گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
هاشمی‌ها در صدر تیتر روزنامه‌های اصلاح طلب قرار دارند؛ سایه فرزندان حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در دوم خرداد 1394 بر روزنامه‌های اصلاح‌طلب سنگینی می‌کند؛ «حکم اولیه عادلانه نیست» روایت محسن هاشمی از دادگاه برادرش است و آرمان‌امروز نزدیک‌ترین رسانهٔ مکتوب به خانواده هاشمی در روند مدیحه سرایی خود در گزارشی فاطمه هاشمی را با «ایندیرا گاندی، بی‌نظیر بوتو» مقایسه می‌کند. از سوی دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح طلب فعالیت مجدد خانه احزاب و نامه مرحوم آیت‌الله مهدوی‌کنی به ولایتی را در صدر تحلیل‌های سیاسی خود قرار دادند.
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری شنبه را با تیترهای «خانه احزاب مجدداً راه‌اندازی شد» و «تئاتر ایران مورد حمایت واقع نشده است» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· فعالیت مجدد خانه احزاب
پس از کش‌و قوس‌های فراوان خانه احزاب فعالیت خود را آغاز نمود؛ اصلاح‌طلبان خود را کلیددار دائمی خانه احزاب می‌خوانند و اصولگرایان تغییر اساسنامه را برای جلوگیری از تمامیت‌خواهی جریان رقیب خواهان هستند. پنجشنبه کلید خانه احزاب به طور موقت به مصطفی کواکبیان رسید.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری نوشت«البته با روی کار آمدن دولت یازدهم، مساله بازگشایی خانه احزاب در جلسات رحمانی فضلی وزیر کشور با دبیران کل احزاب مطرح شد و وزیر کشور هم پیگیری این مساله را در دستور کار خود قرار داد. در همین راستا چندین جلسه در وزارت کشور برای بازگشایی خانه احزاب با حضور فعالان حزبی برگزار شد اما مخالفت‌های بخشی از اصولگرایان با بازگشایی خانه احزاب، این تلاش‌ها را تحت شعاع خود قرار داده بود. اصولگرایان براین اعتقاد بودند که اصلاح‌طلبان با تشکیل احزاب متعدد مدیریت خانه احزاب را به دست گرفته بودند. اصلاح‌طلبان در مقابل پاسخ می‌گفتند که اعضای شورای مرکزی خانه احزاب با سازو کار دموکراتیک انتخاب می‌شوند و اعتراض اصولگرایان به این دلیل است که در این انتخابات پیروز نمی‌شوند.
به هرحال حزب موتلفه اسلامی که یکی از باسابقه‌ترین احزاب اصولگرای کشور است به روند اجرایی خانه احزاب انتقاد داشت و توانست سایر اصولگرایان را با خود همراه کند و بدین ترتیب روند بازگشایی خانه احزاب با تأخیر مواجه شد. پس از اینکه مقیمی معاون سیاسی وزیر کشور از احزاب برای شرکت در مجمع عمومی خانه احزاب دعوت کرد، هر چند باز هم اختلافات احزاب بالا گرفت، اما نفس بازگشایی خانه احزاب مهم تر از آن است که چه کسانی مجمع عمومی را برگزار می‌کنند. آن‌ها با همین استدلال بیان کردند که بدون هیچ شرطی در مجمع عمومی خانه احزاب حضور می‌یابند. اما از سوی مقابل اعضای جبهه پیروان خط امام و رهبری از تشکل های مهم اصولگرایی به معاون سیاسی وزیر کشور نامه نوشتند و برای حضور در مجمع عمومی شرط تعیین کرده و تاکید کردند که خانه احزاب باشگاهی از احزاب کشور باشد و محلی برای ابزار جناحی شدن نگردد و هیچگونه رقابتی برای قبضه کردن آن توسط برخی احزاب صورت نپذیرد و اداره آن به صورت مشارکت همه احزاب باشد.
آن‌ها همچنین وزارت کشور را ذیصلاح برای تشکیل جلسات اولیه تا تصمیم نهایی مجموعه تشکل‌ها و احزاب دانستند و اعلام کردند که اساسنامه موجود باید تغییر یابد. بالاخره پس از چندین جلسه‌ای که معاون سیاسی وزیر کشور برگزار کرد همه جریانات راضی شدند که در مجمع عمومی خانه احزاب حضور یابند. در هر صورت جلسه مجمع عمومی خانه احزاب تشکیل و تصمیمات مهمی هم در آن گرفته شد. تغییر اساسنامه خواسته اصلی اصولگرایانی بود که در دوره های گذشته خانه احزاب به دلیل رأی کمتر نسبت به اصلاح طلبان حضور کمتری در شورای مرکزی داشتند. در هر صورت احزاب وارد مرحله تغییر اساسنامه خانه احزاب شدند مرحله ای که می‌تواند چالش های زیادی داشته باشد. باید منتظر ماند و دید که آیا اصلاح طلبان و اصولگرایان می‌توانند بر سر اساسنامه خانه احزاب به توافق برسند.»
روزنامه ابتکار شنبه را به تیترهای «موقعیت‌یابی اصلاح‌طلبان در ساحت سیاست ایران» و «عده‌ای نمی‌فهمند، عده‌ای ذاتشان مزاحم است» اختصاص داد.
· 18 سال پس از دوم خرداد
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود در گزارشی به موقعیت‌یابی جریان اصلاحات در سپهر سیاست داخلی پرداخته است و اصلاحات را تکمله پیروزی انقلاب اسلامی و یک اصل ثابت در نهاد فرهنگی جامعه ایرانی تلقی کرد.
گروه سیاسی این روزنامه با بازخوانی شرایط ظهور این تفکر در کشور به چگونگی بروز آن در انتخابات 94 را به نقل از جلالی‌زاده این‌گونه بیان داشت«می‌توان گفت که اصلاحات همیشه در متن و بطن جامعه ایرانی به صورتی بنیادین و جریان‌ساز وجود داشته است اما در ساختار رسمی حاکمیت، از زمان شکل‌گیری اولین دولت اصلاح‌طلب، تنها یک بار دولت به دست گروه رقیب اصلاح‌طلبان افتاده است و متاسفانه حاصل کار این دولت هم مورد رضایت مردم نبوده است. وی اضافه کرد: اصلاح‌طلبان در این دوره هجده ساله که از دوم خرداد تا امروز بر انان گذشته است در فضای سیاسی کشور همواره حضور داشته‌اند و اگرچه در یک برهه زمانی کوتاه، در مدت زمان روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد، نتوانستند در اداره امور کشور آنچنان که شایسته و بایسته آن‌ها بود اثرگذار باشند اما با این همه گفتمان اصلاح‌طلبی همواره یک رویه رویشی داشته و روز به روز بر دامنه گسترش آن افزوده شده است.
در انتخابات سال 92 ریاست جمهوری نیز مردم با انتخاب گزینه اصلاح‌طلبان در رأی‌گیری نهایی استقبال گسترده خود از طیف فکری اصلاح‌طلبانه را نشان دادند. به بیان دیگر آنچه امروزه در میان طبقات و لایه‌های مختلف اجتماعی مردم وجود دارد، گرایش حداکثری به گفتمان اصلاحات است که سنگ بنای اصلی پیروزی انقلاب اسلامی نیز بوده است. از همین رو اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش رو نیز با تکیه بر همین سرمایه مردمی و اجتماعی و متعهد بودن نسبت به ارزش‌ها و اهداف گفتمان اصلاحات، ضمن اتحاد و انسجامی که در سال 92 هم از خود نشان دادند، می‌توانند در انتخابات امسال مجلس نیز پیروز رقابت باشند و بتوانند مجلسی فعال و پویاتر و کم اشتباه‌تر از مجلس ششم را رقم بزند.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «نه چیم، نه راست» و «توقف پیشرفت‌ها؛ دوئل تریبون‌ها» اختصاص داده است.
· ترکیب مجلس متحول می‌شود/ باید علی لاریجانی را جذب کرد/ حکم اولیه مهدی هاشمی عادلانه نیست/ هیچ گاه از رانت اقتصادی استفاده نکرده‌ام
گروه احزاب روزنامه اعتماد به گفت‌وگو با محسن هاشمی پیرامون شرایط سیاسی کشور، فعالیت حزب کارگزاران سازندگی و موضوعات خانوادگی پرداخته است؛ محسن هاشمی که ناکام ورود به «بهشت» است، هم‌چنان از روز تلخ او برای ریاست شهرداری تهران سخن می‌گوید.
محسن هاشمی در پاسخ به این سؤال که مصاحبه‌ای را با آقای مرعشی بیش از ۱۰ سال پیش داشتم. ایشان در آن مقطع به عنوان سخنگوی حزب کارگزاران و با بیان اینکه کارگزارانی‌ها لیبرال دموکرات مسلمان هستند، آیا جنابعالی هم به این مساله معتقدید؟ این شعار کارگزاران کجا را هدف گرفته است؛ اظهار داشت «این سخن آقای مرعشی قدیمی است و به معنی حزبی آن در غرب نیست، بلکه منظور این است که به آزادی عمل و اقتصاد در چارچوب اسلام واقعی و اقتصاد به دموکراسی و برای اکثریت در نظام سیاسی و اجتماعی اعتقاد دارد و من نمی‌خواهم در این چارچوب صحبت کنم. می‌خواهم بگویم که برای حل مشکلات اقتصادی و از قبل آن مشکلات اجتماعی و فرهنگی ایران باید به توسعه پایدار فکر کرد و این دقیقاً همان نظری است که حزب کارگزاران برای آن برنامه دارد. سال‌هاست در کشور تورم وجود دارد و نتوانستیم تولید داخلی را به جای مناسب در شأن نظام جمهوری اسلامی برسانیم تا واردات به کشور کنترل شود. از سوی دیگر در مباحث فرهنگی به دلیل درآمد زیر بخشی خط فقر از مردم با وجود حضور روحانیت و علما و سیما و ارگان‌های فرهنگی بسیار در کشور وقتی به مسائل اخلاقی و اجتماعی می‌رسد دچار مشکلات قابل حل شده است در کشور نگاه می‌کنیم هنوز مشکلاتی دیده می‌شود.»
فرزند هاشمی رفسنجانی سپس با بیان این نکته که مجلس آینده متحول خواهد شد اظهار داشت «معتدلین دو جناح و اعتدالیون حضور پررنگ‌تری خواهند داشت. با توجه به حضور قدرت و ثروت و حتی پول کثیف استفاده از پایگاه مردمی سخت است. داشتن پایگاه مردمی عده‌ای را به مجلس فرستاد ولی امکان مردم‌سازی هم در انتخابات فراهم است یعنی تحریک مردم برای رسیدن به اهداف انتخاباتی که باید مواظب بود اتفاق نیفتد.»
محسن هاشمی همچنین از وحدت رویه اصولگرایان و احتمال فراوان اختلاف در بدنه اصلاح‌طلبان اظهار دلواپسی کرد و در همین راستا گفت «جدای از این مواهب از نعمت هماهنگی دستوری و اعتقادی هم برخوردارند. به هر حال اعتقادی‌تر به مسائل نگاه می‌کنند. اصولگرایان نشان داده‌اند که به دستورات از بالا عمل می‌کنند. از سوی دیگر در کشور بخشی به نام نظامیون وجود دارد. درست است که نباید فعالیت سیاسی کنند اما بالاخره فعالیت‌هایی دارند که نتیجه آن در فعالیت‌های انتخاباتی تاثیرگذار است. جناح راست می‌تواند با برخی دستورات از قدرت انسجام خود را حفظ و زیاد کند.»
وی همچنین پیرامون در پاسخ به این سؤال که این نگرانی وجود ندارد که حزب اعتدال و توسعه به سمت علی لاریجانی برود و ائتلافی با او انجام دهد؛ اظهار داشت «باید سعی کرد آقای علی لاریجانی را هم جذب کرد.» و در ادامه همچنین پیرامون احتمال حکم هفت ساله برادرش مهدی هاشمی گفت «حکم نگرفته است. هنوز قطعی نشده است. به نظرم حکم اولیه عادلانه نیست.» محسن هاشمی در ادامه در پاسخ به این سؤال که تاکنون از رانت اقتصادی استفاده کرده‌اید تصریح کرد «نه هیچگاه استفاده نکردم»
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «افشای نامه محرمانه آیت‌الله کنی به ولایتی» و «حتی یک کرسی به احمدی‌نژادی‌ها نمی‌رسد» اختصاص داد.
· نامه آیت‌الله مهدوی کنی به ولایتی
گروه سیاسی روزنامه شرق در تحلیلی به انتشار نامه مرحوم آیت‌الله مهدوی‌کنی خطاب به علی اکبر ولایتی مبنی بر درخواست ایشان برای وفا به عهد در انتخابات 92 کرده است؛ روزنامه شرق نامه رییس جامعه روحانیت مبارز را «اتمام حجت» برای ولایتی دانسته است؛ هرچند این نامه هیچگاه به دست ولایتی نرسیده است ولی ناراحتی آیت‌الله مهدوی کنی را نسبت به آرایش سیاسی اصولگرایان داشته است.
مرجان جواهری در تحلیل انتشار این نامه پس از دوسال از انتخابات نوشت «اما واقعیت ماجرا این است که اصولگرایان سنتی که به نام ائتلاف ۱+۲ وارد صحنه رقابت‌های ریاست‌جمهوری شده بودند، مثلث حداد عادل، قالیباف و ولایتی را تشکیل می‌دادند که دامنه اختلافاتشان در مناظره سیاسی کاندیداهای ریاست‌جمهوری به شکل عجیبی بروز علنی پیدا کرد. ولایتی و قالیباف به طور ویژه مواضع یکدیگر درباره جنگ را موردانتقاد قرار دادند و در این میان ولایتی هم به انتقادات سرسختانه‌ای از عملکرد جلیلی به‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد تیم هسته‌ای کشور پرداخت. کار تا آنجا بالا گرفت که محسن رضایی دیگر نامزد اصولگرای رقابت‌های یازدهم، خطاب به اعضای ائتلاف گفت: «من تعجب می‌کنم که شما سه نفر با این درجه از اختلاف چگونه در یک ائتلاف قرار گرفته‌اید؟!» فردای آن روز حدادعادل از نامزدی در انتخابات کناره‌گیری کرد. البته بنا هم این بود که در نهایت یک نفر از این ائتلاف وارد عرصه انتخابات شود؛ اما نه قالیباف کناره‌گیری کرد و نه ولایتی. این در حالی بود که بر سر حمایت از ولایتی در بین جامعتین هم اختلاف ایجاد شده بود. نگاه به همین موضوع بود که احتمالاً آیت‌الله را بر آن داشته بود تا از ولایتی بخواهد کناره‌گیری کند و سبد سنتی‌ها در اختیار قالیباف قرار بگیرد. جالب آنکه آیت‌الله، ولایتی را نیز نسبت به پیروزی جبهه اصلاحات انذار داده است. همان نگرانی‌ای که او در انتخابات سال ۷۶ هم داشت و برای رفع آن تلاش هم کرده بود.
حالا با گذشت تقریباً دو سال از انتخابات یازدهم، هواداران جلیلی بار دیگر خواسته‌اند ولایتی را مقصر شکست انتخابات ۹۲ از سوی اصولگرایان قلمداد کنند. جالب آنکه خبرنامه امام صادق (ع) هم در گزارش خود به آنچه آن را تغییر موضع از سوی ولایتی درباره مذاکرات هسته‌ای خوانده، اشاره کرده و به این ترتیب خواسته نشان دهد ولایتی بعد از دو سال به حقانیت سخنان جلیلی در آن مناظره تاریخی رسیده است. از انتشار این گزارش چنین برداشت می‌شود دانشجویان آیت‌الله، بعد از فوت او با وجود اطلاع از نظر مرحوم کنی درباره توانایی‌های جلیلی، گویا در زمره سلف خود که سال‌های گذشته در همان دانشگاه دیپلماسی پیامبر اعظم (ص) را عنوان پایان‌نامه‌اش قرار داده بود، قرار گرفته‌اند.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «دلواپسان در قلب دولت!» و «سایه پدران بر سر دختران» اختصاص داد.
· برنامه منتقدان دولت در وزارت کشور
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز به برگزاری جشن برنامه طنز «دکتر سلام» در سالن وزارت کشور واکنش نشان داده است و آن را نمایانگر «سعه صدر» پاستورنشینان و همین‌طور خستگی سفر را دلیل عدم حضور دولتی‌ها در این برنامه دانسته است.
گروه سیاسی روزنامه آرمان امروز در همین راستا نوشت «روز پنجشنبه نقاب مدعیان نقدناپذیر بودن دولت‌یازدهم از چهره افتاد و همگان شاهد سعه‌صدر پاستورنشینان با منتقدان خود بودند. تالار وزارت کشور یعنی وزارتخانه‌ای که قلب دولت است، به گروهی داده شد که قصد داشتند برنامه «دکتر سلام» را برگزار کنند، همان برنامه‌ای که انتقادات زیادی را طنزگونه روانه دولت و اصلاح‌طلبان می‌کند. برخی افرادی که در این مراسم حضور داشتند خود بارها تاکید می‌کردند که دولت تحمل منتقدان را ندارد اما پنجشنبه پاسخی برای این سؤال نداشتند که چگونه همین دولت یکی از مهم‌ترین تالارهای دولتی خود را در اختیار منتقدان قرار داده است. آیا پاسخ این سؤال جز اثبات بی‌اساس و غیرکارشناسی بودن اظهارات مدعیان نقدناپذیر بودن دولت است؟ دولت همواره از نقد شدن استقبال کرده و بارها به صورت علنی از سوی رئیس‌جمهور، معاونان و وزرای دولت بر لزوم انتقاد از دولت تاکید شده است اما برخی از مخالفان دولت که راهکاری برای نشان دادن ناراحتی خود از عملکرد دولت اعتدال ندارند با به راه انداختن موج کم‌تحملی دولت در برابر منتقدان درصدد هستند از میزان توجه و علاقه جامعه به این دولت کم کنند که ظاهراً موفقیتی هم حاصل نکرده‌اند.
در همین برنامه «دکتر سلام» اعلام شد که از وزرا برای حضور در این مراسم دعوت شده که آن‌ها نپذیرفته‌اند که این ادعا کمی ناصادقانه جلوه می‌کند چراکه بخشی از وزرا به همراه رئیس‌جمهور در تبریز حضور داشتند و احتمالاً خستگی ناشی از آن سفر یا برنامه‌های مهم برای اداره کشور فرصت حضور در دکتر سلام را از آن‌ها گرفت؛ از سوی دیگر لزومی ندارد وزرا مقید به حضور در تمام برنامه‌هایی باشند که از آن‌ها دعوت شده است و سپری‌کردن وقت در مراسم‌های اینچنینی سوالی را در اذهان حامیان دولت پدید می‌آورد که مگر وزرا نباید به فکر حل مشکلات کشور باشند پس چرا وقت خود را صرف حضور در برنامه طنز مخالفان دولت می‌کنند. برخی وزرای سابق به وضوح اظهارات رئیس‌جمهور یازدهم را زیر سؤال می‌بردند و برای آرامش دادن به حامیان شکست‌خورده خود در سال 92 می‌گفتند که توجهی به گله‌های رئیس دولت تدبیر و امید نداشته باشند!»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «اعلام جزئیات 3 وام جدید مسکن» و «آغاز باشکوه برای تئاتر 94» اختصاص داد.
· هیئت رییسه مجلس در آستانه تغییر
آخرین انتخاب هیئت رییسه مجلس نهم در هفته اول خرداد رخ خواهد داد. روزنامه‌های جریان اصلاحات انتخابات هیئت رییسه بهارستان را جدال میان فراکسیون‌های اصولگرا برای تصاحب کرسی نواب تعبیر می‌کنند؛ در تحلیل روزنامه‌های اصلاح طلب محمدرضا باهنر در جایگاه مهمی ایفا نقش می‌کند، آنان معتقدند که باهنر بر لبه تیغ ایستاده است و همچنین مدعی هستند پایداری محوریت فراکسیون اصولگرایان را برعهده دارد و نامزدهای جبهه خود را بر رفیق امروز، رقیب دیروز ترجیح می‌دهد و از سوی دیگردر منازعات درونی فراکسیون رهروان ولایت دست برتر با کاظم جلالی است به دلیل آنکه باهنر با روند شکل‌گیری حزب رهروان ولایت همراهی لازم را انجام نداده است و سمفونی وحدت با جبهه پایداری را در انتخابات آتی نواخته است و در این شرایط امکان حذف مرد تصمیم‌ساز بهارستان وجود دارد.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه دولتی ایران نوشت «فراکسیون اصولگرایان مجلس در رقابت بین نامزد اختصاصی فراکسیون رهروان و محمدرضا باهنر، جانب دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین را بگیرد. چنانچه قاسم جعفری عضو مرکزی این فراکسیون در گفت‌وگو با «ایران» تأکید می‌کند: «نگاه‌ها به باهنر مثبت است. او تجربه 36 ساله در عرصه سیاست دارد و در بیان نظرات خود مستحکم است. نباید از انصاف بگذریم که باهنر خیلی جاها واقع بینانه و منطقی موضع می‌گیرد». پیش از این امیر حسین قاضی‌زاده نماینده مشهد و عضو جبهه پایداری هم با بیان اینکه فراکسیون اصولگرایان گزینه‌ای برای رقابت با علی لاریجانی ندارد به ایرنا گفته بود: «فکر می‌کنم برای نواب ریاست مجلس آقایان ابوترابی و باهنر کاندیداهای مناسبی باشند و اگر درنهایت با فراکسیون رهروان ولایت به جمع‌بندی نرسیدیم آن زمان فراکسیون اصولگرایان تصمیم خواهد گرفت که چه کسانی را معرفی کند.» این البته منوط به یک تصمیم شخصی از سوی باهنر است که آیا در صورت شکست از رقبای درون فراکسیونی، در صحن علنی هم نامزد می‌شود یا نه؟ او پیش از این در مجلس هشتم وقتی نتیجه رأی‌گیری درون فراکسیونی را به شهاب‌الدین صدر واگذار کرد، بنا بر تعهد اعلام شده قبلی در صحن هم کاندیدا نشد. در صورت تکرار این ماجرا، فراکسیون اقلیت هم در معرفی نامزد اختصاصی خود برای نایب رئیسی دوم تردید نخواهد کرد.»