روزنامه های زنجیره ای در نتیجه‌ای جالب از دیدار کامرون - روحانی و متعاقب آن توهین و تحقیر ایرانیان توسط کامرون، اصولگرایان را تندرو و افراطی خوانده و هیچ انتقادی به کامرون نکردند.

گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

****

روزنامه‌های اصلاح‌طلب روزهای پاییزی سال 1393 را با خبر و تصاویر دیدار محمدجواد ظریف با جان کری و کاترین اشتون اختصاص دادند، این روزنامه‌ها به نقل از منابع آمریکایی خبر از پیشنهاد جدید دولت آمریکا به جمهوری اسلامی ایران مبنی بر افزایش سانتریفیوژهای مجاز از 1500 به 4500 را مخابره کردند؛ اما آنچه باعث شگفتی افکارعمومی است، رفتار روزنامه‌های اصلاح‌طلب در قبال سخنان اهانت‌آمیز دیوید کامرون، نخست وزیر انگلستان نسبت به دولت و مردم کشورمان است؛ روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح‌طلب که روز پنجشنبه با ذوق زدگی تمام عیاری نیم‌تای بالای صفحات خود را به انعکاس دیدار و تصاویر کامرون
حجت الاسلام روحانی اختصاص داده بودند و این دیدار را «پایان دوران یخبندان»روابط دوجانبه ایران و انگلیس و «چراغ سبز» دولت‌های غربی توصیف کرده بودند، در برابر اظهارات دیوید کامرون در نیویورک که اعلام کرده بود « دولت ایران از تروریسم حمایت می کند و باید رفتارش را با مردم اش تغییر دهد» سکوت «مرگ بار» اتخاذ کردند و از انعکاس و بازتاب پاسخ به این سخنان گستاخانه در صفحه اول خودداری نمودند و حتی روزنامه دولتی ایران مطالبه افکارعمومی کشورمان از تیم دیپلماسی مبنی بر پاسخ مناسب به این اظهارات را «دومین سناریوی تبلیغی جناح رقیب علیه تیم دیپلماسی ایران» قلمداد کرده و آن را در راستای تضیعف تیم سیاست خارجی دولت و خدشه در کارنامه سفر روحانی دانسته است.

روزنامه مردم‌سالاری

ارگان رسمی حزب مردم سالاری شنبه را با تیتر«تفاهم مقدماتی با 1+5 در مذاکرات هسته ای» روانه پیشخوان مطبوعات کشورشد؛ در سرمقاله این روزنامه به قلم ميرزا بابا مطهري‌نژاد به ارزیابی دومين سخنراني رئيس‌جمهور در مجمع عمومي سازمان ملل پرداخته شده است؛ ميرزا بابا مطهري‌نژاد در قسمتی از یادداشت« آهسته لبي گزيدم و دم نزدم » به نقد برنامه ریزی تیم همراه حجت الاسلام روحانی پرداخت و نوشت «ارتباطات بين‌الملل در عصر جهاني شدن در کارکرد و در معنا، دچار آنچنان تحولي شده است که بسياري از مفاهيم و روش‌هاي قبلي فلسفه وجودي خود را از دست داده و تحت تاثير فرآيند‌هاي جهاني شدن و قطب‌بندي جديد جهان، نيازمند برعهده گرفتن ماموريت‌هاي جديد و اجراي کارکردهاي جديد است. شناخت اين تحولات سبب پيش‌بيني صحيح از آينده و به آمادگي بخش‌هاي مختلف براي تاثير‌گذاري بيشتر مي‌شود. سخنراني رئيس دولت تدبير و اميد در شرايط خاص و ائتلاف شيطاني آمريکا در منطقه از آنچنان اهميتي برخوردار است که تمرکز روي اين سخنراني را ضروري مي‌سازد. من نمي‌دانم چه تدبيري موجب شد که قبل از اين سخنراني، اين حجم برنامه فشرده براي رئيس‌جمهور پيش‌بيني شود. چه ضرورتي براي ملاقات نخست وزير انگليس قبل از شنيدن مواضع او در اجلاس عمومي سازمان ملل وجود داشت؟ من فکر مي‌کنم تمام برنامه‌هاي قبل از سخنراني رئيس‌جمهور خطاي راهبردي بود. تمام تيم بايد از همه فعاليت‌ها آزاد مي‌شدند و برنامه‌هاي اجلاس را رصد مي‌کردند. مواضع را تحليل و در ايجاد تغيير در متن سخنراني فقط مشاوره مي‌کردند. نحوه حضور هيات‌ها در سالن اجلاس را علت يابي مي‌کردند و لابي‌هاي موثر براي حضور حداکثري را پي گيري مي‌نمودند. ملاقات‌هاي پي‌درپي و گسترده در روزهاي حساس قطعا اين فرصت را براي پيگيري و رصد جريان اصلي از اعضاي هيات گرفته بود که جاي سئوال جدي دارد.»

· روحانی اصلاح طلب است

حمیدرضا شکوهی در صفحه سیاسی این روزنامه در یادداشت «دیپلماسی اصلاح طلبانه حسن روحانی» در تلاش است که رفتارهای سیاست خارجی حجت الاسلام روحانی را در راستای منش اصلاح طلبانه ارزیابی نماید؛ وی در این چارچوب بیان داشت «نشانه اين اصلاح‌طلبي در سخنان روحاني در مجمع عمومي سازمان ملل متحد آشکار شد؛ جايي که به صراحت گفت «ايران روزي همه را به گفتگو دعوت کرد که هنوز جنايت 11 سپتامبر رخ نداده بود» و کيست که در جهان نداند نداي گفت و گو را در عرصه جهاني براي نخستين بار سيد محمد خاتمي در سازمان ملل سر داده بود تا در مقابل جنگ تمدنهاي فوکوياما، منادي صلح و آرامش، آن هم از سوي کشوري باشد که مدافع تروريسم توصيف مي‌شد. اين سخن روحاني، نشانه‌اي روشن از حمايت او از مشي خاتمي در عرصه سياست خارجي است اما باز هم اين نشانه را براي اصلاح طلب بودن روحاني در عرصه ديپلماسي کافي نمي‌دانيم. آنچه روحاني طي 14 ماه اخير انجام داده و در سفر اخير او به نيويورک نيز در قالب ديدارهايش آشکار شد، به روشني نشانه تمايل او به تعامل مثبت با همه کشورهاي جهان است. گفت‌وگوي تلفني با رييس جمهور آمريکا در سال گذشته و ديدار با جيمز کامرون نخست وزير انگليس در سال جاري به موازات تحرکات ديپلماتيک او و ديپلماتهاي وزارت امور خارجه با هدايت محمد جواد ظريف که ديدارهايي در سطحي به مراتب بالاتر از دوره‌هاي گذشته را در نيويورک و همچنين در مقاطع زماني ديگر درپي داشته نشانه‌اي مثبت است که مي‌توان آن را به فال نيک گرفت.»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار با تیتر یک «مذاکرات در نقطه نفس‌گیر» به انعکاس احتمال تعدیل خواسته های آمریکا درباره غنی سازی پرداخته است، این روزنامه در صفحه اول خود به ارزیابی جهانی از ماموریت رییس جمهور پرداخت و نوشت« رسانه هاي بين المللي با اشاره به جزئيات سخنان روحاني در مقر سازمان ملل به بخش هايي از ماموريت وي اشاره کرده اند، نشان مي دهد که دکتر حسن روحاني گام هاي خود را در زمينه تعامل با جامعه جهاني به خوبي برداشته و همين امر بسياري از کشورهاي جهان را متقاعد کرده که هراسي که بخشي از دشمنان در دل جامعه جهاني نسبت به برنامه هاي ايران افکنده اند، بي مورد بوده و ايران به عنوان يک بازيگر مهم در منطقه و جامعه بين الملل مي تواند نقش آفريني کند. بازتاب سخنان روحاني در رسانه هاي خارجي به خوبي مويد اين مدعا است. روزنامه وال استريت ژورنال در گزارش خود با موضوع سخنراني دکترحسن روحاني در مجمع عمومي سازمان ملل نوشت: رئيس جمهور ايران در سخنان روز پنج شنبه اش در نيويورک گفت که بازيگران منطقه اي بايد جنگ عليه گروه تروريستي داعش را هدايت کنند، اما يک توافق هسته‌اي راه را براي همکاري هاي بين المللي بيشتر جهت مبارزه با اين تهديد باز خواهد کرد.»

· اعتدال علیه افراط

محمدعلی وکیلی در سرمقاله روزنامه ابتکار تحت عنوان «اعتدال شرقی علیه افراط غربی» ابتدا به بیان خرده گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی در 35 سال گذشته می پردازد؛ سپس سرمقاله نویس روزنامه ابتکار درباره گفتمان دولت یازدهم نوشت«گفتمان اعتدالي روحاني در سپهر سياست خارجي، منوط به ايجاد توازن بين مصالح اسلامي و منافع ملي مي باشد. منطق روحاني و مشي ديپلماسي کشور بر اساس همين رويکرد تعريف شده است. آنچه تاکنون رخ داده، موفقيت دولت در نمايش گفتمان اعتدال در صحنه بين الملل است. مواجهه جهانيان با سخنانِ رئيس جمهور و مقبوليت مواضع دکتر ظريف بر آمده از منطق اعتدال و رويکرد تنش زدا و تعامل گراي آن مي باشد. تفاوت گفتمان اعتدالي روحاني با گفتمان آرمان گراي احمدي نژاد در نوع واکنش ها به سخنراني اين دو در مجمع عمومي قابل تشخيص و تمييز است. به ياد داريم که پس از سخنراني هاي دکتر احمدي نژاد غربي ها چه گرد و خاکي به پا کردند و بهانه براي تصويب تحريم هاي جديد فراهم آمد؛ ولي اکنون با سخنراني هاي حسن روحاني، به خوبي پيداست بهانه از دست آنان خارج شده و پروژه ايران هراسي درحال تغيير به ايران دوستي است. اميد است که گفتمان اعتدال در ساحت سياست خارجي به مرور گره گشاي بن بست هاي ايجاد شده باشد و طعم شيرين آن در کام ملت احساس شود.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اعتماد اولین روز کاری را به تیتر « توافق با ایران به سود همه است» و «معمای مذاکرات هسته یی» اختصاص داد؛ این روزنامه در صفحه سیاسی خود به این نحوه از حضور حجت الاسلام روحانی در صحن عمومی سازمان ملل یاد کرد «صحن سبز رنگ سازمان ملل امسال هم ميزبان حسن روحاني بود تا در سخناني تاثيرگذار از مواضع اين روزهاي كشورش بگويد. هشدارهاي سال گذشته‌اش را كه از همان تريبون داده بود را يادآوري كند و از افراطي‌گري و جنگ بگويد. در مورد وضعيت تروريسم در منطقه هشدار بدهد و از وضعيت مذاكرات مردانش با 1+5 در حوزه هسته‌يي بگويد. تاكيد كند كه مصالحه به نفع همه است تداوم تحريم‌ها يك سياست اشتباه است. رييس‌جمهوري اسلامي ايران در جمع سران كشورها در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد، با اشاره به هشدار سال گذشته خود در اين مجمع كه در قالب هشدار نسبت به توسعه خشونت و افراطي‌گري مطرح شده بود، گفت: امسال نيز تاكيد مي‌كنم، كه اگر رويكرد درست براي مواجهه با اين مساله، اتخاذ نشود، به سمت منطقه‌يي، ناآرام و پرتلاطم با بازتاب‌هاي جهاني، خواهيم رفت. حسن روحاني روز پنجشنبه در شصت‌ونهمين اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد، با ابراز اميدواري نسبت به اينكه نشست امسال مجمع عمومي، جهان را به امنيت و آرامش انسان‌ها نزديك‌تر كند، افزود: راه‌حل درست برخورد با خشونت و افراطي‌گري، نه از بيرون بلكه با محوريت و ابتكار دروني و البته همكاري‌هاي بين‌المللي قابل تصور است.»

· چرا حزب ندای ایرانیان؟

جریان نوپای حزب ایرانیان پس از آن که در برابر هجمه های گسترده جریان های اصلاح طلب قرار گرفت، این روزها ترجیح داده است از اهداف و برنامه های خود سخن بگوید در همین راستا سجاد سالک،عضو هيات موسس حزب نداي ايرانيان در صفحه احزاب روزنامه اعتماد نوشت«نداي ايرانيان به دنبال ايجاد شكاف در بين اصلاح‌طلبان نيست بلكه نتيجه وجود شكاف‌هاي نهفته در متن جامعه است؛ شكاف ميان واقع‌گرايي و آرمانگرايي، ميان مصالحه و ستيز و مهم‌تر از همه ميان زندگي يا مبارزه. نداي ايرانيان حتي اگر تشكيل هم نشود يا حزبي به اين نام پا نگيرد، ناظران از بدنه‌يي كه اين خواست را در جامعه دنبال مي‌كنند به راحتي نمي‌توانند بگذرند. در نتيجه نداي ايرانيان برآمده از جلسات محفلي و جدا از فضاي عمومي جامعه نبوده و قرار است طيف مشخصي را نمايندگي و سازماندهي كند كه خواست اصلاح‌طلبانه و در عين حال تعامل‌گرايانه مشخصي داشته و در جامعه امروز به وضوح طرح بحث مي‌كنند اما تشكلي براي هدايت و بيان خواستش ندارد. نداي ايرانيان پاسخي به اين عطش است.»

روزنامه شرق

روزنامه شرق، پنجم مهر 1393 را با تیتر« بعد از 12 سال مذاکره هسته ای باید شجاعانه تصمیم بگیریم» به بازتاب سخنان رییس جمهور کشورمان در نشست خبری پرداخت؛ این روزنامه همچنین به انعکاس خبر «آسوشیتدپرس» مبنی بر اینکه آمریکا طرح افزایش تعداد سانتریفیوژهای مجاز ایران از 1500 به 4500 را ارایه داده است؛ اقدام نمود.

· نه دیدار، نه تماس تلفنی

زینب اسماعیلی خبرنگار اعزامی روزنامه شرق به نیویورک در گزارشی خبری به کنفرانس خبری حجت الاسلام روحانی در نیویورک پرداخت؛ این خبرنگار در بخشی از گزارش خود نوشت«حسن روحانی در پاسخ به یکی از پرسش های تکراری در مورد اینکه چرا با «اوباما» گفت و گو نکردید گفت :«مگر قرار است ما هربار به نیویورک می آییم با آقای «اوباما» تلفنی صحبت کنیم» به اعتقاد رئیس جمهور«با توجه به مشکلات موجود بین کشور ما و آمریکا انجام یک ملاقات نیازمند تنظیم برنامه است که از ابتدا هم گفتیم چنین برنامه ای در این سفر نداریم» او امکان گفت و گوی تلفنی را هم رد کرد و گفت قرار نیست چنین برنامه ای هر ساله تکرار شود.»

روزنامه آرمان

این روزنامه اصلاح طلب با تیترهای اصلی « دست دادن شامگاهی در نیویورک » و « توافق هسته ای خیلی دور خیلی نزدیک» رهسپار کیوسک مطبوعات کشور شد.

· روایت تندروها از سفر حسن روحانی

مطهره شفیعی در صفحه سیاسی روزنامه آرمان به روایت واکنش برخی از اصولگریان به سفرخارجی حجت الاسلام روحانی پرداخت؛ این روزنامه نگار مدعی است این واکنش ها در تلافی شکست انتخابات 24 خرداد 1392 از سوی جریان رقیب دولت در حال انجام است؛ وی در یادداشت « روایت تندروها از یافتن شناسنامه پسر سورس» نوشت«خبرگزاری فارس در گامی که به اعتقاد خودشان بسیار با اهمیت و تاثیرگذار است سخنرانی رئیس جمهور در اندیشکده ای به نام «بنیاد آمریکای نوین » را هدف قرار دادند. در ابتدای به معرفی این اندیشکده پرداخته و سپس آورده است که بنیاد آمریکای جدید تاکید دارد که تلاشش بر ارائه راهکارهای عملی برای حل مشکلات جهانی، منطقه ای و ملی است. این خبرگزاری اصولگرا ایراد گرفته است که«فرانسیس فوکویاما»، تئوریسین مشهور آمریکایی تبار یکی از کارشناسان ارشد اندیشکده آمریکای جدید است و او را دارای نظرات ضد اسلام و ضد انقلابی فراوان معرفی کرده است. فارس در بخش دیگری یادآور شده«یکی از قابل تامل برانگیزترین چهره های این موسسه، «جاناتان سوروس» نام دارد. وی فرزند«جورج سوروس» رئیس موسسه جامعه آزاد است که موسسه تحت امرش تخصص ویژه ای در شکل دادن به انقلاب های رنگین در سراسر جهان به ویژه کشورهای بلوک شرق دارد»

· جبهه پایداری لیبل منتقدان دولت است

روزنامه آرمان در صفحه سیاست به گفت و گو با احمد شیرزاد از نمایندگان مجلس ششم و مخالف جدی استفاده از انرژی هسته ای در آن مقطع زمانی پرداخته است؛ احمد شیرزاد در این گفت و گو به ارزیابی مسائل شورای شهر تهران، اختلاف اصولگرایان و دولت روحانی پرداخت، وی در بخش از سخنانش درباره مجوز فعالیت جبهه پایداری تصریح نمود« به نظر من این جریان سیاسی آنقدر قدرت ندارد که امروز آن را بزرگ کرده اند. در واقع جبهه پایداری یک لیبل شده که افراد منتقد دولت استفاده می کنند اما نیروهای متمرکز حزبی آنها اصلا اینقدر قدرت و نفوذ ندارند»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران با تیتر اصلی «ثبت رشد 4.6 درصدی برای اقتصاد ایران » و «تداوم تحریم ها اشتباه راهبردی علیه ایران است »میهمان نگاه خوانندگانش بود.این روزنامه در سرمقاله خود به قلم محمد نوری تحت عنوان «سفر روحانی و قضاوت های شتاب زده» در توجیه عجیبی به عدم واکنش دولت به اظهارات گستاخانه نخست وزیر انگلیس پرداخت و آن را قضاوت زود هنگام وحربه جریان اصولگرا دانست و در همین راستا نوشت«هنوز سفر روحانی در نیمه راه بود که این جناح دومین سناریوی تبلیغی خویش علیه تیم دیپلماسی ایران را کلید زد.آنها نطق تخست وزیر انگلیس در سازمان ملل را مستمسک قرار داده و مدعی شدند که اظهارات دیوید کامرون که در بخشی از آن سیاست خاورمیانه ای ایران را زیر سوال برد نشانه ای از اشتباه محاسباتی مشاوران روحانی بود که یک روز قبل ملاقات کامرون با رئیس جمهوری ایران را ترتیب دادند. در سستی بنیان چنین نگاهی سخن ها بسیار است که از این میان به چند نکته بسنده می کنیم:1- شخص روحانی قبل از سفر تکلیف این بخش از اختلاف نظرهای ایران با طرف های غربی را (درخصوص تروریسم) روشن کرده بود. او گفته بود که محور بحث امسال سازمان ملل، تروریسم خواهد بود و در این باب تهران نگاهی متفاوت از طرف های غربی دارد. دست بر قضا این اتفاق-اختلاف نظر طرف ایرانی و غربی- در نطق دو رئیس دولت ایران و انگلیس تبلور یافت. دیوید کامرون در سخنرانی اش به نقد موضع ایران و جناح مقاومت در خاورمیانه پرداخت و روحانی با لحنی صریح تر از وی اعلام کرد که جهان غرب در وادی تروریسم راه اشتباهی طی کرده است و نماد این اشتباه ظهور گروه داعش است که تا دیروز زیر چتر حمایت آمریکا و اروپا بود.»

روزنامه آفتاب یزد

روزنامه آفتاب یزد با تیتر«درخشش در نیویورک» که به انعکاس حضور رییس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل اشاره دارد، میهمان نگاه خوانندگانش است. این روزنامه در سرمقاله خود به قلم سید علیرضا کریمی تحت عنوان «تحقق دو پیش‌بینی» به ارزیابی سفر رئیس جمهور به نیویورک می پردازد؛ همچنین این روزنامه در صفحه سیاسی خود به دیدار محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان با همتای آمریکایی خود و کاترین اشتون پرداخته است.

آفتاب یزد همچنین در تیتر دیگری نتیجه ای جالب از اظهارات توهین‌آمیز کامرون گرفت و در گزارشی با عنوان "ماهیگیری مخالفان دولت از آب گل‌آلود", بدون اشاره به انتقاد اصولگرایان و دلسوزان نظام از تحقیر دیپلماسی دولت یازدهم توسط نخست وزیر انگلیس نوشت: در این میان عده‌ای که همواره خواهان ماهیگیری از آآب گل‌آلود هستند، از فرصت پیش‌آمده برای انتقاد از دولت استفاده کردند، همان افرادی که دولت محبوب خود را در مناسبات بین‌المللی شکست‌خورده می‌دیدند، تاب ملاقات تاریخی رئیس‌جمهور روحانی و نخست‌وزیر انگلیس را نداشتند، حال برای پرخاش به دولت، فرصت دوباره یافتند.