«خاطره» یا «خاطره‌سازی»؛ منازع بر سر خاطره‌گویی هاشمی‌رفسنجانی بار دیگر در صدر خبرهای سیاسی کشور قرار گرفت.

گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*****

روزنامه‌های اصلاح طلب روز سه‌شنبه را با تمرکز خبری بر تعلیق حج عمره و واکنش‌های انتقادی به سخنان هاشمی‌رفسنجانی آغاز کردند. روزنامه خانوادگی حجت‌الاسلام هاشمی‌رفسنجانی منتقدان را «دلواپسان خاطره» نامید و در انتهای یادداشت حمایتی خود پیرامون خاطرات پدر معنوی این روزنامه نوشت «طیفی حیات سیاسی خود را در هجمه به آیت‌ا... می‌داند و تجربه شده زمانی آن‌ها تخریب خود را آغاز می‌کنند که دیگر ترفندی برای بقا ندارند هر چند می‌دانند آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی وقعی به تلاش‌های بی‌پایان آن‌ها ندارد و رضایت ملت برای او شرط است.»

روزنامه مردم‌ سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌ سالاری سهشنبه را با تیترهای «موشک‌های اس-300 تحویل ایران می‌شود» و «پیروزی کشتی‌گیران مقابل آمریکا در لس‌آنجلس» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

· چه زمانی بهار اصلاحات رقم می‌خورد؟

احسان کیانی مطلع سرمقاله خود در روزنامه مردم‌سالاری را با سخنان محمدرضا عارف مبنی بر آغاز بهار اصلاحات آغاز کرد؛ این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب معتقد است که «تداوم فعالیت‌های تشکیلاتی و گسترده اصلاح‌طلبان به خصوص مسأله احراز صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس، نیازمند تضمین و پذیرش هویت اصلاح‌طلبی در چارچوب قواعد سیاسی نظام است و این مسأله به حوادث پیشین کشور در سال‌های حکومت دولتمردان دهم گره خورده است.»

احسان کیانی با اعلام اخبار «موثق» اعلام می‌کند که دولت خواهان کاهش سطح تنازعات میان جناح‌های سیاسی با انتصاب شمخانی به دبیری شورای عالی امنیت بوده است و از سوی دیگر جناح مورد نظر وی تاکنون موفق به پذیرش از سوی حاکمیت نشده است وی در همین راستا نوشت«ارسال نامه‌های تبریک (به مناسبت عمل جراحی رهبری) و تسلیت (به مناسبت درگذشت خواهر رهبری) از سوی مجمع روحانیون مبارز به رهبر معظم انقلاب نیز تأثیر درخوری در گشایش این موقعیت نداشته است. واقعیت آن است که اصلاح‌طلبان برای حل مسأله می‌بایست به انتظار نظام از این جناح مهم و مؤثر کشور توجه کنند.

رهبری در ششم مرداد 1392 در دیداری با دانشجویان گفتند: «ما سؤال کردیم به شکلی که قابل جواب دادن بوده؛ اما جواب ندارند. در جلسات خصوصی می‌گویند که تقلب اتفاق نیفتاده بود» انتظار رهبری؛ تبیین صریح و منصفانه وقایع پیرامون دهمین انتخابات ریاست‌جمهوری است. با نگاهی به گذشته مشاهده می‌کنیم پیش از این برخی فعالان برجسته اصلاح‌طلب بر این مسأله تأکید کرده بودندکه «در انتخابات تقلب نشد ولی تخلف صورت گرفت»‌؛ ضمن اینکه دکتر عارف نیز پس از برگزاری یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری گفت که «این انتخابات پرونده شبهه تقلب و تخلف را برای همیشه بست».

این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب بهار اصلاحات را زمانی می‌داند که «قفل این مسأله تنها با کلید تدبیر این بزرگان گشوده خواهد شد که به تبع پاسخ مساعد و مناسبی از سوی نظام خواهد داشت.»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار سه‌شنبه را به تیترهای «تحریم عمره‌ای عربستان» و «خاک آمریکا در خاک آمریکا» اختصاص داد.

· ماجرای پول‌های کثیف از زبان وزیرکشور

روزنامه‌های زنجیره‌ای با موج‌سازی دروغین از سخنان رحمانی فضلی مبنی بر ورود پول‌های کثیف در دنیای سیاست آن را مرتبط به پرونده محمدرضا رحیمی دانستند؛ بار دیگر رحمانی فضلی در نشست خبری دیروز به توضیح پیرامون سخنان خود پرداخت؛ وی اظهار داشت«پول‌های کثیف که مطرح شد در رابطه با معضل قاچاق بود. طبق برآورد کارشناسان از 400 میلیارد دلار قاچاق، 3 میلیارد دلار امکان گردش در ایران را دارد. من در حوزه مواد مخدر اعلام کردم که پول‌های کثیف به اقتصاد و امنیت از جمله برای تجهیزات اشرار ورود پیدا می‌کند و ما باید مواظب باشیم زیرا این‌ها حتماً درصدد این هستند که به حوزه سیاست هم ورود کنند و ما باید پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از این کار را داشته باشیم.

رحمانی فضلی افزود: ما باید قانون مبارزه با پولشویی را فعال کنیم که در این رابطه در سال گذشته آیین‌نامه‌ای ابلاغ شد و ما در سال جاری به جد آن را دنبال خواهیم کرد. همچنین ما از بخش حقوقی وزارت کشور خواسته‌ایم لایحه‌ای آماده کند تا ما بتوانیم ماده‌ای را به قانون پولشویی اضافه کنیم تا منشأ پول‌ها در حوزه سیاست و قدرت مشخص باشد و ستادهای انتخاباتی در این بین پاسخگو باشند. رحمانی فضلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا با وجود اعلام آمادگی شما برای ارائه گزارش به مجلس در رابطه با پول‌های کثیف، تاکنون این اتفاق نیفتاده است؟ گفت: منتظر دعوت هستیم. وزیر کشور در پاسخ به این سؤال که آیا سخنرانی دوم شما درباره پول‌های کثیف عقب‌نشینی از اظهارات اولیه‌تان بوده است؟ گفت: خیر. هر دو صحبت یکی بوده است چون برخی رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های خارجی موضوع را متوجه نشدند لذا با توجه به برداشت غلطی که شد توضیح مفصلی ارائه شد. الان هم عرض می‌کنم که باید جلوی ورود درآمدهای ناصواب به حوزه‌های مختلف از جمله سیاسی را بگیریم.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «هاشمی زیر تیغ انتقاد» و «الگوی 92 نقشه 94» اختصاص داده است.

· الگوی انتخابات اصلاحات در سال 94

«اصلاح طلبان بازگشت نیم بند به قدرت را نمی‌خواهند، آنان در تکاپوی تکمیل کامل سریر قدرت هستند» این مفهوم نوشتار مجتبی حسینی در صفحه احزاب روزنامه اعتماد است؛ این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب استراتژی جناح سیاسی خود را در سال 94 را به مثابه «شاهراه بازگشت اصلاح‌طلبان به عرصه سیاست‌ورزی رسمی» قلمداد می‌کند و راه بازگشت به عرصه حاکمیت را «کسب اکثریت مجلس دهم و تغییر ترکیب پارلمان» می‌داند.

گروه احزاب روزنامه اعتماد در نظرخواهی خود از ۱۵ چهره سیاسی اصلاح‌طلب به ترسیم استراتژی اصلاحات می‌پردازد؛ در همین راستا محمدرضا عارف اظهار داشت«شرایط کشور ایجاب می‌کند اصلاح‌طلبان به اجماع برسند و باید با تفاهم حداکثری، کار را دنبال کنیم. کار اصلی انتخابات مجلس از حوزه‌ها شروع می‌شود و نمی‌شود یک نسخه برای تمام حوزه‌های انتخابی پیچید. حتی در یک استان نمی‌شود برای همه حوزه‌ها یک نسخه پیچید. شرایط خاص شهرستان‌ها، ویژگی‌های جغرافیایی، تعصب‌ها و مشکلات آن‌ها ایجاب می‌کند که برای هر حوزه برنامه خاص در نظر بگیریم. این برنامه باید به کمک بزرگان و نخبگان حوزه‌ها تدوین شود.

البته باید اذعان کرد اگرچه بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته فضای عمومی کشور تغییر کرده است اما هنوز تربیون‌های خاص در اختیار رقیب جریان اصلاحات است و هرچه می‌خواهد علیه اصلاح‌طلبان می‌گوید و به دنبال شکاف و تفرقه در جریان اصلاح‌طلب است به همین دلیل اصلاح‌طلبان باید در انتخابات مجلس آینده با وحدت و برنامه‌محوری و دوری از سهم‌خواهی گروهی و حزبی مشارکت جدی داشته باشند. باید همه گروه‌های اصلاح‌طلب برای پیروزی تفکر اصلاحات تلاش و حرکت جبهه‌ای را تقویت کنند.» و همچنین عبدالله ناصری از اعضای احزاب منحله نیز گفت «مهم‌ترین استراتژی اصلاح‌طلبان در سال جاری توسعه فعالیت‌های سیاسی اجتماعی در قالب قانون و مقررات کار حزبی است. اصلاح‌طلبان باید بازسازی جدی در روند تحزب داشته باشند. توسعه تحزب گام مهمی در جهت انتخابات مجلس دهم است.

تاکنون نیز اصلاح‌طلبان برای توسعه تحزب با برگزاری کنگره‌ها و جلسات درون حزبی تلاش داشته‌اند. همچنین با ایجاد حزب جدید در راستای این امر فعالیت کرده‌اند. احزاب و گروه‌های مختلف اصلاح‌طلب جلساتی را برای رسیدن به تحزب و ارکان آن برگزار کرده‌اند. اجرایی کردن استراتژی اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۲ در انتخابات مجلس نیز می‌تواند مؤثر باشد. در واقع انسجام و اتحاد حداکثری و پرهیز جدی از هدر رفتن آرا با ارائه لیست مشترک اصلاح‌طلبی یکی دیگر از استراتژی‌های مهم اصلاح طبان است که می‌تواند در رسیدن به هدف گرفتن اکثریت کرسی‌های مجلس مؤثر باشد.»

روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «تحویل فوری «اس-300» به ایران» و «عربستان دچارسردرگمی است» اختصاص داد.

· بازهم داستان بورسیه‌ها

روزنامه شرق در گفت‌وگو با جواد هروی به بررسی نشست رئیس کمیته آموزش عالی کمیسیون آموزش مجلس با وزیر علوم پرداخته است؛ این نماینده مجلس در پاسخ به این سؤال که برخی نماینده‌ها از جمله سخنگوی کمیسیون امنیت در برنامه زنده تلویزیونی گفتند که تخلف بورسیه‌ها ۳۶ مورد بوده، کلیت تخلف‌ها چه میزان است، اظهار داشت «همان سه‌هزار نفر و اندی که آقای فرجی‌دانا گفتند. البته خب سطح تخلف‌ها فرق دارد. ولی ماجرای آن ۳۶ نفری که گفته‌اند مربوط می‌شود به پرونده‌هایی که آنقدر اوضاعشان وخیم بوده که در همان مرحله اول لغو دکترا شدند. اما در تمام پرونده‌های دیگر نیز موارد متعددی از تخلف وجود دارد. البته خیلی از دانشجویان دکترا پیش از این ماجراها به دلایل اخلاقی خودشان از ادامه دکترا صرف‌نظر کردند.» جواد هروی پیرامون عمده تخلفات صورت گرفته اظهارداشت «معدل‌های بسیار پایین، کبر سن و عدم تأیید اعضای هیأت‌امنا. برای نمونه از هزار مربی‌ای که بورسیه شدند، کمتر از نیمی‌شان مجوز هیأت‌امنا را ندارند. با این‌ها برخورد می‌شود. افراد متخلف بر اساس درجه تخلف باید همه خسارت را هم برگردانند. خیلی از این‌ها اصلاً امکان برخورداری از بورس نداشتند اما با رانت از این امتیاز بهره‌مند شدند.»

سپس این نماینده مجلس درباره اینکه جلوگیری از استخدام افراد گفت «از میان مربی‌های دانشگاه، حدود ۵۰۰ نفرشان تخلف گسترده دارند؛ نه مجوز هیأت‌امنا دارند و نه جایابی شده‌اند. این‌ها استخدام نخواهند شد. دلیل اصلی‌اش این است که هیچ دانشگاهی با این معدل‌های پایین هیأت علمی نمی‌پذیرد. هزار و ۸۸۸ نفر هم تبدیلی خارج به داخل هستند، این‌ها بیشتر مدنظرند. چرا که این افراد اصلاً در آزمون شرکت نکردند و البته حدود ۲۰۰ نفری که از سهمیه ایثارگران استفاده کرده‌اند. حتی متأسفانه در میان این‌ها هستند افرادی که مدرک معادل دارند»

روزنامه آرمان‌ امروز

روزنامه آرمان‌ امروز صفحه اول خود را به تیترهای «عمره تعلیق شد» و «آخرین وضعیت پرونده احمدی‌نژاد و سعید مرتضوی» اختصاص داد.

· دلواپسان خاطره‌سازی

«خاطره» یا «خاطره‌سازی»؛ منازع بر سر خاطره‌گویی هاشمی‌رفسنجانی بار دیگر در صدر خبرهای سیاسی کشور قرار گرفت؛ این‌بار حجت‌الاسلام هاشمی‌رفسنجانی از همسر امام‌خمینی (ره) خاطره‌ای علیه منتقدان خود نقل کردند که با واکنش افکار عمومی کشور مواجه شد.

روزنامه آرمان‌ امروز نزدیک‌ترین رسانه مکتوب به خانواده هاشمی، منتقدان به سخنان پدر معنوی خود را «دلواپسان خاطره» نامیدند. کیانوش حافظی درباره آنان نوشت «دلواپس هستند و ناراحت. اگر تا دیروز دلواپسی آن‌ها در بحث مذاکرات هسته‌ای و پیش از آن شکست در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 بود، اکنون به شکل قابل تاملی دلواپس خاطراتی هستند که بازگویی می‌شود. جالب‌تر از آن مواجهه آن‌ها با خاطرات است یعنی یکی را برای هجمه به آیت‌ا... هاشمی مورد استفاده قرار می‌دهند و یکی که در انتقاد به محمود احمدی‌نژاد است را نادیده می‌گیرند و گویی این خاطره نقل نشده است.»

روزنامه خانوادگی هاشمی رفسنجانی در انتهای این‌گونه به منتقدان خاطرات حاج آقا نصیحت می‌کند «طیفی حیات سیاسی خود را در هجمه به آیت‌ا... می‌داند و تجربه شده زمانی آن‌ها تخریب خود را آغاز می‌کنند که دیگر ترفندی برای بقا ندارند هر چند می‌دانند آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی وقعی به تلاش‌های بی‌پایان آن‌ها ندارد و رضایت ملت برای او شرط است.»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «تعلیق حج عمره تا مجازات مجرمان» و «حماسه کشتی ایران در خاک آمریکا» اختصاص داد.

· «فکت شیت» امریکایی‌ها سؤال‌برانگیز است

بالاخره روزنامه دولتی ایران با بازتاب سخنان صالحی واکنش انتقادی به طرف مذاکره‌کننده هسته‌ای داد. روزنامه ایران در انعکاس سخنان صالحی نوشت «رئیس سازمان انرژی اتمی کشور روایت صحیح از مذاکرات لوزان را ناظر به مواضع مقامات ارشد مذاکرهکننده ایران دانست و تثبیت حقوق هسته‌ای کشور را مهم‌ترین دستاورد رایزنی‌های اخیر اعلام کرد.

علی اکبر صالحی در گفت وگو با شبکه خبری «العالم» با اشاره به برداشت‌های ضد و نقیضی که از سوی مقامات امریکایی درباره بیانیه سوئیس صورت گرفته است و به انتشار فکت شیتی متناقض با بیانیه سوئیس منجر شده است، گفت: «همین سخنانی که بنده و آقای ظریف و عراقچی ایراد کرده‌ایم، همه این‌ها فکت شیت (شرح ماجرا) است. اکنون نه اینکه ما فکت شیتی نداشته باشیم، داریم، اما مسئولیت این امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران یعنی دکتر ظریف است که می‌تواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند، منتشر کنند.»

وی یاد آور شد: «فکت شیت امریکایی‌ها هم همین صحبت‌هایی است که ما کردیم، ولی آن‌ها مواردی را نادرست، مبهم و سؤال‌برانگیز بیان می‌کنند. اما اساس موضوعات درباره نطنز، فردو، اراک، تحریم‌ها و دسترسی‌ها و بازرسی‌ها بوده است. به عنوان مثال- که من همین جوری می‌گویم و نمی‌دانم که در فکت شیت‌شان هست یا نه- آن‌ها بگویند که می‌توانند از تأسیسات نظامی ما هم بازدید کنند، در حالی که چنین چیزی وجود نداشته است بلکه ما پروتکل الحاقی را عمل خواهیم کرد. اگر آن‌ها بخواهند فکت به معنای واقعیت باشد، باید آن را می‌نوشتند. اما آن‌ها از پروتکل الحاقی به نفع خود استنباط و استخراج می‌کنند که ما با آن موافق نیستیم.» صالحی با بیان اینکه «بین فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی وجود دارد»، خاطرنشان کرد: «هرکسی می‌خواهد روایت خودش را از مذاکرات هسته‌ای داشته باشد؛ ولی باید به این مسائل توجه داشت که اولاً ما تا به امروز هیچ توافقی نکرده‌ایم و هرآنچه تا به امروز انجام گرفته، فهم مشترک روی موضوعات مختلف بوده است، بین فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی هست، از یک جهت، فهم مشترک برای رسیدن به توافق کمک می‌کند.» وی تأکید کرد: «خطوط قرمزی که تعیین شده، این است که ما باید حق غنی‌سازی اورانیوم را داشته باشیم، رآکتور آب سنگین اراک ماهیتش را حفظ کند، تحقیق و توسعه باید بماند و نشاط آن برقرار باشد، در امر بازرسی و دسترسی‌ها، به صورت استثنایی با ما برخورد نکنند.»