به گزارش مشرق، این روزها استفاده از انواع هورمون‌ها در میان جوانانی که تب داغ تناسب اندام و عضلانی شدن را در سر دارند، رایج شده است. بعضی از این افراد که هم ورزشکار حرفه‌ای و هم مبتدی جزو آنها هست بدون توجه به عوارض هورمون ها و فقط برای رسیدن به هدف کاذبی که در سر دارند، سلامت خودشان را به خطر می‌اندازند.
استفاده درمانی از «هورمون رشد» در پزشکی بسیار محدود است و فقط در موارد خاص و برای تعداد معدودی از بیماران انجام می‌شود. این هورمون معمولا فقط برای کودکانی تجویز می‌شود که در سن رشد هستند و به دلیل مشکلات موجود در هیپوفیز، از کمبود ترشح طبیعی هورمون رشد رنج می‌برند. در غیر این صورت، به دلیل ترشح و وجود این هورمون در بدن، نیازی به افزایش میزان آن به شکل مصنوعی نیست. حتی استفاده از این هورمون برای کودکانی که به صورت ژنتیکی و خانوادگی قد کوتاهی دارند، به هیچ وجه توجیه علمی ندارد زیرا این کار اگرچه باعث افزایش رشد قد در یک مقطع زمانی می‌شود ولی در عین حال باعث افزایش سرعت بسته شدن صفحه‌های رشد که در دختران ۱۵ تا ۱۷ سالگی و در پسرها ۱۶تا ۱۸ سالگی است نیز می‌شود و در نتیجه شاید قد کودک از آنچه به صورت معمولی به آن می‌رسید نیز کوتاه تر شود.
تاثیر هورمون رشد در بدن سازی
معمولا ورزشکاران هورمون رشد را در سنین ۱۸ تا ۲۵ سال، یعنی بعد از بسته شدن صفحات رشد و بلوغ مصرف می‌کنند. اما چه خاصیتی در هورمون رشد وجود دارد که این قدر بدن سازها را به آن علاقه‌مند کرده است؟
هورمون رشد باعث زیاد شدن عضلات و کم شدن چربی‌ها می‌شود و این دقیقا همان چیزی است که در بدن سازی کاربرد دارد. البته وزنه‌بردارها نیز به موازات تمرینات سخت بدنی، از این هورمون برای بیشتر شدن عضله استفاده و به عبارت بهتر سوءاستفاده می‌کنند، اما آیا استفاده از این دارو بی‌خطر است؟
خطرات استفاده از داروها
در خصوص خطرات احتمالی این داروها، می‌توان گفت بیماری «آکرومگالی» که در اثر زیادی هورمون رشد ایجاد می‌شود، علائم و عوارض مشخصی دارد. به صورت کاملا منطقی تمام عوارض این بیماری در اثر مصرف هورمون رشد در فرد ورزشکار ایجاد خواهد شد.
فشار خون یکی از عوارض مهم این داروست که متاسفانه خیلی وقت‌ها بعد از قطع آن هم از بین نمی‌رود. یکی از عوارض هورمون رشد این است که بعد از قطع آن، به سرعت عضلات تحلیل رفته و چربی جایگزین آنها خواهد شد و فرد به شدت چاق و بد فرم می‌شود.
نارسایی قلبی، اختلال دید و برخی از تومورها و سردردهای شدید نیز از عوارض استفاده نابجا از هورمون رشد است. همچنین دیابت از دیگر عوارضی است که در افراد مستعد به وجود می‌‌آید. این نوع دیابت از نوع وابسته به انسولین است که عوارض و مشکلات فراوانی را در بیمار به وجود می‌آورد.
استخوان‌های صورت به خصوص پیشانی و فک در اثر استفاده طولانی از این داروها بزرگ می‌شود و ظاهری ناخوشایند در اثر استفاده طولانی از داروهای هورمون رشد در انتظار این ورزشکاران خواهد بود.
کشیدگی و پارگی تاندون‌ها از عوارض بسیار مهم و خطرناک سوءاستفاده از هورمون رشد است. علت این است که با زیاد شدن حجم عضلات و قدرت آنها، ورزشکار مبادرت به استفاده بیش از حد از عضلات خواهد کرد. این در حالی است که تاندون‌ها با تزریق هورمون رشد قوی نمی‌شود و مثل قبل خواهد ماند. به این ترتیب ممکن است در اثر فشارهای زیادی که عضله حجیم شده متحمل می شود، تاندون دچار پارگی شود و یک معلولیت نسبی و دائمی برای فرد باقی گذارد.
با تمام این عوارض، خیلی‌ها مبادرت به ادامه مصرف این داروی پر عارضه می‌کنند. به غیر از عوارض شناخته شده، بروز عوارض جانبی ناشناخته به ویژه در مواقع مصرف طولانی مدت آن، در افرادی که از این هورمون استفاده می‌کنند، احتمال بسیار زیادی دارد.
استفاده از داروی هورمونی در بین ورزشکاران به خصوص پرورش اندام ممنوع است و استفاده از این دارو عوارضی همچون سکته قلبی، مغزی و سرطان خون را به دنبال دارد. با توجه به اینکه تعدادی از مکمل‌های غیرمجاز هنوز در بازار دارویی وجود دارد و توسط برخی افراد خارج از سیستم پزشکی تجویز می‌شود شاهد مسائل میکروبی توسط این مکمل ها برای افراد و ورزشکاران هستیم.
داروی هورمون رشد عوارض شدیدی همچون سکته مغزی و قلبی، مشکلات کبدی، نارسایی کلیه، مشکلات ناباروری در زنان، اختلالات جنسی در مردان و نارسایی دستگاه گوارش و در نهایت حس خشونت، اضطراب غیرعادی و افسردگی را در افراد منجر می‌شود. به دلیل داشتن عوارض جبران ناپذیر، داروی هورمون رشد باید توسط فوق تخصص غدد برای برخی بیماری‌های خاص بر اساس آزمایش خون که نشان‌دهنده کاهش سطح هورمونی افراد است تجویز شود و متاسفانه این دارو به دلیل حجم عضلات و تقویت بافت سلولی، در نهایت منجر به عوارض شدید برای افراد سالم می‌شود. برخی افراد سودجو برای کسب درآمد بیشتر از انتظارات یک ورزشکار پرورش اندام که همان بدنی حجیم است سوء استفاده کرده و مصرف این داروها را توصیه می‌کنند اما ورزشکاران باید از استفاده از این آمپول خارجی خودداری کنند زیرا این دارو دارای عوارضی مانند سکته و سرطان خون نیز است.
مصرف هورمون رشد در ایران
بر اساس آخرین آمار اعلام شده سازمان غذا و دارو، غیر از قرص «متفورمین» با مصرف اصلی کاهنده قند خون که به عنوان پرفروش‌ترین دارو از لحاظ عددی در صدر این گروه قرار گرفته، داروی هورمون رشد با توجه به عوارض متعددی که می‌تواند سلامت و امنیت یک جامعه را بر هم بزند، در ردیف دهم لیست پرفروش‌ترین داروههای کشور از لحاظ تعداد و ارزش ریالی قرار گرفته است.