گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های
مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان سازی رسانه‌ای به
عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین
منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان
اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*****
پس از فروکش شدن نسبی فعل و انفعالات سیاسی در کشور، روزنامه های اصلاح طلب به سخنان آقای هاشمی رفسنجانی در مراسم جشن 80 سالگی اش پرداخته اند و با استفاده از تعریف جدید هاشمی رفسنجانی نسبت به آزادی و دانشگاه یادی از مراسم استیضاح وزیر علوم نیز داشته باشند .
روزنامه مردم سالاریاین روزنامه با تیتر یک « ارتقای کارگروه انتخاباتی به کمیته دائمی انتخابات » روانه پیشخوان شده است. این تیتر دربرگیرنده سخن رئیس دوره ای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و دبیرکل حزب مردم سالاری است و حاکی از برنامه زود هنگام انتخاباتی جریان اصلاحات می باشد. این روزنامه با تیتر «افکار منحط نمی توانند بفهمند آزادی در دانشگاه یعنی چه » به استقبال سخنان دیروز هاشمی رفسنجانی رفته است. در صفحه اول این روزنامه سيدرضا اکرمي به بیان ویژگی های دولت شهیدان رجایی و باهنر پرداخته است.
• بحران هویت در اصولگرایان؟
جواد گياه‌شناس در سرمقاله این روزنامه به « استیضاح و بحران هویت در اصولگرایان » پرداخته است؛ سرمقاله نویس روزنامه مردم سالاری در این یادداشت با بیان این که استیضاح وزیر علوم امری قانونی و از ابزار نظارت نمایندگان است به بررسی پیامد های آن در اردوگاه اصول گرایان می پردازد و معتقد است « آنچه بيش از همه در اردوگاه اصولگرايان مشهود است بحران هويت و عدم انتظام دروني و انسجام داخلي است به نحوي که مي‌توان گفت اين اردگاه را مي‌توان براحتي با يک جريان داخلي و حتي يک واژه تحريک نمود و با فضا سازي حتي بدون توجه به اثرات افعال و اقدامات مجبور به واکنش کرد. اين همه در جايي که اساسا بخشي از جريان اصولگرايي که تنها بن مايه خويش را در تندروي، مجادله و افراط‌گرايي توام با بهانه جويي مي‌بيند همه و همه مي‌تواند زمينه ساز موضوعات موثري براي حيات آنان گردد. اما بي‌مناسبت نيست که به بهانه اين استيضاح، اصولگرايان نگاه آسيب شناسانه موثري به جريان‌سازي درون خويش داشته باشند. چرا که بسياري معتقدند حالا که تب استيضاح فروکش نموده است و با معرفي سرپرست جديد چيزي دستگير آنان نشده است. »
• گام های انتخاباتی اصلاح طلبان
در صفحه سیاسی این روزنامه به موضوع نشست شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات پرداخته شده است که دبيرکل حزب مردم‌سالاري و رئیس فعلی این شورای خبر از جدیت فعالیت انتخاباتی این طیف سیاسی داده است و در گفت و گو با خبرنگاران بیان داشته است « در ادامه جلسه بر مبناي ماده 10 آئين‌نامه مقرر شد که کارگروه انتخاباتي به کميته انتخابات ارتقا يابد و با حضور دبيران کل تمامي احزاب عضو شورا بتواند در تصميم‌گيري‌هاي انتخاباتي بهتر و مطلوب‌تر به ايفاي نقش بپردازد. کما اينکه مقرر گرديد که عضويت اشخاص يا احزاب غير عضو شورا در اين کميته جهت ائتلاف انتخاباتي با جبهه اصلاحات صرفا با تصويب شوراي هماهنگي امکانپذير باشد. »
روزنامه ابتکار روزنامه ابتکار با تیتر تحلیلی و پیشگویانه « جنتی؛ سبیل بعدی پایداری » به رفتارشناسی اعضای جریان پایداری پس از استیضاح فرجی دانا در مجلس شورای اسلامی پرداخته است؛ این روزنامه معتقد است در «پروژه استيضاح‌هاي سازماندهي شده» این بار نوبت به علي جنتي وزير ارشاد رسیده است تا در برابر نمایندگان پایداری به هماورد بپردازد و در ادامه با اطلاعات پنهان عابد فتاحي عضو فراکسيون رهروان مجلس که « اطلاع موثق دارم که اعضاي فراکسيون اصولگرايان و اعضاي جبهه پايداري قرار است علي جنتي را هم به سرنوشت فرجي دانا دچار کنند و او را هدف گرفته اند تا بدنه اجتماعي دولت دچار سرخوردگي شود. و دست از حمايت آقاي روحاني بردارد. » به پیش بینی روزهای سخت دولت در بهارستان می پردازد.
• بومرنگ خونین
سيدعلي محقق نویسنده این روزنامه در سرمقاله « بومرنگ ویرانگر داعش » در ابتدا به بیان عضوگیری نیروهای داعش از کشورهای مختلف جهان و حتی کشورهای اروپایی می پردازد و سپس با رخداد قتل جيمز فولي خبرنگار آمريکايي نتیجه گیری می کند که « اقدامات اخير داعشي‌ها عليه آمريکايي‌ها و اروپايي‌ها و هراس غربي‌ها از ماجراهاي جديد سوريه وعراق نشان مي‌دهد که اژدها حالا ديگر تنها به کشتن علوي ها، شيعيان و ترکمن‌ها رضايت نمي‌دهد و براي حاميان ديروز خود(اعراب، ترک ها، کردها، اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها هم خط و نشان مي‌کشد. آنها به مثابه بومرنگي از کنترل خارج شده و ويرانگر درحال بازگشت به سمت پرتاب کننده خود هستند. تا جاييکه مقام‌هاي آمريکايي به اجبار داعش را دشمن شماره يک خود ناميده و اعتراف مي‌کنند که دولت اسلامي دهها بار از القاعده پيچيده تر و خطرناک تر است و جنگ با اين گروه سالها به طول خواهد انجاميد. بايد همچنان به تماشا نشست و ديد که در دوران زوال القاعده، خليفه خود خوانده داعش چه بر سر خاورميانه و جهان خواهد آورد. »
روزنامه شرقروزنامه شرق در شماره چهارم شهریور با تیتر اصلی « سرنوشت نامعلوم 22 میلیارد دلار » به ارایه اخبار جديدی از پيگيري‌هاي تخلفات بزرگ دولت سابق از سوي مقام‌هاي مسوول در دولت فعلي می پردازد و با تیتر « استفاده از «دانا» در دانشگاه آزاد » از دغدغه جدی متولیان این دانشگاه نسبت آینده فرجی دانا حکایت می کند. مصطفی ایزدی در مقاله ی روزنامه « مخالفان منتقدنما » به بررسی اظهارات یک نماینده مجلس و منتقد دولت و برحسب اتفاق از حامیان اصلی استیضاح وزیر علوم ! می پردازد و معتقد است که« واقعیت این است که یک‌سری از منتقدان و مخالفان دولت به دنبال نقد منصفانه و مخالفت عالمانه و صادقانه نیستند، بلکه فقط به‌دنبال این هستند که جمله‌ای را از یک دولتمرد بشنوند و معرکه راه بیندازند. این آقای نماینده که مرتب تکرار می‌کرد که من در دانشگاه برای دانشجویان خود نیز همین حرف‌ها را می‌زنم و از عکس‌العمل دانشجویان ادعایی‌اش سخن می‌گفت، خود از هواداران پروپاقرص جناب احمدی‌نژاد با آن ادبیات آنچنانی‌اش، بوده و هست. وی اگر به ادبیات یادداشت‌ها و مقالات نشریه تحت امر خود نگاه کند و به آنچه به بهانه نقد، علیه دولت و شخص رییس‌جمهور می‌نویسند؛ بنگرد از ادبیات به‌کار رفته در نشریه‌اش شرمنده می‌شود. »
• از پایداری تا دادگاه احمدی نژاد
در صفحه شش روزنامه شرق، آمنه شیرافکن در یادداشتی با عنوان «شفاف‌سازی مرزبندی‌ها؛ با دادگاه احمدی‌نژاد » به بررسی آنچه تخلف در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد می خواند، می پردازد، خبرنگار روزنامه شرق معتقد است « در یک‌سال آغاز فعالیت دولت روحانی با وجود همه فرازوفرودها و نقدهای موجود به عملکرد او و کابینه، تلاش حداکثری برای مبارزه با فساد و اصلاح وضعیت اقتصادی در دستور کار قرار گرفته و وضعیت به سمت‌وسوی متعادلی تغییر مسیر داده است. افتخار دولت روحانی تلاش برای جلوگیری از فساد و افشای پرونده‌به‌پرونده مسایلی است که دولت تدبیر به آن دست یافته، بماند که هنوز هزاران صفحه از یافته‌ها به دلایل مختلف بازگو نشده‌اند. » و در صورت ادامه این رویه « اگر دادگاه «احمدی‌نژاد» هرچه‌سریع‌تر برگزار شود، طیف سیاسی حامی او در مجلس کمتر فرصت جولان و فعالیت داشته باشند. برگزاری دادگاه احمدی‌نژاد خواست هر شهروند ایرانی است تا برای مدیران ایرانی درس عبرتی باشد برای دوری از «دروغ» و «تخلف». صفحه شش این روزنامه به طور کامل در اختیار جبهه پایداری قرار دارد و روزنامه شرق ترجیح داده است کنفرانس خبری سخنگوی این جبهه سیاسی را به صورت کامل پوشش دهد .
روزنامه اعتمادروزنامه اعتماد در شماره جدید خود، سخنان هاشمی رفسنجانی در جشنواره دانشگاه آزاد که برخی افراد« آزادی دانشگاه را نمی فهمند » تیتر اصلی کرده است و همچنین با قسمتی از مصاحبه زنگنه که « نفت نه رینگ سیاستمداران است، نه حیات خلوت آنها» روانه کیوسک مطبوعات شد.
• از توفيق دولت روحاني بايد تعجب كرد
این روزنامه در صفحه سیاسی خود میهمان احمد خرم از فعالان اصلاح طلب کشور رفته است و به واکاوی اقدامات دولت روحانی در عرصه های مختلف سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصادی پرداخته است، این فعال سیاسی در قسمتی از گفت و گو بیان داشته است « ر اين يكسالي كه آقاي روحاني دولت را تحويل گرفته اگر به توفيقي دست يافته باشد بايد عميقا تعجب كرد. به هر حال آنچه در اين دولت برجسته شد تلاش‌هاي ديپلماتيك در حوزه سياست خارجي بود. دولت‌هاي نهم و دهم آنقدر بد عمل كردند كه يك تجميع جهاني عليه ما شكل گرفت و اين موارد به‌طور مستقيم و غيرمستقيم بر سفره مردم و معيشت جامعه تاثير گذاشت. » همچنین وی معتقد است که دولت با بحران چند وجهی از سوی دولت قبل مواجهه است.
روزنامه آرماناین روزنامه نیز همراه با دیگر روزنامه های تیتر اصلی خود را به سخنان علی اکبر هاشمی رفسنجانی اختصاص داده است که « برخی نمی دانند آزادی در دانشگاه یعنی چه ؟ » و سپس تیتر تحلیلی « شکل گیری ائتلاف نانوشته اصلاح طلبان با لاریجانی ؟ » در صفحه اول خود درج کرده است.
• ائتلاف اصلاح طلبان با لاریجانی
روزنامه آرمان در صفحه سیاسی خود با قلم مطهره شفیعی به تغییر آرایش سیاسی کشور می پردازد و یادداشت خود را با پرسش «دست دوستی اصلاح‌طلبان به سمت لاریجانی دراز خواهد شد؟» آغاز می کند و بیان می کند « اصلاح‌طلبان در ائتلافی نانوشته با اصولگرایان میانه‌رو هستند؛ ائتلافی که نه در سال 91 برای نیل به پیروزی در سال 92 بلکه از سال‌هایی آغاز شد که تیغ بی‌مهری گروهی از تندروهای اصولگرا خراش‌هایی بر پیکر طیف سنتی این جریان که کم‌کم میانسالان میانه‌رو را هم به دور خود فرا خوانده بودند، ایجاد کرد و از آن‌سو محدود کردن فضای فعالیت برای اصلاح‌طلبان به نوعی حس مشترکی ایجاد کرد و همین موضوع سبب شد تا از مدت‌ها قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم عقلای دو گروه خط قرمزی بر اختلافات گذشته که البته بهتر است اختلاف سلیقه سیاسی خوانده شوند، کشیدند و تصمیم گرفتند در اتحادی ناخوانده به موضعی مشترک برسند تا بتوانند خود را از تنگناهایی که حاصل تندروی‌هاست، برهانند. » و سپس در نتیجه گیری این یادداشت اذعان می نماید « با توجه به آنچه بر لاریجانی گذشت و می‌گذرد وهجمه‌های بی‌امان تندروها به نظر می‌رسد درد مشترک در آینده نزدیک جریان اصلاح‌طلبی را به لاریجانی نزدیک خواهد کرد چراکه هر دو می‌دانند ائتلاف قوی تنها راه مهار افراطی‌گری است.»
• غرویان و انصار حزب الله
حجت الاسلام غرویان در این مصاحبه به بیانیه اخیر انصار حزب الله نسبت به سخنان ایشان در روزنامه شرق می پردازد و در قسمتی از این گفت و گو به علت جدایی خود از طیف آیت الله مصباح یزدی می پردازد و بیان می کند « فاصله گرفتن من صرفأ به خاطر مسائل سیاسی بود و من این گونه حمایت آقای مصباح را از احمدی‌نژاد قبول نداشتم. و اطرافیان و نزدیکان ایشان هم خیلی به من فشار آوردند اما بنده تعهدی نداشتم و قبول نکردم. تنها بر سر همین مسائل بود. افرادی ذهن ایشان را تحت‌تأثیر قرار دادند و من احساس کردم تحت فشار هستم و لذا استعفا دادم. بنده از موسسه امام خمینی به مدرسه عالی امام خمینی(ره) رفتم. الان هم در جامعه المصطفی عضو هیات علمی فلسفه و کلام هستم. البته من الان هم به آقای مصباح احترام می‌گذارم. خود ایشان تا به‌حال راجع به بنده نظری نداده‌اند. همه حرف‌ها را اطرافیان زدند و از قول ایشان نقل کردند. »
روزنامه ایران روزنامه دولتی ایران در این روزهای پرتلاطم سپهر سیاست کشور ترجیح داده است به مقوله های اقتصادی و ورزشی بپردازد؛ این روزنامه با تیتر اصلی «آخرین روزهای دلار 2 نرخی» و«اخطار وزیر به رئیس فوتبال» رهسپار کیوسک مطبوعات کشور شده است. روزنامه دولتی ایران در توضیح تیتر اصلی خود به سخنان رئیس کل بانک مرکزی که « یکی از دستاوردهای ارزشمند دولت یازدهم، کنترل و کاهش تورم است، مردم باید بدانند که تورم به معنای افزایش قیمت است و کاهش تورم یعنی اینکه روند افزایش قیمت کاهش پیدا می‌کند و تورم تک رقمی موجب تولید جدید می‌شود». در صفحه اول این روزنامه دکتر مهدی سنایی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در یادداشت « فرصت‌های تازه در روابط تهران و مسکو » به برشمردن فصل نوین ارتباطات فی مابین در حوزه سرمایه‌گذاری متقابل ایران و روسیه، گشایش بازار میوه و تره بار روسیه به روی ایران، امضای یادداشت تفاهم همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی پرداخته است.
روزنامه آفتاب یزد این روزنامه اصلاح طلب نیز با تیتر اصلی « بررسی 700 پرونده دولت احمدی نژاد » و « اشک آیت الله در تولد 80 سالگی » میهمان نگاه های خوانندگانش شده است. روزنامه آفتاب یزد درصفحه اول این شماره خود به تولد 80 سالگی هاشمی رفسنجانی پرداخته است و غلام علی رجایی، مشاور فرهنگی آقای هاشمی رفسنجانی در یادداشت«آیت الله 80 ساله شد » به واکاوی رفتار سیاسی آقای هاشمی در طول انقلاب وبه خصوص دوگانه ایشان با احمدی نژاد و سپس به بیان دیدگاه اصلاح طلبانه هاشمی می پردازد و تصریح می کند « نکته دیگر اینکه برخی ناظران از نزدیکی آقای هاشمی به اصلاح طلبان می گویند اما باید گفت : آقای هاشمی همیشه خودش بوده است. شاید بتوان گفت که اصلاح طلبان هم تا حدی به آقای هاشمی نزدیک شده اند اما آقای هاشمی مشی اعتدال را از ابتدا، مشی خود معرفی کرد.... می توان این طور گفت که برخی شعارهای اصلاح طلبان را ما حالا از زبان آقای هاشمی می شنویم که این ناشی از موضع و مشی اعتدالی ایشان است که هم صبغه اصلاح طلبی و هم صبغه اصولگرایی دارد .»
• الزامات جانشین فرجی دانا
سید علیرضا کریمی در سرمقاله « جانشین فرجی دانا چگونه باید باشد » به گمانه زنی درباره وزیر آینده ساختمان شهرک غرب پرداخته است و بیان می کند که «دولت روحانی همچنان قصد تعامل با مجلس را دارد و تمایلی ندارد با مجلسی ها شاخ به شاخ شود به نظر می رسد قبل از انتشار نام وزیر پیشنهادی این موضوع را با سران مجلس از جمله علی لاریجانی هماهنگ کند.» و همچنین در صفحه سیاست این روزنامه به بحث تعامل و یا تقابل میان بهارستان و پاستور پرداخته شده است .
