به گزارش گروه فرهنگی مشرق، نشست ادبی بررسی تاثیر جلسات شب شعر نیمه رمضان مقام معظم رهبری بر جریان شعر معاصر عصر چهارشنبه هجدهم تیر ماه در بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، اسماعیل امینی شاعر و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ارتباط میان شاعران با مقام معظم رهبری در این دیدار به هیچ روی ارتباط میان شاعران و حکومت نیست، اظهار داشت، اگر مقام معظم رهبری در موضع کنونی هم نبود و تنها یک روحانی معمولی به شمار می رفت باز هم شاعران به دیدار ایشان می رفتند چنانچه از سال های قبل از پیروزی انقلاب نیز ایشان با شاعران در ارتباط بوده و رفاقت عمیقی با برخی از آنها داشتند البته این دیدار هم که سالانه برگزار می شود، اوایل اینقدر رسمی نبود و بعدها بود که بخاطر گفتگوهای خوبی که در آن انجام می شد، از آن فیلم تهیه شده و برای مردم پخش می شد.
امینی ادامه داد: حکومت ها به طور طبیعی موظف هستند از هنر و دانش حمایت کنند. این حمایت ناشی از نوعی نیاز است که باید به منظور سرمایه گذاری در عرصه‌های مختلف فرهنگ عمومی انجام شود. البته حمایت از فرهنگ و هنر به معنای آن نیست که باید هنری باب میل حکومت و دولت ایجاد شود، بلکه تاثیرگذاری شعر و هنر بر فرهنگ جامعه است که این حمایت را ضروری می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شعر در میان سایر هنرها زبان رساتر برای بیان خواسته های مردم دارد، گفت: در مدت پس از حضور اسلام در ایران شعر برجسته ترین هنر ایران به شمار می رفته و موثرترین رسانه نیز بوده است. اتکاء بسیاری از اندیشه ها بر آن بوده و هنوز هم به همین شکل به حیاتش ادامه می دهد پس از پیروزی انقلاب هم طبیعتا ظرفیت شعر زودتر از سایر هنرها در خدمت اندیشه انقلاب قرار گرفت و بخاطر ویژگی های خود شعر بود که توانست سریعتر در میان آحاد مردم منتقل و در حافظه ها باقی بماند.
این شاعر در ادامه با اشاره به برخی از اظهارنظرهای موجود در مورد شعر انقلاب گفت: این روزها باب شده که برخی ها می گویند شعر انقلاب تنها مولود انقلاب است و انگار تعدادی آدم مستعد که علاقه ای به انقلاب داشتند دور هم جمع شده اند و در مورد آن چیزی گفتند، اما به واقع آنچه که امروز به عنوان شعر انقلاب داریم، همان حرفی است که همه بزرگان شعر ما می گفتند؛ شعر انقلاب ادامه و دنباله شعر حافظ، بیدل، سعدی و ... است، اندیشه‌ای که در شعر انقلاب مطرح می‌شود ادامه اندیشه شعر فارسی از رودکی تا امروز است. این به آن معنا نیست که شعر انقلاب محتوای تازه‌ای در خود ندارد و این تصور اشتباهی بود. اندیشه‌ای مستلزم به اخلاق و فطرت که سعی می کند روابطی عادلانه میان مردم و حکومت ایجاد کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع زبان فارسی اشاره کرد و ادامه داد: زبان فارسی از ارکان هویت ملی ما ایرانی ها است و متاسفانه سهل‌انگاری‌های زیادی امروز نسبت به آن روا داشته می شود که بخشی از آن بخاطر بی اعتنایی های ما است و این مساله در نهایت به ضرر وحدت ملی ما تمام می‌شود. متاسفم که بگویم امروز به جایی رسیده ایم که درست و یا نادرست بودن زبانمان دیگر برای کسی اهمیت ندارد و این مساله خطرناک است.
امینی در پایان خاطر نشان کرد: این دیدار (دیدار شاعران با مقام معظم رهبری) برکت های فراوانی دارد که مهمترین آن، تذکرات آقا در مورد بیان درست شاعران است. در این جلسات بارها دیده ایم که اگر یکی از شاعران حتی در حرف زدن کلمه ای را اشتباه تلفظ می کنند، رهبری به ایشان تذکر می دهد. ایشان با همه مشغولیت‌های سیاسی خود، چنین حساسیتی را به موضوع زبان دارند، اما متاسفانه هیچ کس دیگری در کشور ما و حتی مجامع علمی ما نیز چنین حساسیتی را ندارد.
جلسات شعر رهبری حلسه شعر حاکمان نیست
در ادامه این مراسم، ناصر فیض، شاعر و طنزپرداز در سخنانی با اشاره به اینکه مقایسه این جلسه شعر با جلسات شعری که در طول تاریخ گفته می شده در دربار پادشاهان صورت می گرفته است، اشتباه است، اظهار کرد: در دربار شاهان معمولا شعرا به مدح و ستایش پادشاهان می پرداختند، اما این جلسه نشستی کاملا ادبی است. قضیه شعر طنز خواندن در آن هم از ابداعات ابوالفضل زرویی بود. کسانی که سعی می کنند این جلسه را سیاسی کنند، اشتباه می کنند. برای ما شاعران سخت است که برویم جایی شعری بخوانیم و الکی به ما بگویند احسنت، اما در این جلسه کسی به شاعران احسنت می گوید که خود فردی ادیب است.
وی ادامه داد: میزان این جلسه شعر فردی ادیب است که خود به سه زبان احاطه دارد. ادبیات را می‌شناسد و با ریزه‌کاری‌های آن آشناست. من یادم هست در نخستین جلساتی که با ایشان مساله شعر طنز را مطرح می کردیم، نخستین کسی که به ما درس اخلاق می دادند و می گفتند برخی اسامی نباید بدون حساب در شعر طنز بکار برود، شخص حضرت آقا بودند.
این طنزپرداز افزود: این جلسات توانست خط قرمزها را در پرداختن به موضوع شعر به ویژه شعر طنز مشخص کند. تا قبل از این اگر شاعران در مورد هر مساله ای حتی وضعیت خیابان های شهر هم شعر می گفتند ممکن بود به آنها بگویند شما به مقدسات و حکومت توهین کرده اید، اما این جلسات توانست چنین فضایی را بشکند. از سوی دیگر تنوع اشعار خوانده شده در این جلسه هم نشان می دهد که چه فضایی بر آن حاکی است.کی از شعرا در این جلسه ابراز داشت دو شعر دارم که یکی مدح شما است که درجا حضرت آقا گفت: شعر دوم را بخوانید که شعر دوم آن شاعر انتقادی بود که باز آقا با چاشنی طنز فرمودند: این شعر هم که درباره ما بود!
فیض همچنین گفت: من بخاطر دارم که تا قبل از اینکه این جلسات برگزار شود، دفتر طنز حوزه هنری مسئول مشخصی نداشت و به برکت حضور در این جلسه بود که اکنون مساله طنز مکتوب در کشور ما جایگاه پیدا کرده است. به نظر من یکی از مهمترین اتفاقاتی که در این جلسه برای شعر افتاده است، آن است که میزبان آن چنان اهلیت و صاحب‌نظر است که به هیچ عنوان نمی توان موضوع جلسه را با جریان های سیاسی مرتبط کرد.
در ابتدای این مراسم، اسماعیل امینی شاعر و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ارتباط میان شاعران با مقام معظم رهبری در این دیدار به هیچ روی ارتباط میان شاعران و حکومت نیست، اظهار داشت، اگر مقام معظم رهبری در موضع کنونی هم نبود و تنها یک روحانی معمولی به شمار می رفت باز هم شاعران به دیدار ایشان می رفتند چنانچه از سال های قبل از پیروزی انقلاب نیز ایشان با شاعران در ارتباط بوده و رفاقت عمیقی با برخی از آنها داشتند البته این دیدار هم که سالانه برگزار می شود، اوایل اینقدر رسمی نبود و بعدها بود که بخاطر گفتگوهای خوبی که در آن انجام می شد، از آن فیلم تهیه شده و برای مردم پخش می شد.
امینی ادامه داد: حکومت ها به طور طبیعی موظف هستند از هنر و دانش حمایت کنند. این حمایت ناشی از نوعی نیاز است که باید به منظور سرمایه گذاری در عرصه‌های مختلف فرهنگ عمومی انجام شود. البته حمایت از فرهنگ و هنر به معنای آن نیست که باید هنری باب میل حکومت و دولت ایجاد شود، بلکه تاثیرگذاری شعر و هنر بر فرهنگ جامعه است که این حمایت را ضروری می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شعر در میان سایر هنرها زبان رساتر برای بیان خواسته های مردم دارد، گفت: در مدت پس از حضور اسلام در ایران شعر برجسته ترین هنر ایران به شمار می رفته و موثرترین رسانه نیز بوده است. اتکاء بسیاری از اندیشه ها بر آن بوده و هنوز هم به همین شکل به حیاتش ادامه می دهد پس از پیروزی انقلاب هم طبیعتا ظرفیت شعر زودتر از سایر هنرها در خدمت اندیشه انقلاب قرار گرفت و بخاطر ویژگی های خود شعر بود که توانست سریعتر در میان آحاد مردم منتقل و در حافظه ها باقی بماند.
این شاعر در ادامه با اشاره به برخی از اظهارنظرهای موجود در مورد شعر انقلاب گفت: این روزها باب شده که برخی ها می گویند شعر انقلاب تنها مولود انقلاب است و انگار تعدادی آدم مستعد که علاقه ای به انقلاب داشتند دور هم جمع شده اند و در مورد آن چیزی گفتند، اما به واقع آنچه که امروز به عنوان شعر انقلاب داریم، همان حرفی است که همه بزرگان شعر ما می گفتند؛ شعر انقلاب ادامه و دنباله شعر حافظ، بیدل، سعدی و ... است، اندیشه‌ای که در شعر انقلاب مطرح می‌شود ادامه اندیشه شعر فارسی از رودکی تا امروز است. این به آن معنا نیست که شعر انقلاب محتوای تازه‌ای در خود ندارد و این تصور اشتباهی بود. اندیشه‌ای مستلزم به اخلاق و فطرت که سعی می کند روابطی عادلانه میان مردم و حکومت ایجاد کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع زبان فارسی اشاره کرد و ادامه داد: زبان فارسی از ارکان هویت ملی ما ایرانی ها است و متاسفانه سهل‌انگاری‌های زیادی امروز نسبت به آن روا داشته می شود که بخشی از آن بخاطر بی اعتنایی های ما است و این مساله در نهایت به ضرر وحدت ملی ما تمام می‌شود. متاسفم که بگویم امروز به جایی رسیده ایم که درست و یا نادرست بودن زبانمان دیگر برای کسی اهمیت ندارد و این مساله خطرناک است.
امینی در پایان خاطر نشان کرد: این دیدار (دیدار شاعران با مقام معظم رهبری) برکت های فراوانی دارد که مهمترین آن، تذکرات آقا در مورد بیان درست شاعران است. در این جلسات بارها دیده ایم که اگر یکی از شاعران حتی در حرف زدن کلمه ای را اشتباه تلفظ می کنند، رهبری به ایشان تذکر می دهد. ایشان با همه مشغولیت‌های سیاسی خود، چنین حساسیتی را به موضوع زبان دارند، اما متاسفانه هیچ کس دیگری در کشور ما و حتی مجامع علمی ما نیز چنین حساسیتی را ندارد.
جلسات شعر رهبری حلسه شعر حاکمان نیست
در ادامه این مراسم، ناصر فیض، شاعر و طنزپرداز در سخنانی با اشاره به اینکه مقایسه این جلسه شعر با جلسات شعری که در طول تاریخ گفته می شده در دربار پادشاهان صورت می گرفته است، اشتباه است، اظهار کرد: در دربار شاهان معمولا شعرا به مدح و ستایش پادشاهان می پرداختند، اما این جلسه نشستی کاملا ادبی است. قضیه شعر طنز خواندن در آن هم از ابداعات ابوالفضل زرویی بود. کسانی که سعی می کنند این جلسه را سیاسی کنند، اشتباه می کنند. برای ما شاعران سخت است که برویم جایی شعری بخوانیم و الکی به ما بگویند احسنت، اما در این جلسه کسی به شاعران احسنت می گوید که خود فردی ادیب است.
وی ادامه داد: میزان این جلسه شعر فردی ادیب است که خود به سه زبان احاطه دارد. ادبیات را می‌شناسد و با ریزه‌کاری‌های آن آشناست. من یادم هست در نخستین جلساتی که با ایشان مساله شعر طنز را مطرح می کردیم، نخستین کسی که به ما درس اخلاق می دادند و می گفتند برخی اسامی نباید بدون حساب در شعر طنز بکار برود، شخص حضرت آقا بودند.
این طنزپرداز افزود: این جلسات توانست خط قرمزها را در پرداختن به موضوع شعر به ویژه شعر طنز مشخص کند. تا قبل از این اگر شاعران در مورد هر مساله ای حتی وضعیت خیابان های شهر هم شعر می گفتند ممکن بود به آنها بگویند شما به مقدسات و حکومت توهین کرده اید، اما این جلسات توانست چنین فضایی را بشکند. از سوی دیگر تنوع اشعار خوانده شده در این جلسه هم نشان می دهد که چه فضایی بر آن حاکی است.کی از شعرا در این جلسه ابراز داشت دو شعر دارم که یکی مدح شما است که درجا حضرت آقا گفت: شعر دوم را بخوانید که شعر دوم آن شاعر انتقادی بود که باز آقا با چاشنی طنز فرمودند: این شعر هم که درباره ما بود!
فیض همچنین گفت: من بخاطر دارم که تا قبل از اینکه این جلسات برگزار شود، دفتر طنز حوزه هنری مسئول مشخصی نداشت و به برکت حضور در این جلسه بود که اکنون مساله طنز مکتوب در کشور ما جایگاه پیدا کرده است. به نظر من یکی از مهمترین اتفاقاتی که در این جلسه برای شعر افتاده است، آن است که میزبان آن چنان اهلیت و صاحب‌نظر است که به هیچ عنوان نمی توان موضوع جلسه را با جریان های سیاسی مرتبط کرد.