گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریان سازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
*****
روزنامه مردم سالاری
روزنامه اصلاح طلب مردم سالاری با تیتر یک « یک گام تا فراکسیون اعتدال » خبر از انشقاق در فراکسیون رهروان ولایت می دهد و همچنین به استقبال موافقت حماس با آتش بس در غزه رفته است.
• ديوار کوتاه مطبوعات
احسان کياني در ستون سرمقاله این روزنامه از« ديوار کوتاه مطبوعات » سخن به میان آورده است؛ این روزنامه نگار به بررسی حواشی مجلس در انتخاب اعضای هئیت نظارت بر مطبوعات می پردازد و در این یادداشت بیان می کند « اگر فراکسيون فرهنگي مجلس تحت تسلّط جبهه پايداري تا پيش از استقرار دولت يازدهم اجازه ميداد فردي چون علي مطهّري که همچون پدرش، معتقد به آزادي بيان و متعهّد به آزادي مخالفان در چارچوب قانون است؛ در اين هيئت جاي بگيرد بدين دليل بود که کُرسيهاي مربوط به دولت در اختيار همفکران آنان بود ولي اکنون علاوه بر کُرسي نماينده مديران مسئول مطبوعات که طبعاً حامي مطبوعات خواهد بود، دو کُرسي وزارت فرهنگ و استاد دانشگاه نيز از دست آنان خارج شده است. بنابراين اگر کُرسي نمايندگان مجلس نيز در اختيار يکي از کساني قرار بگيرد که برخلاف اصولگرايان تندرو؛ به آزادي قلم و لوازم آن پايبند است؛ اکثريت اين هيئت را از دست خواهند داد. »
• تکاپوی حامیان دولت در بهارستان
علامه عزيزي در صفحه سیاسی این روزنامه در یادداشت «يک گام تا فراکسيون اعتدال» به بررسی تشکیل فراکسیون حامیان دولت می پردازد و خبر« هيات موسس فراکسيون اعتدال مجلس تشکيل شد» که بر روي خبرگزاري مهر کار شد را به نوعی جنجال رسانه ای جریان رقیب می داند و در ادامه علي مطهري انتشار خبري تشکيل فراکسيون اعتدال از جانب وي و چند تن ديگر از نمايندگان مجلس با رد کرد و افزود « موضوع تشکيل فراکسيون جديد مربوط به گذشته است که البته چون ملاحظاتي داشتيم اين موضوع مسکوت ماند و همچنان در همان شرايط قبل هستيم و مسئله جديدي پيش نيامده است. قطعا در صورت رسيدن به تصميم، با افراد مختلف خصوصا جناب آقاي لاريجاني مشورت ميکنيم. » و از سوی دیگر عابد فتاحی نماینده مردم ارومیه از عزم جدی برخی از نمایندگان مجلس در ایجاد این فراکسیون خبر می دهد و می گوید « ما حتي اعضاي هيات مؤسس خود را نيز انتخاب کردهايم و هيچ دليلي نميبينيم که فراکسيون را تشکيل ندهيم. »
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار سوم شهریور 1393 با تیتر «نبرد تن به تن با کابینه» روانه پیشخوان مطبوعات شده است. این روزنامه که تمایل شدیدی به ادبیات نظامی و جنگی دارد و در دوم شهریور پس از استیضاح وزیرعلوم از تیترهای مانند «پدافند روحانی» و «روحاني و احداث خاکريزهاي دفاعي» استفاده کرده بود. گروه سیاسی این روزنامه در توضیح این تیتر به بررسی احتمال آغاز موج جدید استیضاح وزیران دولت یازدهم توسط اقلیت مجلس با رهبری جبهه پایداری می پردازد و در ادامه تصمیم به این نبرد را به روحانی واگذار می نماید که «آيا روحاني نيز مردانش را به صورت فردي به جنگ اين اقليت «اکثريت نما» ميفرستد، آن چنان که در روز استيضاح رضا فرجي دانا در مجلس حاضر نشد تا از وزير آرام و صبور خود دفاع کند، يا اينکه تدبيري خواهد انديشيد تا کليتي به نام دولت را در برابر هياهوي اين گروه قرار دهد تا شايد هزينه آنها براي برخورد با دولت را بالاتر ببرد؟ »
• جامعه مدنی در برابر تندروها
شايان ربيعي در سرمقاله روزنامه ابتکار به پایان تعامل با تندروها پس از انتصاب محمد علی نجفی به سرپرستی وزارت علوم خبر می دهد و سپس در موفقیت نقش اساسی جامعه مدنی در مسائل سیاسی می پردازد و در ادامه بیان می دارد « جامعه مدني ايراني که در جريان آزاد سازي مرزبانان به گروگان گرفته شده، پويايي و اثرگذاري خود را در معادلات ملي و بينالمللي نشان داده است، با توجه به فعاليت پوياي خود در رسانههاي اجتماعي و لايههاي دروني جامعه، بعيد است در ادامه تعاملهاي سياسي کشور از توان و اثرگذاري خود استفاده نکند. جامعه مدني ايراني بر اساس آنچه در محملهاي رسانهاي اين قشر قابل استناد است از احتمال بازگشت دوران احمدي نژاد به ويژه در دو حوزه اقتصادي و فرهنگي گريزان است و تاب تلاش تندروها براي بازگرداندن اين دوره را نخواهد داشت و قريب الوقوع است که با قدرت مدني خود ترمز تندروي تندروها را بکشد. »
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح طلب شرق چهارشنبه را با تیتر سیاست خارجی «تقدیر بارزانی از یاری ایران علیه» داعش و سینمایی « دلبسته پاسپورت کشور دیگری نیستم» آغاز نمود، زینب اسماعیلی در تفسیر تیتر صفحه اول به بررسی سفر مهم محمد جواد ظریف به عراق و حضور وی در شهرهای اربیل و سلیمانیه در منطقه کردستان عراق و دیدار با مسعود بارزانی، رییس اقلیم کردستان می پردازد. ناظم دباغ نماینده اقلیم کردستان در تهران در صفحه اول این روزنامه اصلاح طلب تصریح به نقش سازنده ایران در عراق به خصوص در مقابله با داعش می کند و در این یادداشت بیان می دارد « در نشست مشترک روز گذشته آقای بارزانی و دکتر ظریف، رییس اقلیم کردستان تاکید کرد ایران از نخستین کشورهایی بود که در شرایط حساس جنگ با تروریستهای داعش، به یاری اقلیم شتافت و هفته قبل هم در نامه ویژهای از رییسجمهوریاسلامیایران بهواسطه کمکهای این کشور مهم منطقه، قدردانی کرد. منافع مشترک و پیوندهای تاریخی و قومی میان ایران و اقلیم کردستان عراق، بیشک بر تحکیم روابط فعلی و آینده اثرگذار بوده و خواهد بود. »
• گریز زنگنه از بهارستان
مهدی قدیمی خبرنگار پارلمانی روزنامه شرق به کنکاش درباره سوال رسایی از وزیر نفت می پردازد؛ حمید رسایی، نماینده مردم تهران در بهارستان درباره علت مشخصنشدن تکلیف افرادی که در آزمون استخدامی وزارت نفت قبول شدهاند، از زنگنه سوال داشت که در ساعات پایانی انصراف خود را اعلام کرد، این خبرنگار در ادامه به رمزگشایی این انصراف می پردازد و بیان می کند « وزارت نفت اعلام کرده که برخی از پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی، از وابستگان برخی حامیان دولت قبل بوده که دارای معدلهای زیر 12 و فاقد معیارهای لازم برای استخدام در وزارت نفت بودهاند. نکتهای که اگر زنگنه آن را در صحن علنی بیان میکرد، ممکن بود پس از بحران بورسیهها، بار دیگر، حساسیتهایی را درباره نحوه استخدامها در دولت قبل برانگیزد. »
روزنامه اعتماد
روزنامه اعتماد در جدیدترین شماره خود خبر از «نیمه تمام ماندن 75 هزار طرح عمرانی» که نیازمند 24 سال زمان و 417 هزار ميليارد تومان هزينه است، داده است و همچنین در مصاحبه با محمود موسوی به روند سیاست خارجی دولت جدید پرداخته است.
• فراکسیون حامی دولت، برای وقتی دیگر
احسان بداغی در یادداشت « نزديكان لاريجاني دست به كار ترميم«رهروان» شدند » در صفحه سیاسی روزنامه اعتماد به تغییرات آرایش فراکسیون های مجلس پرداخت و اذعان داشت « ديكتاتور خواندن لاريجاني تاثير خودش را گذاشت، نمايندگان معتدل احساس خطر كردهاند. حالا به جاي تشكيل فراكسيون جديد تقويت فراكسيون رهروان در دستور كار آنها قرار گرفته است. آنها ميخواهند دستي بر سر و روي تشكيلات نزديك به لاريجاني بكشند تا بيش از اين نتيجه بازيهاي سياسي بهارستان به كام فراكسيون اصولگرايان تمام نشود » بنابراین باید در چند روز آینده شاهد حضور پرقدرت حامیان دولت در فراکسیون مزبور باشیم.
روزنامه آرمان
روزنامه آرمان که از مهم ترین حامیان فرزند هاشمی برای شهرداری تهران بود؛ در تیتر صفحه اول خود را « تکذیب پس از پایان تحسین » انتخاب کرده است. مطهره شفیعی که روزگاری در نشریات حامی شهردار فعلی تهران قلم میزد، در این یادداشت به واکاوی اظهارات محمد باقر قالیباف درباره تفکیک جنسیتی میپردازد؛ او معتقد است که آقای شهردار تکذیب کرد اما برخی فکر میکنند او کمی دیر به فکر تکذیب افتاده است، دیروز شهردار تهران درمصاحبه ای بیان کرد « من با تفکیک جنسیتی مخالف هستم اما متأسفانه برخی گفتند که قالیباف بعد از انتخابات درباره تفکیک جنسیتی صحبت میکند که تمام این موارد کذب است.... من زمانی در نمازجمعه گفتم که ما وقتی پارک بانوان و موضوع مد و لباس را اجرا کردیم با همان نگاه سبک زندگی بوده است و وقتی عدهای نیز اغراق کردند که قالیباف گفته منشی زن نباید داشته باشیم اما من میگویم که ما نان به نرخ روز نمیخوریم و باید حرمت بانوان را نگه داریم. ».
نویسنده یادداشت درباره علت این تکذیب بیان می دارد « در این راستا میتوان چندگمانه را مطرح کرد؛ نخست اینکه آقای شهردار از تحسین و تمجیدهای ارسالی از سوی همطیفان خود و برخی نیروهایی که دغدغه مسائل فرهنگی جامعه را دارند و همکاری آقایان و خانمها را دلیلی برای این مشکلات ارزیابی میکنند، خشنود بوده و تمایل داشته تا آخرین تحسینها را بشنود و سپس اقدام به تکذیب کند. از سوی دیگر شاید آن بحث درمورد نپذیرفتن منشی خانم یا حضور کارمندان زن ومرد در یک اتاق جنبه تبلیغی داشته که پس از ارزیابی مخالفتها -که پس از پایان تحسینها آغاز شد- موعد تکذیب فرا رسیده و اینگونه پیشبینی شده که ادامه این روند به ضدتبلیغ تبدیل خواهد شد. مثلا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نامهای به شهرداری تهران لغو بخشنامه اخیر شهرداری تهران برای جداسازی فضای فیزیکی فعالیت کارمندان زن و مرد را خواستار شده و اعلام کرده که این بخشنامه خلاف کنوانسیونهای بینالمللی کار ازجمله کنوانسیون عدم تبعیض در اشتغال و حرفه است. شاید هم آنچه رئیسجمهور در استان چهارمحال و بختیاری بیان کرد قالیباف را به سمت تکذیب سوق داده است. »
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران با تیتر اصلی غیر سیاسی« 640هزار تومان در حساب بازنشستگان» و« زاینده رود زنده می شود » روانه پیشخوان شده است که روایت کننده واریز آخرین مرحله مطالبات 330 هزار بازنشسته مشمول و تخصیص بودجه ویژه از سوی دولت برای احیا زاینده رود است.
• بلاتکلیفی هیأت نظارت بر مطبوعات وشورای صدا و سیما
ابراهیم بهشتی در صفحه سیاسی این روزنامه به موضوع انتخاب اعضای ناظر مجلس در هیأت نظارت بر مطبوعات و شورای نظارت بر صدا و سیما می پردازد و سپس از حواشی اعتراضی نمایندگان در قبال رئیس مجلس یاد می کند.
روزنامه آفتاب یزد
روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد با تیتر اصلی «10سال علیه تولید » اقدام به گزارش آماری سیاست های اقتصادی دو دولت گذشته می پردازد و همچنین در این صفحه به مسائل مهم سیاست خارجی در منطقه پیرامونی کشورمان پرداخته می شود.
• رسانه در اختیار پایداری
کش و قوس ها درباره نماینده بهارستان در هئیت نظارت بر مطبوعات کماکان به قوت خودش باقی است؛ برداشت های متفاوت از آیین نامه داخلی مجلس جلسه چند روز قبل مجلس را به میدان زورآزمایی طیف های مختلف سیاسی تبدیل نمود، روزنامه آفتاب یزد در صفحه سیاسی خود به این موضوع پرداخت است و از استراتژی جریان پایداری مبنی بر نظارت بر مطبوعات و تحقق اهداف حاصل از آن پرداخته است؛ در مهم ترین قسمت این یادداشت بیان داشته است « گمانه ها حاکی بر این است که رسایی با علم به عدم رای آوری انصراف خواهد داد حال باید منتظر بود. »
• ديوار کوتاه مطبوعات
احسان کياني در ستون سرمقاله این روزنامه از« ديوار کوتاه مطبوعات » سخن به میان آورده است؛ این روزنامه نگار به بررسی حواشی مجلس در انتخاب اعضای هئیت نظارت بر مطبوعات می پردازد و در این یادداشت بیان می کند « اگر فراکسيون فرهنگي مجلس تحت تسلّط جبهه پايداري تا پيش از استقرار دولت يازدهم اجازه ميداد فردي چون علي مطهّري که همچون پدرش، معتقد به آزادي بيان و متعهّد به آزادي مخالفان در چارچوب قانون است؛ در اين هيئت جاي بگيرد بدين دليل بود که کُرسيهاي مربوط به دولت در اختيار همفکران آنان بود ولي اکنون علاوه بر کُرسي نماينده مديران مسئول مطبوعات که طبعاً حامي مطبوعات خواهد بود، دو کُرسي وزارت فرهنگ و استاد دانشگاه نيز از دست آنان خارج شده است. بنابراين اگر کُرسي نمايندگان مجلس نيز در اختيار يکي از کساني قرار بگيرد که برخلاف اصولگرايان تندرو؛ به آزادي قلم و لوازم آن پايبند است؛ اکثريت اين هيئت را از دست خواهند داد. »
• تکاپوی حامیان دولت در بهارستان
علامه عزيزي در صفحه سیاسی این روزنامه در یادداشت «يک گام تا فراکسيون اعتدال» به بررسی تشکیل فراکسیون حامیان دولت می پردازد و خبر« هيات موسس فراکسيون اعتدال مجلس تشکيل شد» که بر روي خبرگزاري مهر کار شد را به نوعی جنجال رسانه ای جریان رقیب می داند و در ادامه علي مطهري انتشار خبري تشکيل فراکسيون اعتدال از جانب وي و چند تن ديگر از نمايندگان مجلس با رد کرد و افزود « موضوع تشکيل فراکسيون جديد مربوط به گذشته است که البته چون ملاحظاتي داشتيم اين موضوع مسکوت ماند و همچنان در همان شرايط قبل هستيم و مسئله جديدي پيش نيامده است. قطعا در صورت رسيدن به تصميم، با افراد مختلف خصوصا جناب آقاي لاريجاني مشورت ميکنيم. » و از سوی دیگر عابد فتاحی نماینده مردم ارومیه از عزم جدی برخی از نمایندگان مجلس در ایجاد این فراکسیون خبر می دهد و می گوید « ما حتي اعضاي هيات مؤسس خود را نيز انتخاب کردهايم و هيچ دليلي نميبينيم که فراکسيون را تشکيل ندهيم. »
روزنامه ابتکار
• جامعه مدنی در برابر تندروها
شايان ربيعي در سرمقاله روزنامه ابتکار به پایان تعامل با تندروها پس از انتصاب محمد علی نجفی به سرپرستی وزارت علوم خبر می دهد و سپس در موفقیت نقش اساسی جامعه مدنی در مسائل سیاسی می پردازد و در ادامه بیان می دارد « جامعه مدني ايراني که در جريان آزاد سازي مرزبانان به گروگان گرفته شده، پويايي و اثرگذاري خود را در معادلات ملي و بينالمللي نشان داده است، با توجه به فعاليت پوياي خود در رسانههاي اجتماعي و لايههاي دروني جامعه، بعيد است در ادامه تعاملهاي سياسي کشور از توان و اثرگذاري خود استفاده نکند. جامعه مدني ايراني بر اساس آنچه در محملهاي رسانهاي اين قشر قابل استناد است از احتمال بازگشت دوران احمدي نژاد به ويژه در دو حوزه اقتصادي و فرهنگي گريزان است و تاب تلاش تندروها براي بازگرداندن اين دوره را نخواهد داشت و قريب الوقوع است که با قدرت مدني خود ترمز تندروي تندروها را بکشد. »
روزنامه شرق
• گریز زنگنه از بهارستان
مهدی قدیمی خبرنگار پارلمانی روزنامه شرق به کنکاش درباره سوال رسایی از وزیر نفت می پردازد؛ حمید رسایی، نماینده مردم تهران در بهارستان درباره علت مشخصنشدن تکلیف افرادی که در آزمون استخدامی وزارت نفت قبول شدهاند، از زنگنه سوال داشت که در ساعات پایانی انصراف خود را اعلام کرد، این خبرنگار در ادامه به رمزگشایی این انصراف می پردازد و بیان می کند « وزارت نفت اعلام کرده که برخی از پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی، از وابستگان برخی حامیان دولت قبل بوده که دارای معدلهای زیر 12 و فاقد معیارهای لازم برای استخدام در وزارت نفت بودهاند. نکتهای که اگر زنگنه آن را در صحن علنی بیان میکرد، ممکن بود پس از بحران بورسیهها، بار دیگر، حساسیتهایی را درباره نحوه استخدامها در دولت قبل برانگیزد. »
روزنامه اعتماد
• فراکسیون حامی دولت، برای وقتی دیگر
احسان بداغی در یادداشت « نزديكان لاريجاني دست به كار ترميم«رهروان» شدند » در صفحه سیاسی روزنامه اعتماد به تغییرات آرایش فراکسیون های مجلس پرداخت و اذعان داشت « ديكتاتور خواندن لاريجاني تاثير خودش را گذاشت، نمايندگان معتدل احساس خطر كردهاند. حالا به جاي تشكيل فراكسيون جديد تقويت فراكسيون رهروان در دستور كار آنها قرار گرفته است. آنها ميخواهند دستي بر سر و روي تشكيلات نزديك به لاريجاني بكشند تا بيش از اين نتيجه بازيهاي سياسي بهارستان به كام فراكسيون اصولگرايان تمام نشود » بنابراین باید در چند روز آینده شاهد حضور پرقدرت حامیان دولت در فراکسیون مزبور باشیم.
روزنامه آرمان
نویسنده یادداشت درباره علت این تکذیب بیان می دارد « در این راستا میتوان چندگمانه را مطرح کرد؛ نخست اینکه آقای شهردار از تحسین و تمجیدهای ارسالی از سوی همطیفان خود و برخی نیروهایی که دغدغه مسائل فرهنگی جامعه را دارند و همکاری آقایان و خانمها را دلیلی برای این مشکلات ارزیابی میکنند، خشنود بوده و تمایل داشته تا آخرین تحسینها را بشنود و سپس اقدام به تکذیب کند. از سوی دیگر شاید آن بحث درمورد نپذیرفتن منشی خانم یا حضور کارمندان زن ومرد در یک اتاق جنبه تبلیغی داشته که پس از ارزیابی مخالفتها -که پس از پایان تحسینها آغاز شد- موعد تکذیب فرا رسیده و اینگونه پیشبینی شده که ادامه این روند به ضدتبلیغ تبدیل خواهد شد. مثلا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نامهای به شهرداری تهران لغو بخشنامه اخیر شهرداری تهران برای جداسازی فضای فیزیکی فعالیت کارمندان زن و مرد را خواستار شده و اعلام کرده که این بخشنامه خلاف کنوانسیونهای بینالمللی کار ازجمله کنوانسیون عدم تبعیض در اشتغال و حرفه است. شاید هم آنچه رئیسجمهور در استان چهارمحال و بختیاری بیان کرد قالیباف را به سمت تکذیب سوق داده است. »
روزنامه ایران
• بلاتکلیفی هیأت نظارت بر مطبوعات وشورای صدا و سیما
ابراهیم بهشتی در صفحه سیاسی این روزنامه به موضوع انتخاب اعضای ناظر مجلس در هیأت نظارت بر مطبوعات و شورای نظارت بر صدا و سیما می پردازد و سپس از حواشی اعتراضی نمایندگان در قبال رئیس مجلس یاد می کند.
روزنامه آفتاب یزد
• رسانه در اختیار پایداری
کش و قوس ها درباره نماینده بهارستان در هئیت نظارت بر مطبوعات کماکان به قوت خودش باقی است؛ برداشت های متفاوت از آیین نامه داخلی مجلس جلسه چند روز قبل مجلس را به میدان زورآزمایی طیف های مختلف سیاسی تبدیل نمود، روزنامه آفتاب یزد در صفحه سیاسی خود به این موضوع پرداخت است و از استراتژی جریان پایداری مبنی بر نظارت بر مطبوعات و تحقق اهداف حاصل از آن پرداخته است؛ در مهم ترین قسمت این یادداشت بیان داشته است « گمانه ها حاکی بر این است که رسایی با علم به عدم رای آوری انصراف خواهد داد حال باید منتظر بود. »