گروه بین‌الملل مشرق- بحران اقتصادی در منطقه یورو بیش از هر کشور دیگری، یونان را تحت تأثیر قرار داده و این کشور را در باتلاق بدهی به نهادهایی مانند بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول فرو برد. اقدام به دریافت وام‌های متعدد بدون پشتوانه مالی و اجرای برنامه‌های ریاضت اقتصادی موجب نارضایتی مردم در یونان و نهایتاً روی کار آمدن دولتی از حزب "سیریزا" در این کشور شد که مخالف با سیاست‌های پیشین یونان است. یونان بعد از انگلیس، بیش‌ترین میزان مخالفت عمومی با عضویت در اتحادیه اروپا را در میان کشورهای این قاره دارد. "ماریا رودریگز" از اعضای پارلمان یونان امروز سه‌شنبه گفت: "باید بدانیم که بسیاری از مشکلات یونان، به خاطر رفتارهای اتحادیه اروپا وخیم‌تر شده است... مردم یونان در انتخابات ماه ژانویه نشان دادند دیگر سرنوشت خود را که به دست اتحادیه اروپا نوشته شده، نمی‌پذیرند."
- اختلاف اروپا و یونان، بحران اقتصادی آتن را به بن‌بست رسانده است
- یونان پس از نشست اخیر، خواسته‌های اروپا را "غیرقابل قبول" توصیف کرد
- اهرم فشار آتن در مذاکره با اروپا، طرح "احتمال رو آوردن به روسیه" است
- نخست‌وزیر جدید یونان اولین دیدار خارجی خود را با سفیر روسیه انجام داد
- دولت جدید یونان، حزب طرفدار روسیه را شریک ائتلافی خود انتخاب کرد
- وزیر خارجه منتخب دولت جدید، به طرفداری از روسیه مشهور است
- یونان تهدید کرده که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه را وتو کند
- وزیر خارجه یونان، می‌گوید اتحادیه اروپا با "قرض"، کشورها را استعمار می‌کند
- ترک ناتو و پیوستن یونان به روسیه، علاوه بر اروپا، تهدیدی برای آمریکاست
حمایت مردم یونان از دولت جدید: "ریاضت بس است"، "گام به عقب برنمی‌داریم"
حزب سیریزا که در انتخابات پارلمانی ماه گذشته یونان به پیروزی رسید، بازگشت از سیاست‌های ریاضتی مدنظر اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول را آغاز کرده، اما همچنان مذاکره با سران کشورهای منطقه یورو را ادامه می‌دهد. اختلافات میان اتحادیه اروپا و یونان موجب شده تا حل بحران اقتصادی این کشور به بن‌بستی برای مقامات منطقه یورو تبدیل شود. آخرین نشست میان دو طرف که روز گذشته پایان یافت، بار دیگر با شکست مواجه شد و کاری از پیش نبرد. یونان، خواسته‌های اروپا در این نشست را "غیر قابل قبول" دانسته است. بزرگ‌ترین اشکالی که در پیشنهادهای اروپا هست، ادامه ریاضت‌های اقتصادی در یونان است که دولت این کشور به مردم قول داده آن‌ها را پایان دهد.
اگرچه کشورهای اروپایی تقریباً همه علیه یونان متحد شده و تلاش می‌کنند این کشور را به ادامه سیاست‌های ریاضت اقتصادی وادار کنند، به نظر می‌رسد یونان هم دست خالی به مصاف با اروپایی نرفته است. اهرم فشار این کشور، سخن از احتمال رو آوردن به روسیه و چین در صورت اصرار بیش از حد اعضای منطقه یورو است. یونان که همیشه روابط خوبی با روسیه داشته است، این روزها هرچه بیش‌تر خود را به روسیه نزدیک می‌کند.
دولت جدید یونان، حزب جناح راستی "آنل" را که طرفدار روسیه است، به جای حزب طرفدار اروپای "پوتامی" به عنوان شریک ائتلافی خود انتخاب کرده است. تنها چند ساعت پس از آن‌که "آلکسیس سیپراس" نخست‌وزیر جدید، قدرت را به دست گرفت و در اولین ملاقاتش با یک مقام خارجی، به دیدار سفیر روسیه در این کشور رفت. "نیکاس کوتزیاس" وزیر خارجه دولت سیریزا به طرفداری از روسیه مشهور است. شاید عجیب‌تر از همه اینکه یونان اکنون تهدید می‌کند اگر اتحادیه اروپا بخواهد تحریم‌های جدید علیه روسیه وضع کند، ممکن است این کشور آن‌ها را وتو کند. وزیر خارجه جدید یونان در کتابی به نام "استعمار بدهی"، اتحادیه اروپا را به داشتن ویژگی‌هایی شبیه به امپراتوری و استعمار کشورهایی مانند یونان از طریق قرض‌دار کردن آن‌ها متهم کرده است.
کوچک‌ترین احتمال مبنی بر این که یونان بخواهد ناتو را ترک کند و پایگاه دریایی به روسیه بفروشد، نه تنها اروپا، بلکه آمریکا را هم با تهدید جدی مواجه خواهد کرد. همین مسئله شاید کافی باشد تا یونان از برگ روسیه برای چانه‌زنی با اروپا استفاده کند و لزومی نبیند از خواسته‌های خود کوتاه بیاید. از سوی دیگر، چین نیز ممکن است بتواند به کمک یونان بیاید، اگرچه این گزینه فعلاً در حد یک احتمال است و یونان نیازی به بررسی جدی‌تر آن ندارد.
دیدار "نیکاس کوتزیاس" وزیر خارجه ضداروپایی یونان با "لاوروف" همتای روسی‌اش
بخشی از تحولات مهم روزهای اخیر درباره یونان به شرح زیر است:
13 بهمن: سیاستمداران بلندپایه آلمان درباره عواقب کنار گذاشتن سیاست‌های ریاضتی به آتن هشدار داده و از خروج این کشور از منطقه یورو به عنوان عاقبت چنین اقدامی سخن گفتند.
13 بهمن: "میشل ساپن" وزیر دارایی فرانسه اعلام کرد آمادگی دارد به دولت جدید یونان کمک کند تا با وام‌دهندگان بین‌المللی به توافق دست پیدا کند. وی تأکید کرد یونان، همچنان در منطقه یورو جای دارد و هر دولت جدیدی سر کار بیاید، باید اوضاع اقتصادی کشور را دوباره به مرحله رشد بازگرداند.
13 بهمن: پس از تهدید "ارکی لیکانن" عضو شورای حکام بانک مرکزی اروپا مبنی بر قطع حمایت این بانک از یونان در صورت ادامه تلاش‌های دولت جدید برای لغو موافقت‌نامه کمک‌های مالی بین‌المللی، معاون نخست‌وزیر یونان اعلام کرد این کشور هراسی از اقدام احتمالی بانک مرکزی اروپا ندارد.
13 بهمن: وزیر دارایی یونان در سفر به پاریس، برنامه ریاضت اقتصادی جاری در کشورش را نه تنها به ضرر یونان، بلکه به زیان کل اروپا ارزیابی کرد.
13 بهمن: وزیر دارایی فرانسه ضمن اعلام آمادگی برای مذاکره با دولت جدید آتن اعلام کرد که از بدهی‌های این کشور صرف‌نظر نکرده و آن را لغو نخواهد کرد.
13 بهمن: "آلکسیس سیپراس" در رابطه با احتمال درخواست کمک مالی یونان از روسیه گفت که کشورش در حال حاضر در مسیر توافق با اروپا به پیش می‌رود و فعلاً نیازی به درخواست کمک از روسیه ندارد.
13 بهمن: وزیر دارایی یونان، از ارائه پیشنهادهای دولت درباره بازنگری در قرارداد وام خارجی یونان خبر داد. دولت یونان از بستانکاران خارجی می‌خواهد 360 میلیارد دلاری که بابت وام نجات اقتصادی به آن‌کشور پرداخته‌اند، را ببخشند.
14 بهمن: رئیس کمیسیون اروپا گفت: اتحادیه اروپا آماده است تا به منظور کمک به کشور بدهکار یونان سیاست‌های اقتصادی خود را تطبیق دهد، اما تغییرات اساسی در سیاست‌های خود انجام نخواهد داد.
14 بهمن: "گابریل ساکلاریدیس" سخنگوی دولت یونان اعلام کرد راه‌های بسیاری برای لغو بدهی یونان وجود دارد. مفهوم لغو بدهی که حزب "سیریزا" آن را در تبلیغات انتخاباتی خود مطرح کرد، به معنای لغو بخشی از بدهکاری یونان است.
اعتراض یونانی‌ها به طرح‌های ریاضتی اروپا: "یونان برای فروش نیست"
14 بهمن: وزیر اقتصاد یونان از طرح کشورش جهت برون‌رفت از بحران کنونی خبر داد که شامل تبدیل بدهی‌های آتن به دو نوع از اوراق قرضه است. نوع اول این اوراق با نرخ رشد اقتصاد در یونان مرتبط است و نوع دوم آن جایگرین اوراقی خواهد شد که بانک مرکزی اروپا اکنون در اختیار دارد.
18 بهمن: مقامات شهرداری "پاتراس" یونان پرچم اتحادیه اروپا را از سردر ساختمان شهرداری پایین کشیدند. مقامات شهرداری دلیل این اقدام خود را تنفر مردم این شهر از اتحادیه اروپا اعلام کردند.
20 بهمن: "مارتین شولتز" رئیس پارلمان اروپا از دولت جدید یونان خواست که به توافقات اروپایی پایبند بوده و به روند اصلاحات ادامه دهد. وی گفت: "من اعتقاد دارم که دولت جدید یونان باید این مسئله را بپذیرد که تغییر دولت به این معنی نیست که یک کشور بتواند از همه تعهدات سابق خود شانه خالی کند."
20 بهمن: نخست‌وزیر یونان با وجود مخالفت‌های اتحادیه اروپا، در نخستین سخنرانی رسمی در پارلمان این کشور گفت: قصد دارد کاملاً به وعده‌های انتخاباتی خود برای بهبود زخم‌های تدابیر ریاضت اقتصادی عمل کند.
20 بهمن: نخست‌وزیر یونان برای بازپرداخت بدهی خارجی شرط گذاشت. وی گفت بدون بخشودگی و برنامه نجات اقتصادی کشورهای اروپایی، بازپرداخت بدهی‌های خارجی کشورش ممکن نیست.
22 بهمن: وزیر دارایی آلمان از دولت جدید یونان خواست برنامه‌های کمکی و ریاضتی فعلی را دنبال کرده و به صورت شفاف اعلام کند که چگونه می‌خواهد به راه خود ادامه دهد. وی تأکید کرد در غیر این صورت، هیچ بسته کمکی جدیدی وجود نخواهد داشت.
22 بهمن: نخست‌وزیر یونان در آستانه مذاکرات با نهادهای کمک کننده به این کشور گفت دولت وی در مسیر لغو تدابير رياضت اقتصادي که در ازای دریافت وام متقبل شده است، هیچ راه بازگشتی پیش روی خود نمی‌بیند.
22 بهمن: "آلکسیس سیپراس" گفت ما متعهد هستیم اصلاحات اقتصادی و مالی را در ساختار اقتصاد خود انجام دهیم، اما نمی‌خواهیم از خارج از کشور به ما تحمیل شود چه اصلاحاتی را انجام دهیم و چه اصلاحاتی را انجام ندهیم.
22 بهمن: 15 هزار یونانی با حضور در خیابان‌ها از رویکرد ضدریاضتی دولت جدید اعلام حمایت کردند.
اعتراض به ریاضت‌های اقتصادی به سبکی متفاوت: "زنجیرهای بدهی یونان را پاره کنید!"
23 بهمن: یونان درباره تمدید مهلت پرداخت بدهی‌هایش با اعضای حوزه یورو به توافق نرسید.
23 بهمن: پس از شکست مذاکرات میان دولت جدید یونان و مقامات اتحادیه اروپا، هزاران یونانی در آتن و شهرهای دیگر به خیابان‌ها آمدند و علیه اقدامات ریاضتی و در حمایت از دولت، شعار "ورشکسته اما آزاد" سر دادند.
23 بهمن: "آلکسیس سیپراس" پس از گفتگو با سران اروپا در بروکسل درباره اختلافات با اروپا گفت مطمئن هستم با همکاری یک‌دیگر می‌توانیم به راه‌حلی مورد قبول و قابل اجرا برای طرفین برسیم.
24 بهمن: سران کشورهای اروپایی در بروکسل درباره شرایط تداوم عضویت یونان در این اتحادیه بحث و گفت‌و‌گو کردند. نخست‌وزیر یونان موافقت کرد تا مقام‌های رسمی این کشور با وام‌دهندگان کمیسیون اروپا وارد مذاکره شوند.
24 بهمن: سخنگوی دولت یونان اعلام کرد این کشور هر چه در توان داشته باشد برای دستیابی به توافق با شرکای خود در منطقه یورو بر سر یک برنامه جدید حمایت مالی انجام خواهد داد.
24 بهمن: بانک مرکزی اروپا پنجشنبه از تصمیم خود برای اعطای بالغ بر پنج میلیارد دلار وام فوری به بانک های یونان خبر داد. از آن‌جا که مردم یونان به علت نگرانی از حل نشدن بحران بدهی، شروع به خارج کردن پول‌های خود از بانک‌ها کرده‌اند، بانک‌های این کشور با کاهش روزافزون وجوه خود روبه‌رو هستند.
24 بهمن: جلسه ویژه وزیران دارایی اتحادیه اروپا در مورد یونان بدون داشتن نتیجه‌ای مشخص به پایان رسید و شرکت‌کنندگان نتوانستند بر سر تمدید برنامه کمک مالی به این کشور به توافق برسند.
24 بهمن: یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت وام‌دهندگان بین‌المللی احتمالاً به جای طرح نجات مالی کنونی یونان که دولت جدید آتن به دنبال لغو آن است، طرح دیگری را مورد بررسی قرار می‌دهند.
24 بهمن: دو روز مانده به برگزاری جلسه یوروگروپ، گفتگوها میان وزرای دارایی یونان و کشورهای عضو اتحادیه اروپایی هر چند با کسب یک توافق فاصله زیادی دارد، اما دست‌کم مقامات یونانی موفق شده‌اند شرایط خود را اولویت این گفتگوها قرار دهند.
25 بهمن: نخست‌وزیر یونان گفت سخن گفتن از توافق با همپیمانان اروپایی در اجلاس یوروگروپ زود است و طرفین، مذاکرات بسیار سخت و فشرده‌ای در پیش رو دارند.
تظاهرات مردم یونان علیه سیاست‌های تحمیلی اروپا: "نه به ریاضت‌های اتحادیه اروپا"
26 بهمن: وزیر دارایی یونان معتقد است به‌رغم اختلافات مالی یونان با دیگر اعضای اتحادیه اروپا، هنوز امید است تا این اتحادیه بتواند مشکل مالی یونان را حل کند. به گفته وی مشکلات مالی شناخته و راهکارهایی برای برطرف کردن آن‌ها تهیه شده است.
26 بهمن: "آلکسیس سیپراس" نخست‌وزیر یونان اعلام کرد به نتیجه نشست گروه کشورهای عضو منطقه یورو که سرنوشت یونان به آن بستگی دارد، اطمینان خاطر دارد، مشروط بر اینکه اروپایی‌ها زمان در اختیار او قرار دهند.
26 بهمن: یونان تهدید کرد اگر شرایط وام اضطراری این کشور تغییر نکند، برای دریافت کمک مالی و بازسازی اقتصادش به روسیه، و احتمالاً به چین و آمریکا متوسل خواهد شد. تهدید یونان بسیاری از رهبران اتحادیه اروپا را به خشم آورده است.
26 بهمن: مردم یونان با برپایی تظاهراتی در حمایت از دولت چپ‌گرای این کشور، از اتحادیه اروپا خواستند به فشارهای خود برای ادامه سیاست ریاضت اقتصادی خاتمه دهد و به کرامت انسانی یونانی‌ها احترام بگذارد.
27 بهمن: سخنگوی دولت یونان از نیاز این کشور به "طرح ملی اصلاحات" برای حل بخشی از مشکلات اقتصادی خود خبر داد.
27 بهمن: وزیر دارایی آلمان با تأکید بر اینکه دولت جدید یونان غیرمسئولانه رفتار کرده و به شرکای خود توهین می‌کند، درباره دستیابی به توافق با آتن در مناقشات بر سر بدهی‌های این کشور ابراز تردید کرد.
28 بهمن: نشست وزرای دارایی منطقه یورو بر سر چگونگی بازپرداخت بدهی‌های یونان بدون هیچ توافقی پایان یافت. آتن تا روز جمعه فرصت دارد در مورد پیشنهاد گروه یورو مبنی بر تمدید طرح بین‌المللی نجات مالی تصمیم بگیرد. یونان با رد این برنامه، شروط وام‌دهندگان را "غیرمنطقی و غیرقابل قبول" خوانده است.
28 بهمن: مقامات اروپايي براي شرکت در نشست بررسي بحران در يونان راهي بروکسل شده‌اند
28 بهمن: "ویلیام مالینسون" دیپلمات سابق انگلیس درباره اختلافات میان یونان و اتحادیه اروپا و گرایش یونان به سمت روسیه برای حل مشکل مالی خود گفت اتحادیه اروپا می‌ترسد یونان به روسیه نزدیکتر شود یا گروه "بریکس" شامل روسیه، چین، برزیل، هند و آفریقای جنوبی، به یونان وامی با بهره بسیار کم‌تر دهد.
28 بهمن: بعد از اینکه دولت یونان نتوانست با اتحادیه اروپا به توافق برسد، کارشناسان "کامرز بانک" آلمان، احتمال خروج یونان از منطقه یورو را ۵۰ درصد ارزیابی کردند. پیش‌تر، این احتمال از ۲۵ درصد تلقی می‌شد.