7 اسفند برای نسل دومی‌های اصلاحات «خاطره» خواهد ماند، آنان برای اولین بار بدون کمک «پدران» عصبانی کنگره حزبی خود را برگزار کردند. نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان با شعار "تعامل و مدارا، اصلاحات گام به گام، توسعه پایدار" صبح امروز در تالار آدینه تهران آغاز شد.
رویش ندا در هوای ناپاک
داستان ندای ایرانیان با «نواصلاح‌طلبی» گره خورده است؛ آن هنگامی که محمد رضا تاجیک در مقالات خود از آن روایت می‌کرد تا این که صادق خرازی، فعال اصلاح‌طلب و معاون وزیرخارجه دولت اصلاحات در مورد لزوم بازتعریف و پوست اندازی جریان اصلاحات اظهارداشت «اگر قرار باشد که اصلاحات در صحنه اجتماعی و سیاسی باقی بماند، چاره‌ای ندارد که رفتار خود را بازنگری کند و پوست‌اندازی کند. چاره‌ای ندارد که از موقعیت خودش و از موقعیت اصلاحات و اصلاح‌طلبان باز تعریف جدید ارائه کند.... لازم می‌بینم که اصلاحات خود را بازخوانی کند.... لازم است اصلاح‌طلبان از اشتباهات و اختلافات گذشته درس بگیرند. من معتقدم اصلاحات نیاز به باز تعریف دارد. باید اصلاحات را از نو و مجدداً تعریف کنیم. بزرگان اصلاحات باید تعریف مجددی از نقش‌آفرینی اصلاحات ارائه کنند.»1 و صادق خرازی نواصلاح طلبی را وارد کنش عملی در ساحت سیاسی کرد؛ وی ایده تشکیل حزب ندا که مخفف نسل دوم اصلاحات را در محافل سیاسی مطرح ساخت.
حضور حزب ندای ایرانیان در دنیای سیاست و به خصوص در اردوگاه جریان سیاسی اصلاحات با سروصدای فراوانی همراه شد. صادق خرازی، دیپلمات باتجریه ردای حمایت از نسل دوم اصلاحات را بر دوش انداخت تا صف‌آرایی‌ها در مقابل آن در جریان اصلاح طلبی آغاز گردد. هسته‌ای اصلی حزب ندای ایرانیان از شاخه جوانان حزب منحله مشارکت تشکیل شده است و میانگین سنی تشکیل دهندگان آن 37 است. شهاب طباطبایی پیرامون چرایی فعالت ندای ایرانیان گفت «ما می‌گوییم که در دوران اصلاحات اشتباهاتی رخ داد که می‌خواهیم از آنها درس بگیریم و تکرارش نکنیم و بر این بار باوریم که حرف مرد دوتاست چرا که هر وقت به اشتباهش پی‌برد حرفش را اصلاح می‌کند»2
از منظر ناظران سیاسی اصلاحات رویش حزب ندای ایرانیان در هوای ناپاک اصلاحات رقم خورد زیرا آنان در مقطع کنونی از «آسیب‌شناسی» کنش‌های سیاسی خود هراس دارند و آن را عامل تشدید «فشار» رقیب‌های سیاسی و «سرخوردگی» رفیق‌های سیاسی خود تلقی می‌کنند.
ندای ایرانیان زیر تیغ انتقام
جوانان حزب ندای ایرانیان به سرعت فضای «انحصاری» جریان اصلاحات را احساس کردند؛ «انتقام» فعالان سیاسی اصلاحات از حزب ندای ایرانیان بسیار گسترده بود؛ اعضای شورای مشورتی اصلاحات شمشیر انتقام را بر گردن نسل دوم اصلاحات قرار داده بودند به طوری که محمد علی ابطحی، عضو روحانیون مبارز و از محکومان فتنه 88 در صفحه فیس‌بوک خود درباره ماجرای نو اصلاح‌طلبی و تشکیلات ندا نوشت: «آقای صادق خرازی برای نجات و نزدیک‌کردن اصلاحات با حاکمیت، تشکیلاتی درست کرده است، به نام ندا، مخفف نسل دوم اصلاحات.
در طول سال‌های قبل هم چندین تشکل اصلاح‌طلبی برای جایگزینی اصلاحات درست شده است، این هم یک تشکل جدید است فقط نمی‌دانم چرا آقا صادق خودش را با اینکه هم سن و سال ماهاست، نسل دوم نامیده؟ شاید به خاطر اینکه دیر به اصلاحات پیوسته، خودش را نسل دومی معرفی می‌کند. در هر حال ما بخیل نیستیم، مبارک باشد، اما اصلاحات یک جریان عمیق تاریخی است که در بدنه جامعه شکل گرفته و اندیشه‌های آقای خاتمی هم مبنای اصلاحات معاصر بوده و خواهد بود و نجات‌بخشی هم لازم ندارد. برای همه تشکل‌ها و احزاب اگر بتوانند در حزبی شدن جامعه نقش ایفا کنند، آرزوی توفیق داریم.»
بعد از حملات بی‌امان شورای مشورتی نوبت هجمه سیاسی حزب منحله مشارکت رسید. حسن صفایی فراهانی عضو جبهه منحله مشارکت در انتقاد به حزب ندا اظهار داشت «راه‌اندازی تشکل ندا به آن معناست که اصلاحات باید با یک نگاه جدید وارد عرصه سیاست شود و به نظر من این تعریف کاملاً اشتباه است.» صفایی‌فراهانی در ادامه نیز تاکید کرده است: «اصلاحات نیاز به بازنگری ندارد و از مشی سیاسی خاصی برخوردار است»3 و همچنین احمد شیرزاد عضو شوراری مرکزی جبهه منحله مشارکت در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد با تاکید بر اینکه اصلاح‌طلبان به اندازه کافی مخالف دارند، خطاب به تشکیلات جدید صادق خرازی گفت: «دیگر نیازی نیست که جریان‌های جدید و نوظهور که خود را اصلاح‌طلب نیز می‌دانند به این مسئله دامن بزنند.»
وی در ادامه با اشاره به شخصیت دیپلمات صادق خرازی، فاصله وی را با تشکل «ندا» زیاد دانست و عنوان کرد: «به آقای خرازی نمی‌خورد که لیدر نسل دوم اصلاح‌طلبان باشد چرا که فاصله محسوسی بین آقای خرازی و سایر دوستان تشکل ندا وجود دارد.»4 از سوی دیگر رسول منتجب‌نیا از نسل اولی‌های اصلاحات و قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد خبر از تشکیل «حزب فراگیر اصلاحات» می‌دهد تا جایگزین «تشکل‌های خرد و خنثی»5 شود که راوی واکنش شتاب‌زده دیگری در برابر ظهور حزب ندای ایرانیان بود؛ همچنین نشریه «سخن‌ما» با ادبیاتی گزنده درباره نو اصلاح‌طلبی نوشت «نو اصلاح‌طلب بودن گناه نیست، کما اینکه (بلاتشبیه) جدیدالاسلام بودن. مهم آن است که به نام نو اصلاح‌طلبی گفتمان و راهبردی فاقد تناسب و اشتراک مبنای و معنایی خلق نشود»
در برابر این هجمه‌های سنگین مخالفان ندای ایرانیان، صادق خرازی در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد احزاب مخالف را سوء استفاده‌کنندگان از سرمایه جوانان اصلاح‌طلب دانست و اظهار داشت «شما قصاص قبل از جنایت می‌کنید. ما نمی‌خواهیم کسی را هدایت کنیم. ما گفته‌ایم ما هم یک جریان اصلاح‌طلب هستیم. مگر مشارکت و مجاهدین و مردمسالاری نیستند؟ یک سال بیشتر است جوان‌ترها نمی‌توانند با نسل اول یا بزرگ‌ترهایشان بسازند. این‌ها را چرا جمع و جور نمی‌توانستند بسازند؟ آیا جرمی مرتکب شده‌اند چون از آنها «بیگاری» می‌کشیدند. می‌گفتند باید پیاده نظام ما باشید»
سعید نورمحمدی از اعضای برجسته حزب ندای ایرانیان نیز پیرامون انتقادها به این حزب نوپا اظهار داشت «برخی از انتقادات ناصادقانه بیان می‌شود مثلاً با وجود سابقه مؤسسین و تاکیدشان بر اصلاح‌طلب بودن و پذیرفتن محوریت آقای خاتمی باز معاون سیاسی یکی از احزاب مصاحبه می‌کند که نسبت شما با اصلاح‌طلبی چیست؟ و یا آقای قوچانی مصاحبه می‌کنند که ندا قصد عبور از خاتمی را دارد. البته جای خوشحالی دارد که بالاخره آقای قوچانی قائل به محوریت آقای خاتمی شدند اما این که ایشان مدعی باشد که از مجید فراهانی و شهاب طباطبایی بیشتر به خاتمی اعتقاد و اعتماد دارد، قابل باور نیست. همین الان هم با آقای قوچانی صحبت کنید ایشان قائل به محوریت آقای خاتمی به تنهایی نیست»6
تهدید اعضای ندا از سوی اصلاح‌طلبان
«تهدید» اعضای ندای ایرانیان روایت جدیدی از انتقام اصلاح‌طلبان از این حزب نوپاست. سامان بختیاری در ویژه‌نامه نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان اظهار داشت «تقریباً در تمام استان‌ها عده‌ای که جزو احزاب قدیمی‌تر بودند تلاش خود را برای برخورد با اعضای ندای ایرانیان و متوقف کردن آنها انجام می‌دادند. به طور واضح من دیدم و شنیدم که می‌خواستند به عضویت ندای ایرانیان در بیایند مورد تهدید قرار می‌گرفتند» مسئول کمیته استان‌های حزب ندای ایرانیان نسبت به نوع «تهدید» تصریح کرد «به آنها می‌گفتند که اگر به عضویت ندای ایرانیان در بیاید و پایتان به این حزب باز شود ما شما را از جریان اصلاح‌طلبی استان کنار می‌گذاریم»7
رخدادهای اولین کنگره سراسری حزب ندای ایرانیان
شهاب طباطبایی در کنار درب ورودی سالن مجتمع آدینه منتظر بود که عقربه‌های ساعت 9 صبح را نشان بدهد. گویا برای اعضای شهرستانی حزب ندای ایرانیان شهاب طباطبایی «آشناترین» عضو میان اعضای «ناآشنا» حزبشان است و از همان ابتدا بساط عکس سلفی با او برپا شده است. شهاب طباطبایی معتقد است «تشکیل ندای ایرانیان حیات دوباره بدنه جریان اصلاح طلبی به لحاظ تشکیلاتی بود»8؛ در لابی مجتمع آدینه صادق خرازی به مهمان حزبی خود خوشامدگویی می‌کند و همچنین بر بسته‌های تبلیغاتی حزب نظارت می‌کند و بهترین فرصت را برای سوژه عکاسان فراهم می‌کند. حضوراعضای سابق سازمان دانشجویی حزب اسلامی کار به عنوان نیروهای اجرایی نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان کامل محسوس بود.
ساعت 9، هنوز سالن 674 صندلی آدینه از اعضای حزب ندای ایرانیان پر نشده است؛ از چهره برگزارکنندگان نسل دومی اصلاحات «نگرانی» نمایان است. یاران ندای ایرانیان آهسته و خرامان به سالن کنگره وارد می‌شوند؛ تجربه اول حضور در همایش‌های سیاسی از زبان تعدادی از حاضران شنیده می‌شود. بعد از 30 دقیقه تأخیر نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان ابتدا با سرود جمهوری اسلامی ایران و سپس با قرائت قرآن آغاز می‌شود؛ حالا دیگر سالن آدینه از حضور حامیان صادق خرازی پرشده است.
اندکی بعد، خبر از عارضه قلبی برای شهاب طباطبایی در میان برخی از شرکت‌کنندگان پخش می‌شود. سامان بختیاری به نمایندگی از اعضای برگزارکننده کنگره به توضیح روال تلاش و کارجمعی تعدادی از اعضای حزب برای برگزاری این کنگره حزبی پرداخت، بعد از آن پیام خاتمی توسط ساعده سیما، مسئول سابق روابط عمومی سازمان دانشجویی حزب اسلامی کار که «بدون» دلیل اعلامی از فعالیت سیاسی در این سازمان استعفا داد و به جمع ندای ایرانیان پیوست، خوانده شد. این پیام نوید «آشتی» میان حزب ندای ایرانیان و رییس دولت اصلاحات می‌باشد و پس از آن مجید فراهانی عضو هیئت مؤسس ودبیر کل موقت حزب ندای ایرانیان این حزب به سخنرانی پرداخت و سپس خانم توکلی پیام حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی با چند بار اشتباهات لفظی در میان اعضای حزب ندای ایرانیان ایراد نمود.
احمدی نژاد مقصر همیشگی / آنان در باطل خود متحد بودند!
«میراث» احمدی‌نژاد به عنوان مقصر همیشگی برای وضعیت کشور فصل مشترک سخنران مجید فراهانی و صادق خرازی بود. مجید فراهانی که سابقه عضویت در دفتر سیاسی و شورای مرکزی حزب منحله مشارکت را دارد، در بخشی از سخنان خود اظهار داشت «مردم با گوشت و پوست خود سختی‌های ۸ سال ریاست جمهوری احمدی‌نژاد حس کردند.
مقایسه قیمت نفت در زمان دولت اصلاحاتو احمدی‌نژاد گویای فعالیت‌ها بوده است بودجه دولت احمدی‌نژاد به اندازه بودجه سه دولت میرحسین موسوی، آیت الله هاشمی و دولت اصلاحات بوده است و با این وجود کمترین رشد اقتصادی را در دولت احمدی‌نژاد داشتیم.»
در حین سخنرانی دبیرکل موقت حزب ندای ایرانیان نام یکی از سران فتنه بارها تکرار شد که با تشویق اعضا حاضر در جلسه همراه شد؛ وی همچنین دولت احمدی‌نژاد را باید دولت «تعطیلی و انحلال» نامید و در همین راستا صادق خرازی اظهار داشت «درد ما این بود که کشور را به راحتی 8 سال تصاحب کردند و با شعارهای بی محتوا و حرکات پوپولیستی سرنوشت کشور را به دست گرفتند.» و دلیل این رخداد در جغرافیایی سیاسی کشور را این دانست که «ما در حق خود متفق نبودیم اما آنان در باطل خودشان متحد بودند»
آغاز سخن با دستگیرشدگان امنیتی
صادق خرازی، رئیس هیأت مؤسس حزب ندای ایرانیان، سخنان خود را با یادکرد از (م.ب) و (ج.ف) از اعضای فعال و سابقه‌دار جریان فتنه و عضو اصلی گروه غیر قانونی «باشگاه جوانان اصلاح‌طلب» که در مقاطع زمانی از اعضای حزب ندای ایرانیان نیز محسوب می‌شدند، آغاز کرد. صادق خرازی دستگیری آنان را «سوءتفاهم» دانست که در کشورمان بارها این «سوءتفاهم‌ها» تکرار می‌شود این در حالی است که از افراد ابزار ارتباطی با شبکه‌های مجازی ضد انقلاب و فتنه به منظور تبلیغ علیه نظام کشف و ضبط گردید.9
صادق خرازی سپس مدیریت نشست بررسی آینده احزاب در ایران با حضوردکتر مجتبی صدریا، دکتر احمد نقیب‌زاده، دکتر داوود فیرحی، دکتر نسرین مصفا را برعهده گرفت. صادق خرازی در انتهای نشست اظهار داشت «اقتدار ایران در دوره اصلاحات قابل مقایسه با هیچ دوره تاریخی نبوده است.» وی افزود: «در جوامع پیرامونی هر جایی بحران بوده است ایران برای حل آن حضور داشته و هنر این بود که توانستیم مذاکرات هسته‌ای را به جایی برسانیم که حتی یک قطعنامه هم دریافت نشود.» خرازی خطاب به استادان حاضر در جلسه گفت: «اگر می‌خواهیم جامعه جوان ما جامعه‌ای فربه و آگاهی بخش باشد باید در جهت ارتقای بیشتر احزاب و حزب ندای ایرانیان تلاش کنیم؛ حرف ما این است که آزادی و دموکراسی دو بال جمهوری اسلامی ایران است. فکر نکنید اگر از اسب افتادیم، از اصل هم افتاده‌ایم. ما از اصل نیفتاده‌ایم و نمی‌گذاریم بار دیگر رویکرد 8 سال گذشته در جامعه حاکم شود.»
اصرار برای عضویت شورای مشورتی
اصرارهای خرازی نتیجه داد. «حضور من در این جلسه به معنای فعالیت حزبی نیست» این گزاره‌های اعلامی دکتر نقیب زاده و دکتر فیرحی در اثنا سخنانشان در کنگره حزب ندای ایرانیان است اما صادق خرازی بعد از سخنان آنان اصرار بر حضورشان در شورای مشاوران حزب ندای ایرانیان داشت که پس از پایان نشست بررسی آینده احزاب در ایران و با سؤال مجری، رئیس هیأت مؤسس حزب ندای ایرانیان اعلام کرد که مجتبی صدریا، دکتر احمد نقیب زاده، دکتر داوود فیرحی و دکتر نسرین مصفا عضویت در شورای مشاوران حزب ندای ایرانیان را پذیرفتند.
آینده فراروی حزب ندای ایرانیان
به نظر ناظران سیاسی آتیه سیاسی حزب نوپای ندای ایرانیان در جغرافیای سیاسی کشور به انتخابات بهارستان 94 مرتبط است، آیا آنان در سپهر سیاسی اصلاحات با حضور احزاب نزدیک به دولت مانند حزب اعتدال و توسعه و کارگزاران سازندگی امکان حضور در لیست‌های انتخاباتی را دارند و یا به سرنوشت دیگر احزاب حاشیه‌ای اصلاحات دچار می‌شوند و فقط «هیاهو برای هیچ» و وزش «نسیمی» زودگذر در اردوگاه اصلاحات خواهند بود. اما اعضای حزب ندای ایرانیان از استیلای گفتمانی بر اصلاحات سخن می‌گویند، به نحوی که سعید نورمحمدی از اعضای برجسته این حزب در گفت‌وگو با روزنامه آفتاب یزد اظهارداشت «پیش‌بینی ما این است که در ده سال آینده گفتمان ندا تمامی جریانات اصلاح‌طلب را برخواهد گرفت. فکر می‌کنم مسیری که ما شروع کرده‌ایم به همین جا منجر خواهد شد»10
صادق خرازی فضای قدرت یابی حزب ندای ایرانیان را فرا ملی می‌بیند و در همین راستا اظهار داشت «معتقدم ندای ایرانیان، روزی بین‌المللی و فراگیر خواهد شد ما اول در داخل ایران تلاش می‌کنیم، نسلی از فعالین سیاسی که معتقد به گفتمان اصلاح‌طلبی هستند را متشکل کنیم و بعد منطقه‌ای و بین‌المللی کار خواهیم کرد»11 وی همچنین در سخنرانی خود در کنگره اظهار داشت «نقش حزب این است که در جامعه بتواند قدرت را به دست بگیرد. ما برای گرفتن قدرت حتماً تلاش می‌کنیم و تعارف هم نداریم اگر موفق هم نشویم باز هم تلاش می‌کنیم و سرخورده نخواهیم شد»
ندا هنوز فاصله خود را با خط قرمز نظام یعنی فتنه 88 به صورت رسمی مشخص و تبیین نکرده است و همین مسئله سبب می‌شود، ندا در کنار دیگر احزاب اصلاح‌طلب حامی فتنه دیده شود، احزابی که هنوز دل در گرو اشخاصی دارند که به عنوان یکی از رئوس فتنه 88 معرفی می‌شوند و زنجیره‌ای‌ها از آنها به عنوان رهبران اصلاحات یاد می‌کنند حالل آنکه چنین افرادی نه تنها درون دایره نظام تعریف نمی‌شوند بلکه هزینه‌های فراوانی برای جریان بیمار اصلاحات داشته و خواهند داشت.
ندا باید به صورت مشخص خط خود با فتنه‌گران در حصر را مشخص کند و بداند برای ورود به عرصه سیاست، قاعده‌هایی وجود دارد که اگر رعایت نشود، هیچ حزبی قادر به ادامه راه نخواهد بود و در مسیر قطار انقلاب، حذف خواهند شد.
1. صادق خرازی، روزنامه آرمان، 93/4/31
2. روزنامه آفتاب یزد؛ 4 آبان 1393
3. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/338134
4. همان
5. روزنامه اعتماد، 10/6/1393
6. «ندای ایرانیان سال‌ها پیش به وجود آمده بود»، سعید نورمحمدی، صفحه 11، «از حلقه 8 نفره تا اجتماع 800 نفره» ویژه‌نامه نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان
7. «برای راه‌اندازی ندا در شهرستان‌ها کارشکنی شد»، سامان بختیاری، صفحه 20، «از حلقه 8 نفره تا اجتماع 800 نفره» ویژه‌نامه نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان
8. «حزبی برای زندگی هستیم»، شهاب طباطبایی، صفحه 2، «از حلقه 8 نفره تا اجتماع 800 نفره» ویژه‌نامه نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان
9. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/370082
10. روزنامه آفتاب یزد؛ 28/7/1393
11. «پیوستنم به ندا غیر مترقبه بود»، صادق خرازی، صفحه 4، «از حلقه 8 نفره تا اجتماع 800 نفره» ویژه‌نامه نخستین کنگره حزب ندای ایرانیان