محمدعلی خطیبی: یکی از عوامل برای افزایش قیمت نفت در روزهای اخیر اعتصاب پالایشگاه‌های آمریکایی و عامل دوم هم خبرهایی است که درباره کاهش فعالیت‌های حفاری در بعضی میادین نفتی منتشر شده است.

گروه اقتصادی مشرق-محمدعلی خطیبی مدیر سابق امور اوپک وزارت نفت گفتگویی تفصیلی با خبرگزاری فارس داشته که خلاصه آن به انتخاب مشرق از نظرتان می‌گذرد:

*درباره علت اصلی کاهش قیمت نفت از 115 دلار به حدود 40 دلار هیج اختلاف نظری وجود ندارد و همه معتقدند علت اصلی اضافه عرضه است.

*اگر سهمیه کشورهای عضو اوپک با تولید اخیر اوپک مقایسه شود، مشخصاً 3 کشور -عربستان، امارات، کویت- سهمیه‌های خود را کنار گذاشته‌اند و پیش از سهمیه تولید کرده‌اند.

* اگر کمبودی در بازار وجود  داشته باشد باید در جلسه اوپک درباره آن صحبت و به صورت جمعی تصمیم‌گیری شود نه این که کشورها رأساً برای افزایش تولید خود اقدام کنند، یعنی این 3 عضو به توصیه اوپک افزایش تولید نداده‌اند و احتمالاً تحت فشار کشورهای ابرقدرت تولید خود را افزایش داده‌اند.

*عامل اصلی افزایش تولید در 2 سال اخیر آن بود که این 3 کشور که همه می‌دانیم کدام کشورها هستند از سهمیه خود تخلف کردند و با کنار گذاشتن روابط سازمان اوپک بیش از سهمیه تولید کردند.


*راه حل بسیار ساده است و آن بازگشتن این 3 کشور به سهمیه‌های تولید اوپک است که نتیجه آن بازگشت قیمت‌ها به سطح قبلی و نزدیک شدن به 100 دلار است.

* اشتباه اول اجلاس اوپک کاهش ندادن تولید نفت و اشتباه دوم توافق روی سقف تولید 30 میلیون بشکه بود.

*در حالی که همه می‌دانستند که تقاضا برای نفت اوپک در سال جاری میلادی یعنی سال 2015 حدود 28 تا 29 میلیون شبکه خواهد بود صحه گذاشتن روی سقف تولید 30 میلیون بشکه در روز به مفهوم تداوم اضافه تولید خواهد بود.

*وقتی 30 میلیون بشکه تقاضا وجود ندارد چرا ما  باید سقف تولید 30 میلیون بشکه را قبول کنیم.

*رهبری جناح طرفدار سهم بازار در اوپک با عربستان و رهبری جناح طرفدار قیمت هم همواره با ایران بوده است.

*ایران به عنوان رهبر یک جریان در داخل اوپک باید همواره جناح خود را حفظ، تقویت و سازماندهی کند تا بتواند مواضع جناح مقابل را متعادل کند.

* صحه گذاشتن روی تولید 30 میلیون شبکه در روز خطا و اشتباه بوده است که مفهومی جز 2 میلیون شبکه اضافه تولید را نخواهد داشت چنانکه مشاهده کردید که به محض اعلام این تصمیم بلافاصله 7 دلار قیمت نفت سقوط کرد و این عکس‌العمل بازار نشان داد این تصمیم اشتباه بوده است.

*سومین اشتباه اوپک تمدید دبیر کلی بود و دبیرکل‌ها با اجماع اعضا فقط برای 2 دوره 3 ساله انتخاب می‌شوند و سابقه ندارد که دبیرکلی پیش از 6 سال باقی مانده باشد.

*این امکان وجود داشت که با تمدیدی دبیرکلی مخالفت کنیم و دبیرکلی وارد یک سیکل چرخشی شود چنانکه در حال حاضر ریاست سازماندهی چرخشی است و طبعاً نوبت به همه اعضا خواهد رسید و ریاست هیئت عامل اوپک هم چرخشی است و این امکان وجود داشت که این 3 اشتباه در اجلاس اخیر صورت نگیرد.

*دو عامل برای افزایش قیمت نفت در روزهای اخیر می‌توان برشمرد: یکی از آنها اعتصاب پالایشگاه‌های آمریکایی است که به بازار شوک روانی وارد کرد و باعث افزایش چند دلاری قیمت‌ها شد و عامل دوم هم خبرهایی است که درباره کاهش فعالیت‌های حفاری در بعضی میادین نفتی منتشر شده است.

* در آخرین پیش‌بینی که بنده ملاحظه کردم بحث تثبیت قیمت در نزدیکی 60 دلار را مطرح شده و الان بیشتر بحث‌ها بین 50 تا 60 دلار متمرکز است.

*دشمن دولت قبل و دولت فعلی نمی‌فهمد چنانکه از ابتدای پیروزی انقلاب ما با این دشمن دست و پنجه نرم می‌کنیم و در این 36 سال دولت‌های مختلف با دیدگاه‌های مختلف در کشورها سر کار آمده‌اند اما از نظر دشمن نظام سر جای خود است.

*اینکه ما دچار اشتباه شویم که با ما خوب هستند و با قبلی‌‌ها بد بودند، قبلی‌ها روش صحبت کردن بلد نبودند، آنها را تحریک کرده بودند و زبان آنها را نمی‌فهمیدند و ما زبان آنها را می‌فهمیم، خوش‌خیالی است؛ چنانکه دشمن در دشمنی تردیدی به خود راه نمی‌دهد و در هر شرایطی بتواند فشار بیاورد این کار را می‌کند چنانکه مؤلفه قیمت نفت را در همین دولت تبدیل به چالش کردند و روی آن مانور دادند.

*آنچه تاکنون مشهود بوده این است که رفتار دشمن در تغییرات دولت‌ها تغییر نکرده است و فشار همیشه وجود داشته است.

*اقتصاد و تولید باید با وحدتی که ایجاد می‌‌شود به صورت مقاوم برای مدت طولانی پایدار و کارآمد شود وگرنه فرافکنی و تفرقه افکنی و بحث‌های مشابه نسخه و راه‌حل نیست و اشتباه بزرگی است که جامعه را شقه شقه کنیم و این گروه‌ها را به جان هم بیندازیم.

*در شرایط فعلی که دشمن همه ابزارها را به کار گرفته و همین‌طور فشارها را افزایش می‌دهد باید وحدت ایجاد کنیم و با وحدت قطعاً می‌توانیم در برابر این فشارها بایستیم و اقتصاد را با فرمول اقتصاد مقاومتی غیر آسیب‌پذیر کنیم.

*بحث‌‌هایی که اوایل آقایان مطرح می‌کردند که اگر ما بیاییم چنین می‌کنیم و چنان می‌کنیم و همه چیز را اصلاح می‌کنیم قدری نشأت گرفته از فضای انتخاباتی بود و آقایان در کوران کار قرار نداشتند و از دور دستی بر آتش داشتند، تحت تأثیر فضای انتخاباتی قرار داشتند اما وقتی وارد کار شدند و از نزدیک مسایل و مشکلات را لمس گردند واقع‌گرایانه‌تر با مسایل برخورد می‌کنند.