خبرنگار بین‌الملل مشرق برای کسب اطلاع از دلیل تاسیس مسجدی مختص به زنان و برنامه های آینده آن با "حسنا مزنوی" مؤسس و مدیر این مسجد گفتگو کرده است. مزنوی در آمریکا و در خانواده‌ای مسلمان متولد شد که از سریلانکیا به آمریکا مهاجرت کرده بودند. متن مصاحبه مشرق با این زن فعال آمریکایی به شرح زیر است.

سؤال:: لطفاً بفرمایید که هدف از ایجاد مسجد زنان چه بوده، چه افرادی دست‌اندرکار آن هستند و برنامه‌هایی کنونی مسجد چیست.

این مسجد، اولین مسجد مختص بانوان در آمریکاست. ایده مسجد زنان به دوران حضرت محمد (ص) برمی‌گردد. ایشان برای رفع مشکل عده‌ای از زنان که می‌خواستند مستقیماً سؤالات خود را از پیامبر بپرسند، هفته‌ای یک روز را به زنان اختصاص می‌داد. این اقدام ما هم برگرفته از الگویی است که پیامبر در آن زمان ایجاد کرد. ساخت مسجد یکی از آرزوهای دوران کودکی من بود، اما هیچ وقت تصور نمی‌کردم که بتوانم مسجدی بسازم، آن هم مسجدی که مختص زنان باشد.

هیأت مدیره مسجدی که تأسیس کردیم، اکنون از 9 نفر تشکیل شده که 7 نفر از آن‌ها خانم هستند. یکی از مردهایی که عضو هیأت مدیره است، دختر کوچکی دارد و علت عضویتش در هیأت مدیره را مشارکت در ایجاد فضایی اعلام می‌کند که در آینده، دخترش بتواند در آن ارتباط بهتری با "الله" داشته باشد.

شروع برنامه‌های ما، اقامه نماز جمعه برای زن‌ها به صورت ماهی یک بار است. خانم‌ها بقیه نمازهای جمعه را در مساجد دیگر اقامه می‌کنند. بعد از تنها نماز جمعه‌ای که تا کنون در مسجد برگزار کرده‌ایم، حلقه‌ای را با حضور حدود 150 نفر تشکیل دادیم که شامل زنانی از ادیان دیگر هم می‌شد. همه این زن‌ها امکان پیدا کرده بودند تا سؤالات خود را از خانمی بپرسند که امام جماعت و خطیب جمعه مسجدمان بود. ما علاوه بر مسلمانان از تعدادی از خانم ها از ادیان دیگر هم دعوت کردیم تا در جمع ما باشند.

در بسیاری از مساجد آمریکا برای خانم‌ها تقریباً غیرممکن است که خود را به امام جماعت برسانند و سؤالشان را بپرسند ولی با ایجاد مسجدی مختص زنان شرایط برای سوال نمازگزاران زن از امام جماعت یا خطیب مراسم فراهم میشود. ما تلاش می کنیم ک فضای مسجد یه فضای صمیمی باشد. بعد از جلسه‌ای که در مسجد خودمان داشتیم، یکی از زنان در حالی که گریه می‌کرد، پیش من آمد و گفت: "من 30 سال پیش تصمیم گرفتم دیگر به مسجد نروم، اما وقتی درباره مسجد شما شنیدم، به این‌جا آمدم و دوباره پایم به مسجد باز شد."

سؤال:: فکر تأسیس مسجد زنان چگونه به ذهنتان خطور کرد؟

در دوران دانشجویی‌ام در شمال کالیفرنیا، تجربه حضور در مسجد "الایمان" را داشتم که امام جماعتش بعد از نماز به میان نمازگزاران می‌رفت و با آن‌ها صحبت می‌کرد. او بخشی از وقت خود را هم برای صحبت کردن با خانم‌ها و پاسخ دادن به سؤالات آن‌ها اختصاص می‌داد.

وقتی فارغ‌التحصیل شدم و به لس‌آنجلس برگشتم، مساجدی که به آن‌ها مراجعه می‌کردم، هیچ‌کدام قابل مقایسه با تجربه من در مسجد الایمان نبودند. ما در یک کشور غیراسلامی زندگی می‌کنیم و تنها روزی که می‌توانیم در یک جمع اسلامی شرکت داشته باشیم، روز جمعه و مراسم نماز جمعه است. به همین خاطر اهمیت نماز جمعه برای مسلمانان در آمریکا، علاوه بر اقامه نماز، یک دید و بازدید اسلامی هم هست.

سال 2012 در کنفرانسی دانشگاهی با عنوان "بازنگری در نقش زنان در اسلام" شرکت کردم و فهمیدم هزاران زن در صدر اسلام حضور فعال و در پیش‌برد این دین نقش مهمی داشته‌اند. بعد از شرکت در این کنفرانس در دانشگاه مجازی اسلامی ثبت‌نام کردم و برای اولین بار در دوران زندگی‌ام، با مربی زنی آشنا شدم که می‌توانستم او را الگوی خودم قرار دهم. در آمریکا تقریباً همه ائمه جماعات و علمای دینی مرد هستند و شرکت در کلاس های مجازی اسلامی انگیزه من را برای ایجاد فضایی اسلامی و مختص به زنان بیش‌تر کرد.

مسجد زنان برای رقابت با مساجد دیگر در آمریکا تأسیس نشده است. قصد جایگزینی مساجد دیگر را هم ندارد، بلکه صرفاً فضایی مکمل برای مراکز اسلامی است. ما همواره حمایت خود را از سایر مساجد از اسلامی در آمریکا اعلام می کنیم و انتظار داریم آن‌ها هم از ما حمایت کنند.

به نظرم، دلیل اصلی علاقه من به مسجد این بود که علاوه بر خواندن متن عربی قرآن، ترجمه آن را به زبان خودم یعنی انگلیسی هم خوانده بودم. به عقیده من، بر هر مسلمانی واجب است که علاوه بر خواندن متن عربی قرآن، مفهوم آن را هم بداند تا عقایدش اصلاح شود. خیلی از مسلمانان در جهان اعتقاداتی دارند که تصور می‌کنند اسلامی است، در صورتی که این اعتقادات هیچ ریشه‌ای و حتی جایی در اسلام ندارد.

سؤال:: آیا مسجدتان مختص اهل سنت است یا شیعیان هم می توانند در آن حضور داشته باشند؟

به هیچ وجه! من خودم را شیعه یا سنی نمی‌دانم، بلکه یک مسلمان می‌دانم، همان‌طور که پیامبر یک مسلمان بود. مسجد ما هم مسجد مسلمانان است. ما در مسجدمان از شیعیان، اهل سنت و حتی مسلمانانی که فقط اسماً مسلمان هستند استقبال می‌کنیم. حتی افرادی را در جمع خود می پذیریم که اسلام را دوست ندارند. در اولین نماز جمعه‌ای که برگزار کردیم، از چند خانم یهودی و مسیحی هم برای شرکت در مراسم‌مان دعوت کردیم، چون می‌خواستیم پیام "لا اله الا الله، محمد رسول الله" را به همه مردم دنیا برسانیم.

سؤال:: خواندن گزارش‌های منتشر شده توسط رسانه‌های آمریکا این تصور را در من به عنوان یک مخاطب به وجود آورد که تأسیس این مسجد یک اقدام فمنیستی بوده است، اما با توجه به توضیحاتی که شما دادید، فهمیدم این تصور، اشتباه بوده است. 

انگیزه ما عشق به الله و رسول خدا و امت او بوده است. هدف من خدمت به اسلام بود و به نظرم رسید که اگر بتوانم افراد بیش‌تری را با مسجد و قرآن مأنوس کنم، می‌توانم بهترین خدمت را کرده باشم. آیه‌ای در قرآن هست که همیشه انگیزه زیادی به من می‌دهد: "هیچ امتی تغییر نمی‌کند، مگر آن‌که خودش را تغییر دهد."

جامعه اسلامی در تمام جهان، امروز مورد هجمه است. تنها راه ما این است که شرایط خودمان را اصلاح کنیم تا خداوند هم کمک کند و وضعیت مسلمانان در دنیا بهتر شود. من معتقدم در وضعیت کنونی مسلمانان، اولین اشتباه را خود ما انجام می‌دهیم، نه دشمنان ما. اگر مسلمان‌ها به قرآن مراجعه کنند، به خانواده‌ای بزرگ و قدرتمند تبدیل می‌شوند که هیچ فرد یا گروهی نمی‌تواند باعث تفرقه میان آن‌ها شود.

سؤال:: آیا شما "ساختمانی" به نام مسجد دارید یا صرفاً گروهی را ایجاد کرده‌اید که قرار است ماهی یک بار برای نماز جمعه دور هم جمع شود؟ در تصاویری که رسانه‌های مختلف نشان می‌دهند، شما در ساختمانی حضور دارید که ستاره داوود روی شیشه‌های آن نقش بسته است. طبیعتاً به دلیل تلاش هایی که از دولت آمریکا برای ایجاد انحراف در اسلام سراغ دارم با دیدن این تصاویر اولین چیزی که به ذهنم رسید این بود که ممکن است این تجمع زنان مسلمان، تجمعی با حمایت صهیونیست‌ها در آمریکا باشد و اسلامی که تبلیغ می‌کنید یک اسلام آمریکایی باشد.

خیلی خنده‌دار است. برای آن‌که ماجرای ستاره داوود روی شیشه‌های ساختمان را بفهمید، باید به تاریخچه ساخت این ساختمان اشاره کنیم. این بنا حدود قرن 18 یا اوایل قرن 19 به عنوان یک کنیسه یهودی ساخته شد. بعد، تبدیل به یک کلیسا شد و بعدها این کلیسا توسط یک مرد یهودی خریده و تبدیل به یک مجمع بین مذاهب شد. این ساختمان میان مسیحی‌ها، یهودی‌ها و بودایی‌ها گشته و در حال حاضر ما اولین گروه مسلمان هستیم که از این ساختمان استفاده می‌کنیم.

سؤال:: آیا برای اداره مسجد با مشکل مالی هم مواجه شده‌اید؟ پول لازم برای اداره مسجد را از کجا می آورید؟

اکنون ما یک گروه 9 نفره هستیم که مسئولیت برگزاری مراسم‌ها را به عهده داریم. همه ما زندگی روزمره خود را هم داریم و کار می‌کنیم. به همین خاطر است که نمی‌توانیم بیش از یک بار در ماه نماز جمعه برگزار کنیم. با این حال، اگر کمک‌های مردمی دریافت کنیم، تلاش خواهیم کرد تا هر هفته برنامه نماز جمعه را داشته باشیم.

تعدادی از ائمه جماعت مساجد دیگر تا کنون پیشنهاد داده‌اند که برنامه نماز جماعت را طوری تنظیم کنند تا ما بتوانیم مستقلاً نماز جماعت متخص زنان را در تمام فضای مسجد برگزار کنیم. خود من خیلی علاقه دارم بتوانیم در کالیفرنیا به علت پراکندگی مسلمانان، نمازهای جماعت را در بخش‌های دیگر این ایالت هم برگزار کنیم.

سؤال:: آیا نماز جمعه‌ای که اخیراً برگزار کردید، خطبه هم داشت؟ اگر داشته، لطفاً موضوع آن را هم بفرمایید.

بله، خطیب هم داشتیم. خطیب جمعه که یک عالم مذهبی خانم بود، درباره اهمیت مسئولیت‌پذیری زنان مسلمان صحبت و تلاش کرد نمازگزارها را تشویق به مشارکت در فعالیت‌های اسلامی و اجتماعی کند.

سؤال:: در صحبت‌هایتان اشاره کردید که مراجعه مستقیم شما به قرآن باعث ایجاد انگیزه تشکیل یک نهاد اسلامی مختص زنان در آمریکا شد. اخیراً رهبر ایران نامه‌ای را به جوانان آمریکای شمالی و اروپا نوشته و از آن‌ها خواسته است با مراجعه شخصی به قرآن، آشنایی بیش‌تری با اسلام پیدا کنند. اهمیت مراجعه مستقیم مسلمانان و غیر مسلمانان به قرآن برای شناخت بهتر از اسلام چقدر است.

آن‌چه باعث شد به قرآن مراجعه جدی‌تری داشته باشم و معنای آن را به زبان خودم بخوانم، حملات 11 سپتامبر بود. در آمریکا، میان مسلمانان مراسمی به نام "جشن آمین" وجود دارد. بعد از آن که یک کودک یا نوجوان، موفق به روخوانی کامل قرآن به زبان عربی می‌شود، این مراسم را برای او برگزار می‌کنند.

11 سپتامبر، من را که آن زمان 16 سال داشتم بسیار کنجکاور کرد تا معنای قرآنی را هم بفهمم که آن را روخوانی می‌کنم. یادم هست که در آن مقطع، همه درباره قرآن حرف می‌زدند. من ترجمه انگلیسی "محمد اسد" را خواندم و به نظرم بهترین ترجمه انگلیسی قرآن بود، چون همراه با ترجمه، توضیحاتی هم درباره تاریخچه نزول آن آیات زیر متن اصلی داشت. البته اگر فقط معنی قرآن را به زبان انگلیسی خوانده بودم و متن عربی را نمی‌خواندم، تا این اندازه تحت تأثیر قرار نمی‌گرفتم.

*          *          *

در ادامه تصاویری از مسجد لس‌آنجلس و حضور زنان مسلمان در کنار زنان غیرمسلمان در برنامه‌های آن را می‌بینید.