برخی اعضای دولت، یک هویت سیاسی در کنار هویت و مسئولیت اجرایی دارند. من تلاشم این است که با هویت سیاسی خود «سیاسی کاری» نکنم.

گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*****

روزنامه‌های اصلاح‌طلب اولین روز هفته با تمرکز خبری حضور نماینده دولت در قم آغاز کردند. از سوی دیگر، تنش در دو شورای فعال جریان اصلاحات افزایش‌یافته است و عدم حضور در جلسات و کنایه‌های سیاسی در میان این دو شورا مشاهده می‌شود و به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به انتخابات مجلس در اسفند سال آینده این شکاف تعمیق پیدا نماید.


روزنامه مردم‌ سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌ سالاری شنبه را با تیترهای «ظریف: رهبر انقلاب در جریان جزئیات مذاکرات هستند» و «شورای هماهنگی جبهه اصلاحات؛ اصلی‌ترین نهاد برای فعالیت سیاسی اصلاح‌طلبان» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

· نبرد شورای هماهنگی با شورای مشورتی

این بار نیز حامیان شورای هماهنگی اصلاحات بدون پیام و حضور «او» کنگره خود را برگزار کردند؛ خاتمی همچنان پایبند به شورای مشورتی خود است و در نبرد میان این دو شورا دست برتر با آنان است که‌شان راهبردی برای خود قائل هستند.

روزنامه مردم‌سالاری در انعکاس هفتمین کنگره سراسری حزب اراده ملت ایران (حاما) نوشت «حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خامنه‌ای گفت: مهم‌ترین رکن یک نظام مردم‌سالار، حفظ و رعایت بازی‌های سیاسی است و این قواعد باید مو به مو مورد ملاحظه قرار گیرد چرا که خارج شدن از قواعد، باعث خارج شدن اوضاع امور می‌شود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: وظیفه جامعه مردم‌سالار این است که اندیشه‌ها را پرورش دهد و ما آن‌ها را عرضه کنیم. چرا که مردم بهترین انتخاب‌کنندگان هستند و خوب‌ها را انتخاب می‌کنند.

خامنه‌ای با اشاره به فعالیت اصلاح‌طلبان در قالب شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، تصریح کرد: احزاب اصلاح‌طلب در کنار هم هستند و جلسات مرتبی را تشکیل می‌دهند. آنچه مسلم است این است که این شورا اصلی‌ترین نهاد برای فعالیت سیاسی اصلاح‌طلبان محسوب می‌شود و همین‌ها مردم، نخبگان و مسوولان را جمع می‌کنند و ما نیاز به نهاد دیگری نداریم تا این کار را بکند چرا که این کار در حال عملی شدن است.

دبیر کل مجمع نیروهای خط امام تاکید کرد: شورای هماهنگی با دوستان و نخبگان و فعالان چه در تهران و چه در استان‌ها در ارتباط است و خلاء ارتباط با نخبگان پر شده است. وی با طرح این سؤال که اصلاح‌طلبان به دنبال اصلاح چه اموری هستند، ابراز داشت: به دنبال اصلاح در همه امور هستیم انقلاب هم برای همین کار آمد و اصلاحات یعنی ادامه خط انقلاب؛ اصلاحات برای بازگشت به قانون است و تلاش می‌کند تا قانون‌گریزی را بزداید و به همین دلیل به کار فرهنگی نیاز داریم.

این نماینده ادوار مجلس با بیان اینکه دو گروه مخالف مردم‌سالاری هستند، یادآور شد: عده‌ای در خارج هستند و هی مدام می‌گویند دموکراسی با دین و مردمی بودن فرق دارد. عده‌ای دیگر هم در داخل هستند که هر چند با آن خارج‌نشین‌ها در ظاهر مخالف‌اند اما همان حرف‌ها را می‌زنند. این درحالی است که اصلاح‌طلبان می‌گویند با همت مردم می‌توان کار را به پیش برد. وی با تاکید بر اینکه هر کس باید بر سر جای خود باشد و خود را بیش از آنکه هست ارزیابی نکند، بیان کرد: در جامعه ما برخی‌ها حرف‌هایی می‌زنند که بیش از اندازه آن‌هاست و متاسفانه برخی افراد هستند که در همه چیز دخالت می‌کنند از کنسرت، هنر، دولت و اقتصاد و... نظر می‌دهند و این در حالی است که اصلاحات می‌گوید هر کسی باید به اندازه خود حرف بزند چرا که دخالت‌های بی‌جا به کشور ضربه می‌زند.»


روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار شنبه را به تیترهای «صرفاً حهت تخریب» و «زمستان در وقت اضافه» اختصاص داد.

· فاز جدید تخریب هاشمی

در شرایط فعلی حتی «تکذیب» تعبیر به «تخریب» می‌شود؛ گویا نام‌ آوردن از حامیان اصلاحات در برنامه‌های جام‌جم از سوی اصلاح‌طلبان ممنوع شده است. گروه سیاسی روزنامه ابتکار خبر از آغاز فاز جدید تخریب هاشمی از سوی صداوسیما می‌دهد. فاز جدید آنچه تخریب خوانده می‌شود از «تکذیب» برنامه صرفاً جهت اطلاع شروع شده است.

گروه سیاسی روزنامه ابتکار در راستا خبرسازی وارونه خود نوشته است «در اوج ساعات پرمخاطب و به اصطلاح پیک برنامه های تلویزیون در پنجشنبه شب، تصویری از یک کلیپ بازنشر شده در شبکه های اجتماعی در برنامه تلویزیونی «صرفاً جهت اطلاع» پخش می‌شود، کلیپی که در آن یکی از افراد حاضر در راهپیمایی در یکی از سال‌های اخیر، علیه رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام شعار می‌دهد.

در تصاویر بازنشر شده از تلویزیون به جای صدای فرد شعاردهنده، صدای خبرنگاری به نام کامران نجف زاده را می‌شنویم که مضمونا چنین چیزی می‌گوید: آقایانی که انتشار این کلیپ عصبانی‌شان کرده، به خودشان زحمت ندادند که بروند ببینند این کلیپ متعلق به راهپیمایی امسال 22 بهمن نیست بلکه متعلق به یکی از راهپیمایی‌ها در چند سال گذشته است. در خلال حرف های خبرنگار تلویزیون، موسیقی فیلم «پدرخوانده» به عنوان موسیقی زمینه نیز پخش می‌شود.

داستان به همین جا ختم نمی‌شود. در روز راهپیمایی 22 بهمن همزمان با اعلام خبر حضور چهره های برجسته سیاسی در مجموعه های خبری اصلی شبکه های اول، دوم و خبر سیما، تصاویر حضور هاشمی رفسنجانی در راهپیمایی به صورتی محدود و بدون گفتگو و همراه با برخی حواشی منتشر شد. در حالی که حضور دیگر سران نظام عموماً با گفتگوهایی همراه بود و مفصل پخش شد. در واقع به نظر می‌رسد که صدا و سیمای سرافراز نیز در تلاش برای نادیده گرفتن رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و تخریب وی، دنباله رو صدا و سیمای ضرغامی است.

خرداد ماه گذشته سایت خبری انتخــاب نیز با برجستــــه کردن تخریب های تلویزیونی علیه آیت الله هاشمی، نوشته بود: تلویزیون در کنار سانسور چهره‌هایی همچون آیت الله هاشمی و یادگار امام حجت الاسلام حاج سیدحسن خمینی و کمرنگ کـــــردن برنامه های دولت در برنامه‌هایی همچون صرفاً جهت اطلاع یا برنامه شناسنامه که تریبون جبهه پایداری به شمار می‌رود، سعی دارد خدمات نظام و چهره های انقلابی را بر اساس نظر جریان سیاسی خود، به مخاطب القا کند.»


روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «قم؛ خشنود از روحانی» و «حلقه‌های اصلاحات گعده‌های اعتدال» اختصاص داده است.

· اتحاد میان اعتدال‌گران و اصلاح‌طلبان بدون رهبران

محمد حسین مهرزاد از ابتدا گزارش خبری-تحلیلی خود میان اصلاحات و اعتدال تفکیک قائل شده است و آنان را دو گفتمان مجزا که برای هدفی «قدرت‌محور» تصمیم به ائتلاف «تاکتیکی» در سپهر سیاست داشته‌اند، معرفی نموده است؛ فصل مشترک دیگر دو محفل حزبی این دو جریان عدم حضور و ارسال پیام از سوی رهبران این دوجریان بود.

محمد حسین مهرزاد در صفحه احزاب روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نوشت «فصل مشترک سیاست ورزی برای هر دو گروه جلوگیری از گسترش نفوذ و در مرحله بعد کاهش قدرت نیروهای تندرو است. از این رو برای انتخابات آتی مجلس هم یک هدف مشترک و روشن دارند: شکل‌گیری مجلسی با کمترین تندرو و افراطی. مجلسی که بتواند به روحانی کمک کند تا ضمن بی‌اثر کردن اثرات مخرب سیاست‌های دولت قبل، اهداف توسعه‌ای را نیز در پیش گیرد.

طی ماه‌های گذشته رفتار فعالان سیاسی پیام روشنی در خود داشته است: اصلاح‌طلبان و اعتدالیون تصمیمشان را گرفته‌اند و می‌خواهند در انتخابات مجلس آتی نقشی تاثیرگذار داشته باشند تا بتوانند اکثریت پارلمان را در اختیار بگیرند. آن‌ها اگرچه با محدودیت‌هایی مواجه بوده‌اند و هستند اما تجربه فعالیت سیاسی از مجلس سوم به این سو زیست در محدودیت و تنگنا را به آن‌ها آموخته است.

نتیجه انتخابات ۹۲ نشان داد آن‌ها فعالیت سیاسی در محدودیت را به خوبی آموخته‌اند و قدرت غافلگیری رقیب را هم دارند. از طرفی محدودیت‌های تازه اعمال شده برای اصلاح‌طلبان در شرایطی است که چهره‌های شناخته شده این جریان سفرهای استانی خود را آغاز کرده‌اند. آخرین حضور اصلاح‌طلبان در شهرستان‌های مختلف هفته‌های منتهی به انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته بود اما این‌بار در فاصله یک سال مانده به انتخابات، فعالیت گسترده اصلاح‌طلبان آغاز شده است. آن‌ها البته سفرهای خود را با هدف حفظ و ارتقای انسجام میان نیروهای شهرستان‌ها انجام می‌دهند و بنا ندارند فعلاً به صورت مصداقی وارد بحث انتخابات شوند. طی روزهای گذشته، غلامحسین کرباسچی، حمیدرضا جلایی پور، آذر منصوری و حسین مرعشی با حضور در شهرستان‌های مختلف در جمع اصلاح‌طلبان و دانشجویان به ایراد سخنرانی و برگزاری جلسات پرسش و پاسخ پرداخته‌اند.»


روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «رایزنی در قم» و «باهنر به پاکدستی معروف است» اختصاص داد.

· رایزنی در قم

مأموریت «آشنا» ناکام ماند تا عضو دیگری از دولت رهسپار قم شد. نهاوندیان با خبرهای خوب از «قم» بازگشت.

روزنامه شرق در صفحه سیاسی خود به بازتاب سفر نهاوندیان را «رایزنی در قم» خواند و در همین راستا نوشت «محمد نهاوندیان، رییس‌دفتر رییس‌جمهوری، پنجشنبه و جمعه با تعدادی از مراجع تقلید در قم دیدار و گفت‌وگو کرد. این دیدارها در حالی صورت گرفته است که حسن روحانی، رییس‌جمهوری کشورمان به همراه کابینه خود برای انجام چهاردهمین سفر استانی هیأت دولت، چهارشنبه در سفری دو روزه راهی استان قم می‌شود. بسیاری از تحلیل‌گران، علت این سفر را مقابله با جوسازی‌های یک جریان خاص علیه دولت در پایتخت مذهبی کشور ارزیابی می‌کنند.»

در بخشی از این گزارش خبری پیرامون اظهارات علما آمده است «آیت‌الله جوادی‌آملی نیز در دیدار با نهاوندیان از دولت خواست تا از همه ظرفیت‌ها برای رونق در تولید استفاده کند و گفت: «کشوری که سرشار از منابع مختلف است باید از همه ظرفیت‌ها برای توسعه اقتصادی بهره‌مند شود.» این مرجع تقلید با تقدیر از عزم دولت برای مبارزه با مفاسد اقتصادی افزود: «این مبارزه باید با شدت بیشتری دنبال شود تا نظام اقتصادی کشور اصلاح شود.» همچنین آیت‌الله شبیری‌زنجانی گفت: «اگر در کارها اخلاص وجود داشته باشد و از خداوند برای حل مشکلات کمک بخواهیم، ان‌شاءالله مسائل و مشکلات مرتفع می‌شود.» نهاوندیان در این دیدار گفت: «دولت نظر همه مراجع را در تصمیم‌گیری‌های خود لحاظ می‌کند.» آیت‌الله وحید خراسانی هم گفت: «نیت رییس‌جمهوری برای خدمت به مردم ایران خیر است. من می‌دانم که دولت مسیر دشواری پیش‌رو دارد و برای شما و تمامی خدمتگزاران که خدمت به مردم را سرلوحه کار خود قرار داده‌اید همواره دعا می‌کنم و این کشور مملکت امام زمان (عج) است و خدمت به این مردم و کشور خدمت به امام زمان (عج) است.»


روزنامه آرمان‌ امروز

روزنامه آرمان‌ امروز صفحه اول خود را به تیترهای «استقلال منهای آزادی رهگشا نیست» و «700 میلیارد خورده شده نمی‌گویم اختلاس شده» اختصاص داد.

· شمشیر انتقاد پورنجاتی بر گردن عارف

«آقای باهنر؛ چه کسی به ائتلاف دعوتتان کرد؟» این سخنان احمد پورنجاتی عضو شورای مشورتی در خطاب به محمدرضا باهنر است ولی مرجع ضمیر او فرد دیگری است. محمدرضا عارف برای اولین‌بار اصولگرایان را به ائتلاف دعوت کرد، دعوتی که باهنر آن را رد نمود.

از منظر احمد پورنجاتی پیشنهاد ائتلاف سیاسی یعنی «یک جبهه دچار نوعی فروپاشی یا تجزیه و طیف‌بندی‌های عمیق می‌شود و در آن هنگام، ائتلاف مورد طمع جذب جریان رقیب قرار می‌گیرد.» با این وجود آیا عارف برای جلوگیری از فروپاشی اصلاحات این پیشنهاد را در دنیا سیاست مطرح کرده است؟ آیا احمدپورنجاتی به صورت «غیرمستقیم» عارف را به «سکوت» دعوت می‌کند؟

عضو شورای مشورتی در بخشی از گفت‌وگوی خود با روزنامه آرمان نسبت به واکنش باهنر اظهار داشت«مثل این می‌ماند که یک نفر که مطمئن است از طرف دیگری به مهمانی دعوت نخواهد شد، پیشاپیش بگوید من هیچ تمایلی برای حضور در فلان مهمانی ندارم. کسی از شما دعوت نکرده و قرار نیست چنین اتفاقی نیز بیفتد. تاجایی که من در جریان امور اصلاح‌طلب‌ها هستم، حتی در مورد انتخابات سال 92 انتخاب آقای روحانی رویکرد ائتلافی نداشتند و همچنان از یک موضع شفاف در چارچوب اهداف اصلاح‌طلبانه بود و درمجموع با توجه به واقعیت‌های پیش رو انتخاب کردند.

البته طبیعی است که همگرایی یا نقاط مشترک گاهی اوقات در بزنگاه‌هایی که شبیه آستانه انتخابات 92 که برای پایان دادن به مشکلات است به‌طور عملی همسو عمل شود ولی اینکه بحث ائتلاف مطرح باشد گمان نمی‌کنم هرگز چنین چیزی از طرف اصلاح‌طلب‌ها نه مطرح بوده و نه خواهد بود. بنابراین من فکر می‌کنم اصولگراها بهتر است که تلاش کنند با پالایش مجموعه خودشان از جریان‌های تندرو که ضربه مهلکی در این سال‌ها به بدنه جامعه زدند درس عبرت بگیرند. اصولگراها باید انسجام بین خودشان را حفظ کنند و یک رقابت سالم داشته باشیم تا یک انتخابات قابل‌قبولی اتفاق بیفتد که هرچه مردم برگزیدند، همان خواهد شد. به‌نظر من، نیازی نیست نه برای اصلاح‌طلب‌ها نه برای اصولگراها که از یک رویکرد ائتلافی صحبت کنند.»


روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «معمای حذف بودجه ریزگردها» و «استقبال گرم مراجع از نماینده دولت» اختصاص داد.

· انتقاد ابتکار از سیاسی‌کاری بهارستان

بعد از دولت دهم، این بار نوبت بهارستان است که مقصر اصلی عدم مدیریت معصومه ابتکار بشود. معصومه ابتکار از مجلس «گلایه» دارد که چرا بودجه سازمان وی کم شده است؛ اما خانم ابتکار از «گلایه‌های» مردم خوزستان نسبت به عملکرد وی و «توهین» مشاورش به وزیر بهداشت سخنی نگفت تا گلایه‌های «سیاسی» برای ابتکار مهم‌تر از «وظیفه» دولتی باشد.

معصومه ابتکار در پاسخ به سوالی پیرامون اینکه طیفی از نمایندگان که عموماً منتسب به یک جناح خاص هستند شما را متهم به سیاسی کاری می‌کنند، چرا؟ اظهار داشت «فکر می‌کنم ریشه این مشکل به دستاوردهای خوب و امیدوارکننده‌ای بر می‌گردد که در دل مردم امیدواری به این دولت را افزایش داده است. به اعتقادی که در بین مردم نسبت به دولت اعتدال پدیده آمده است؛ فکر می‌کنم این طیف نمایندگان، با این مسأله یک مقداری مشکل سیاسی دارند و سعی می‌کنند کارآمدی دولت را در جاهایی که دستاورد داشته است کمرنگ کنند. در موضوعی مثل آلودگی هوا ما دستاوردهای ملموسی داشتیم.

البته مشکلات هنوز حل نشده و ادامه دارد اما کاهش آن بحران‌ها، حذف گوگرد و حذف بنزن از سوخت بنزین و کاهش آلودگی هوا اتفاق بزرگی است که در یک مقطع خیلی کوتاهی اتفاق افتاد و مردم آن را احساس کردند. یعنی تلاشی هست که می‌خواهند دستاوردها را نادیده بگیرند. از طرفی بالاخره خیلی از اعضای دولت دکتر روحانی، یک هویت سیاسی در کنار هویت و مسئولیت اجرایی دارند. ولی من تلاشم این است که به هیچ عنوان با هویت سیاسی خود «سیاسی کاری» نکنم. ولی بالاخره این هویت سیاسی من است که اعتقاد دارم نهادهای مدنی می‌توانند نقش بسیار کلیدی در بالندگی و رشد اجتماعی کشور ایفا کنند.»