به گزارش مشرق، خانهتکانی یکی از رسوم پسندیده در میان ایرانیان است که عمدتاً در روزهای پایانی سال به طور جدی انجام میشود. بدیهی است که بجز خانهتکانی مادی و زدودن غبار از محیط زندگی به خانهتکانی معنوی و زدودن غبار از قلب (دل) هم باید توجه شود.
خانهتکانی امری پسندیده است
خانهتکانی مادی از آنجایی که به پاکیزگی وابسته است حتماً امری شایسته و مورد انتظار از مؤمنان هم هست چرا که در اسلام عزیز توصیههای فراوانی به لزوم رعایت نظافت شده است.
روایت مشهور (النظافة من الایمان: پاکیزگی از ایمان است) (۱) و یا (فضای جلوی خانه خود را جارو بزنید و تمیز نگه دارید) (۲) نمونه هایی از مجموعه وسیع روایات و توصیههای بهداشتی معصومین علیهم السلام و شاهدی بر نگاه اسلام به موضوع نظافت و اهمیت آن هستند.
اهمیت خانهتکانی معنوی
آنچه از مجموع قرآن و روایات برمی‌آید نشان‌دهنده اهمیت بیشتر خانهتکانی دل (قلب) انسان نسبت به خانهتکانی مادی است. خداوند سبحان در سوره مبارکه شمس به موارد متعدد قسم یاد میفرماید که سعادت انسان در پی تزکیه نفس رخ میدهد. عبارت (قد افلح من زکاها) در این سوره مبارکه مصداقی از لزوم توجه به خانهتکانی دل است.
دل هم با گناه و هم با صفات زشت (رذیله) غبارآلود و ناپاک میشود. گناهان وقتی زیاد شوند قلب را فاسد میکنند (۳) و باید آنچنان دل را خانهتکانی کرد که هیچگاه به فساد آن منجر نشود. نخستین قدم در خانهتکانی دل ترک گناه، استغفار و توبه است. در روایتی میخوانیم : وقتی بنده گناه میکند نقطه سیاهی در قلب او پیدا میشود. اگر توبه کند و دست از گناه بردارد و استغفار نماید قلب او صیقل مییابد و اگر بازهم به گناه برگردد سیاهی زیادتر میشود تا جایی که تمام قلبش را فرامیگیرد. (۴) این روایت اشارهای به آیه شریفه (کلا بل ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون) (۵) است. یعنی انسان به سبب گناه ممکن است به جایی برسد که قلبش پر از زنگار شود و او را از پذیرش حق بازدارد!
صفت رذیله از گناه هم بدتر است
حضرت آیتالله مظاهری (حفظه الله تعالی) در درس اخلاق خود میفرمودند که صفات رذیله نظیر حسد، تکبر، دنیاپرستی، ریاستطلبی و غیره که تعدادشان بالغ بر ۴۰ صفت است از گناه هم بدتر هستند چرا که فرمان عقل و دل را به دست میگیرند و انسان را به بدبختی و سقوط میکشانند. با این وجود چه بهتر که انسان مراقب باشد تا نزدیک این صفات رذیله و زشت نشود و یکی از مصادیق خانهتکانی دل آن است که غبار این صفات را از دل بزداییم و اجازه ندهیم که در دل و جانمان رسوخ کنند.
ماهواره وسیلهای برای ترویج گناه و صفات رذیله
با این مختصر حالا به سراغ وسیلهای میرویم که هم گناه و هم صفات رذیله را همزمان به انسان بیننده و مخاطب خود هدیه میدهد! برخی میگویند ماهواره وسیلهای است که هم میتوان خوب و هم میتوان بد از آن استفاده کرد. البته که درست هم میگویند اما گاهی ضرر برخی وسایل از منافع آنها بیشتر است. مانند شراب و قمار که خداوند سبحان در قرآن کریم گناهان آنها را از سودشان بیشتر توصیف فرموده است.(۶)
وجود شبکههای متعدد سمپاش که بنیانهای فکری جوانان را هدف گرفتهاند، شبکههای ترویج فساد که بیحیایی را به اوج رسانده و به صورتی شیطانی مدیریت میشوند، شبکههای مروّج گناه و اختلاط زن و مرد و دریدن پردههای عفاف که قبح گناهان را از بین میبرند و عمده کارشان عادیسازی گناه و خیانت زوجین است، شبکههای ترویج فرقههای ضاله و منحرف و عرفانهای کاذب، شبکههای دروغگو و معاند نظام جمهوری اسلامی ایران که نهال آن با خون شهداء و جوانان پاک این مرز و بوم آبیاری شده است، شبکههای لهو و لعب که سرشار از دنیاگرایی و غفلت از معنویات و جهان آخرت هستند و شبکههای فارسی زبان برای ترویج گناه و نمایش انواع فیلمها و قطعات نمایشی که مروج صفات رذیله هستند در مقابل تعداد اندک شبکههای مفید و بدون هرگونه شائبه و گناه گویای ضررهای فراوان ماهواره است. پرواضح است که انسان عاقل برای دسترسی به چند شبکه معدود و مفید، خود را در معرض هزاران شبکه مسموم و تیرهای زهرآلود قرار نمیدهد. این سؤال باید همواره برای ما مطرح باشد که چرا در زمینه دریافت امواج شبکههای فاسد ماهواره تحریم نمیشویم و حتی رایگان با انواع وسایل و تجهیزات آن را به ایرانیان هدیه میدهند؟ آیا نیرنگی در پس این پرده پنهان نیست؟ آیا ابزار مفید و علم را هم به ما میدهند یا در آن زمینه باید تحریم را تجربه کنیم؟!
ماهواره میتواند مصداق دجال باشد؟
دجال از ریشه (دَجَل) به معنای دروغگو و فریبنده است و به کسی یا چیزی دجال میگویند که به رغم ظاهری نیکو و فریبنده توخالی و تهی از راستی و فایده باشد. مانند آن که مشتی خاک بیارزش را با روکشی از طلا تزیین کرده باشند. در روایات شیعه برخلاف روایات اهل تسنن، ظهور دجال از علائم نزدیک شدن قیامت علاوه بر نشانه آخرالزمان هم برشمرده شده است. اینکه دجال فردی حقیقی یا نمادی از گمراهی است (که هر دو هم از روایات قابل استنباط است) موضوع این بحث نیست. بلکه بحث بر سر آن است که فریبندگی ماهواره مانند دجال است که با تزئینات مختلف و زرق و برق فراوان صفات رذیله و گناهان را کادوپیچ کرده و به خانوادههای ایرانی هدیه میدهد و مانند جامی از زهر، انسان اسیر آراستگی و تزئینات جام شده، غافل از آنکه زهر داخل آن جان آدمی را هدف گرفته است.
چه بهتر آنکه اگر چنین وسیلهای خدای ناکرده در خانهی ما و مهمتر از آن قلب و دل ما نفوذ کرده تا دیر نشده فرصت را غنیمت بشماریم و این دجال و فریبنده را در خانهتکانی نوروزی بیرون کنیم. در این راه قصد بر ترک گناه که ارزش و اجر بالایی دارد سبب میشود تا به فضل الهی و به یاری امام عصر علیه السلام طعم شیرین ایمان را بیش از پیش در دل احساس کنیم.
وجود ماهواره در منزل و استفاده از آن با رشد معنوی در تضاد است و مسلمانان مؤمن نباید خود را در معرض امواج زیانبار و فاسد این دجال زمانه قرار دهند.
به امید روزی که در ایران اسلامی امواج ماهواره با سپر آهنین ایمان همه ما برخورد نموده و یارای نفوذ در قلب و ذهن جوانان این مرز و بوم نباشند.
منابع و پینوشتها:
۱ - مستدرک الوسائل، ج۱۶، ص ۳۱۹ / روایت از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله نقل شده است.
۲ - وسائل الشیعه-الاسلامیة، ج ۳، ص ۵۷۱ / روایت از امام صادق علیه السلام نقل شده است. به نحو بدیهی، توصیه به تمیزنگه داشتن جلوی خانه و بیرون منزل به طریق اولی در مورد داخل خانه هم صادق است.
۳ و ۴ - تفسیر نمونه، ج ۲۶، ص ۲۶۶ / هر دو روایت از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است.
۵ - سوره مبارکه مطففین، آیه ۱۴ / ترجمه آیه : چنین نیست (که میپندارند) بلکه اعمالشان زنگاری بر دلهایشان گردیده است.
۶ – سوره مبارکه بقره، آیه ۲۱۹ / ترجمه آیه : از تو درباره شراب و قمار میپرسند، بگو: در آنها گناهی بزرگ و سودهایی برای مردم است ولی زیان (گناه) آنها از سودشان بیشتر است.
خانهتکانی امری پسندیده است
خانهتکانی مادی از آنجایی که به پاکیزگی وابسته است حتماً امری شایسته و مورد انتظار از مؤمنان هم هست چرا که در اسلام عزیز توصیههای فراوانی به لزوم رعایت نظافت شده است.
روایت مشهور (النظافة من الایمان: پاکیزگی از ایمان است) (۱) و یا (فضای جلوی خانه خود را جارو بزنید و تمیز نگه دارید) (۲) نمونه هایی از مجموعه وسیع روایات و توصیههای بهداشتی معصومین علیهم السلام و شاهدی بر نگاه اسلام به موضوع نظافت و اهمیت آن هستند.
اهمیت خانهتکانی معنوی
آنچه از مجموع قرآن و روایات برمی‌آید نشان‌دهنده اهمیت بیشتر خانهتکانی دل (قلب) انسان نسبت به خانهتکانی مادی است. خداوند سبحان در سوره مبارکه شمس به موارد متعدد قسم یاد میفرماید که سعادت انسان در پی تزکیه نفس رخ میدهد. عبارت (قد افلح من زکاها) در این سوره مبارکه مصداقی از لزوم توجه به خانهتکانی دل است.
دل هم با گناه و هم با صفات زشت (رذیله) غبارآلود و ناپاک میشود. گناهان وقتی زیاد شوند قلب را فاسد میکنند (۳) و باید آنچنان دل را خانهتکانی کرد که هیچگاه به فساد آن منجر نشود. نخستین قدم در خانهتکانی دل ترک گناه، استغفار و توبه است. در روایتی میخوانیم : وقتی بنده گناه میکند نقطه سیاهی در قلب او پیدا میشود. اگر توبه کند و دست از گناه بردارد و استغفار نماید قلب او صیقل مییابد و اگر بازهم به گناه برگردد سیاهی زیادتر میشود تا جایی که تمام قلبش را فرامیگیرد. (۴) این روایت اشارهای به آیه شریفه (کلا بل ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون) (۵) است. یعنی انسان به سبب گناه ممکن است به جایی برسد که قلبش پر از زنگار شود و او را از پذیرش حق بازدارد!
صفت رذیله از گناه هم بدتر است
حضرت آیتالله مظاهری (حفظه الله تعالی) در درس اخلاق خود میفرمودند که صفات رذیله نظیر حسد، تکبر، دنیاپرستی، ریاستطلبی و غیره که تعدادشان بالغ بر ۴۰ صفت است از گناه هم بدتر هستند چرا که فرمان عقل و دل را به دست میگیرند و انسان را به بدبختی و سقوط میکشانند. با این وجود چه بهتر که انسان مراقب باشد تا نزدیک این صفات رذیله و زشت نشود و یکی از مصادیق خانهتکانی دل آن است که غبار این صفات را از دل بزداییم و اجازه ندهیم که در دل و جانمان رسوخ کنند.
ماهواره وسیلهای برای ترویج گناه و صفات رذیله
با این مختصر حالا به سراغ وسیلهای میرویم که هم گناه و هم صفات رذیله را همزمان به انسان بیننده و مخاطب خود هدیه میدهد! برخی میگویند ماهواره وسیلهای است که هم میتوان خوب و هم میتوان بد از آن استفاده کرد. البته که درست هم میگویند اما گاهی ضرر برخی وسایل از منافع آنها بیشتر است. مانند شراب و قمار که خداوند سبحان در قرآن کریم گناهان آنها را از سودشان بیشتر توصیف فرموده است.(۶)
وجود شبکههای متعدد سمپاش که بنیانهای فکری جوانان را هدف گرفتهاند، شبکههای ترویج فساد که بیحیایی را به اوج رسانده و به صورتی شیطانی مدیریت میشوند، شبکههای مروّج گناه و اختلاط زن و مرد و دریدن پردههای عفاف که قبح گناهان را از بین میبرند و عمده کارشان عادیسازی گناه و خیانت زوجین است، شبکههای ترویج فرقههای ضاله و منحرف و عرفانهای کاذب، شبکههای دروغگو و معاند نظام جمهوری اسلامی ایران که نهال آن با خون شهداء و جوانان پاک این مرز و بوم آبیاری شده است، شبکههای لهو و لعب که سرشار از دنیاگرایی و غفلت از معنویات و جهان آخرت هستند و شبکههای فارسی زبان برای ترویج گناه و نمایش انواع فیلمها و قطعات نمایشی که مروج صفات رذیله هستند در مقابل تعداد اندک شبکههای مفید و بدون هرگونه شائبه و گناه گویای ضررهای فراوان ماهواره است. پرواضح است که انسان عاقل برای دسترسی به چند شبکه معدود و مفید، خود را در معرض هزاران شبکه مسموم و تیرهای زهرآلود قرار نمیدهد. این سؤال باید همواره برای ما مطرح باشد که چرا در زمینه دریافت امواج شبکههای فاسد ماهواره تحریم نمیشویم و حتی رایگان با انواع وسایل و تجهیزات آن را به ایرانیان هدیه میدهند؟ آیا نیرنگی در پس این پرده پنهان نیست؟ آیا ابزار مفید و علم را هم به ما میدهند یا در آن زمینه باید تحریم را تجربه کنیم؟!
ماهواره میتواند مصداق دجال باشد؟
دجال از ریشه (دَجَل) به معنای دروغگو و فریبنده است و به کسی یا چیزی دجال میگویند که به رغم ظاهری نیکو و فریبنده توخالی و تهی از راستی و فایده باشد. مانند آن که مشتی خاک بیارزش را با روکشی از طلا تزیین کرده باشند. در روایات شیعه برخلاف روایات اهل تسنن، ظهور دجال از علائم نزدیک شدن قیامت علاوه بر نشانه آخرالزمان هم برشمرده شده است. اینکه دجال فردی حقیقی یا نمادی از گمراهی است (که هر دو هم از روایات قابل استنباط است) موضوع این بحث نیست. بلکه بحث بر سر آن است که فریبندگی ماهواره مانند دجال است که با تزئینات مختلف و زرق و برق فراوان صفات رذیله و گناهان را کادوپیچ کرده و به خانوادههای ایرانی هدیه میدهد و مانند جامی از زهر، انسان اسیر آراستگی و تزئینات جام شده، غافل از آنکه زهر داخل آن جان آدمی را هدف گرفته است.
چه بهتر آنکه اگر چنین وسیلهای خدای ناکرده در خانهی ما و مهمتر از آن قلب و دل ما نفوذ کرده تا دیر نشده فرصت را غنیمت بشماریم و این دجال و فریبنده را در خانهتکانی نوروزی بیرون کنیم. در این راه قصد بر ترک گناه که ارزش و اجر بالایی دارد سبب میشود تا به فضل الهی و به یاری امام عصر علیه السلام طعم شیرین ایمان را بیش از پیش در دل احساس کنیم.
وجود ماهواره در منزل و استفاده از آن با رشد معنوی در تضاد است و مسلمانان مؤمن نباید خود را در معرض امواج زیانبار و فاسد این دجال زمانه قرار دهند.
به امید روزی که در ایران اسلامی امواج ماهواره با سپر آهنین ایمان همه ما برخورد نموده و یارای نفوذ در قلب و ذهن جوانان این مرز و بوم نباشند.
و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
منابع و پینوشتها:
۱ - مستدرک الوسائل، ج۱۶، ص ۳۱۹ / روایت از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله نقل شده است.
۲ - وسائل الشیعه-الاسلامیة، ج ۳، ص ۵۷۱ / روایت از امام صادق علیه السلام نقل شده است. به نحو بدیهی، توصیه به تمیزنگه داشتن جلوی خانه و بیرون منزل به طریق اولی در مورد داخل خانه هم صادق است.
۳ و ۴ - تفسیر نمونه، ج ۲۶، ص ۲۶۶ / هر دو روایت از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است.
۵ - سوره مبارکه مطففین، آیه ۱۴ / ترجمه آیه : چنین نیست (که میپندارند) بلکه اعمالشان زنگاری بر دلهایشان گردیده است.
۶ – سوره مبارکه بقره، آیه ۲۱۹ / ترجمه آیه : از تو درباره شراب و قمار میپرسند، بگو: در آنها گناهی بزرگ و سودهایی برای مردم است ولی زیان (گناه) آنها از سودشان بیشتر است.