اگرچه تا حالا دوروز از برگزاری این جشنواره گذشته است.اما همچنان گزارش مشروحی که در «رجانیوز» کار شد برای علاقمندان سینما و آنها که می خواهند در این جشنواره بزرگ مردمی شرکت کنند می تواند جذاب و مفید باشد.
1-علمک - «حسین دارابی»
تا به حال مستندها و فیلم‌های کوتاه و بلند داستانی متعددی پیرامون روحانیت ساخته شده که در تعداد کمی از آن آثار، ابتکار و نوآوری دیده می‌شود. اما فیلم 6 دقیقه‌ای «علمک» یک ایده‌ی ناب و جذاب دارد. ایده‌ای که توسط یک کارگردان جوان و کاربلد به طرز هنرمندانه‌ای پرداخت شده است. در دوره‌ی گذشته‌ی «جشنواره عمار» از «حسین دارابی» به خاطر ساخت فیلم «کرایه‌ها آماده» تقدیر شد. اما او این‌بار، اثری کوتاه‌تر و در عین حال جذاب‌تر و قوی‌تر را به جشنواره فرستاده است. هر چند که بسیاری از مخاطبان عادت به دیدن فیلم‌هایی با مدت زمان طولانی دارند، اما این‌بار می‌توانید لذت دیدن فیلم‌های کوتاه را با «علمک» امتحان کنید.
2-ولد - «امیر عباس ربیعی»
قطعا یکی از مهمترین آثار بخش داستانی پنجمین دوره‌ی «جشنواره عمار» فیلم «ولد» است. این فیلم کوتاه 6 دقیقه‌ای به جنگ «غزه» اختصاص دارد. گفته می‌شود کیفیت بسیار بالای ساخت «ولد» سبب شده که مخاطب در مدت زمان کوتاه 6 دقیقه تحت تاثیر هنر کارگردان قرار گیرد.
3-خانه‌ای کنار ابرها - «سید جلال دهقانی اشکذری»
«خانه‌ای کنار ابرها» نخستین ساخته‌ی «سید جلال دهقانی اشکذری» کارگردان مستعد سینمای ایران است که مضمونی دفاع مقدسی با نیم نگاهی به سینمای کودک دارد و بدون حمایت نهادهای فرهنگی و به صورت مستقل و خودجوش ساخته شده است. داستان فیلم «خانه‌ای کنار ابرها» در دهه‌ی شصت می‌گذرد. جایی که دو دوست خانه به خانه برای رسیدن به یک هدف نامعلوم به سراغ خانواده‌های رزمندگان می‌روند و از انان پول مطالبه می‌کنند. تا اینکه در یکی از این خانه‌ها، اتفاق عجیبی رخ می‌دهد. «حامد کمیلی»، «هدایت هاشمی» «صغری عبیسی» و «نگار عابدی» از جمله بازیگران این فیلم هستند. «خانه‌ای کنار ابرها» در جشنواره‌ی سی و دوم فجر، در بخش فیلم‌های «نگاه نو» (فیلم اولی‌ها) حضور شایسته‌ای داشت و علاوه بر نامزدی دو سیمرغ بلورین، موفق به دریافت دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه در این بخش شد.
4-بچه و مرد - «محمدرضا خردمندان»
در بین کارگردانان جبهه‌ی فرهنگی انقلاب «محمدرضا خردمندان» با تجربه‌ترین و موفقترین کارگردان فیلم‌های کوتاه داستانی با مضامینی اخلاقی است. این کارگردان که در بین طرفداران «جشنواره عمار»، به خاطر دریافت جوایز متعدد، کاملا شناخته شده است، این‌بار فیلم کوتاه «بچه و مرد» را به جشنواره ارسال کرده. فیلمی که با روایت هنرمندانه‌ی «خردمندان»، به یادآوری یک نکته‌ی اخلاقی مهم می‌پردازد.
5--میتینگ – «امیر عباس ربیعی»
ظاهرا «امیر عباس ربیعی» علاقه‌ی خاصی به ساخت فیلم‌هایی با موضوعات بین‌المللی دارد. اثر دوم کارگردان فیلم کوتاه «ولد» در پنجمین «جشنواره عمار»، به جنگ عراق و وضعیت زندگی سربازهای آمریکایی در این جنگ می‌پردازد. شنیده‌ها حاکی از آن است که این فیلم 15 دقیقه‌ای از ساختار و فرم مطلوبی برخوردار است و تصویربرداری آن از نکات قوت این اثر محسوب می‌شود. «میتینگ» قبل از جشنواره عمار در بخش مسابقه‌ی «جشنواره فیلم مقاومت» و «جشنواره فیلم کوتاه تهران» نیز حضور داشته است.
6-FAIR PLAY - «سید سجاد قافله‌باشی»
نام «سید سجاد قافله‌باشی» سال گذشته و پس از اکران موفق فیلم «راننده» در چهارمین دوره‌ی «جشنواره عمار» بر سر زبان‌ها افتاد و اولین اثر جدی این کارگردان جوان در اختتامیه‌ی جشنواره مورد تقدیر هیئت داوران قرار گرفت. اما قافله‌باشی پس از پرداختن به قسمتی کوتاه از زندگی یک طلبه در فیلم «راننده» این بار جنگ عراق با آمریکا را دست‌مایه‌ی ساخت جدیدترین اثرش قرار داده و در «FAIR PLAY» سعی کرده که تلفیقی هنرمندانه از بازی فوتبال و زندگی یک کودک عراقی داشته باشد. با توجه به کارنامه‌ی قافله‌باشی، به احتمال فراوان علاقه‌مندان به فیلم‌های کوتاه داستانی، از تماشای «FAIR PLAY» لذت خواهند برد.
7-انجمن حجتیه - « حمید عبداله زاده اقدم»
موضوع این فیلم کوتاه 5 دقیقه‌ای را به راحتی می‌توان از نامش متوجه شد. پرداختن به سوژه‌ای بحث‌برانگیز با موضوع حساس «انجمن حجتیه» می‌تواند واکنش‌های مختلفی را در پی داشته باشد. به هر حال باید منتظر ماند تا یکی از پرحاشیه‌ترین آثار این دوره‌ی «جشنواره عمار» در «سینما فلسطین» به نمایش درآید
8-اشک مادر - «موسی خانزاده‌پور»
پس از فیلم‌های داستانی «لکه» و «رو به قبله»، «اشک مادر» سومین اثر داستانی کوتاه ادوار مختلف «جشنواره عمار» محسوب می‌شود که در آن بازیگر حرفه‌ای سینما به نقش‌آفرینی پرداخته است. «موسی خانزاده‌پور» در جدیدترین فیلم داستانی کوتاهش نقش اول را به «پروانه معصومی»، بازیگر مطرح سینما و تلویزیون، سپرده است. «اشک مادر» روایتگر داستان مادر شهیدی است که برخی از حوادث فتنه‌ی 88 او را به یاد خاطرات قدیمی می‌اندازد. «خانزاده‌پور» در چهارمین دوره‌ی «جشنواره عمار» به خاطر ساخت فیلم داستانی «شربت سینه» موفق به دریافت فانوس جشنواره شد.
9-فندک انگلیسی – «مصطفی معارف‌وند»
داستان این فیلم کوتاه حدودا 10 دقیقه‌ای پیرامون یک شکنجه‌گر ساواک است که برای اعتراف گرفتن از انقلابیون دست به اقدامات وحشیانه‌ای می‌زند. نام این اثر هم از فندکی گرفته شده که این شکنجه‌گر با آن سیگارهایش را روشن می‌کند و در انتهای فیلم نیز همین فندک داستان «فندک انگلیسی» را به پایان می‌رساند. لازم به ذکر است که نویسنده و بازیگر اصلی این فیلم کوتاه، «احمد کاوری» کارگردان آثار بلند سینمایی چون «نفوذی» و «خودزنی» است. حال باید دید فیلمنامه‌ی این کارگردان مطرح سینما می‌تواند مخاطبان جشنواره عمار را راضی کند یا خیر.
10-عشق علیه‌السلام - «نریمان جلیلی»
«نریمان جلیلی» سال گذشته با مستند «صد مرتبه از روی خدا بنویس» در جشنواره عمار شرکت کرد که این اثر مورد تقدیر هیئت داوران قرار گرفت. این کارگردان «ملکشاهی» با حمایت دفتر امام جمعه‌ی این شهرستان، این‌بار در «عشق علیه‌السلام» به سراغ ساخت اثری با محوریت طلبه‌ای روستایی رفته است. سابقه‌ی این کارگردان نشان می‌دهد که او به دنبال ساخت اثری ساده و در عین حال تاثیرگذار است و برای جذابیت اثرش خیلی از ابزار و وسایل آن‌چنانی و جلوه‌های بصری خاصی بهره نمی‌برد. بلکه داستان روان فیلمش باعث می‌شود که مخاطب با او همراه شود و از دیدن اثرش لذت ببرد. برخی معتقدند که آخرین اثر جلیلی پدیده‌ی این دوره‌ی «جشنواره عمار» خواهد شد.
بخش مستند از جمله آثاری است که بسیار علاقمند دارد و حتی علاقمندانش از سینمای داستانی بیشتر است. استقبال سینماگران و کمیت بالای این آثار موید استقبال سینماگران است و صندلی های پر سینما در زمان نمایش آنها نشان دهنده تعداد زیاد علاقمندان سینمای مستند است.
اکثر کارگردانان برگزیده‌ی دوره‌های قبل «جشنواره عمار» امسال هم با آثار جدیدشان در عمار شرکت کرده‌اند که همین موضوع باعث سخت‌تر شدن رقابت در بخش‌های مختلف مسابقه‌ی «فیلم‌های مستند» خواهد شد.
1-اتاق جنگ – «مصطفی حریری»
هنوز برای بسیاری از افراد به خصوص آن‌هایی که دوران دفاع‌مقدس را ندیدند و درک نکردند، ابهامات فراوانی در خصوص جنگ 8 ساله‌ی ایران و عراق و به خصوص چرایی پذیرش قطعنامه از طرف امام خمینی(ره) وجود دارد. «مصطفی حریری» برای یافتن پاسخ این سوال به سراغ افراد سرنوشت‌ساز جنگ نظیر «اکبر هاشمی رفسنجانی» -رئیس شورای عالی دفاع- «حسن روحانی» -رئیس کمسیون دفاع مجلس شورای اسلامی- «محمد جواد لاریجانی» -معاون وزیر خارجه- «محسن رضایی» -فرمانده‌ی وقت سپاه پاسداران- و برخی مسوولان بلند پایه‌ی سیاسی- نظامی کشور رفته و صحبت‌های کنار هم چیده شده‌ی این افراد تعدادی از ابهامات دفاع‌مقدس را برای مخاطبان برطرف می‌کند.
«حریری» در باره‌ی مستند خود می‌گوید: « سیاست‌ها در تصمیم گیری نقشه راه جنگ به خیلی از موارد ارتباط دارد که از جمله آن موارد می‌توان به ارتباط عناصر قدرت در حکومت، اختلافات و رقابت سیاسی، اندیشه سیاست‌مداران زمان جنگ، نگاه اقتصادی آن دوران و... اشاره کرد. در این فیلم می‌بینیم افرادی که ظاهرا همگی در یک جبهه هستند دارای ریشه ایدئولوژیک متفاوت هستند. مستند «اتاق جنگ» می‌تواند در تفسیر اتفاقات بعد از دفاع مقدس نیز کمک کند، چرا که به افراد و رویکرد‌ها می‌پردازد.»
این مستند که در مرکز مستند «میثاق» و تهیه‌کنندگی «سلیم غفوری» ساخته شده، پیش از این در جشنواره «سینما حقیقت» نیز اکران و نامزد دریافت جایزه بهترین نویسنده گفتار متن از بخش«مسابقه ملی» و بهترین کارگردانی مستند بلند از بخش «شهید آوینی» این جشنواره شد. این اثر می‌تواند به یکی از آثار جنجالی و بحث‌برتنگیز این دوره‌ی «جشنواره عمار» بدل شود.
2-چه کسی ما را کشت - «محمد حسین جعفریان»
«محمدحسین جعفریان»، شاعر و مستندساز معاصر بواسطه‌های مسئولیت‌هایی که در گذشته داشته، یکی از متخصصان مسائل فرهنگی کشورهای همسایه‌ای شرقی کشور به خصوص کشور افغانستان محسوب می‌شود و این بار هم در مستند «چه کسی ما را کشت» اتفاقی بحث‌برانگیز در این کشور را مورد بررسی قرار داده است.
جعفریان این‌گونه مستندش را معرفی می‌کند: «در روز ۱۷ مرداد سال ۱۳۷۷، نه نفر از دیپلمات‌های ایرانی در مزار شریف به شهادت رسیدند. بین این شهدا «سردار ناصری» از سرداران سپاه و دفاع مقدس هم حضور داشت. این ماجرا ۱۰ سال بعد از آن هم در پرده‌ای از ابهام ماند و هیچ کس حاضر نشد مسئولیت آن را بر عهده بگیرد و طالبان هم این جنایت را انکار کرد. یکی از دلایل من برای پرداختن به این سوژه این بود که خودم در سفارت و در «مزار شریف» فعالیت می‌کردم و دو روز قبل از این اتفاق به ایران آمدم. کسانی که در سفارت شهید شدند دوستانم بودند؛ به همین دلیل ترغیب شدم مستندی از این اتفاق بسازم و روشن کنم چه کسی دیپلمات‌های ایرانی را به شهادت رسانده است. البته این مستند با محوریت «شهید ناصری» ساخته شده است؛ چون او شخصیت ویژه‌ای بود.»
این مستند جایزه‌ی ویژه‌ی دبیر جشنواره در بخش «جایزه بزرگ شهید آوینی» هشتمین جشنواره «سینما حقیقت» را به‌دست آورد.
3-ابرها در راهند – «محمد علی فارسی»
شاید نام «محمد علی فارسی» به عنوان کارگردان یک مستند، دلیل قانع‌کننده‌ای برای دیدن آن اثر باشد. اثری که سال گذشته در بخش مسابقه‌ی مستند «جشنواره فجر» شرکت و کرد و امسال هم تندیس ، دیپلم افتخار و جایزه‌ی بزرگ جشنواره «سینما حقیقت» را از ان خود کرد.
«ابرها در راهند» درباره‌ی یک جوان شیعه است که بدون هیچ حمایتی از حکومت‌های اسلامی، یک مرکز بزرگ اسلامی را در شهر «فرانکفورت» آلمان بنا می‌کند. «فارسی» در باره‌ی سوژه‌ی مستند خود چنین می‌گوید: « ابتدا به ساکن قصد ساخت فیلمی درباره سه شخصیت از سه ملیت مختلف که شیعه شدند را داشتم. دو تا از این شخصیتها را پیدا کردیم. برای پیدا کردن سومی به کاراکتری وصل شدیم که بعد از آشنایی با او تازه فهمیدیم که زندگی این آدم چقدر جذاب است و برای همین بر روی زندگی همین کاراکتر تمرکز کردیم؛ یعنی همان «اونال». شخصیتی که یک تنه می‌خواهد یک مرکز فرهنگی اسلامی را در فرانکفورت راه بیندازد. برای ساخت فیلم از مرحله‌ی کلنگ زنی مسجد درگیر شدیم و طی پروسه‌های مختلف ساخت این مسجد یا همان مرکز فرهنگی مرتب فیلم گرفتیم.
4-چشم در برادر چشم و گام نهایی - «سید محمدعلی صدری‌نیا»
ماجرای اسیدپاشی سال 93 واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت. عده‌ای معتقد بودند که این اقدام وحشیانه کار بسیجیانی تندرو است که برای نهی از منکر کردن دختران بدحجاب دست به این کار زدند و عده‌ای دیگری معتقد بودند که تمام این اقدامات برای بد و زشت جلوه دادن فرضیتین امر به معروف و نهی از منکر در جامعه است. در این بین رسانه‌های خارجی هم ساکت نبودند و آنها هم به این اتفاق تلخ و ناگوار پرداختند. اما این بار اول نبود که مردی بر روی صورت دختران جوان اسید می‌ریخت. «آمنه بهرامی» دختری بود که در سال 83 قربانی وحشی‌گری پسری شد که مدعی بود عاشق آمنه است. «چشم در برابر چشم» پس از ده سال مصاحبه‌ی بسیار جذابی را با «آمنه بهرامی» ترتیب داده است که ابعاد جدیدی از اسیدپاشی در کشور را برای بینندگان باز می‌کند.
به جز «چشم در برابر چشم»، «گام نهایی» دیگر اثر «صدری‌نیا» در بخش مسابقه‌ی پنجمین دوره‌ی «جشنواره عمار» است. پس از امضای توافقنامه‌ی ژنو توسط دولت تدبیر و امید، افراد مختلفی نسبت به مفاد مختلف این قرارداد اعتراض کردند و این توافقنامه را به ضرر کشور و ملت ایران دانستند. حسن روحانی هم در واکنش به این مخالفت‌ها در طی یک سخنرانی اظهار داشت که دانشگاهیان باید نسبت به توافقنامه نظر دهند. پس از این صحبت رئیس جمهور خیلی طولی نکشید که تعدادی از دانشجویان به حسن روحانی لبیک گفتند و مستند «گام نهایی» را با موضوع توافقنامه‌ی ژنو و مساله‌ی هسته‌ای تولید کردند.
کارگردانی این دو اثر بر عهده‌ی «سید محمدعلی صدری‌نیا» -برگزیده‌ی دوره‌ی چهارم جشنواره عمار به خاطر مجموعه‌ی «دکترسلام»- است. نام کارگردان و موضوعات جذاب دو مستند «چشم در برابر چشم» و «گام نهایی» می‌تواند دلایل قانع‌کننده‌ای برای دیدن این دو مستند در جشنواره باشد.
5-رمز و راز ملکه – «مهدی نقویان»
«مهدی نقویان» رکورددار دریافت فانوس از جشنواره عمار است و تقریبا در تمام ادوار به خاطر ساخت مستند و کلیپ داستانی شایسته‌ی تقدیر شناخته شده است. این کارگردان کاربلد امسال هم امپراطوری انگلیس و نحوه‌ی حکومت ملکه بر این کشور را دست‌مایه‌ی ساخت مستند قرار داده است. این مستند كه به بهانه‌ی شصتمین سال تاجگذاری الیزابت دوم تولید شده و به مختصری از تاریخ انگلستان، مستعمرات این كشور و كشورهای مشترك المنافع انگلیس نیز می‌پردازد و مخاطب را با این موارد آشنا می‌كند. پاسخ برخی سوالات، نظیر اختیارات ملكه در اداره كشور، كشورهای تحت نفوذ مستقیم ملكه، ساز و كار كشورهایی كه با نماینده ملكه اداره می شوند و ... از جمله مواردی است كه در این مستند به آن پرداخته شده.
این اثر، در مركز مستند «سوره حوزه هنری» تولید شده و در جشنواره عمار رونمایی می شود.
6-خالد و مجتبی - «روح‌الله رفیعی»
«روح‌الله رفیعی» -مدیر خانه‌ی فرهنگ و رسانه‌ی «ثائر»- مستند خود را این‌گونه معرفی می‌کند: « داستان این فیلم مستند روایت زندگی دو رزمنده شیعه و سنی به نام‌های «خالد و مجتبی» است که با هم علیه وهابیت در کشور سوریه در حال جنگ هستند؛ البته بسیاری در پی این بودند که جنگ رخ‌داده در سوریه را نبردی بین شیعه و سنی عنوان کنند، درصورتی که جنگ واقعی با وهابیت است.»
مراسم رونمایی از این مستند در «دانشگاه علم‌وصنعت»، با حضور افرادی چون «محمدرضا شهیدی‌فرد» و «فروز رجایی‌فر» از اعضای کاروان زائران صلح سوریه، با استقبال بسیار خوبی از طرف دانشجویان مواجه شد. ضمن اینکه مستند «خالد و مجتبی» در اولین حضور جشنواره ای خود، دیپلم افتخار برگزیده‌ی دوم بخش تکفیری و لوح تقدیر داوران در بخش بین الملل «سیزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت» را کسب کرد.
علاوه‌بر اثر خوش‌ساخت «خالد و مجتبی»، مستند «TF DOWN2» با موضوع اجتماعی افزایش جمعیت نیز از این کارگردان در بخش مسابقه‌ی آثار مستند پنجمین دوره‌ی «جشنواره عمار» حضور دارد.
7-هالیوود اسب ترووا - «داوود جلیلی» و «سلمان ابوطالبی»
داوود جلیلی –کارگردان مستند «به رنگ زندگی» و برگزیده‌ی «جشنواره عمار»- پیرامون آخرین مستندی که ساخت آنرا به پایان رسانده است، توضیح داد: « ساخت مستند «هالیوود اسب ترووا» را باهمکاری آقای «سلمان ابوطالبی» به پایان رساندیم. این مستند به تاثیر برخی از فیلم‌های هالیوود بر روی خانواده‌ها و جوامع می‌پردازد. تهیه‌کنندگی این مستند 40 دقیقه‌ای را آقایان «محمدحسین قاسمی» و «سید سعید میرصادقی» بر عهده داشتتند.»
دیدن این مستند می‌تواند خانواده‌های ایرانی را با یک مسئله‌ی نگران‌کننده در خصوص تربیت فرزندانشان مواجه کند. خانواده‌هایی که بدون محدودیت خاصی هر انیمیشن و فیلمی که فرزندشان طلب می‌کند را برایش تهیه می‌کنند و از اهداف اصلی آن انیمیشن و فیلم بی‌خبرند.
8-فاکتور صوری - «سید مهدی کرباسی»
«فاکتور صوری» مهمترین اثر مستند «سفیر فیلم» در پنجمین «جشنواره‌ی عمار» محسوب می‌شود. این اثر به موضوع حساس «بانکداری اسلامی» می‌پردازد. موضوعی که در این چند سال اخیر همواره مورد بحث بوده و عده‌ای معتقدند که نحوه‌ی بانکداری فعلی کشور به صورت ربوی است. آخرین مستند بلند «سفیر فیلم» سعی کرده است که به این سوال مهم پاسخ دهد.
«سید مهدی کرباسی»، تهیه‌کننده‌ی مستند جنجالی «کدام انحراف؟» با موضوع «اسفندیار رحیم‌مشایی»، کارگردانی این اثر را بر عهده داشته است. این کارگردان موفق شد در مراسم افتتاحیه پنجمین «جشنواره‌ی عمار» جایزه‌ی فانوس بلورین بخش مسابقه‌ی تیزر جشنواره را کسب کند.
9-شکوفه‌های زمستان - «تورج کلانتری»
«دهه‌ی پنجاه و همزمان با تحولات سیاسی و اجتماعی، حلقه‌های هنری متعددی در کشور شروع به فعالیت کردند که به خاطر پررنگ بودن مسائل سیاسی در آن دوره، کمتر مورد بررسی و توجه قرار گرفتند و گذر زمان باعث شد بسیاری از این حوادث در میان صفحات تاریخ به دست فراموشی سپرده شوند.»
جملات فوق توضیحی است کوتاه پیرامون آخرین اثر موسسه «نجوای زلال هنر» که در ابتدای مستند «شکوفه‌های زمستان» آمده است. «تورج کلانتری» کارگردان در توضیحات تکمیلی پیرامون آخرین اثرش اظهار داشت: « این فیلم به تاریخ هنر انقلاب می پردازد و از تأثیر اشخاصی می گوید که جزو بنیان‌گذاران حوزه هنری بودند و کارهای فرهنگی زیادی را در این راستا انجام داده اند. آقایان «شریفی»، «بهزادپور»، «سلحشور»، «فردی» و «دهقان» از جمله افرادی هستند که این فیلم به معرفی آنها و تأثیراتشان در حوزه فرهنگ و هنر پس از انقلاب می پردازد. «شکوفه های زمستان» به تهیه کنندگی آقای «سید جمال عود سیمین» ساخته شده است.»
10-به وقت مادری - «محمد حسن یادگاری»
«به وقت مادري» جديدترين مستند توليدي موسسه‌ی فرهنگي «آرمان مديا» به کارگرداني «محمدحسن يادگاري»، تهيه‌کنندگي «محسن اخوان‌فر» و نويسندگي «حسين شمقدري» است. يادگاري سال گذشته موفق به کسب ديپلم افتخار چهارمين جشنواره عمار براي مستند «داوطلبين عزيز» شده بود.
«به وقت مادری» سه روایت از سه زوج جوان است که در مواجهه با مساله «فرزندآوری»، هرکدام تصمیم مختلفی در مورد بچه دار شدن دارند و از زاویه‌ی دید والدین، به موضوع «تحدید نسل» در ایران می‌پردازد.