئله اساسی نیز داریم. نخست استعداد‌های نهفته‌ای که در سطح جامعه داریم و شکوفا نمی‌شوند. دیگر اینکه ارتباط بین نسلی در جامعه ما ایجاد شده و باید برای آن کار اساسی انجام دهیم و مسئله سوم‌مان هم این است که نیازهای فکری و فرهنگی نسل جدید را نمی‌شناسیم و ما باید به این مسئله‌ها فکر کنیم و برای آنها راه‌حل پیدا کنیم به طوری که اینها دغدغه همه سازمان‌های فرهنگی شود و هدف ما هم از برگزاری این جشنواره پرداختن به این سه مسئله است.
زارعی نجف‌دری از حاضران در جلسه خواست که به این مسائل فکر کند و به آنها گفت: انتشارات علمی فرهنگی آماده است نشست‌ها و جشنواره‌های مختلفی برگزار کند تا کارشناسان به این مسائل بپردازند.
وی افزود: به عنوان نمونه یکی از مسائلی که در جامعه ما وجود دارد کاهش جمعیت جامعه است و برای رفع این دغدغه و درمان این معضل راه بهتری جز فرهنگ‌سازی وجود ندارد و برای فرهنگ‌سازی راه تاثیر‌گذار تری از حوزه ادبیات کودک و نوجوان وجود ندارد و انتشارات علمی فرهنگی برای فعالیت در این حوزه آماده است و در آینده فراخوانی نیز در همین جهت اعلام خواهد کرد.
در پایان این مراسم بیانیه هیأت داوران خوانده شد که در این بیانیه آمده بود 350 داستان کودک از سراسر ایران به دبیرخانه رسید که این آثار در 3 مرحله داوری و 13 داستان برگزیده شد. همچنین در بخش تصویر‌گری 450 هنرمند نوکار آثارشان را فرستادند که در دو مرحله داوری و 13 اثر نهایتا انتخاب شدند.
در بخش قصه‌نویسی 10 اثر شایسته تقدیر شده بودند که اسامی آنها به شرح زیر اعلام شد:
بابک شکری، عادل خلیجی، مریم کوچکی، سمیرا قیومی، آویسا شرفی، مژگان بابامرندی، حمید اباذری، سارا آرام و علی ناصری.
همچنین در این بخش لیلا هنر‌کار به خاطر داستان خط سیاه تنها، نفر سوم شد و 10 میلیون ریال جایزه گرفت. مریم علی‌بخشی به خاطر داستان پنکه دوم شد و 30 میلیون ریال جایزه گرفت. همچنین سمیرا آرامی به خاطر قصه بچه‌های آبغوره اول شد و 50 میلیون ریال جایزه گرفت.
در بخش تصویر‌گری نیز 10 اثر شایسته تقدیر بودند که نام فاطمه خسرویان، مامک رزمگیر، هما خسروی، سحر آزاد‌مهر، شراره افتخاری، مهشید راقمی، مرضیه کمالی دهقان، شکوه ظرفچی و مریم کاویانی اعلام شد.
برگزیده‌های اول تا سوم بخش تصویر نیز به ترتیب زهرا کی‌قبادی، غزاله بیگدل لو و هاله قربانی اعلام شدند.