گروه سیاسی مشرق -  محمدرضا عارف نامزد اصلاح طلب یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود که در آخرین روزهای منتهی به برگزاری انتخابات به نفع حسن روحانی کاندیدای طیف میانه رو کنار کشید تا شانس پیروزی روحانی را چند برابر کند و در نهایت با پیروزی روحانی در انتخابات بتواند توجه بسیاری از حامیان جناح چپ را به خود معطوف کند و پاسخ محکمی به تندروهای اپوزیسیون و برخی اصلاح طلبان که از او به عنوان "اصلاح طلب بدلی" نام می بردند بدهد.

حالا او در میان اصلاح طلبان جایگاهی همچون یک منجی و یا یک قهرمان را به خود اختصاص داده است و می خواهد رهبری اصلاح طلبان در رقابت های انتخابات مجلس دهم را بر عهده بگیرد و کار نیمه تمام خود را در انتخابات 94 به اتمام برساند.

او خود را در جبهه اصلاح طلبان به عنوان مرد خرد جمعی معرفی میکند و معتقد است که تاکنون به خرد جمعی احترام گذاشته‌ است و سعی کرده تا در راستای تصمیمات جمعی اصلاح طلبان حرکت کند.



زندگینامه

محمدرضا عارف در سال 1330 در خانواده‌ای مذهبی در شهر یزد به دنیا آمد؛ پدر وی حاج میرزا احمد عارف یکی از بازاریان سرشناس و از چهره‌های مردمی و مذهبی یزد بود که مجالس روضه‌خوانی و روشن‌گری منزل ایشان در شهر یزد در سال‌های پیش و پس از انقلاب به‌عنوان یک پایگاه مردمی به حساب می‌آمد. عارف بعداز تحصیلات متوسطه در سال 1349 موفق به کسب رتبه دوم کنکور سراسری شد در رشته ریاضی شد. وی همزمان با تحصیل در فعالیت در فعالیت های سیاسی نیز حضور داشت و در سال 1354 به وسیله ساواک بازداشت شد. آقای عارف پس از تحصیل در رشته مهندسی برق دانشکده فنی دانشگاه تهران برای ادامه تحصیل راهی آمریکا شد و در سال 1355 با اخذ مدرک کارشناسی ارشد و در سال 1359 با اخذ مدرک دکترای برق مخابرات هردو از دانشگاه استنفورد با معدل 4 از 4 به میهن بازگشت.


سوابق:

معاون طرح و توسعه‌ی شرکت مخابرات ایران 1360-1359
سرپرست شرکت مخابرات ایران 1360
معاون دانش‌جویی وزارت فرهنگ و آموزش عالی 1361-1360
معاون آموزشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی 1362-1361
رییس دانش‌گاه تهران 1376-1373
وزیر پست و تلگراف و تلفن 1379-1376
معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور 1380-1379
معاون اول رییس‌جمهور 1384-1380
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام



ماجرای انصراف‌های انتخاباتی عارف بخاطر خاتمی و هاشمی

عارف مرد انصراف‌های انتخاباتی است. او بارها اعلام کرده که در کارزارهای انتخاباتی زیادی و بخاطر بزرگان اصلاح طلبی، از میدان کنار کشیده است؛ یکبار در ریاست جمهوری 84 و به نفع هاشمی رفسنجانی؛ یکبار در ریاست جمهوری 88 و به نفع خاتمی و یکبار در ریاست جمهوری 92 و به نفع روحانی.

وی در تاریخ  2 ارديبهشت 1392 در جمع دانشجویان دانشگاه شریف به انصراف خود از رقابت های انتخاباتی سال 88 اشاره می‌کند و می‌گوید: «در سال 88 قرار بود، من کاندیدای اصلاح طلبان باشم اما بعد از حضور «خاتمی»؛ بلافاصله کنار کشیدم و رئیس ستاد انتخاباتی او شدم.» عارف در سال 88 به خاطر کاندیداتوری خاتمی کنار کشید و گمان می‌برد که خاتمی به نفع دیگری کنار نخواهد کشید ولی نهایتاً خاتمی تصمیم گرفت تا به نفع «میرحسین موسوی» کنار بکشد. عارف، بعدها گفت که انتخابات 88 با کاری که انجام گرفت؛ یک بازی باخت-باخت بود. شاید اگر عارف، می دانست که نه برای «خاتمی» بلکه برای «موسوی» هنجارشکن قرار است کنار بکشد؛ تصمیم دیگری اتخاذ می‌کرد.

عارف همچنین در تاریخ 1391/8/5 طی گفتگویی تفصیلی با «سایت خبرآنلاین» به انصراف خود از رقابت های انتخاباتی سال 84 اشاره کرد و گفت: «مهمترین دلیلی که سال 84 من به عرصه نامزدی انتخابات ریاست جمهوری نیامدم، همین بود که از دوستان نزدیک آقای هاشمی شنیدم که ایشان خواهند آمد. ان‌شاءالله زمانی موضوع انتخابات سال 84 را هم مطرح خواهم کرد. من آن زمان معاون اول دولت آقای خاتمی بودم و امکانات زیادی در اختیارم بود. اگر می‌خواستم از آن امکانات استفاده کنم هم حرف‌وحدیثی پیش نمی‌ آمد. می‌توانستم هر زمان به سفر استانی بروم و همه هم از حضورم استقبال می‌کردند. چون من شخصیت دوم کابینه بودم، اما به خاطر آقای هاشمی کنار رفتم.»

"مرد انصراف‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان" در هفته گذشته به نمایشگاه مطبوعات آمد و به صورت گزینشی با برخی از خبرنگاران و رسانه‌ها به صحبت پرداخت. او در پاسخ به این سوال که آیا قرار است "مرد انصراف‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان" باقی بماند یا نه؛ تنها این پاسخ را به زبان آورد :«من تاکنون در جبهه اصلاح طلبان به عنوان مرد خرد جمعی بوده‌ام.»



مجلس هشتم

محمدرضا عارف در انتخابات مجلس هشتم شرکت و سپس انصراف داد. حضور او در این انتخابات تا آن حد قطعی بود که کارگزاران سازندگی از او به عنوان سرلیست خود یاد می‌کردند. هدایت آقایی عضو ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان در این زمینه گفته بود: «محمد رضا عارف بطور قطع سرلیست ائتلاف اصلاح طلبان در انتخابات مجلس هشتم خواهد بود.»

وی در مورد این تصمیم خود می‌گوید: «اواخر سال 85، دوستان جمع‌بندی‌هایی از عملکرد دولت و عدم حضور اصلاح‌طلبان در صحنه داشتند و از عدم تداوم روند خوب پیشرفت و توسعه کشور به‌ ویژه در قالب برنامه چهارم توسعه، احساس نگرانی می‌کردند. احساس می‌شد که برای اصلاح‌ امور و برگرداندن کشور به مسیر  پیشرفت، باید مشارکت جدی در انتخابات مجلس داشته باشیم.»

وی ادامه می‌دهد: «جمع‌بندی دوستان بر حضور فعال و معنی‌دار در انتخابات بود تا یک فراکسیون اکثریتی که در برگیرنده دو جناح اصلی کشور باشد را در مجلس هشتم رقم بزنیم. دوستان معتقد بودند که اگر من ثبت نام کنم، شاید حول محور من بتوان چنین فراکسیونی را در مجلس هشتم تشکیل داد و این اجماع را فراهم کرد. با اینکه من خودم علاقه‌ای به حضور در مجلس نداشتم، اما چون همیشه از نظرات اجماعی دوستان تمکین می‌کنم، ثبت‌نام کردم.»

اما عارف که تصمیم به حضور فعال در انتخابات مجلس شورای اسلامی گرفته بود، به یکباره از «کاندیداتوری مجلس هشتم» انصراف داد تا عملکرد ساختارشکنانه‌ای از خود به جای بگذارد. او جریان کناره گیری خود را اینگونه توضیح می دهد که «تصمیمی که برای حذف برخی نیرو‌های مومن، توانا و دلسوز گرفته شد؛ مجالی برای تداوم حضور من نگذاشت. من همواره سعی کرده‌ام که تصمیمات تند سیاسی نگیرم، مگر برای مسائل کلان و مهم، چون برای کشور هزینه دارد. با این وجود در آن مقطع احساس کردم که راهی جز انصراف نیست.»


انتخابات ریاست جمهوری  یازدهم

محمدرضا عارف که فعالیت های انتخاباتی خود را از ماه ها قبل از یازدهمین دوره انتخابات آغاز کرده بود توانست در برزخ تردید برخی اصلاح طلبان درخصوص ورود به انتخابات گام موثری بردارد و با حضور در دانشگاه‌ها و سفرهای استانی شور و نشاط و امید را به اصلاح طلبان تزریق کند.



وی اما با این وجود منتقدان متعددی در میان اصلاح طلبان داشت. منتقدانی که راضی به حضور وی در انتخابات نبودند و از عزم جزم او برای رقابت در انتخابات گلایه‌های فراوانی داشتند. این ناراحتی‌ها به وضوح در صحبت‌های  موسوی خوئینی ها، قدرت الله علیخانی، محمد رضا تابش و... دیده می‌شد.

او البته منتقدان دیگری هم در طیف‌های تندرو اصلاح‌طلب و غالبا اپوزیسیون داشت که از او به عنوان "اصلاح‌طلب بدلی" نام می بردند و او را به عدم موضع گیری در فتنه 88 متهم می‌کردند. منتقدانش می‌گفتند او در سال های گذشته سکوت پیشه کرده و وارد مجادلاتی که از سال 88 شکل گرفت نشده است و نظام را متهم به تقلب در سال 88 نکرده است! اما عارف در واکنش به این اظهارات گفت که توجهی به این انتقادات ندارد و به نمایندگی از اصلاح طلبان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد.

همسر و فرزندان عارف

محمدرضا عارف از جمله کاندیداهایی است که تقریبا در مورد زندگی خانوادگی وی به خصوص همسرش اطلاعات زیادی در رسانه‌ها منتشر شده است به نحوی که در فضای تبلیغات انتخابات بعضا شاهد بودیم که همسر وی در کنار محمدرضا عارف حضور پیدا می‌کرد که از جمله آن می‌توان به اولین مصاحبه مطبوعاتی محمدرضا عارف در جمع خبرنگاران و حضور پررنگ او در اولین مستند تبلیغاتی عارف اشاره کرد.

دکتر حمیده مروج تفرشی همسر عارف که دارای ظاهری متفاوت از همسران دیگر کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری است و به گفته برخی از رسانه ها نحوه پوشش وی یادآور پوشش زنان ترک از جمله همسر اردوغان و یا عبدالله گل است دارای تخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی است و در بیمارستان شهدای تجریش و خاتم‌الانبیاء سابقه فعالیت دارد.

وی در مورد چگونگی ازدواجش با عارف نیز گفته قبل از انقلاب دکتر عارف دبیر انجمن اسلامی یکی از دانشگاه‌های آمریکا بود و از فعالان سیاسی بود. او در نامه‌ای به دوستان خود در انجمن‌های اسلامی ایران می‌نویسد که دختری را برای ازدواج با او معرفی کنند که اهل یزد باشد و در آن زمان حمیده مروج 21 ساله که ویژگی‌های مورد نظر عارف را داشته به او معرفی می‌شود و با هم ازدواج می‌کنند.


عارف دارای سه فرزند پسر می‌باشد که هر سه آنها ازدواج کرده‌اند و عروسان وی آذری، بیرجندی و اصفهانی هستند.

بر اساس گفته مسئولان ستاد عارف، پسر اول عارف حمیدرضا عارف در یکی از دانشگاه‌های آمریکا در مقطع دکترا تحصیل می‌کند که در حال حاضر به ایران برگشته است. وحید عارف دارای کارشناسی ارشد مخابرات دانشگاه صنعتی شریف است و فرزند آخر وی نیز در رشته پزشکی تحصیل می‌کند که گفته می‌شود با همکلاسی خود ازدواج کرده است.






مواضع بحث برانگیز عارف؛

• مخالفت شدید با «تحریم انتخابات» ؛ «عارف» بر خلاف بسیاری از اصلاح طلبان که مخالف حضور در انتخابات بودند و از تحریم انتخابات سخن می گفتند،‌عمل کرد و از ماه ها قبل از انتخابات سخنرانی های خود را با محور حضور پرشور اصلاح طلبان در انتخابات آغاز کرد و همانطور که قول داده بود اصلاح طلبانه آمد و در مناظرات تلویزیونی که فراگیرترین تریبون سخن گفتن با آحاد مردم بود، اصلی ترین شعارها و برنامه های اصلاحات را با استحکام تمام بیان کرد.  عارف در بسیاری از سخنرانی های خود، عدم شرکت اصلاح طلبان در انتخابات را بازی در زمین رقیب دانست و تاکید کرد: من نگاهم به آینده مثبت است، هیچ راهی جز حضور نداریم و یک جریان سیاسی باید با حضور در مسئله‌ مهمی مثل انتخابات موجودیت خود را مطرح کند و با حضور جدی مسائل را با استفاده از ظرفیت‌های قانونی حل کند بنابراین من نگاهم به آینده مثبت است.

عارف تلاش کرد که ظرفیت های انتخاباتی رادیکال های جبهه اصلاحات را نیز به میدان بکشد و ابداً به بهانه حفظ ایده آل های عُرفی نظام از چنین آرائی چشم نپوشید. از طرف دیگر نیز مانند دور قبلی انتخابات ریاست جمهوری حدّاکثر قدرت خود را گذاشت تا با نقد اوضاع کشور و انتقاد از دولت های نهم و دهم بر موج احتمالی "تغییر وضع موجود" نیز سوار شود.

• «موضع گیری در فتنه 88» ؛ شاید بتوان مهمترین چالش عارف در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را چگونگی موضع گیری وی در مورد "فتنه 88" خواند، چنانچه بیشترین سوالات از خبرنگاران و دانشجویان از عارف به همین موضوع چالشی اختصاص پیدا کرده بود. عارف در ابتدا سعی کرد درباره تهمت تقلب در انتخابات به بیان سخنان کلی و بدون صراحت اکتفا کند و مساله «تقلب»‌ را مذموم ولی قضاوت در مورد مقصران 8 ماه فتنه را بر عهده دیگران بگذارد و بگوید: ادعای «تقلب در انتخابات» باید اثبات بشود. من مساله «تقلب»‌ را مذموم می‌دانم و معتقدم که یک مسئول مؤمن و مسلمان حتماً براساس قانون عمل می‌کند و خطا نمی‌کند. این فرض من است که چون رأی «امانت» است، اگر خیانتی در امانت بشود، افراد مسئولند. مسئولان برگزاری انتخابات هم در مقابل مردم و هم در مقابل وجدان خودشان و هم در برابر خداوند مسئولند. باید مسئولین برگزاری انتخابات افرادی سالم، صالح، مؤمن، باانگیزه و امانت‌دار باشند. اگر این را بپذیریم، دیگر نباید خیلی نگران تقلب در انتخابات باشیم. البته در عین حال مراجع قانونی هم برای بررسی شکایت‌ها وجود دارند و باید از طریق آنها عمل کنیم. قانون مراجع تصمیم‌ گیرنده را مشخص کرده و باید از همان مراجع اقدام شود.»

• «خودداری از اظهار نظر صریح» ؛  وی از اظهار نظر صریح درباره آشوب های بعد از انتخابات خود داری کرده و در پاسخ به سوال خبرنگاری که از او می پرسد نظرش درباره اردوکشی های خیابانی بعد از انتخابات چیست می گوید: « الان دو جناح اصلی در کشور داریم که هم نیروهای باانگیزه و مؤمن دارند و هم افراد تندرو. من معتقدم که باید مراقب تندروها در هر دو جناح بود. خوشبینانه اگر بنگریم، میتوان گفت که این افراد از روی دلسوزی، اقدامی انجام میدهند، اما کارشان نتیجه‌ عکس دارد. از این‌رو جریان حاکم بر هر جناح، باید از تندرو‌ها مراقبت کند، چون رفتارشان برای کشور هزینه‌هایی دارد. در 30 سال گذشته هم هزینه بسیاری برای تندروی‌ها پرداخت کرده‌ایم. اگر در این مدت یک مشی اعتدالی را دنبال می کردیم و حتی برای احقاق حقمان تحمل می‌کردیم، وضع جناح‌های سیاسی و کشورمان بهتر از این بود.»

• «اگر جای نامزدهای مغلوب بودم ...» ؛ عارف در پاسخ به این سوال که اگر جای نامزدهای مغلوب انتخابات 88 بودید چه می‌کردید نیز می‌گوید: برخورد قانونی می‌کردم، به مردم و طرفداران نیز می‌گفتم از طریق مراجع قانونی اعتراضشان را پیگیری کنند. نه تنها در آن مقطع که همواره معتقدم در هر مساله‌ای باید از طریق مراجع قانونی، خواست‌هایمان را دنبال کنیم.

• «در انتخابات سال 88 تقلب نشد...» ؛ مساله فتنه 88 و درخواست دانشجویان و خبرنگاران از عارف برای موضوع گیری صریح نسبت به رفتار مسببان فتنه 88 موجب شد تا عارف در نشست پرسش و پاسخ دانشجویی در دانشگاه فردوسی بگوید: «من اعتقاد دارم در انتخابات 88 تخلف صورت گرفت و تقلب نشد. نباید به خاطر برخی تسویه‌ حساب‌های شخصی انتخابات در کشور زیر سئوال برود. باید اتفاقات سال 88 شفاف‌سازی و با سازوکاری مناسب حل و فصل شود.»

• «خط کشی با گروه‌های برانداز و سلطنت‌طلب» ؛ عارف در مورد خط کشی جریان اصیل اصلاح طلب با جریانات برانداز و فریب خورده نیز اظهار کرد: اینکه جریان‌های برانداز و گروهک منافقین خود را وابسته به جریان‌های سیاسی از جمله اصلاح‌طلب معرفی می‌کنند درست نیست چرا که اصلاح‌طلبان همه در کشور هستند؛ باید توجه کنیم که انگیزه اصلی رسانه‌های خارجی امروز شیطنت و تفرقه میان نیروهای نظام است.

وی با تأکید بر اینکه جریان اصلاح طلب جریان اصیل خط امام است، یادآور شد: رفتار و عملکرد اصلاح طلبان مشخص است و همواره دیدیم که چه منش و رفتاری داشته‌اند؛ نباید اختلاف‌های سیاسی را امروز در این فضا به میان بیاوریم و اینگونه‌ گروه‌های برانداز و سلطنت‌طلب را به جریان اصلاح‌طلب بچسبانیم.

• «اصرار بر اصلاح‌طلب بودن کاندیدای نهایی اصلاح‌طلبان» ؛ عارف که در میان 8 کاندیدای انتخابات ریاست جمهوی تنها نامزد اصلاح‌طلبان بشمار می رفت تلاش زیادی کرد تا نظر شورای مشورتی اصلاح طلبان را به خود جلب کند و خود به عنوان تنها کاندیدای اصلاح طلب تا آخر در صحنه رقابت های انتخاباتی باقی بماند.

او در جریان فعالیت های انتخاباتی و سخنرانی های خود بر اصلاح طلب بودن کاندیدای نهایی اصرار و تاکید خاصی داشت و در خصوص روحانی و انتخاب وی به عنوان کاندیدای نهایی می گفت: «حسن روحانی در چند مصاحبه اعلام کرده اصولگراست و به همین دلیل نمی‌تواند مورد اجماع اصلاح‌طلبان باشد.» اما نظر شورای مشورتی اصلاح طلبان چیز دیگری بود و آنها روی گزینه "روحانیگ به توافق رسیدند تا عارف مجبور شود در  شامگاه دوشنبه بیستم خردادماه با انتشار اطلاعیه‌ای بر روی سایت خود، از ادامه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف دهد. اگرچه معاون اول دولت اصلاحات چهار روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری از دایره رقابت‌ها کنار کشید اما هیچگاه در نامه انصرافی خود از روحانی نام نبرد تا اعتراض خود را نسبت به تصمیم شورای مشورتی ابراز کند.

• «برنامه‌ریزی برای انتخابات مجلس ۹۴ و ریاست جمهوری ۱۴۰۰» ؛ محمدرضا عارف رئیس بنیاد امید ایرانیان در نخستین گردهمایی شاخه جوانان این بنیاد که در ۱۸/اردیبهشت/۱۳۹۳  در کانون توحید برگزار شد، با اشاره به فعالیت‌های انتخاباتی این بنیاد برای تصاحب مجلس دهم اظهار داشت: مجلس در رأس امور است و باید برای حل مشکلات کشور بر اساس اسناد بالادستی تصمیم‌گیری کند و ما تلاش می‌کنیم در مجلس آینده اکثریت را به دست بیاوریم و قصد داریم برای نخستین بار با برنامه در انتخابات شرکت کنیم و به مردم بگوییم اگر در مجلس ما اکثریت شویم این کارها را برای شما انجام می‌دهیم.

انصراف عارف از انتخابات و آغاز گلایه ها از تصمیم شورای 8 نفره

شامگاه دوشنبه بیستم خردادماه با انتشار اطلاعیه‌ای بر روی سایت خود، از ادامه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف داد.

اگرچه معاون اول دولت اصلاحات چهار روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری از دایره رقابت‌ها کنار رفت اما هیچ گاه روایت درستی از دلایل کناره‌گیری خود در رسانه ها منتشر نکرد.

در نامه انصراف عارف از انتخابات، نکته‌ای وجود داشت که خیلی زود در صدر اخبار انتخابات قرار گرفت «عارف رسماً از کاندیداتوری انصراف داد و اسمی از "روحانی" نیاورد».  شاید می‌شد علت این اقدام را با مروری بر مواضع قبلی وی پیش بینی کرد آنجایی که عارف در مورد انتخاب کاندیدای نهایی بر روی اصلاح طلب بودن آن تاکید کرد و گفت اگر قرار باشد اجماعی صورت بگیرد در صورت نبود خاتمی و هاشمی این اجماع باید بر روی یک اصلاح طلب باشد؛ یعنی کسی که دارای پشتوانه اصلاح طلبی بوده و بدنه مردمی اصلاحات او را با همین عنوان بشناسند.

البته همین سخنان عارف چند روزی پس از انتخابات از سوی سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصلاح‌طلبان در گفت‌وگویی با هفته‌نامه آسمان دوباره مورد تاکید قرار گرفت. محمدعلی نجفی سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصلاح‌طلبان به بازخوانی روند اصلاح‌طلبان در انتخاب کاندیدای نهایی پرداخته بود و در این خصوص عنوان کرده بود: «روحانی گزینه ما نبود.» او در توضیح این اظهارنظر گفته بود که ما می خواستیم فردی را انتخاب کنیم که مواضع شفاف با جناح اصلاح طلب داشته باشد.

وی درخصوص گزینه‌های نهایی شورای مشورتی اصلاح‌طلبان از جهانگیری، عارف، شریعتمداری و مهرعلیزاده به عنوان چهار گزینه دیگر شورای مشورتی اصلاح‌طلبان نام برده بود و گفته بود: «قرار بود تا یکی از اینها مورد حمایت نهایی شورای مشورتی قرار گیرند.

اما با توجه به تأکید عارف و سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصلاح‌طلبان که تاکید کرده بودند یکی از گزینه‌های اصلاح طلب با مواضع شفاف و روشن در رابطه با گفتمان اصلاح طلبی به عنوان نامزد نهایی اصلاح طلبان وارد صحنه شود ولی بر خلاف نظر آنها شورای مشورتی اصلاح طلبان تصمیم دیگری اتخاذ کرد و این اتفاق نیافتاد.

در بخشی از نامه گلایه‌آمیز محمدرضا عارف پس از انصراف وی به نفع روحانی، این چنین آمده بود: «غروب دوشنبه بیستم خردادماه، مرقومه‌ای از جناب آقای خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند.»


به خاطر قول‌ و قرارهای اخلاقی کناره‌گیری کردم

تصمیم شورای مشورتی اصلاح‌طلبان در خصوص کناره‌گیری محمدرضا عارف از صحنه انتخابات اما با حواشی دیگری هم همراه بود که موجبات دلخوری عارف و نزدیکان وی را به همراه داشت. خامسیان مشاور رسانه‌ای و مسئول روابط عمومی دفتر عارف معتقد بود اعلام نظر زود‌هنگام جلسه حلقه مشاورین خاتمی و اعلام نام روحانی به عنوان کاندیدای نهایی اصلاح طلبان بدون حضور نمایندگان عارف یک تخلف تشکیلاتی بود.

اعتراض‌ اطرافیان عارف و همچنین طرفداران وی به تخلف تشکیلاتی شورای مشورتی اصلاح طلبان اما با سکوتی چندماهه همراه بود که در روزهای اخیر توسط خود عارف شکسته شد. عارف در مصاحبه با روزنامه اصلاح طلب اعتماد در 30 بهمن ماه 1392 درباره ماجرای جنجالی کنار رفتنش از صحنه انتخابات گفت: «در هواپیما بودم که فکسی ناخوانا و کمرنگ از آقای خاتمی به دستم رسید که از مضمونش متوجه شدم درخواستی است برای کناره‌گیری من. پرسیدم گفتند که آقای خاتمی با شما تماس تلفنی گرفته بودند تا از شما بخواهند به نفع حسن روحانی کناره‌گیری کنید اما به تماس وی پاسخ ندادید. شب ۲۲ خرداد بود که با نزدیکانم نشستی برگزار کردم و تصمیم بر این شد تا کناره‌گیری کنم، اگرچه تشخیص من چیز دیگری بود.»

وی در ادامه این مصاحبه تاکید می‌کند: «من با این سازوکار موافق نبودم. این را برای اولین بار است که طرح می‌کنم با جمع‌بندی‌ها موافق نبودم و فقط به خاطر قول و قرارهای اخلاقی با آقای خاتمی کناره‌گیری کردم.»


خروج از بنیاد باران

شورایعالی بنیاد آزادی، رشد و آبادانی ایران (باران)، روز هفتم آبان ماه سال گذشته با حضور محمد خاتمی و دو سوم اعضای این شورا تشکیل جلسه داد که دستور کار این جلسه انتخاب اعضای هیئت مدیره جدید بنیاد بود، از مهم‌ترین نکات این انتخابات، اعلام انصراف «محمدرضا عارف» از حضور در هیئت مدیره بنیاد باران بود که وی بهانه آن را تشکیل بنیاد «امید ایرانیان» عنوان کرده بود.
عارف در توضیح علت انصرافش از همکاری با خاتمی در اداره بنیاد باران گفت که این اقدام بر اساس تقاضای شخصی او بوده اما در این انصراف بیش از هر چیز دیگری پیوند داشتن "گلایه های انتخاباتی عارف از خاتمی" با "جدایی عارف از خاتمی"  به چشم می خورد و رسانه ها عدم حضور عارف در ترکیب هیئت مدیره جدید بنیاد باران را به مسائل انتخابات 92 ربط دادند. همانطور که خود عارف اعلام کرد با راه‌اندازی بنیادی تحت عنوان «امید ایرانیان» قصد دارد فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را برای ورود به عرصه انتخابات مجلس دهم سامان دهد که ظاهراً این فرایند با خداحافظی وی از بنیاد بارانی ها و سوا کردن حسابش از خاتمی کلید خورد.


تشکیل حزب

فعالیت های عارف که با خروج از هیات مدیره بنیاد باران رنگ و بوی مستقلی به خود گرفته بود به مذاق بسیاری از اصلاح طلبان خوش نمی آمد به طوری که در با مطرح شدن تشکیل حزب توسط عارف و سرلیستی وی در لیست انتخاباتی اصلاح طلبان برخی رسانه ها و شخصیت های اصلاح طلب از افراد دیگری به عنوان سرلیست انتخاباتی اصلاح طلبان نام بردند تا شاید فضا و میدان بازی را به سمت خود تغییر دهند. مطرح شدن آمدن ناطق نوری به عنوان سرلیت اصلاح طلبان از این جمله اقدامات بود.

در همین زمینه نشریه صدا (ارگان نزدیک به حزب کارگزاران و و از رسانه‌های حامی دولت) طی گزارشی در رابطه با عارف منتشر کرده است می‌نویسد: «عارف این روزها سخت در تلاش ست تا اگر دو دوره از انتخابات ریاست جمهوری کنار کشیده برای انتخابات مجلس قوی در صحنه حاضر شود. حتماً انتظاراتی هم دارد. او می خواهد دیده شود.» به نظر می‌رسد جریان رسانه‌ای دولت هم متوجه این موضوع شده است که عارف دیگر تمایلی به فعالیت زیر چتر دیگران ندارد و خود را یک جریان مستقل در بین طیف‌های سیاسی اصلاح‌طلب می داند. اما با این حال این نکته را به عارف گوشزد می‌کند که جایگاه آینده‌اش در مناسبات سیاسی و انتخابات مجلس بستگی به حمایت حامیان اعتدال و تیم تدبیر و امید دارد. جریانی که این نشریه با خوش خیالی از همین الان برنده انتخابات معرفی می‌کند و می نویسد:« عارف در انتخابات مجلس نیم نگاهی هم به تیم تدبیر و امید دارد. فهرستی که احتمالا اکثر کرسی‌های مجلس را از آن خود خواهد کرد در کنار رقیبی به نام اصولگرایان معتدل. حال در این میان جایگاه امید ایرانیان [بنیاد تأسیس شده توسط عارف] چه خواهد شد اندکی بستگی به حمایت‌های اصلاح‌طلبان و تدبیر و امید که همان حامیان اعتدال هستند دارد.»

در مورد تشکیل حزب فراگیر حمیدرضا عارف، فرزند محمدرضا عارف اینچنین می‌گوید: «فعالیت‌های حزب فراگیر با بنیاد متفاوت خواهد بود. تشکیل حزب فراگیر هنوز در دست بررسی است. دوستان در کارگروه خواستار تشکیل حزب هستند اما دکتر عارف رایزنی با بزرگان را نیز در دستور کار دارند.»


بنیاد امید ایرانیان و تلاش برای جذب نخبگان

در قسمت معرفی نامه سایت بنیاد امید ایرانیان آمده است: ایده اولیه تاسیس بنیاد امید ایرانیان در سال ۱۳۸۴ با توجه به دغدغه‌هایی چون نیاز به یک مجموعه حرفه‌ای اثرگذار در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با دغدغه‌ی پیشرفت همه جانبه کشور، ایجاد زیرسختی برای بهره‌گیری از دانش و تجربه‌ی نخبگان و خبرگان ایرانی در عرصه‌های عمومی، ایجاد فرصتی برای حضور و فعالیت جوانان شایسته در عرصه‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری، ترویج رویکرد اعتدال و خردورزی و توسعه گفتمان کشورداری خردمندانه مطرح و توسط جمعی از نخبگان، فرهیختگان و مدیران کشور پایه‌ریزی شد.

بنیاد امید ایرانیان اصول و ارزش‌های بنیادینی چون پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رعایت اصول کلی میانه‌روی و اخلاق در حوزه‌های مختلف، جوانگرایی و شایسته‌سالاری در کشف و جذب استعدادها و اعتلای ایران اسلامی به عنوان ارزش غایی را دنبال خواهد کرد.

از وظایف اصلی بنیاد امید ایرانیان می‌توان ایجاد تفاهم و تعامل بین خبرگان و نخبگان ایرانی فراتر از مرزبندی‌های سیاسی و جغرافیایی، استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها و کمک به بازگشت سرمایه‌های انسانی خارج از کشور همراه با استفاده هوشمندانه از سرمایه‌های داخل کشور، توسعه و پرورش منابع انسانی نخبه و کارآمد در زمینه‌های مختلف به ویژه در حوزه مدیریت راهبردی، معرفی و ترویج اندیشه‌های راهبردی در عرصه کشورداری از طریق تعامل حرفه‌ای با عرصه قدرت و عرصه عمومی و تاثیرگذاری بر سطوح تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری از طریق پژوهش، مشاوره، نقد و آموزش در حوزه مسایل راهبردی و فعالیت در امور عام‌المنفعه، خیریه و فرهنگی و اجتماعی را نام برد.


یادداشت عارف برای گردهمایی جوانان بنیاد امید ایرانیان

محمدرضا عارف نیز در تاریخ  ۱۸ اردیبهشت ۹۳ طی پیامی به اولین گردهمایی جوانان بنیاد امید ایرانیان نوشت:  یکی از جلوه های این عنایت خداوندی و همت شما جوانان، حضور تحسین برانگیز و تلاش امیدآفرین شما در تحقق حماسه سیاسی سال ۹۲ بود که بی شک نقطه عطفی روشن برای تاریخ کشورمان قرار گرفت.

در ادامه این یادداشت با تاکید بر مشارکت جدی جوانان و توسعه نهادهای غیردولتی و حضور احزاب قدرتمند، آمده است: شخصا معتقدم که اصلی‌ترین راه ارتقاء جامعه و رسیدن به پیشرفت و توسعه‌ی مورد نظر در اسناد بالادستی کشور، مشارکت جدی جوانان و توسعه نهادهای غیردولتی و حضور احزاب قدرتمند و مرتبط با توده های مردم است. از این رو، عزم شما عزیزان در تشکیل، توسعه و استمرار شاخه جوانان بنیاد امید ایرانیان، تلاشی ستودنی و البته ضروری است. قطعا ضمن آنکه نقش آگاهی رسان و ارتباط با توده های مردم و حفظ امید و اعتماد ایشان را برعهده خواهید داشت، شناسایی و پیگیری مطالبات مردم را نیز وجه همت خود قرار خواهید داد. در این راه من نیز به عنوان یک معلم و عضوی از دریای خروشان مردم و جریان اصیل اصلاح طلبی، همراه شما خواهم بود.

انتخاب 25 عضو شورای عالی بنیاد ایرانیان

طی انتخاباتی که در سومین دوره انتخابات شورای عالی ایرانیان برگزار شد 25 نفر به عنوان اعضای شورای عالی بنیاد باران به مدت 4 سال انتخاب شدند.
محسن آرمین، جواد امام، سید محمد بهشتی، حبیب‌الله بی‌طرف، جعفر توفیقی، حمیدرضا جلابی پور،مرتضی حاجی ، سید صفدر حسینی، هادی خانیکی، احمد خرم، فاطمه راکعی ،سید حسن رسولی، عبدالله رمضان‌زاده، حسام‌الدین سراج، زهرا شجاعی، علی شکوری راد، سید محمد صدر، محسن صفایی فراهانی، محمد رضا عارف، حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل میبدی، الهه کولایی ، محمد کیانوش‌راد، سید حسین مرعشی، مصطفی معین و عبدالله ناصری به عنوان اعضای شورای عالی بنیاد باران انتخاب شدند.

دانشگاه عارف

خبرهایی ضد و نقیضی از چگونگی صدور مجوز برای تاسیس دانشگاه محمدرضا عارف در رسانه‌ها منتشر شد که حواشی خاصی را نیز برای عارف بوجود آورد. حمیدرضا عارف در مورد تأسیس دانشگاه خوارزمی توسط پدرش می‌گوید: «متاسفانه نقل برخی از اخبار صحیح نیست. آنچه درباره دانشگاه دکتر عارف قابل ذکر است این است که وی به همراه عده ای دیگر موافقت اصولی برای تشکیل یک دانشگاه خصوصی دریافت کرده‌اند.

وی در خصوص چگونگی کسب این موافقت توضیح می‌دهد: آقای عارف برای اینکه در زمان آقای خاتمی که خود معاون اول بودند و رئیس جمهوری رئیس شوری عالی انقلاب فرهنگی درخواست مجوز ندهند این کار را به سال 84 موکول کردند و به همراه برخی دیگر از دوستانشان که همگی از اهالی علم و فرهنگ و حوزه هستند اقدام به این کار کردند. همراهان آقای دکتر در این کار آقای توفیقی، دکتر محمد فرهادی، دکتر خلیل عراقی، دکتر نصرت الله ضرغام، حجت الاسلام مجید انصاری و خانم دکتر مروج و دکتر شیرازی هستند....بعد از دریافت موافقت اصولی، زمینی در منطقه هشتگرد با اقساط 20 ساله خریداری شد ولی چون توان مالی نداشتند و در 8 سال گذشته شرایط هم مناسب نبود عملیاتش شروع نشد. البته لازم به توضیح است که یکی از عوامل توقف کار توجه به کیفیت کار است و این که در صورت تأسیس، دانشگاهی بین المللی تأسیس شود. درباره نام دانشگاه هم اگرچه این عده نام خوارزمی را خیلی زودتر انتخاب کرده بودند اما چون هم اکنون نام دانشگاه تربیت معلم هم خوارزمی است در صورتی که دانشگاه به مرحله مجوز و تأسیس برسد حتماً تغییر نام خواهد داد.»


روزنامه عارف

حمید رضا عارف در مورد روزنامه امید ایرانیان که به زودی منتشر خواهد شد می گوید: «موافقت با مجوز روزنامه در دوره وزارت آقای حسینی انجام شد و در زمان آقای جنتی وزیر جدید تا دولت مستقر و کارگروه ها تشکیل شد، اندکی زمان برد تا در بهمن ماه مجوز روزنامه صادر شد. با توجه به حساسیت دکتر عارف روی یک کار کیفی کارگروهی تشکیل شده تا تمامی زوایا بررسی شود و قرار است روزنامه با محوریت فرهنگ و اجتماع منتشر شود تا اقتصاد و سیاست در ذیل آن باشد. هنوز درباره سردبیری تصمیم گرفته نشده است و تلاش داریم روزنامه به دور از سیاست زدگی‌های مرسوم منتشر شود.»


تلاش برای تشکیل شورای رهبری اصلاحات

«شوراي رهبري اصلاحات در مرحله جدي تري قرار دارد.» این خبری بود که روزنامه اعتماد در تاریخ  ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۳ درج کرد و در این خصوص نوشت: عزم اصلاح طلبان براي تشكيل يك شوراي رهبري جدي است. اصلاح طلبان براي دو سال زماني كه تا انتخابات مجلس دهم فرصت دارند برنامه ريزي هاي جدي دارند. ديدارها صورت گرفته و ظاهرا محمدرضا عارف عزمش براي تشكيل اين شورا جدي تر است.  در ادامه این خبر آمده است: خبر از ديدارهاي عارف با خاتمی، سيدحسن خميني، حسن روحاني و هاشمي در اين مورد و موافقت آنها آمده است.
خبرگزاري ايلنا با تایید این خبر نوشت: «در همين يك ماه و نيم گذشته از آغاز سال جديد عارف به ديدار حسن روحاني در پاستور، آيت الله هاشمي رفسنجاني در مجمع تشخيص مصلحت نظام و سيدحسن خميني در جماران رفته است. » در توضیح خبر نیز نوشت: «اخبار رسيده حكايت از آن دارد كه در اين جلسات طرفين در رابطه با تشكيل شوراي رهبري اصلاح طلبان سخن گفته و تشكيل آن را مورد تاكيد قرار داده اند اما سازوكار آن تاكنون نهايي نشده است.»


واکنش تند برخی اصلاح‌طلبان به پیشنهاد انتخاباتی عارف

تلاش های محمدرضا عارف و منتجب‌نیا برای تشکیل شورای رهبری اصلاح‌طلبان با واکنش کسانی چون عیسی سحرخیز و محمدرضا خاتمی مواجه شد.  سحرخیز که ضمن تصدی مدیر کلی مطبوعات داخلی در وزارت ارشاد دولت اصلاحات، در پشت صحنه مدیریت مطبوعات زنجیره‌ای قرار داشت در واکنش به پیشنهاد یاد شده تصریح کرد هدف این کار تضعیف خاتمی و سران محصور جنبش‌سبز است.

وی در این باره می‌نویسد: گمان می‌کنم طرح این موضوع که «اصلاح‌طلبان شورای رهبری می‌خواهند» یک طرح ناپخته به قصد تضعیف سید محمد خاتمی و رهبران جنبش سبز محصور در حبس خانگی است. نگاه بدبینانه به این طرح هم می‌تواند از منظر سیاسی نوعی «سهم خواهی آبرومندانه» باشد در رهبریت اصلاح‌طلبان و تحول خواهان، یا به قول مرحوم مهندس بازرگان «حاجی انا شریک»! وی در ادامه به کنایه می‌نویسد: طبیعی است که هر چه به زمان انتخابات نزدیک می‌شویم، به ویژه اگر هم زمان در سطح مجلس شورا باشد و خبرگان، آنان که مایلند در لیست‌ها جای بگیرند- آن هم در سرلیست- تکاپوی بیشتری از خود نشان دهند. در این میان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیشین که بحث بیشتری نسبت به رقبای خویش داشته‌اند حق خود می‌دانند برای نشستن بر صندلی ریاست مجلس تلاش مضاعف به خرج دهند و اگر شد همکاران آینده‌شان رانیز برگزینند.

سحرخیز ادامه می‌دهد: رسول منتجب‌نیا و محمدرضا عارف که این روزها دائم تأکید دارند «اصلاح‌طلبان شورای رهبری می‌خواهند» بهتر است کاری به این کار نداشته باشند و تمام هم و غم خود را معطوف به بازسازی و تقویت تشکل و حزب سیاسی خویش سازند به نظر می‌رسد که این دو بیش از هر چیز دغدغه انتخابات آینده را دارند و گزینش و چیدمان لیست اصلاح‌طلبان و مشخص ساختن سرلیست‌های نامزدهای مجلس.

دو راهی سخت اصلاح‌طلبان برای عارف

محمدرضا عارف که با راه‌اندازی بنیاد «امید ایرانیان» فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را برای ورود به عرصه انتخابات مجلس دهم سامان می‌دهد، باری دیگر با سد محکم دیگری از اصلاح طلبان مواجه شده. چندی پیش خبر دیدار خاتمی با محمدرضا عارف به منظور متقاعد کردن عارف جهت عدم انتشار لیست انتخاباتی جداگانه به گوش رسید.

عارف اکنون بار دیگر در مقابل یک دو راهی قرار گرفته است : «انصراف یا مبارزه». تجربه های پیشین انصراف‌های عارف چندان برای وی خوشایند نبوده است چنان که خود گلایه‌های صریحی را در این مورد مطرح کرده است که در این گزارش به آنها اشاره شد.

آنچه عارف باید پاسخ دهد این است که کدام یک از این راه‌ها مسیر وی برای ریاست مجلس را هموارتر می‌کند. دور از ذهن نیست که عارف درپی کسب یک جایگاه سیاسی پایدار و قابل اتکا برای خود است و بعد از آخرین انصراف انتخاباتی خود؛ تصمیم به راه‌اندازی روزنامه و دانشگاه و حزب گرفته است تا فعالیت های سیاسی خود را با قدرت بیشتری در فضای سیاسی کشور انجام دهد.  اما اینکه سرنوشت فعالیت‌های سیاسی عارف برای چندمین بار به «انصراف» ختم می‌شود یا نه؛ پاسخی است که تنها خود عارف باید بدهد.